Wikipedia

Litanie van alle Heiligen

gebed uit de rooms-katholieke liturgie
(Doorverwezen vanaf Litanie van alle heiligen)

De Litanie van alle Heiligen is een gesproken of gezongen gebed uit de rooms-katholieke en anglicaanse liturgie. In deze litanie wordt eerst God aangeroepen en vervolgens een groot aantal heiligen, om voor de gelovigen te bidden tot God. Zoals elke litanie heeft ook deze de vorm van een 'vraag-antwoord-structuur'. Dat wil zeggen dat de voorzanger eerst een regel bidt, en de gelovigen de volgende vaak eenvoudige en repeterende regel.

De litanie wordt gezongen tijdens de Paaswake, wijdingen van priesters en bisschoppen en voorafgaand aan een conclaaf in de Sixtijnse Kapel bij het binnentreden van de processie met het college van Kardinalen.

In de anglicaanse liturgie wordt de litanie gezongen tijdens het binnentreden van de processie voorafgaand aan de kroning van een Britse monarch in Westminster Abbey.

Opbouw van de litanie

bewerken

Hoewel de litanie doet vermoeden dat alle heiligen worden aangeroepen, is het in werkelijkheid een selectie van de belangrijkste heiligen. Het totale aantal heiligen loopt op in de duizenden. Deze heiligen vertegenwoordigen echter wel de belangrijkste categorieën van soorten heiligen. Dit zijn achtereenvolgens:

De litanie wordt omlijst (begint en eindigt) door gebeden direct gericht tot God, om ontferming, vergeving, bijstand, en lofzang.

De litanie

bewerken
Latijn Nederlandse vertaling
V.[1] Kyrie, eleison. - R.[2] Kyrie, eleison. V. Heer, ontferm u over ons R. Heer, ontferm u over ons
V. Christe, eleison. - R. Christe, eleison. V. Christus, ontferm u over ons. - R. Christus, ontferm u over ons.
V. Kyrie, eleison. - R. Kyrie, eleison. V. Heer, ontferm u over ons. - R. Heer, ontferm u over ons.
V. Christe, audi nos. - R. Christe, audi nos. V. Christus, hoor ons. - R. Christus, hoor ons.
V. Christe, exaudi nos. - R. Christe, exaudi nos. V. Christus, hoor ons in genade. - R. Christus, hoor ons in genade.
V. Pater de caelis Deus, - R. miserere nobis. V. God de Vader in de hemel, - R. wees ons genadig.
V. Fili Redemptor mundi Deus, - R. miserere nobis. V. God de Zoon, Verlosser van de wereld, - R. wees ons genadig.
V. Spiritus Sancte Deus, - R. miserere nobis. V. God de Heilige Geest, - R. wees ons genadig.
V. Sancta Trinitas, unus Deus, - R. miserere nobis. V. Heilige Drievuldigheid, enig God, - R. wees ons genadig.
V. Sancta Maria, - R. ora pro nobis. V. Heilige Maria, - R. bid voor ons.
V. Sancta Dei Genetrix, - R. ora pro nobis. V. Heilige Moeder Gods, - R. bid voor ons.
V. Sancta Virgo virginum, - R. ora pro nobis. V. Heilige Maagd der maagden - R. bid voor ons.
V. Sancte Michael, - R. ora pro nobis. V. Heilige Michaël, - R. bid voor ons.
V. Sancte Gabriel, - R. ora pro nobis. V. Heilige Gabriël, - R. bid voor ons.
V. Sancte Raphael, - R. ora pro nobis. V. Heilige Rafaël, - R. bid voor ons.
V. Omnes sancti Angeli et Archangeli, - R. orate pro nobis. V. Alle heilige Engelen en Aartsengelen, - R. bidt voor ons.
V. Omnes sancti beatorum Spirituum ordines, - R. orate pro nobis. V. Alle heilige, gewijde en gezegende Geesten, - R. bidt voor ons.
V. Sancte Abraham, - R. ora pro nobis. V. Heilige Abraham, - R. bid voor ons.
V. Sancte Moyses, - R. ora pro nobis. V. Heilige Mozes, - R. bid voor ons.
V. Sancte Elia, - R. ora pro nobis. V. Heilige Elia, - R. bid voor ons.
V. Sancte Ioannes Baptista, - R. ora pro nobis. V. Heilige Johannes de Doper, - R. bid voor ons.
V. Sancte Ioseph, - R. ora pro nobis. V. Heilige Jozef, - R. bid voor ons.
V. Omnes sancti Patriarchae et Prophetae, - R. orate pro nobis. V. Alle heilige Patriarchen en Profeten, R. bidt voor ons.
V. Sancte Petre, - R. ora pro nobis. V. Heilige Petrus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Paule, - R. ora pro nobis. V. Heilige Paulus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Andrea, - R. ora pro nobis. V. Heilige Andreas, - R. bid voor ons.
V. Sancte Iacobe (maior), - R. ora pro nobis. V. Heilige Jakobus (de meerdere), - R. bid voor ons.
V. Sancte Ioannes, - R. ora pro nobis. V. Heilige Johannes, - R. bid voor ons.
V. Sancte Thoma, - R. ora pro nobis. V. Heilige Tomas, - R. bid voor ons.
V. Sancte Iacobe (minor), - R. ora pro nobis. V. Heilige Jakobus (de mindere), - R. bid voor ons.
V. Sancte Philippe, - R. ora pro nobis. V. Heilige Filippus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Bartolomaee, - R. ora pro nobis. V. Heilige Bartolomeüs, - R. bid voor ons.
V. Sancte Matthaee, - R. ora pro nobis. V. Heilige Matteüs, - R. bid voor ons.
V. Sancte Simon, - R. ora pro nobis. V. Heilige Simon, - R. bid voor ons.
V. Sancte Thaddaee, - R. ora pro nobis. V. Heilige Taddeüs, - R. bid voor ons.
V. Sancte Matthia, - R. ora pro nobis. V. Heilige Mattias, - R. bid voor ons.
V. Sancte Barnaba, - R. ora pro nobis. V. Heilige Barnabas, - R. bid voor ons.
V. Sancte Luca, - R. ora pro nobis. V. Heilige Lucas, - R. bid voor ons.
V. Sancte Marce, - R. ora pro nobis. V. Heilige Marcus, - R. bid voor ons.
V. Omnes sancti Apostoli et Evangelistae, - R. orate pro nobis. V. Alle heilige Apostelen en Evangelisten, - R. bidt voor ons.
V. Omnes sancti discipuli Domini, - R. orate pro nobis. V. Alle heilige Discipelen Gods, - R. bidt voor ons.
V. Omnes sancti Innocentes, - R. orate pro nobis. V. Alle heilige Onschuldigen, - R. bidt voor ons.
V. Sancte Stephane, - R. ora pro nobis. V. Heilige Stefanus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Ignatii (Antiochene), - R. ora pro nobis. V. Heilige Ignatius (van Antiochië), - R. bid voor ons.
V. Sancte Polycarpe, - R. ora pro nobis. V. Heilige Polycarpus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Iustine, - R. ora pro nobis. V. Heilige Justinus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Laurenti, - R. ora pro nobis. V. Heilige Laurentius, - R. bid voor ons.
V. Sancte Vincenti, - R. ora pro nobis. V. Heilige Vincentius - R. bid voor ons.
V. Sancti Fabiane et Sebastiane, - R. orate pro nobis. V. Heilige Fabianus en Sebastianus, - R. bidt voor ons.
V. Sancti Ioannes et Paule, - R. orate pro nobis. V. Heilige Johannes en Paulus, - R. bidt voor ons.
V. Sancti Cosma et Damiane, - R. orate pro nobis. V. Heilige Cosmas en Damianus, - R. bidt voor ons.
V. Sancti Gervasi et Protasi, - R. orate pro nobis. V. Heilige Gervasius en Protasius, - R. bidt voor ons.
V. Sancte Cypriane, - R. ora pro nobis. V. Heilige Cyprianus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Bonifati, - R. ora pro nobis. V. Heilige Bonifatius, - R. bid voor ons.
V. Sancte Stanislae, - R. ora pro nobis. V. Heilige Stanislaus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Thoma (Becket), - R. ora pro nobis. V. Heilige Thomas (Becket), - R. bid voor ons.
V. Sancti Ioannes (Fisher) et Thoma (More), - R. orate pro nobis. V. Heilige John (Fischer) en Thomas (More), - R. bidt voor ons.
V. Sancte Paule (Miki), - R. ora pro nobis. V. Heilige Paulus (Miki), - R. bid voor ons.
V. Sancti Ioannes (de Brebeuf) et Isaac (Jogues), - R. orate pro nobis. V. Heilige Johannes (de Brébeuf) en Isaäk (Jogues), - R. bidt voor ons.
V. Sancte Petre (Chanel), - R. ora pro nobis. V. Heilige Petrus (Chanel), - R. bid voor ons.
V. Sancte Carole (Lwanga), - R. ora pro nobis. V. Heilige Carolus (Lwanga), - R. bid voor ons.
V. Sanctae Perpetua et Felicitas, - R. orate pro nobis. V. Heilige Perpetua en Felicitas - R. bidt voor ons.
V. Sancta Maria (Goretti), - R. ora pro nobis. V. Heilige Maria (Goretti) - R. bid voor ons.
V. Omnes sancti martyres, - R. orate pro nobis. V. Alle heilige martelaren - R. bidt voor ons.
V. Sancte Sylvester, - R. ora pro nobis. V. Heilige Silvester, - R. bidt voor ons.
V. Sancte Leo, - R. ora pro nobis. V. Heilige Leo, - R. bid voor ons.
V. Sancte Gregori, - R. ora pro nobis. V. Heilige Gregorius, - R. bid voor ons.
V. Sancte Ambrosi, - R. ora pro nobis. V. Heilige Ambrosius, - R. bid voor ons.
V. Sancte Augustine, - R. ora pro nobis. V. Heilige Augustinus - R. bid voor ons.
V. Sancte Hieronyme, - R. ora pro nobis. V. Heilige Hiëronymus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Athanasi, - R. ora pro nobis. V. Heilige Athanasius, - R. bid voor ons.
V. Sancti Basili et Gregori (Nazianzene), - R. orate pro nobis. V. Heilige Basilius en Gregorius (van Nyssa), - R. bidt voor ons.
V. Sancte Ioannes Chrysostome, - R. ora pro nobis. V. Heilige Johannes Chrysostomus, - R. bidt voor ons.
V. Sancte Martine, - R. ora pro nobis. V. Heilige Martinus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Nicolae, - R. ora pro nobis. V. Heilige Nicolaas, - R. bid voor ons.
V. Sancte Patrici, - R. ora pro nobis. V. Heilige Patricius, - R. bid voor ons.
V. Sancti Cyrille et Methodi, - R. orate pro nobis. V. Heilige Cyrillus en Methodius, - R. bidt voor ons.
V. Sancte Carole (Borromeo), - R. ora pro nobis. V. Heilige Carolus (Borromeus), - R. bid voor ons.
V. Sancte Francisce (de Sales), - R. ora pro nobis. V. Heilige Franciscus (van Sales), - R. bid voor ons.
V. Sancte Pie (Decime), - R. ora pro nobis. V. Heilige Pius (X), - R. bid voor ons.
V. Omnes sancti Pontifices et Confessores, - R. orate pro nobis. V. Alle heilige Pausen en Kerkvaders, - R. bidt voor ons.
V. Omnes sancti Doctores, - R. orate pro nobis. V. Alle heilige Kerkleraren, - R. bidt voor ons.
V. Sancte Antoni, - R. ora pro nobis. V. Heilige Antonius, - R. bid voor ons.
V. Sancte Benedicte, - R. ora pro nobis. V. Heilige Benedictus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Bernarde, - R. ora pro nobis. V. Heilige Bernardus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Dominice, - R. ora pro nobis. V. Heilige Dominicus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Francisce, - R. ora pro nobis. V. Heilige Franciscus, - R. bid voor ons.
V. Sancte Thoma (de Aquino), - R. ora pro nobis. V. Heilige Thomas (van Aquino), - R. bid voor ons.
V. Sancte Ignati (de Loyola), - R. ora pro nobis. V. Heilige Ignatius (van Loyola), - R. bid voor ons.
V. Sancte Francisce (Xavier), - R. ora pro nobis. V. Heilige Franciscus (Xaverius), - R. bid voor ons.
V. Sancte Vincenti (de Paul), - R. ora pro nobis. V. Heilige Vincentius (a Paulo), - R. bid voor ons.
V. Sancte Ioannes Maria (Vianney), - R. ora pro nobis. V. Heilige Johannes Maria (Vianney), - R. bid voor ons.
V. Sancte Ioannes (Bosco), - R. ora pro nobis. V. Heilige Johannes (Bosco), - R. bid voor ons.
V. Omnes sancti Sacerdotes et Levitae, - R. orate pro nobis. V. Alle heilige Priesters en Levieten, - R. bidt voor ons.
V. Omnes sancti Monachi et Eremitae, - R. orate pro nobis. V. Alle heilige Monniken en Heremieten, - R. bidt voor ons.
V. Sancta Anna, - R. ora pro nobis. V. Heilige Anna, - R. bid voor ons.
V. Sancta Maria Magdalena, - R. ora pro nobis. V. Heilige Maria Magdalena, - R. bid voor ons.
V. Sancta Agatha, - R. ora pro nobis. V. Heilige Agatha, - R. bid voor ons.
V. Sancta Lucia, - R. ora pro nobis. V. Heilige Lucia, - R. bid voor ons.
V. Sancta Agnes, - R. ora pro nobis. V. Heilige Agnes, - R. bid voor ons.
V. Sancta Caecilia, - R. ora pro nobis. V. Heilige Cecilia, - R. bid voor ons.
V. Sancta Catharina, - R. ora pro nobis. V. Heilige Catharina, - R. bid voor ons.
V. Sancta Anastasia, - R. ora pro nobis. V. Heilige Anastasia, - R. bid voor ons.
V. Sancta Catharina (Senensis), - R. ora pro nobis. V. Heilige Catharina (van Siena), - R. bid voor ons.
V. Sancta Teresia (de Avila), - R. ora pro nobis. V. Heilige Theresia (van Ávila), - R. bid voor ons.
V. Sancta Rosa (de Lima), - R. ora pro nobis. V. Heilige Rosa (van Lima), - R. bid voor ons.
V. Omnes sanctae Virgines et Viduae - R. orate pro nobis. V. Alle heilige Maagden en Weduwen, - R. bidt voor ons.
V. Sancte Lodovice, - R. ora pro nobis. V. Heilige Lodewijk, - R. bid voor ons.
V. Sancta Monica, - R. ora pro nobis. V. Heilige Monica, - R. bid voor ons.
V. Sancta Elisabeth (Hungariae), - R. ora pro nobis. V. Heilige Elisabeth (van Hongarije), - R. bid voor ons.
V. Omnes Sancti et Sanctae Dei, - R. intercedite pro nobis. V. Alle Heiligen van God, - R. doe voorbede voor ons.
V. Propitius esto, - R. parce nos, Domine. V. Wees ons genadig, - R. spaar ons, Heer.
V. Propitius esto, - R. exaudi nos, Domine. V. Wees ons genadig, - R. verhoor ons, Heer.
V. Ab omni malo, - R. libera nos, Domine. V. Van alle kwaad, - R. verlos ons, Heer.
V. Ab omni peccato, - R. libera nos, Domine. V. Van alle zonde, - R. verlos ons, Heer.
V. Ab ira tua, - R. libera nos, Domine. V. Van uw gramschap - R. verlos ons, Heer.
V. A subitanea et improvisa morte, - R. libera nos, Domine. V. Van een plotselinge en onvoorziene dood, - R. verlos ons, Heer.
V. Ab insidiis diaboli, - R. libera nos, Domine. V. Van de listen van de duivel, - R. verlos ons, Heer.
V. Ab ira et odio et omni mala voluntate, - R. libera nos, Domine. V. Van gramschap, haat en alle kwade wil, - R. verlos ons, Heer.
V. A spiritu fornicationis, - R. libera nos, Domine. V. Van de geest van onkuisheid, - R. verlos ons, Heer.
V. A fulgure et tempestate, - R. libera nos, Domine. V. Van bliksem en onweer, - R. verlos ons, Heer.
V. A flagello terraemotus, - R. libera nos, Domine. V. Van de gesel van aardbeving, - R. verlos ons, Heer.
V. A peste, fame et bello, - R. libera nos, Domine. V. Van pest, hongersnood en oorlog, - R. verlos ons, Heer.
V. A morte perpetua, - R. libera nos, Domine. V. Van de eeuwige dood, - R. verlos ons, Heer.
V. Per mysterium sanctae Incarnationis tuae, - R. libera nos, Domine. V. Door het mysterie van Uw heilige Menswording, - R. verlos ons, Heer.
V. Per adventum tuum, - R. libera nos, Domine. V. Door Uw komst, - R. verlos ons, Heer.
V. Per nativitatem tuam, - R. libera nos, Domine. V. Door Uw geboorte, - R. verlos ons, Heer.
V. Per baptismum et sanctum ieiunium tuum, - R. libera nos, Domine. V. Door Uw doop en heilig vasten, - R. verlos ons, Heer.
V. Per crucem et passionem tuam, - R. libera nos, Domine. V. Door Uw kruis en lijden, - R. verlos ons, Heer.
V. Per mortem et sepulturam tuam, - R. libera nos, Domine. V. Door uw dood en begrafenis, - R. verlos ons, Heer.
V. Per sanctam resurrectionem tuam, - R. libera nos, Domine. V. Door Uw heilige verrijzenis, - R. verlos ons, Heer.
V. Per admirabilem ascensionem tuam, - R. libera nos, Domine. V. Door Uw wonderbare hemelvaart, - R. verlos ons, Heer.
V. Per adventum Spiritus Sancti Paracliti, - R. libera nos, Domine. V. Door de komst van de Heilige Geest de Trooster, - R. verlos ons, Heer.
V. In die iudicii, - R. libera nos, Domine. V. Op de dag des oordeels, - R. verlos ons, Heer.
V. Peccatores, - R. te rogamus, audi nos. V. Wij zondaars, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut nobis parcas, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij ons wilt sparen, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut nobis indulgeas, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij ons genadig wilt zijn, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut ad veram paenitentiam nos perducere digneris, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij U gewaardigt ons tot ware boetvaardigheid te brengen, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut Ecclesiam tuam sanctam regere et conservare digneris, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij U gewaardigt Uw heilige Kerk te besturen en te bewaren, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut domum Apostolicum et omnes ecclesiasticos ordines in sancta religione conservare digneris, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij U gewaardigt de paus en de gehele geestelijkheid in de heilige godsdienst te bewaren, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut inimicos sanctae Ecclesiae humiliare digneris, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij U gewaardigt de vijanden van de heilige Kerk te vernederen, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut regibus et principibus christianis pacem et veram concordiam donare digneris, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij U gewaardigt aan christelijke koningen en vorsten vrede en ware eendracht te schenken, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut cuncto populo christiano pacem et unitatem largiri digneris, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij U gewaardigt aan de gehele christenheid vrede en eenheid te schenken, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut omnes errantes ad unitatem Ecclesiae revocare, et infideles universos ad Evangelii lumen perducere digneris, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij U gewaardigt alle dwalenden tot de eenheid van de Kerk terug te roepen en alle ongelovigen tot het licht van het heilig Evangelie te brengen. - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut nosmetipsos in tuo sancto servitio confortare et conservare digneris, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij U gewaardigt ons in uw heilige dienst te versterken en te bewaren, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut mentes nostras ad caelestia desideria erigas, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij onze harten tot hemelse verlangens wilt opwekken, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut omnibus benefactoribus nostris sempiterna bona retribuas, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij al onze weldoeners met eeuwige goederen wilt vergelden, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut animas nostras, fratrum, propinquorum et benefactorum nostrorum ab aeterna damnatione eripias, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij onze zielen en die van onze broeders, naasten en weldoeners voor de eeuwige verdoemenis wilt behoeden, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut fructus terrae dare et conservare digneris, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij u gewaardigt de vruchten van de aarde te geven en te bewaren, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut omnibus fidelibus defunctis requiem aeternam donare digneris, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij u gewaardigt aan alle overleden gelovigen eeuwige rust te geven, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Ut nos exaudire digneris, - R. te rogamus, audi nos. V. Dat Gij u gewaardigt ons gebed te verhoren, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Fili Dei, - R. te rogamus, audi nos. V. Zoon Gods, - R. wij bidden U, verhoor ons.
V. Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, - R. parce nobis, Domine. V. Lam Gods dat de zonde der wereld wegneemt, - R. spaar ons Heer.
V. Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, - R. exaudi nos, Domine. V. Lam Gods dat de zonde der wereld wegneemt, - R. verhoor ons Heer.
V. Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, - R. miserere nobis. V. Lam Gods dat de zonde der wereld wegneemt, - R. ontferm U over ons.
V. Christe, - R. audi nos. V. Christus, - R. hoor ons.
V. Christe, - R. exaudi nos. V. Christus, - R. verhoor ons.
V. Kyrie, eleison. - R. Kyrie, eleison. V. Heer, ontferm u over ons. - R. Heer, ontferm u over ons.
V. Christe, eleison. - R. Christe, eleison. V. Christus, ontferm u over ons. - R. Christus, ontferm u over ons.
V. Kyrie, eleison. - R. Kyrie, eleison. V. Heer, ontferm u over ons. - R. Heer, ontferm u over ons.
V. Pater noster (silentio) V. Onzevader (in stilte)
V. Et ne nos inducas in tentationem. - R. Sed libera nos a malo. V. En leidt ons niet in bekoring. - R. Maar verlos ons van het kwade.

Een parodie

bewerken

In 1629 belegerde stadhouder Frederik Hendrik van Oranje met zijn troepen de stad 's-Hertogenbosch, die op dat moment in Spaanse handen was. Het beleg, dat leidde tot de val van de stad op 14 september 1629, inspireerde de calvinistische predikant Jacobus Revius tot een parodie op de Litanie van alle Heiligen, een ‘Gebedt voor de belegeringe van 's Hertogen-bos’. Net als bij de litanie reciteert de voorganger steeds een couplet, waarna de gelovigen antwoorden: ‘Wilt ons horen lieve Heer’, Revius' weergave van ‘Te rogamus, audi nos’. Bijvoorbeeld couplet 2:

Gevet den Nassouschen helt,
Die getogen is te velt
En, versien met cloecke mannen,
Heeft zijn tenten uytgespannen
Voor Den Bos, al sijn begeer.
Wilt ons horen lieve Heer.[3]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Litanie_van_alle_Heiligen&oldid=68102744"