Civetkatten
| Civetkatten | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Indische civetkat (Viverra zibetha) | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||
| Viverra Linnaeus, 1758 | |||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||
| Viverra zibetha Linnaeus, 1758 | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Civetkatten op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Civetkatten (Viverra) zijn een geslacht van kleine, slank gebouwde roofdieren die voorkomen in Zuidoost-Azië. De wetenschappelijke naam van het geslacht werd in 1758 gepubliceerd door Carl Linnaeus in de tiende editie van Systema naturae.[1]
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]Hoewel ze overwegend op een kat lijken, is hun snuit langer en puntiger, zoals van een otter of een mangoest. Een civetkat kan (gemeten zonder staart) 40 tot 70 centimeter lang worden, en weegt 1 tot 5 kg.
Habitat
[bewerken | brontekst bewerken]Hun favoriete plekjes zijn bossen, savanne, berggebieden maar vooral het tropisch regenwoud. Sommige soorten worden bedreigd door het verlies van hun natuurlijke habitat.
Voedsel
[bewerken | brontekst bewerken]Civetkatten zijn alleseters, die hun vleesmaaltijd aanvullen met fruit, eieren, vis en insecten.
Bedreigingen
[bewerken | brontekst bewerken]In sommige parfums gebruikt men de sterk ruikende afscheiding uit een klier bij de anus, civet genoemd. Dit is te vergelijken met muskus van het muskushert. Om de civet te verzamelen, moeten de klieren leeggeschraapt worden, wat voor het dier een erg pijnlijk proces is. In de historische roman Het stinkende goud (2016) van Hans van Cuijlenborg, die zich afspeelt in de 17de eeuw, worden de handel in civetkatten en het zogenaamde "civettrekken" uitvoerig beschreven.
Het vlees van de civetkat wordt gegeten door de mens.
De civetkat wordt ook in verband gebracht met de verspreiding/oorzaak van gevaarlijke virusinfecties, zoals SARS en het Wuhan-coronavirus, waardoor veel dieren in gevangenschap afgemaakt moeten worden.
Civetkoffie
[bewerken | brontekst bewerken]Kopi loewak of civetkoffie is een van de duurste koffiesoorten ter wereld. De hoge prijs wordt niet veroorzaakt doordat de gebruikte koffiebessen zelf zo zeldzaam zijn, maar door het zeer speciale productieproces. Nadat de rauwe, rode koffiebessen door de civetkat worden opgegeten en het vruchtvlees wordt verteerd, blijft de pit min of meer intact en passeert het maag-darmkanaal. De enzymen van hun spijsvertering veranderen de structuur van de eiwitten in de koffiebonen, wat de zurigheid laat afnemen en zorgt voor een zachter kopje koffie. De pitten worden hierna teruggevonden in de ontlasting van de loewak.[2] Kopi is het Indonesische woord voor "koffie" en loewak[3] is de lokale naam voor een civetkatachtige.
SARS en het Wuhan-coronavirus
[bewerken | brontekst bewerken]In 2002 werd China getroffen door een SARS-epidemie. SARS is een op griep lijkende ziekte. Op 30 mei 2003 meldde de NRC dat een coronavirus, dat identiek is aan de veroorzaker van SARS, gevonden was in de civetkat. De civetkat wordt in Zuid-China gezien als delicatesse en was in 2003 volgens de WHO de bron van SARS bij de mens.[4] In januari 2004 verbood de Chinese provincie Guangdong daarom tijdelijk de verkoop van civetkatten én beval het om alle dieren in gevangenschap te slachten. Eveneens in januari 2004 kondigden de Verenigde Staten een embargo aan tegen de import van civetkatten.
Het eten en verhandelen van (levende) civetkatten wordt ook verband gebracht met de uitbraak van het Wuhan-coronavirus in 2019/2020, ook een op griep lijkende ziekte die verwant is aan SARS[5]. In 2019 reageerde de Chinese overheid sneller, door de handel, bezit en nuttiging van de civetkat te verbieden.[6]
Soorten
[bewerken | brontekst bewerken]Het geslacht omvat de volgende soorten:[7]
- † Viverra leakeyi
- Viverra tainguensis
- Ondergeslacht Moschothera
- Viverra civettina – Malabarcivetkat
- Viverra megaspila – Grootvlekkige civetkat
- Ondergeslacht Viverra
- Viverra tangalunga – Maleise civetkat
- Viverra zibetha – Indische civetkat
De Afrikaanse civetkat (Civettictis civetta) wordt ook soms tot dit geslacht gerekend.
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ Linnaeus, C. (1758). Systema naturae ed. 10: 43. Gearchiveerd op 10 juni 2023.
- ↑ Bale, Rachael, Het verontrustende geheim achter de duurste koffie ter wereld, National Geographic Channel, 29 april 2016. Gearchiveerd op 27 mei 2023.
- ↑ Spellingvarianten: loewak (Ned.), luwak (Eng.)
- ↑ (nl) WHO: civetkat is bron van sars, NRC Handelsblad, 16 januari 2004. Gearchiveerd op 15 april 2016.
- ↑ (en) Q&A on coronaviruses. www.who.int. Gearchiveerd op 7 februari 2020. Geraadpleegd op 5 februari 2020.
- ↑ In China moeten civetkat en slangengal van het menu. NRC. Gearchiveerd op 4 februari 2021. Geraadpleegd op 5 februari 2020.
- ↑ Mammal Diversity Database (2024). Mammal Diversity Database (Version 1.13) [Data set]. Zenodo. DOI: 10.5281/zenodo.4139722. Geraadpleegd op 04-08-2024.