Naar inhoud springen

Aagtekerke

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Aagtekerke
Aegte (Zeeuws)
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Aagtekerke (Zeeland)
Aagtekerke
Situering
Provincie Vlag Zeeland Zeeland
Gemeente Vlag Veere Veere
Coördinaten 51° 33′ NB, 3° 31′ OL
Algemeen
Oppervlakte 9,91[1] km²
- land 9,84[1] km²
- water 0,07[1] km²
Inwoners
(2023-01-01)
1.465[1]
(148 inw./km²)
Woning­voorraad 557 woningen[1]
Overig
Woonplaats­code 2774
Detailkaart
Kaart van Aagtekerke
Aagtekerke in de gemeente Veere
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Aagtekerke (Zeeuws: Aegte) is een dorp in de gemeente Veere in de Nederlandse provincie Zeeland. Op 1 januari 2023 bedroeg het aantal inwoners 1.465. Het dorp ligt nabij Domburg en Oostkapelle maar ligt zelf niet aan de zee. Aagtekerke was tot 1 juli 1966 een zelfstandige gemeente, waarna het tot 1997 deel uitmaakte van de gemeente Mariekerke. Aagtekerke is genoemd naar de heilige Agatha (patrones van het dorp). Tegenwoordig is het dorp niet rooms meer. De protestantse kerk speelt nog wel een rol van betekenis, bij de gemeenteraadsverkiezingen van 7 maart 2006 kreeg de SGP in dit dorp 61,8% van de stemmen. Een groot deel van de bevolking is lid van de plaatselijke Gereformeerde Gemeente. Het kerkgebouw van deze kerkelijke gemeente telt 977 zitplaatsen op een bevolking van circa 1.500 mensen.

Zie Wapen van Aagtekerke voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het wapen van Aagtekerke bevat in zilver een gouden buste van een vrouw. Dit is vermoedelijk de heilige Agatha, wat het tot een sprekend wapen zou maken. Het werd op 9 februari 1838 bevestigd als gemeentewapen. De buste is later afgebeeld op het wapen en de vlag van de gemeente Mariekerke. Het wapen van de heerlijkheid Aagtekerke voerde de buste in natuurlijke kleur, met een mantel van purper. Het werd bevestigd op 10 november 1819.

Dorpskerk Aagtekerke
Kerkgebouw Gereformeerde Gemeente
Aagtekerkse molen
Zie Dorpskerk (Aagtekerke) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Sinds 1327 is er in Aagtekerke sprake van de kerk van Sint-Agatha. Mogelijk gaat de historie van de kerk nog verder terug, tot de tijd van een klooster, waarvan de abdis Agatha heette. De kerktoren is het oudste gedeelte: deze dateert uit de vijftiende eeuw. Het schip heeft zijn huidige vorm gekregen in 1625. Bijzonder is het grafmonument van Hendrik Thibaut, heer van Aagtekerke, burgemeester van Middelburg en bewindhebber van de Vereenigde Oostindische Compagnie. Het monument werd in 1669 vervaardigd door de beroemde beeldhouwer Rombout Verhulst, die ook de praalgraven van de zeehelden Tromp en De Ruyter maakte.

Gereformeerde Gemeente

[bewerken | brontekst bewerken]

Vanaf 1836 kwamen op de buitenplaats Sint-Jan ten Heere de eerste afgescheidenen van Zeeland samen. Men noemde zich Gereformeerde Gemeente Jesu Christi, die vergadert te Sint-Jan ten Heere. Na verloop van tijd werden ook te Middelburg aan de Lange Delft kerkdiensten gehouden. Na het overlijden van eigenaar jhr. Versluijs werd de buitenplaats Sint-Jan ten Heere in 1876 verkocht en daarna gesloopt om plaats te maken voor een boerenhofstede. Omdat de gelegenheid om godsdienstoefeningen te houden hiermee dus was vervallen, besloot de kerkeraad een eenvoudig kerkje te laten zetten te Aagtekerke aan de weg naar Westkapelle (toen nog Zandweg geheten, nu de Prelaatweg). De bouw had nog in 1876 plaats, Aagtekerke bleef echter een afdeling van de Middelburgse gemeente. Pas op 5 april 1900 werd Aagtekerke tot een zelfstandige gemeente verklaard. In 1909 werd een nieuwe kerk gebouwd voor ƒ5.563,-.

De eerste predikant van Aagtekerke was H. Kieviet, die de gemeente eerst enige tijd als oefenaar diende. Hij werd opgevolgd door ds. R. Kok die in 1915 als kandidaat een beroep naar deze gemeente aannam. In 1922 achtte de kerkenraad het noodzakelijk ds. Kok te vermanen omdat hij op zondag gebruik maakte van de fiets. Kort na zijn vertrek in juli 1925 werd de stokman weer het recht verleend om slapende kerkgangers wakker te maken. Door de leesdiensten was dat kennelijk meer urgent geworden.

In 1924 kwam een eigen school tot stand. In 1938 richtte de kerkenraad een jongelingsvereniging op, nadat daar nogal wat moeilijkheden aan vooraf waren gegaan. In 1921 was men daar immers vierkant tegen. Per 1 januari 1963 werd de psalmberijming van Datheen ingeruild voor de berijming van 1773. In 1970 werd een nieuwe kerk in gebruik genomen, omdat de oude kerk in vervallen staat verkeerde. De bouwkosten van de nieuwe kerk bedroegen ƒ670.000,-. In 1991 is dit gebouw uitgebreid tot 977 zitplaatsen. Door het toenemende toerisme en de groei van de gemeente waren er ook na deze uitbreiding spoedig te weinig zitplaatsen en ging men over tot drie diensten per zondag.

Op het dorpsplein staat de Dorpskerk. Ten zuiden van het dorp staat de Aagtekerkse molen, een houten zeskante korenmolen uit 1801. Het is de enige overgebleven zeskante molen in de provincie Zeeland. Ten zuidwesten van Aagtekerke liggen twee vliedbergen.

Gemeenteraadsverkiezingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Aagtekerke was tot 30 juni 1966 een zelfstandige gemeente, om over te gaan in de gemeente Mariekerke, die later in 1997 over ging in de gemeente Veere. Hierbij de verkiezingsuitslagen sinds 1931:

1931 1935 1939 1946 1949 1953 1958 1962
Partij Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen %
PCG - - - - - - - - - - 185 47,56 188 49,87 186 47,45
SGP 114 34,65 93 26,42 107 31,75 147 40,69 160 41,13 158 40,62 140 37,14 168 42,86
PC - - - - - - - - - - 46 11,83 - - 38 9,69
ARP 110 33,43 84 23,86 67 19,88 54 15,47 53 13,62 - - - - - -
LSP 62 18,84 - - - - - - - - - - - - - -
CHU - - 45 12,78 61 18,1 - - - - - - - - - -
Overig 43 13,07 130 36,93 102 30,27 153 43,84 176 45,24 - - 49 13,0 - -
Totaal 229 352 377 349 389 389 377 392
1925 1933 1937 1946 1948 1952 1956 1959 1963
Partij Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen %
SGP 141 42,73 179 50,56 179 49,18 198 57,89 230 49,89 211 50,48 197 47,24 194 50,92 192 48,73
CHU 11 3,33 49 13,84 56 15,38 77 22,51 91 19,74 96 22,97 121 29,02 102 26,77 118 29,95
ARP 132 40,0 98 27,68 86 23,63 51 14,91 51 11,06 48 11,48 46 11,03 41 10,76 35 8,88
PvdA - - - - - - 12 3,51 40 8,68 30 7,18 28 6,71 15 3,94 15 3,81
Boerenpartij - - - - - - - - - - - - - - 5 1,31 13 3,3
VVD - - - - - - - - 10 2,17 17 4,07 12 2,88 19 4,99 12 3,05
KVP - - - - - - - - 10 2,17 8 1,91 11 2,64 3 0,79 4 1,02
CPN - - - - - - - - 27 5,86 1 0,24 1 0,24 - - 2 0,51
PSP - - - - - - - - - - - - - - - - 2 0,51
Katholieke Nationale Partij - - - - - - - - - - 5 1,2 - - - - - -
Partij van de Vrijheid - - - - - - 4 1,17 - - - - - - - - - -
Vrijheidsbond 24 7,27 17 4,8 21 5,77 - - - - - - - - - - - -
VDB 5 1,52 - - 15 4,12 - - - - - - - - - - - -
Plattelandersbond 8 2,42 5 1,41 - - - - - - - - - - - - - -
VNH - - 3 0,85 - - - - - - - - - - - - - -
Recht en Vrijheid - - 2 0,56 - - - - - - - - - - - - - -
SDAP 3 0,91 - - - - - - - - - - - - - - - -
Overig 6 1,8 1 0,28 7 1,92 - - 2 0,43 2 0,48 1 0,24 2 0,52 1 0,25
Totaal/Opkomst 330 92,01% 354 90,5 364 89,51 350 459 418 96,76 417 97,69 381 94,15 394 93,88

Provinciale Staten

[bewerken | brontekst bewerken]
1931 1935 1939 1946 1950 1954 1958 1962 1966
Partij Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen % Stemmen %
SGP 152 45,51 171 49,57 169 50,0 196 57,31 205 54,96 212 54,5 197 50,38 192 50,66 204 48,23
CHU 32 9,58 59 17,1 64 18,93 79 23,1 100 26,81 110 28,28 123 31,46 108 28,5 130 30,73
ARP 123 36,83 88 25,51 72 21,3 50 14,62 49 13,14 47 12,08 45 11,51 42 11,08 34 8,04
Boerenpartij - - - - - - - - - - - - - - - - 25 5,91
PvdA - - - - - - 6 1,75 11 2,95 7 1,8 9 2,3 18 4,75 11 2,6
VVD - - - - - - - - 9 2,14 11 2,83 15 3,84 14 3,69 10 2,36
KVP - - - - - - - - - - 2 0,51 2 0,51 5 1,32 5 1,18
Partij van de Vrijheid - - - - - - 10 2,92 - - - - - - - -
LSP 19 5,69 19 5,51 19 5,62 - - - - - - - - - -
VDB 5 1,5 5 1,45 8 2,37 - - - - - - - - - -
Overig 3 0,9 3 0,87 7 1,8 1 0,29 - - - - - - - - 4 0,95
Totaal/Opkomst 334 89,92 345 89,85 338 85,64 342 86,53 373 86,54 389 89,02 391 93,14 379 92,14 423 95,55

Twee grote campings in Aagtekerke zijn Schoolzicht en Westhove.

Zie de categorie Aagtekerke van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.