bedriegen: verschil tussen versies

naamwoord van handeling
bedriegen	bedriegend
bedrog	bedrogen
bedrieger	bedrieglijk

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Huidige versie van 10 dec 2022 om 13:57

Nederlands

Uitspraak

Geluid: bedriegen (hulp, bestand)
IPA: / bəˈdriɣə(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

be·drie·gen

Woordherkomst en -opbouw

erfwoord via Middelnederlands bedriegen / bedrieghen van Oudnederlands bidriegan, op te vatten als afgeleid van een niet langer bestaand werkwoord *driegen met het voorvoegsel be-; in de betekenis van ‘misleiden’ aangetroffen vanaf 901 ^[1] ^[2] ^[3]

Werkwoord

bedriegen

overgankelijk iemand met kwade opzet in de waan brengen, misleiden
- De handelaar bedroog zijn klanten.
overgankelijk ontrouw zijn aan
- De ontrouwe man bedroog zijn echtgenote.
▸ Hij heeft me bedrogen, Chantal! Die smeerlap heeft me bedrogen met zijn secretaresse.^[4]

Uitdrukkingen en gezegden

[1] bedrogen uitkomen
niet krijgen wat verwacht werd

• Als je dacht hier rijk te zullen worden kom je bedrogen uit.

Vertalingen

1. iemand met kwade opzet in de waan brengen

Afrikaans: bedrieg ^(af), flous ^(af)
Deens: bedrage ^(da)
Duits: beschwindeln ^(de), hereinlegen ^(de)
Engels: deceive ^(en), cheat ^(en)
Nedersaksisch: anschmiern ^(nds), bedreigen ^(nds), bedrieten ^(nds), betuppen ^(nds), bemogeln ^(nds), beschummeln ^(nds), dät Fell örwer de Ohrn trecken ^(nds) (Vest Recklinghusen)
Noors: jukse ^(no)
Nynorsk: jukse ⁽ⁿⁿ⁾

Oudnoords: hegða
Papiaments: gaña
Pools: oszukiwać ^(pl)
Spaans: engañar ^(es), tangar ^(es), defraudar ^(es), burlar ^(es), estafar ^(es)

Anagrammen

bedreigen

Gangbaarheid

Het woord bedriegen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "bedriegen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[5]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

erfwoord van het Oudnederlandse bidriegan

Werkwoord

bedriegen

bedriegen; misleiden

Schrijfwijzen

bedrieghen

Overerving en ontlening

Nederlands: bedriegen
- Afrikaans: bedrieg

Nedersaksisch

Werkwoord

bedriegen

bedriegen; misleiden

Synoniemen

[1] Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).

[qbedriegen-2] bedriegen op website: Etymologiebank.nl

[p{{{1}}}-3] "bedriegen" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[All-inclusive-4] 
Suzanne Vermeer
“All-inclusive” (2006), A. W. Bruna Uitgevers B. V. , Utrecht , ISBN 90-229-9182-2

[5] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Regel 3: / Regel 3: @@
 {{-pron-}}
 *{{sound}}: {{audio|nl-{{pn}}.ogg|{{pn}}|nld}}
-*{{WikiW|IPA}}: {{IPA|/bə.'dri.ɣə(n)/|nld}}
+*{{WikiW|IPA}}: {{IPA-nl-standaard|bəˈdriɣə(n)}}
 {{-syll-}}
 *be·drie·gen
 {{-etym-}}
+*{{erfwoord|nld}} via {{dum}} {{Q|{{pn}}|dum}} / {{Q|bedrieghen|dum}} van {{odt}} {{Q|bidriegan|odt}}, op te vatten als afgeleid van een niet langer bestaand werkwoord *driegen {{pref|nld|be-}}; in de betekenis van ‘misleiden’ aangetroffen vanaf 901  {{wnt-r|M005783}} {{ebank}} {{sijs}}
-* In de betekenis van ‘misleiden’ voor het eerst aangetroffen in 901 {{sijs}}
-*Afgeleid van een niet langer bestaand werkwoord *driegen {{pref|nld|be-}}. {{ebank}}
 {{-nlstam-|{{pn}}|[[bedroog]]|[[bedrogen]]|/bə.'dri.ɣə(n)/|/bə.'drox/|/bə.'dro.ɣə(n)/|scheid=o|k=2}}
 {{-verb-|nld}}
@@ Regel 16: / Regel 15: @@
 #{{ov|nld}} ontrouw zijn aan
 {{bijv-1|De ontrouwe man '''bedroog''' zijn echtgenote.}}
+{{citeer|boek|jaar=2006|auteur=Suzanne Vermeer|titel=All-inclusive|uitgever=A. W. Bruna Uitgevers B. V. , Utrecht|isbn=90-229-9182-2|taal=nl|citaat= Hij heeft me '''bedrogen''', Chantal! Die smeerlap heeft me '''bedrogen''' met zijn secretaresse.}}
-#'''bedrogen uitkomen''': je krijgt niet wat je verwachtte
-{{bijv-1|Als je dacht hier rijk te zullen worden '''kom je bedrogen uit'''.}}
 {{-rel-}}
 *[[drogreden]]
-{{-ana-}}
-* [[bedreigen]]
 {{-rel-}}
 *[[frauderen]], [[knoeien]], [[misleiden]], [[zwendelen]]
@@ Regel 27: / Regel 23: @@
 {{-drv-}}
 *[[bedrieger]], [[bedriegerij]], [[bedrieglijk]], [[bedriegster]]
+{{-expr-}}
+{{fras|nld|'''bedrogen''' uitkomen|niet krijgen wat verwacht werd|t=z|n=1}}
+{{bijv-0|Als je dacht hier rijk te zullen worden '''kom je bedrogen uit'''.}}
 {{-trans-}}
 {{trans-top|1. iemand met kwade opzet in de waan brengen}}
@@ Regel 33: / Regel 32: @@
 *{{deu}}: {{trad|de|beschwindeln}}, {{trad|de|hereinlegen}}
 *{{eng}}: {{trad|en|deceive}}, {{trad|en|cheat}}
+*{{nds}}: {{trad|nds|anschmiern}}, {{trad|nds|bedreigen}}, {{trad|nds|bedrieten}}, {{trad|nds|betuppen}}, {{trad|nds|bemogeln}}, {{trad|nds|beschummeln}}, {{trad|nds|dät Fell örwer de Ohrn trecken}} (Vest Recklinghusen)
 *{{nor}}: {{trad|no|jukse}}
 *{{nno}}: {{trad|nn|jukse}}
@@ Regel 41: / Regel 41: @@
 *{{spa}}: {{trad|es|engañar}}, {{trad|es|tangar}}, {{trad|es|defraudar}}, {{trad|es|burlar}}, {{trad|es|estafar}}
 {{trans-bottom}}
+{{-ana-}}
+* [[bedreigen]]
 {{-preval-}}
 {{wel-GB}}
+{{Leesonderzoek-2013}}
-{{crr13|N=100|V=100}}
 {{-info-}}
 {{refs}}
 {{=dum=}}
+{{-etym-}}
+* {{erfwoord|dum}} van het Oudnederlandse [[bidriegan]]
 {{-verb-|dum}}
 '''{{pn}}'''
 # {{Q|{{pn}}|nld}}; [[misleiden]]
+{{-writ-}}
+* [[bedrieghen]]
+{{-desc-}}
+* {{nld}}: {{Q|{{pn}}|nld}}
+** {{afr}}: [[bedrieg]]
+{{=nds=}}
+{{-verb-|nds}}
+'''{{pn}}'''
+# {{Q|{{pn}}|nld}}; [[misleiden]]
+{{-syn-}}
+{{(}}
+* [[anschmiern]]
+* [[bedrieten]]
+* [[bemogeln]]
+{{==}}
+* [[beschummeln]]
+* [[betuppen]]
+* [[dät Fell örwer de Ohrn trecken]]
+{{)}}

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
bedriegen /bə.'dri.ɣə(n)/	bedroog /bə.'drox/	bedrogen /bə.'dro.ɣə(n)/
klasse 2	volledig