grafiek

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  grafiek    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣraˈfik / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• gra·fiek

Woordherkomst en -opbouw

• via Latijn  graphicus bn  van Oudgrieks γραφικός (grafikós) "betreffende de tekenkunst of schrijfkunst; schilderachtig"
  • [1] vermoedelijk via Frans graphique
  • [2] via Duits Graphik, in de betekenis van ‘schrijf- en tekenkunst, prentkunst’ aangetroffen vanaf 1832

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	grafiek	grafieken
verkleinwoord	grafiekje	grafiekjes

Zelfstandig naamwoord

de grafiek v

1. afbeelding van een verzameling gegevens in een plaatje dat een indruk geeft van hoeveelheden of verschillen daarin

   • Kan je de gevonden meetwaarden even in een grafiek zetten? 

   ▸ Nergens ter wereld hebben leerlingen een grotere hekel aan lezen en schrijven dan in Nederland. (…) De curves wijzen bij elk onderzoek weer steil omlaag, nog even en ze raken de bodem van de grafiek. Je kunt erover blijven schrijven, dat van een gemiddelde basisschoolklas met vijfentwintig leerlingen er zes ondermaats lezen en schrijven, en dat een kwart van onze vijftienjarigen laaggeletterd is.

2. (kunst) (vervaardiging van) afbeeldingen die afzonderlijk met een drukpers worden vermenigvuldigd

   • Deze galerie specialiseert zich in grafiek. 

   ▸ Francisco Goya (1746-1828) adverteerde zijn albums met etsen in de krant, maar de "Desastres della Guerra" heeft hij alleen in kleine kring verspreid en verkocht. Omdat de markt voor grafiek niet ideaal was en wellicht ook omdat hij ze met hun heftige thematiek niet geschikt vond voor blootstelling aan het grote publiek.

• 
  1. Neerslag en temperatuur per maand in België, getoond in één grafiek.
• 
  2. Grafiek van F. Goya in het Rijksmuseum .

Synoniemen

• [2] prentkunst

Hyperoniemen

• [1] diagram

Hyponiemen

• [1] beeldgrafiek, fotografiek, getijdengrafiek, koersgrafiek, staafgrafiek
• [2] typografiek

Afgeleide begrippen

• [2] graficus

Vertalingen

    1. een grafische voorstelling van een verzameling gegevens   

Duits: Grafik (de) v Engels: diagram (en)

Frans: graphique (fr) m Spaans: gráfico (es) m

Gangbaarheid

• Het woord grafiek staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "grafiek" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.