Wikipedia

Rik Daems

Belgisch politicus

Hendrik Jules Joseph (Rik) Daems[1] (Aarschot, 18 augustus 1959[2]) is een Belgisch wijnhandelaar, kunstschilder en voormalig liberaal politicus voor de PVV en diens opvolgers VLD en Open Vld

Rik Daems
Daems in de hoedanigheid van voorzitter van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa in maart 2021.
Daems in de hoedanigheid van voorzitter van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa in maart 2021.
Volledige naam Hendrik Jules Joseph Daems
Geboren Aarschot, 18 augustus 1959
Kieskring Vlaams-Brabant
Regio Vlag Vlaanderen Vlaanderen
Land Vlag van België België
Partij PVV / VLD / Open Vld
Functies
1985-1987 Kabinetsattaché minister voor middenstand Jacky Buchmann
1987-1999 Volksvertegenwoordiger
1988-1995 Lid Vlaamse Raad
1989-1998 Gemeenteraadslid Aarschot
1989-1994 Burgemeester Aarschot
1989-1994 Vicevoorzitter PVV / VLD
1999-2003 Minister van Telecommunicatie, Overheidsbedrijven en Participaties
2001-2003 Minister van Middenstand
2001-2006 Gemeenteraadslid Leuven
2003-2010 Volksvertegenwoordiger
2003-2006 Fractievoorzitter Kamer van Volksvertegenwoordigers
2007-2010 Quaestor Kamer van Volksvertegenwoordigers
2007-2010 Lid Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa
2007-2010 Lid Assemblee van de West-Europese Unie
2007-2012 Gemeenteraadslid Herent
2010-2014 Senator
2013-2020 Gemeenteraadslid Leuven
2014-2019 Vlaams Parlementslid
2014-2019 Deelstaatsenator
2014-2019 Plaatsvervanger van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa
2019 Fractievoorzitter Senaat
2019-2024 Gecoöpteerd senator
2019-2024 Lid van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa
2020-2022 Voorzitter van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa
2020-2024 Fractievoorzitter Senaat
Portaal  Portaalicoon   België
Politiek

Levensloop

bewerken

Jeugd en beroepsleven

bewerken

Hij groeide op in het gezin van Jos Daems en volgde tot 1977 de klassieke humaniora (Latijn-wiskunde) in het Koninklijk Atheneum te Keerbergen. Vervolgens studeerde hij voor handelsingenieur aan de Solvay Managementschool te Elsene.[3] Tevens is hij master in 'Industrial Location and Development'. Na zijn studies werkte hij twee jaar als associate expert voor het 'Central American Institute for Public Administration' te Costa Rica ter vervanging van zijn legerdienst. Van 1983 tot 1985 was hij actief als expert voor de Verenigde Naties.

Vanaf 1980 werd hij beheerder van het wijnbedrijf 'bvba Daems & Zonen'.[4] Ook beheert hij kunstbedrijf 'Art & Consult International'[5], waarmee hij zijn eigen abstracte doekwerken, geïnspireerd door Jackson Pollock, verkoopt.[3] In 2023 vestigde Daems zich te Brussel, waar hij in de Zavelwijk een kunstgalerie opende.[6]

Politiek

bewerken

Van 1985 tot 1987 was Daems kabinetsadviseur van minister van Middenstand Jacky Buchmann. In 1987 werd hij verkozen tot lid van de Kamer van volksvertegenwoordigers voor het kiesarrondissement Leuven, wat hij bleef tot in 1999.[7][8][9] In de periode februari 1988-mei 1995 had hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook zitting in de Vlaamse Raad.[2] In 1989 werd hij vicevoorzitter van de PVV, een verantwoordelijkheid die hij opnam tot 1995. Tevens was hij in deze periode van 1989 tot 1998 gemeenteraadslid en van 1989 tot 1994 burgemeester te Aarschot.[10]

Voor de verkiezingen van 1999 verhuisde Daems naar Heverlee. In de Kamer van volksvertegenwoordigers had hij zich onderscheiden als de hardnekkige begrotingsspecialist van de VLD. Toen Guy Verhofstadt na twaalf jaar oppositie eerste minister werd, werd Daems Minister van Telecommunicatie, Overheidsbedrijven en Participaties , alsook lid van het kernkabinet. Later zou hij ook belast worden met Middenstand. Tijdens zijn ambtstermijn werden diverse overheidsbedrijven geprivatiseerd, verkocht of omgevormd (Belgacom, Bpost en de Luchthaven van Zaventem). Ook ging onder zijn bestuur het overheidsbedrijf Sabena failliet. Daems kreeg kritiek omdat hij niet genoeg gedaan zou hebben om dit te vermijden.[10][11] Ook bij de verkoop van de UMTS-licenties was er kritiek. In een beperkt aantal Europese landen hadden die veel geld opgeleverd voor de overheid. In België werden deze licenties echter net op de geschatte prijs verkocht.[12] Door het organiseren van de Staten-Generaal van de Horeca in 2001 zette Daems de horecasector politiek op de kaart en legde de grondvesten voor een latere btw-verlaging.[13] Hij werd hiervoor in 2010 genomineerd als 'taxman of the year'.[14][15] Ook de grondige hervorming van het sociaal statuut voor de zelfstandige werd ingezet onder zijn ministerschap.[16]

In 2003 viel Daems min of meer uit de gratie en zijn ministerpost werd niet vernieuwd. Hij werd opnieuw Kamerlid, van 2003 tot 2010[17][18], en was van 2003 tot 2006 VLD-fractievoorzitter in de Kamer en vervolgens van 2007 tot 2010 quaestor.[19][20] Ook was hij van 2001 tot 2005 gemeenteraadslid van Leuven.[21] Daarna verhuisde hij naar Herent[22], waar hij van 2007 tot 2012 gemeenteraadslid was.[23] Bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 stelde hij zich opnieuw kandidaat in Leuven[24][25], waar hij vanaf 2013 opnieuw gemeenteraadslid was. In februari 2020, na verkozen te zijn als voorzitter van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa[26], nam hij ontslag uit de Leuvense gemeenteraad.[27] Medio oktober 2007 waren er geruchten dat Daems een overstap naar de LDD zou overwegen[28][29], maar uiteindelijk bleef hij aangesloten bij de Open Vld. Door de aanstelling van streekgenote Patricia Ceysens als Vlaams minister van Economie (in opvolging van Fientje Moerman) had hij geen kans meer op een ministerpost in de te vormen federale regering.[30] De dag erna werd dit bericht ontkend door Open Vld.[31]

In 2010 werd Rik Daems verkozen in de Senaat. Hij bleef rechtstreeks gekozen senator tot 2014.[32] In mei 2014 stond hij bij de Vlaamse verkiezingen op de tweede plaats op de Vlaams-Brabantse Open Vld-kieslijst.[33] Hij werd verkozen tot Vlaams Parlementslid en werd door zijn partij ook als deelstaatsenator aangesteld.[34] In de senaat opende hij, als langst zetelend parlementslid, de nieuwe legislatuur als voorzitter.[35] Van januari tot mei 2019 was hij Open Vld-fractieleider in de Senaat, een functie die hij sinds september 2020 opnieuw uitoefent. Ook was hij van 2015 tot 2020 plaatsvervangend lid van het Comité van de Regio's, was hij van 2007 tot 2010 en vanaf 2019 volwaardig lid van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa[36] en de Assemblee van de West-Europese Unie en was hij van 2014 tot 2019 plaatsvervangend lid van deze twee assemblees. Hij werd op 22 januari 2018 unaniem verkozen tot fractieleider voor de periode 2018-2020 van ALDE bij de Parlementaire Assemblee bij de Raad van Europa. In januari 2020 werd hij voorzitter van deze raad,[37] hetgeen hij bleef tot januari 2022.[38][39]

In 2019 was hij lijstduwer voor zijn partij bij de Vlaamse verkiezingen. Hij raakte vanop die positie niet herkozen.[40] Vervolgens besliste zijn partij hem aan te stellen als gecoöpteerd senator.[41][42] Er werd evenwel afgesproken dat hij deze functie tot in 2022 zou uitoefenen en dat hij dan zijn plaats zou afstaan aan Veli Yüksel.[43] Uiteindelijk bleef hij echter tot aan het einde van de legislatuur in juni 2024 in de Senaat zetelen. Eind 2023 kwamen Daems belangen in twee exclusief op China gerichte bedrijven onder de media-aandacht.[44] Bij de verkiezingen van juni 2024 was hij geen kandidaat meer voor een parlementair mandaat.

Hij is honorair consul voor Togo in het Vlaams Gewest.[45]

Privéleven

bewerken

Daems leerde zijn eerste vrouw aan de VUB kennen. Hij sloot daarna een tweede huwelijk. Deze partner was in haar eerste huwelijk getrouwd met de jongere broer van Jo Vandeurzen.[bron?]

Op 10 januari 2006 zette Daems een stap opzij als fractieleider voor de VLD, nadat hij eerst in een interview met weekblad Dag Allemaal aankondigde dat hij ging scheiden van zijn tweede vrouw en later uit informatie van het dagblad Le Soir bleek dat hij niet vermeld had dat hij een relatie was aangegaan met PS-parlementslid Sophie Pécriaux.[46][47][48] Samen hebben zij een dochter.[49] Later diende Daems hierover een klacht in bij de Raad voor de Journalistiek.[50] Die verklaarde de klacht echter ongegrond en zei dat er geen aanwijzingen waren dat Dag Allemaal Daems onder druk had gezet om een interview te geven over zijn privéleven.[51]

Voorganger:
Free Coekaerts 		Burgemeester van Aarschot
1989-1994 		Opvolger:
Willy Schellens
Voorganger:
Elio Di Rupo 		Minister van Telecommunicatie, Overheidsbedrijven en Participaties
1999-2003 		Opvolger:
Johan Vande Lanotte
Voorganger:
Jaak Gabriëls 		Minister van Middenstand
2001-2003 		Opvolger:
Sabine Laruelle
Voorganger:
Liliane Maury Pasquier 		Voorzitter van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa
2020-2022 		Opvolger:
Tiny Kox
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rik_Daems&oldid=68194079"