Stekelleguanen

geslacht van hagedissen uit de familie Phrynosomatidae

Stekelleguanen[1] (Sceloporus) zijn een geslacht van hagedissen uit de familie Phrynosomatidae.

Stekelleguanen
Westelijke haagleguaan (Sceloporus occidentalis)
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Iguania (Leguaanachtigen)
Familie:Phrynosomatidae
Geslacht
Sceloporus
Wiegmann, 1828
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Stekelleguanen op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Naam en indeling

bewerken

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Arend Friedrich August Wiegmann in 1828. Er zijn 108 soorten, inclusief de pas in 2018 beschreven soorten Sceloporus esperanzae en Sceloporus hondurensis. In veel literatuur wordt hierdoor een lager soortenaantal vermeld.[2]

Uiterlijke kenmerken

bewerken

De soorten blijven relatief klein en bereiken een totale lichaamslengte inclusief staart van nog geen 35 centimeter. De staart is bij sommige soorten vrij kort en ongeveer net zolang als het lichaam, bij andere soorten kan de staart ongeveer 70% van de lichaamslengte bedragen. De meeste soorten hebben een bruine tot bruingrijze kleur met lichtere strepen en vlekken. De soort Sceloporus malachiticus echter heeft een groene lichaamskleur.[3]

De schubben aan de bovenzijde van het lichaam overlappen elkaar en zijn vaak gekield. Stekels op de rug en kop ontbreken.[4]

Verspreiding en habitat

bewerken

Alle soorten komen voor in delen van zuidelijk Noord-Amerika; in Mexico en de Verenigde Staten. Daarnaast zijn veel soorten aangetroffen in delen van Midden-Amerika in de landen Antigua en Barbuda, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nicaragua en Panama.[2]

De habitat bestaat uit droge tropische en subtropische bossen, rotsige drogere omgevingen[5] en scrubland. De verschillende soorten staan bekend als bodembewoners en leven in groepjes.[5][6]

Beschermingsstatus

bewerken

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan 85 soorten een beschermingsstatus toegewezen. Zeventig soorten worden gezien als 'veilig' (Least Concern of LC), vier soorten als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU) en twee als 'gevoelig' (Near Threatened of NT). Vijf soorten worden beschouwd als 'onzeker' (Data Deficient of DD), drie als 'bedreigd' (Endangered of EN). De soort Sceloporus exsul ten slotte staat te boek als 'ernstig bedreigd' (Critically Endangered of CR).[6]

Soorten

bewerken

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Sceloporus acanthinus Bocourt, 1873 El Salvador, Guatemala, Mexico
Sceloporus adleri Smith & Savitzky, 1974 Mexico
Sceloporus aeneus Wiegmann, 1828 Mexico
Sceloporus albiventris Smith, 1939 Mexico
Sceloporus anahuacus Lara-Góngora, 1983 Mexico
Sceloporus angustus Dickerson, 1919 Mexico
Sceloporus arenicolus Degenhardt & Jones, 1972 Verenigde Staten
Sceloporus asper Boulenger, 1897 Mexico
Sceloporus aurantius Grummer & Bryson, 2014 Mexico
Sceloporus aureolus Smith, 1942 Mexico
Sceloporus becki Van Denburgh, 1905 Mexico
Sceloporus bicanthalis Smith, 1937 Mexico
Sceloporus bimaculosus Phelan & Brattstrom, 1955 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus brownorum Phelan & Brattstrom, 1955 Mexico
Sceloporus bulleri Boulenger, 1894 Mexico
Sceloporus caeruleus Smith, 1936 Mexico
Sceloporus carinatus Smith, 1936 Mexico, Guatemala
Sceloporus cautus Smith, 1938 Mexico
Sceloporus chaneyi Liner & Dixon, 1992 Mexico
Sceloporus chrysostictus Cope, 1866 Mexico, Belize
Sceloporus clarkii Baird & Girard, 1852 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus consobrinus Baird & Girard, 1853 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus couchii Baird, 1859 Mexico
Sceloporus cowlesi Lowe & Norris, 1956 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus cozumelae Jones, 1927 Mexico
Sceloporus cryptus Smith & Lynch, 1967 Mexico
Sceloporus cupreus Bocourt, 1873 Mexico
Sceloporus cyanogenys Cope, 1885 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus cyanostictus Axtell & Axtell, 1971 Mexico
Sceloporus druckercolini Perez Ramos & de la Riva, 2008 Mexico
Sceloporus dugesii Bocourt, 1873 Mexico
Sceloporus edbelli Smith, Chiszar & Lemos-Espinal, 1995 Mexico
Sceloporus edwardtaylori Smith, 1936 Mexico
Sceloporus esperanzae McCranie, 2018 Honduras
Sceloporus exsul Dixon, Ketchersid & Lieb, 1972 Mexico
Sceloporus formosus Wiegmann, 1834 Mexico
Sceloporus gadoviae Boulenger, 1905 Mexico
Sceloporus gadsdeni Castañeda-Gaytán & Díaz-Cárdenas, 2017 Mexico
Sceloporus goldmani Smith, 1937 Mexico
Sceloporus graciosus Baird & Girard, 1852 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus grammicus Wiegmann, 1828 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus grandaevus Dickerson, 1919 Mexico
Sceloporus halli Danmann & Smith, 1974 Mexico
Sceloporus heterolepis Boulenger, 1894 Mexico
Sceloporus hondurensis McCranie, 2018 Honduras
Sceloporus horridus Wiegmann, 1834 Mexico
Sceloporus hunsakeri Hall & Smith, 1979 Mexico
Sceloporus insignis Webb, 1967 Mexico
Sceloporus internasalis Smith & Bumzahem, 1955 Mexico, Guatemala
Sceloporus jalapae Günther, 1890 Mexico
Sceloporus jarrovii Cope, 1875 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus lemosespinali Lara-Góngora, 2004 Mexico
Sceloporus licki Van Denburgh, 1895 Mexico
Sceloporus lineatulus Dickerson, 1919 Mexico
Sceloporus lunae Bocourt, 1873 Guatemala
Sceloporus lundelli Smith, 1939 Belize, Mexico
Sceloporus macdougalli Smith & Bumzahem, 1953 Mexico
Sceloporus maculosus Smith, 1934 Mexico
Sceloporus magister Hallowell, 1854 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus malachiticus Cope, 1864 Antigua en Barbuda, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Nicaragua, Panama
Sceloporus marmoratus Hallowell, 1852 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus megalepidurus Smith, 1934 Mexico,
Sceloporus melanorhinus Bocourt, 1876 Mexico, Guatemala
Sceloporus merriami Stejneger, 1904 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus minor Cope, 1885 Mexico
Sceloporus mucronatus Cope, 1885 Mexico
Sceloporus nelsoni Cochran, 1923 Mexico
Sceloporus oberon Smith & Brown, 1941 Mexico
Westelijke haagleguaan
(Sceloporus occidentalis)
Baird & Girard, 1852 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus ochoterenae Smith, 1934 Mexico
Sceloporus olivaceus Smith, 1934 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus olloporus Smith, 1937 Costa Rica, Guatemala, Honduras, Nicaragua,
Sceloporus omiltemanus Günther, 1890 Mexico
Sceloporus orcutti Stejneger, 1893 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus ornatus Baird, 1859 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus palaciosi Lara-Góngora, 1983 Mexico
Sceloporus parvus Smith, 1934 Mexico
Sceloporus poinsettii Baird & Girard, 1852 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus pyrocephalus Cope, 1864 Mexico
Sceloporus salvini Günther, 1890 Mexico
Sceloporus samcolemani Smith & Hall, 1974 Mexico
Sceloporus scalaris Wiegmann, 1828 Mexico
Sceloporus schmidti Jones, 1927 Honduras
Sceloporus scitulus Smith, 1942 Mexico
Sceloporus serrifer Cope, 1866 Belize, Guatemala, Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus shannonorum Langebartel, 1959 Mexico
Sceloporus siniferus Cope, 1870 Guatemala, Mexico
Sceloporus slevini Smith, 1937 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus smaragdinus Bocourt, 1873 Guatemala, Mexico
Sceloporus smithi Hartweg & Oliver, 1937 Mexico
Sceloporus spinosus Wiegmann, 1828 Mexico
Sceloporus squamosus Bocourt, 1874 Guatemala, Costa Rica, Honduras, El Salvador, Mexico, Nicaragua
Sceloporus stejnegeri Smith, 1942 Mexico
Sceloporus subpictus Lynch & Smith, 1965 Mexico
Sceloporus sugillatus Smith, 1942 Mexico
Sceloporus taeniocnemis Cope, 1885 Guatemala, Mexico
Sceloporus tanneri Smith & Larsen, 1975 Mexico
Sceloporus teapensis Günther, 1890 Mexico
Sceloporus torquatus Wiegmann, 1828 Mexico
Sceloporus tristichus Cope, 1875 Verenigde Staten
Haagleguaan
(Sceloporus undulatus)
Bosc & Daudin, 1801 Canada, Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus unicanthalis Smith, 1837 Mexico
Sceloporus uniformis Phelan & Brattstrom, 1955 Verenigde Staten
Sceloporus utiformis Cope, 1864 Mexico
Sceloporus variabilis Wiegmann, 1834 Mexico
Sceloporus virgatus Smith, 1938 Mexico, Verenigde Staten
Sceloporus woodi Stejneger, 1918 Mexico
Sceloporus zosteromus Cope, 1863 Verenigde Staten

Bronvermelding

bewerken