Naar inhoud springen

Station Schiphol Airport

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Schiphol Airport
Station Schiphol Airport
Algemeen
Stationscode Shl
Aantal reizigers 89.698 (2023)[1]
Geschiedenis
Opening 21 december 1978
Stationsbouw
Architect(en) Koen van der Gaast
Perrons 3 (eilandperrons)
Perronsporen 6[2]
Perrontoegang roltrap, vaste trap, rolbaan en lift
Spoorlijn(en)
LijnRichtingVolgend station

Schiphol AirportEindpunt
Antwerpen-CentraalRotterdam Centraal

Amsterdam CentraalAmsterdam Lelylaan
Schiphol AirportEindpunt

WeespAmsterdam Zuid
Leiden CentraalHoofddorp

Spoorlijn(en) HSL-Zuid/HSL 4
Schiphollijn
Westtak Ringspoorbaan
Treindienst(en)
Treinvervoerder NS, NS International, Eurostar, European Sleeper, Arriva
Overig openbaar vervoer
Vervoerders
-Busvervoerder Arriva, Connexxion & GVB
Stadsbus(sen) Zie busverbindingen
Streekbus(sen) Zie busverbindingen
R-net Zie busverbindingen
Qliner Zie busverbindingen
Nachtbus(sen) Zie busverbindingen
Ligging
Land Vlag van Nederland Nederland
Plaats Luchthaven Schiphol
Coördinaten 52° 19′ NB, 4° 46′ OL
Station Schiphol Airport (Nederland)
Station Schiphol Airport
Portaal  Portaalicoon   Openbaar vervoer
Nederland

Station Schiphol Airport ligt in het hart van de luchthaven Schiphol in de Schipholspoortunnel. Het station werd geopend op 21 december 1978 door prinses Beatrix en prins Claus, met een opvallend volledig rond stationsgebouw. In 1995 is dit gebouw gesloopt en werd het station geïntegreerd in het luchthavengebouw (Schiphol Plaza).

Tot en met dienstregeling 2015 heette het station Schiphol. In gedrukte publicaties (dienstregelingen, vertrekstaten, mededelingen van werkzaamheden, etc.) werd de naam begeleid door een vliegtuigsymbool, zodat het leek of dat symbool deel uitmaakte van de stationsnaam (Schiphol ). De naamborden op de perrons toonden het symbool niet. Op 13 december 2015 is de naam van het station gewijzigd in Schiphol Airport, om dit station voor internationale reizigers herkenbaarder te maken als luchthaven.[3][4]

Bovengronds bevinden zich de stationsvoorzieningen (loketten, informatiepanelen, etc.) in een hal die ook door luchtreizigers wordt gebruikt en onderdeel vormt van Schiphol Plaza. Er is daar geen apart "spoorstationgebied".

De perrons bevinden zich hieronder in een verbreed gedeelte van de Schipholspoortunnel.

Aanvankelijk liep de verkeersweg tussen het station en de terminal door. Reizigers die per vliegtuig aankwamen en met de trein verder wilden, gingen met hellingbanen onder de weg door (omlaag - omhoog) naar het stationsgebouw en daarna weer omlaag naar het perron. In omgekeerde richting was het: omhoog van perron naar stationsgebouw, omlaag - omhoog onder de weg door en verder omhoog naar de vertrekhal. Voor al deze bewegingen waren er doorlopende paden beschikbaar.

In 1995 werd de verkeersweg verwijderd zodat er een gelijkvloerse verbinding ontstond tussen station en aankomsthal.

Sporen en perrons

[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn drie eilandperrons met in totaal zes sporen. Bijzonder voor dit station is dat de perrons niet alleen bereikbaar zijn via de gebruikelijke roltrappen (3 per perron), vaste trappen (1 per perron) en liften (1 per perron), maar ook via helling-rolbanen (4 per perron). De hellingbanen waren bedoeld voor reizigers om hun bagage op bagagekarretjes mee te nemen. Deze stonden daarvoor op de perrons. Het gebruik van deze karretjes op de perrons is later verboden en onmogelijk gemaakt door obstakels in de vorm van palen bovenaan de hellingbanen. Doordat luchtreizigers in de loop der jaren grootschalig gebruik gingen maken van rolkoffers waren bagagekarretjes niet meer zo belangrijk als voorheen.

Sinds 2006 hebben de eilandperrons 1/2 en 5/6 flexibele aankomst- en vertreksporen, d.w.z., slechts enkele minuten van tevoren wordt bepaald op welk van de twee sporen (1 of 2, respectievelijk 5 of 6), en dus aan welke zijde van het perron, een trein aankomt en vertrekt.

Het station is aangelegd samen met de eerste, tweesporige, Schipholspoortunnel, geopend in 1978. Aanvankelijk had het ondergrondse station drie sporen en twee perrons (één eilandperron met de huidige sporen 1 & 2 en een zijperron met het huidige spoor 3). Vanaf 1989 werd gebouwd aan de uitbreiding van station en de tweede Schipholspoortunnel[5], in 1995 was het grootste deel van de ruwbouwwerken klaar, waarbij in één keer de ruwbouw voor de sporen 4 t/m 6 gereed gekomen is.[6]

Hierbij is het zijperron van spoor 4 als eerste van deze uitbreiding in gebruik genomen, met aan de westzijde een aansluiting naar de zuidelijke (eerste) Schipholtunnel.[7] Eind mei 1994 is het vierde perronspoor in gebruik genomen.[8] De bestaande perrons waren met ca. 340 meter al relatief lang. Ze waren daarmee al geschikt voor een trein van 12 rijtuigen. Maar ze werden toen zodanig verlengd dat ze geschikt zouden zijn voor twee gekoppelde bordeauxrode Thalys-stellen (sinds oktober 2023 opgenomen in Eurostar) met een totale lengte van 400 meter. Ook het nieuwe eilandperron kreeg dezelfde grote lengte.

Schiphol Plaza krijgt een aanbouw. Zo ontstaat ruimte voor een apart treinreizigersgedeelte dat alleen met toegangspoortjes toegankelijk zal zijn. De verbouwing zou in 2022 van start moeten gaan en in 2025 klaar zijn,[9] maar is anno 2024 nog niet begonnen.

Treinverbindingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Schiphol Airport is een station voor veel nationale en internationale verbindingen. De volgende treinen doen Schiphol aan in de dienstregeling 2024:

Serie Treinsoort Route Bijzonderheden
450 European Sleeper (European Sleeper) Brussel-ZuidAntwerpen-CentraalRoosendaalRotterdam CentraalDen Haag HSSchiphol AirportAmsterdam CentraalAmersfoort CentraalDeventerBad BentheimBerlin HbfDresden HbfPraha hl.n. Stopt 2-3x per week. Stopt richting Brussel niet op Schiphol Airport en Den Haag HS.
700 Intercity (NS) Den Haag CentraalSchiphol AirportAmsterdam ZuidAlmere CentrumLelystad CentrumZwolleAssenGroningen Vormt tussen Den Haag Centraal en Zwolle een halfuurdienst met serie 1800. Vormt tussen Lelystad Centrum en Leiden Centraal samen met de 1800 een scheve kwartierdienst met de serie 2400. Vormt tussen Zwolle en Groningen een halfuurdienst met serie 500. Sommige treinen tussen Zwolle en Groningen stoppen op alle stations. (alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat)
900 Intercity direct (NS) Amsterdam CentraalSchiphol AirportRotterdam CentraalBreda Tussen Schiphol en Rotterdam is een toeslag verschuldigd. Via HSL. Rijdt in het weekend tot circa 20:00 uur. Vormt tussen Amsterdam Centraal en Rotterdam Centraal een scheve kwartierdienst met serie 1000.
1000 Intercity direct (NS) Amsterdam CentraalSchiphol AirportRotterdam Centraal Tussen Schiphol en Rotterdam is een toeslag verschuldigd. Via HSL. Vormt doordeweeks overdag een scheve kwartierdienst met serie 900. Rijdt op maandag t/m vrijdag tot 22:00 en in het weekend tot 23:30. Rijdt niet op zondag tussen 9:00 en 12:00.
1400 Intercity (NS) Utrecht CentraalAmsterdam CentraalSchiphol AirportDen Haag HSRotterdam Centraal Nachtnet. De treinserie 21400 voor de trajectverlengingen Rotterdam Centraal – Eindhoven Centraal en Utrecht Centraal – Eindhoven rijden uitsluitend in de nachten volgend op vrijdag en zaterdag. In het eerste deel van de nachten volgend op woensdag en donderdag stopt de trein in Gouda in plaats van Delft. Daarnaast worden bussen ingezet op het traject Rotterdam Centraal – Delft – Den Haag HS.
1600 Intercity (NS) Schiphol AirportAmsterdam ZuidDuivendrechtHilversumAmersfoort CentraalApeldoornDeventerAlmeloHengeloEnschede Vormt tussen Schiphol en Amersfoort Centraal een halfuursdienst met serie 11600. Vormt tussen Amersfoort Centraal en Enschede een halfuursdienst met serie 1700.
1800 Intercity (NS) Den Haag CentraalSchiphol AirportAmsterdam ZuidAlmere CentrumLelystad CentrumZwolleMeppelLeeuwarden Vormt een halfuurdienst tussen Den Haag Centraal en Zwolle met serie 700 en tussen Zwolle en Leeuwarden met serie 600. Sommige treinen tussen Zwolle en Leeuwarden stoppen op alle stations. (alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat).
2400 Intercity (NS) (Lelystad CentrumAlmere BuitenAlmere CentrumAmsterdam Zuid – )Schiphol AirportLeiden CentraalDen Haag HSDelftSchiedam CentrumRotterdam CentraalDordrecht Rijdt alleen tijdens de spits van maandag t/m donderdag tussen Schiphol Airport en Lelystad Centrum v.v. Tussen de spitsen en vrijdag de gehele dag tot 20:00 is deze serie gekoppeld te Schiphol Airport aan de 3500. Rijdt niet na 20:00 en in het weekend.
3100 Intercity (NS) Schiphol AirportUtrecht CentraalVeenendaal-De KlompEde-WageningenArnhem CentraalNijmegen Rijdt niet na 20:00 uur en in het weekend. Tussen de spitsen wordt er niet tussen Arnhem Centraal en Nijmegen gereden.
3200 Intercity (NS) Arnhem CentraalEde-WageningenUtrecht CentraalAmsterdam ZuidSchiphol AirportLeiden CentraalDen Haag HSDelftSchiedam CentrumRotterdam Centraal Spitstrein, rijdt alleen van maandag tot en met donderdag.
3300 Sprinter (NS) (Den Haag CentraalLeiden Centraal – )HoofddorpSchiphol AirportZaandamPurmerendHoorn(Hoorn Kersenboogerd) 's Avonds na 20:00 uur, op vrijdag de hele dag en in het weekend wordt er alleen gereden tussen Hoofddorp en Hoorn.
3500 Intercity (NS) Schiphol AirportUtrecht Centraal's-HertogenboschEindhoven CentraalHelmondVenlo Wordt in de avonduren en op zondag vervangen door serie 3700. Tussen de spitsen van maandag t/m donderdag en vrijdag de gehele dag tot 20:00 wordt deze serie te Schiphol Airport gekoppeld aan de 2400 van/naar Dordrecht. Rijdt tijdens de late avonduren vanaf 22:00 alleen tussen Schiphol Airport en Utrecht Centraal v.v.
3700 Intercity (NS) DordrechtRotterdam CentraalSchiedam CentrumDelftDen Haag HSLeiden CentraalSchiphol AirportAmsterdam ZuidUtrecht Centraal's-HertogenboschEindhoven CentraalHelmondVenlo Rijdt van maandag t/m donderdag enkel in de avonduren en rijdt van vrijdag t/m zondag vrijwel de hele dag en vervangt dan series 2400 en 3500. Rijdt in de late avond alleen tussen Schiphol Airport en Utrecht Centraal v.v.
4300 Sprinter (NS) HoofddorpSchiphol AirportAmsterdam ZuidWeespAlmere CentrumAlmere BuitenAlmere OostvaardersLelystad Centrum Vormt van maandag t/m donderdag tot 19:00 uur tussen Hoofddorp en Weesp een kwartierdienst met serie 5700. Vormt van maandag t/m donderdag in de spitsuren tussen Weesp en Almere Oostvaarders een scheve kwartierdienst met serie 4600.
4600 Sprinter (NS) (Den Haag Centraal – )Leiden CentraalSchiphol AirportAmsterdam SloterdijkAmsterdam CentraalWeespAlmere Centrum(Almere BuitenAlmere Oostvaarders) Rijdt in de avonduren en het weekend ook van/naar Den Haag Centraal. Rijdt enkel in de spitsuren tussen Almere Centrum en Almere Oostvaarders. Vormt tussen Hoofddorp en Weesp een scheve kwartierdienst met Sprinter 5800. Vormt tussen Weesp en Almere Centrum een scheve kwartierdienst met Sprinter 4300.
5700 Sprinter (NS) Utrecht CentraalHilversumWeespAmsterdam ZuidSchiphol AirportHoofddorp Rijdt alleen van maandag t/m donderdag (tot 20:00 uur).
5800 Sprinter (NS) Amersfoort VathorstAmersfoort CentraalHilversumWeespAmsterdam CentraalAmsterdam SloterdijkSchiphol AirportHoofddorp Rijdt in de vroege ochtend en na 20:30 uur niet tussen Amersfoort Vathorst en Amersfoort Centraal.
9200 IC 35 Intercity direct, Beneluxtrein (NS International) Amsterdam CentraalSchiphol AirportRotterdam CentraalBredaNoorderkempenAntwerpen-CentraalMechelenBrussels Airport-ZaventemBrussel-NoordBrussel-CentraalBrussel-Zuid Via HSL, tussen Schiphol en Rotterdam is bij een reis binnen Nederland een toeslag verschuldigd.
Eurostar 9300 Eurostar (Eurostar) Amsterdam CentraalSchiphol AirportRotterdam CentraalAntwerpen-CentraalBrussel-ZuidParis-Nord Diverse ritten alleen tussen Amsterdam en Brussel
Eurostar 9900 Eurostar (Eurostar) Amsterdam CentraalSchiphol AirportRotterdam CentraalAntwerpen-CentraalBrussel-Zuid – [ Aéroport Charles-de-Gaulle 2 TGVMarne-la-Vallée - Chessy ] / [ Chambéry-Challes-les-EauxAlbertvilleMoûtiers - Salins - Brides-les-BainsAime-La PlagneLandryBourg-Saint-Maurice ] / [ Valence-Rhône-Alpes-Sud TGVAvignon TGVAix-en-Provence TGVMarseille Saint-Charles ] Marne-la-Vallée - Chessy 2 keer per dag. Bourg-Saint-Maurice 1 keer per week in de winter. Marseille Saint-Charles 1 keer per week in de zomer.
11600 Intercity (NS) Schiphol AirportAmsterdam ZuidDuivendrechtHilversumAmersfoort CentraalAmersfoort Schothorst Vormt tussen Schiphol Airport en Amersfoort Centraal een halfuurdienst met serie 1600. Vormt tussen Amersfoort Centraal en Amersfoort Schothorst een halfuurdienst met serie 11700.
24400 Intercity (NS) Amsterdam Bijlmer ArenASchiphol AirportLeiden Centraal Nachtnet. Rijdt alleen in de nachten volgend op dinsdag en woensdag.
Nachttrein 32700 Nachttrein (Arriva) MaastrichtSittardRoermondWeertEindhoven Centraal's-HertogenboschUtrecht CentraalAmsterdam Bijlmer ArenAAmsterdam ZuidSchiphol Airport Rijdt alleen in de nacht van vrijdag op zaterdag.
Nachttrein 32790 Nachttrein (Arriva) GroningenAssenZwolleLelystad CentrumAlmere CentrumAmsterdam CentraalSchiphol Airport Rijdt alleen in de nacht van vrijdag op zaterdag.

In 1978 werd de lijn Schiphol – Amsterdam Zuid in gebruik genomen. Het station Schiphol ligt in een bijna zes kilometer lange Schipholspoortunnel onder de luchthaven. In 1981 kwam de verbinding via Hoofddorp en Nieuw-Vennep naar Leiden in gebruik. Ook werd in hetzelfde jaar de Schiphollijn verlengd naar Amsterdam RAI en in 1986 kwam de verbinding via station Amsterdam Lelylaan en Sloterdijk naar station Amsterdam Centraal tot stand. In 1993 werd er verbinding met Weesp (en verder naar Almere en Hilversum) gemaakt.

Sinds 2004 is Schiphol via de Hemboog direct bereikbaar vanuit de regio Purmerend/Hoorn, sinds 2006 ook vanuit Utrecht via de Utrechtboog.

Sinds het eind van 2009 rijden er hogesnelheidstreinen via de HSL-Zuid naar en via Schiphol. Deze treinen hebben als bestemmingen Antwerpen, Brussel en Parijs. In Nederland wordt daarnaast ook Rotterdam aangedaan. De Intercity direct (voorheen de Fyra) en Eurostar (voorheen Thalys) rijden vanaf Amsterdam via het normale traject, langs Amsterdam Sloterdijk, via de Schipholspoortunnel naar Schiphol. Na een korte stop rijden deze treinen door om na station Hoofddorp het normale spoor te verruilen voor het spoor van de HSL-Zuid.

Busverbindingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Eerste busstation

[bewerken | brontekst bewerken]

Op 8 mei 1967 werd voor de buslijnen van Maarse & Kroon die langs het nieuwe Schiphol Centrum werden verlegd een tijdelijk busstation geopend. Een oude afgedankte uit 1951 afkomstige Leyland Royal Tiger werd gebruikt als wachtruimte en haltekantoor. Inmiddels werden voorbereidingen getroffen voor een definitief busstation en stationsgebouw. Dit moderne gebouw, met plaats voor een reisbureau, was naar ontwerp van de architect E.A.Riphagen. Het busstation kreeg lange perrons met langgerekte abri's met een glazen wand in de lijnenstijl van de luchthaven. De officiële opening was op 27 augustus 1969 door de toenmalige burgemeester van de Haarlemmermeer.[10] Vlakbij het busstation werd in 1978 het eerste ronde stationsgebouw van de spoorwegen geopend.

Naast busdiensten van Maarse & Kroon (sinds 1973 Centraal Nederland) werd het ook gebruikt door busdiensten van het GVB,[11] het KLM Autobusbedrijf en touringcars. Het busstation en stationsgebouw hebben relatief maar kort bestaan en moest verdwijnen in de loop van de jaren tachtig door de ontwikkelingen op de luchthaven net als het bovengrondse ronde gebouw van het ondergrondse treinstation.

Huidig busstation

[bewerken | brontekst bewerken]

Boven op het station ligt een busstation dat wordt aangedaan door bussen van Connexxion, GVB en Arriva. Het stripbusstation telt meerdere bushaltes per richting, die perrons B1 tot en met B20 worden genoemd. Gelede bussen gebruiken twee van dergelijke haltes.

Lijn Route Exploitant Bijzonderheden
Ochtenspitslijnen vanuit Amsterdam
200 Amsterdam-Zuidoost → Schiphol-Noord → Airport Connexxion
245 Amsterdam-Noord → Oost → Schiphol-Noord → Airport GVB
246 Amsterdam Borneo Eiland → Oost → Zuid → Schiphol-Noord → Airport GVB
247 Amsterdam Bos en Lommer → De Baarsjes → Slotermeer → Schiphol-Noord → Airport GVB
Schipholnet
180 Schiphol P30 → Airport → Knooppunt Noord → Oost → Knooppunt Zuid → Rozenburg → P30 Connexxion Ringlijn in één richting, tegengesteld aan lijn 181
181 Knooppunt Noord → Airport → P30 → Rozenburg → Knooppunt Zuid → Oost → Knooppunt Noord Connexxion Ringlijn in één richting, tegengesteld aan lijn 180
185 Schiphol Airport - Justitieel Complex Connexxion
186 Schiphol P30 → Airport → P40 → Knooppunt Noord - Oost - Amstelveen Busstation Connexxion Rijdt niet 's avonds en in het weekend
190 Knooppunt Noord - P40 - Airport - P30 Connexxion Opvullijn; rijdt 's nachts als lijn N90.
N90
191 Knooppunt Noord → Schiphol Airport → P30 - Zuidoost Connexxion
194 Schiphol P30 → Airport → P40 → Knooppunt Noord - Badhoevedorp - Lijnden - Amsterdam Osdorp De Aker Connexxion Rijdt niet 's avonds en in het weekend
195 Schiphol P30 → Airport → P40 → Knooppunt Noord - Amsterdam Lelylaan Connexxion
199 Schiphol P30 → Airport → P40 → Knooppunt Noord - Oost - Amstelveen Westwijk - Amstelveen Busstation Connexxion
R-net
300 Amsterdam-Zuidoost - Ouderkerk a/d Amstel - Amstelveen - Schiphol Airport - Hoofddorp - Vijfhuizen - Haarlem (- Driehuis - IJmuiden) Connexxion Rijdt 's nachts als lijn N30 van/naar IJmuiden
N30
341 Amsterdam-Zuid - Schiphol Airport - Hoofddorp Connexxion
369 Amsterdam Sloterdijk - Amsterdam-West - Schiphol-Noord - Airport GVB
397 (Amsterdam Centraal -) Elandsgracht - Leidseplein - Museumplein - Olympisch Stadion - Schiphol Airport - Hoofddorp - Nieuw-Vennep Connexxion Rijdt 's nachts als lijn N97 van/naar Amsterdam Centraal
N97
470 Schiphol Airport - De Hoek - Leimuiden - Alphen aan den Rijn Arriva Rijdt 's nachts als lijn 870 via Brugrestaurant A4.
870
Qliner
361 Schiphol Airport - De Hoek - Nieuw-Vennep - Lisse - Sassenheim Arriva
365 Schiphol Airport - De Hoek - Roelofarendsveen - Leiden Arriva
Keukenhofexpress
858 Schiphol Airport - Lisse Keukenhof Arriva Alleen tijdens openingsdagen van de Keukenhof

Ontwikkeling aantal reizigers

[bewerken | brontekst bewerken]

Het aantal door NS vervoerde reizigers (per gemiddelde werkdag) ontwikkelde zich sedert 2019 als volgt:

Jaar Aantal reizigers
2019 116.714
2020 37.330
2021 36.649
2022 73.830
2023 89.698
Zie de categorie Schiphol Airport train station van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.