Lijst van ruimtevluchten naar Mars

Wikimedia-lijst

Deze lijst geeft een chronologisch overzicht van ruimtevluchten naar Mars. In deze lijst zijn alle ruimtevaartuigen opgenomen die het doel hadden om de planeet Mars te bereiken.

Mariner 4, eerste succesvolle vlucht langs Mars
Mariner 9, eerste satelliet in baan rond Mars

Het gaat tot nu toe in alle gevallen om onbemande ruimtevluchten. Ze zijn in onderstaande lijst in drie typen onderverdeeld. Het kan gaan om een ruimtesonde met als doel zo dicht mogelijk langs de planeet te vliegen (een scheervlucht of flyby). De ruimtesonde kan in een baan rond de planeet worden gebracht (een satelliet of orbiter). En een landingsmodule kan landen op het oppervlak van de planeet (een landingsmodule, lander of marslander). In het laatste geval kan het ook gaan om een voertuig dat op het oppervlak kan rondrijden (een marswagen, robotwagentje of rover).

In de eerste vijftig jaar ruimtevaart naar Mars, van 1960 tot 2010, zijn er 38 ruimteschepen naar Mars gestuurd (Rosetta en Dawn, die een komeet als uiteindelijk doel hadden, niet meegeteld). Daarvan waren er 18 van de Sovjet-Unie/Rusland, 18 van Verenigde Staten, 1 van Europa en 1 van Japan. Van deze 38 lanceringen waren er 14 succesvol (1 van de Sovjet-Unie, 12 van Verenigde Staten en 1 van Europa), dat is iets meer dan een derde van alle lanceringen (36,84 procent).

De eerste scheervlucht vond plaats op 14 juli 1965, de Mariner 4. De eerste satelliet in een baan rond Mars was de Mariner 9 op 13 november 1971. Er is in deze eerste 50 jaar 11 keer een landing naar het marsoppervlak ingezet (de eerste keer op 27 november 1971, de Mars 2). Drie keer sloeg de sonde te pletter, acht keer was de landing succesvol. Er zijn tot en met 2021 vijf robotwagens op Mars werkzaam geweest: Sojourner (1997), het duo Spirit (2004-2009) en Opportunity (2004-2018), Mars Science Laboratory ('Curiosity', 2012-) en Perseverance (2021-). Tegelijk met de laatstgenoemde robotwagen arriveerde de eerste marshelikopter: Ingenuity.

In de lijst zijn de landen weergegeven met hun vlag. In het geval van de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA) is de Europese vlag gebruikt, maar ESA is onafhankelijk van (en valt niet samen met) de Europese Unie.

Voor een uitgebreidere bespreking van de verschillende ruimtevluchten, zie ruimtevaart naar Mars.

Chronologisch overzicht van ruimtevluchten naar Mars

bewerken
Nr. Missie Land / Organisatie Lancering Aankomst bij Mars Einde van missie Type Resultaten / bijzonderheden
1 Mars 1960A (Marsnik 1)   Sovjet-Unie 10 oktober 1960 10 oktober 1960 scheervlucht Eerste marsmissie van de Sovjet-Unie. Mislukte lancering.
2 Mars 1960B (Marsnik 2)   Sovjet-Unie 14 oktober 1960 14 oktober 1960 scheervlucht Mislukte lancering, storing in draagraket.
3 Mars 1962A (Spoetnik 22)   Sovjet-Unie 24 oktober 1962 24 oktober 1962 scheervlucht Explodeerde kort na de lancering.
4 Mars 1   Sovjet-Unie 1 november 1962 21 maart 1963 scheervlucht Geslaagde lancering, maar het contact raakte onderweg verbroken (scheervlucht op 19 juni 1963 ca. 193.000 km).
5 Mars 1962B (Spoetnik 24)   Sovjet-Unie 4 november 1962 19 januari 1963 lander Brak in stukken bij het verlaten van de baan rond de Aarde.
6 Mariner 3   Verenigde Staten 5 november 1964 5 november 1964 scheervlucht Eerste marsmissie van de Verenigde Staten. Doordat een schild niet goed losliet na het bereiken van de ruimte, lukte het niet om richting Mars te vliegen.
7 Mariner 4   Verenigde Staten 28 november 1964 14 juli 1965 21 december 1967 scheervlucht Eerste succesvolle vlucht langs Mars, op 14 juli 1965, op 9846 km, verzond 22 foto's.
8 Zond 2   Sovjet-Unie 30 november 1964 mei 1965 scheervlucht Geslaagde lancering, maar contact raakte verbroken drie maanden voor bereiken planeet. De Zond 2 vloog op 6 augustus 1965 doelloos langs Mars.
9 Mariner 6   Verenigde Staten 25 februari 1969 31 juli 1969 31 juli 1969 scheervlucht Succesvolle vlucht langs Mars op 3431 km.
10 Mariner 7   Verenigde Staten 27 maart 1969 5 augustus 1969 15 augustus 1969 scheervlucht Succesvolle vlucht langs Mars op 3430 km.
11 Mars 1969A   Sovjet-Unie 27 maart 1969 27 maart 1969 satelliet Mislukte lancering.
12 Mars 1969B   Sovjet-Unie 2 april 1969 2 april 1969 satelliet Mislukte lancering.
13 Mariner 8   Verenigde Staten 8 mei 1971 8 mei 1971 satelliet Mislukte lancering.
14 Kosmos 419 (Mars 1971C)   Sovjet-Unie 10 mei 1971 12 mei 1971 satelliet Mislukte lancering.
15 Mars 2   Sovjet-Unie 19 mei 1971 27 november 1971 22 augustus 1972 satelliet Geslaagde missie. Tweede satelliet rond Mars (slechts 2 weken na Mariner 9). Satelliet bleef bijna negen maanden werkzaam.
27 november 1971 lander, marswagen Neergestort op oppervlak van Mars. Eerste voorwerp dat Marsoppervlak bereikt.
16 Mars 3   Sovjet-Unie 28 mei 1971 2 december 1971 22 augustus 1972 satelliet Geslaagde missie. Satelliet bleef ruim acht maanden werkzaam.
2 december 1971 lander, marswagen Gedeeltelijk succesvol. Eerste geslaagde landing. Eerste werkzame lander op Mars. Na 15 seconden raakte het contact echter verbroken.
17 Mariner 9   Verenigde Staten 30 mei 1971 13 november 1971 27 oktober 1972 satelliet Eerste satelliet in baan om Mars.
18 Mars 4   Sovjet-Unie 21 juli 1973 10 februari 1974 10 februari 1974 satelliet Raakte niet in een baan om de planeet, maakte een scheervlucht op 1844 km.
19 Mars 5   Sovjet-Unie 25 juli 1973 2 februari 1974 21 februari 1974 satelliet Gedeeltelijk succes. Deed onderzoek en maakte ongeveer 60 foto's. Bleef slechts negen dagen werkzaam.
20 Mars 6   Sovjet-Unie 5 augustus 1973 12 maart 1974 12 maart 1974 lander Gedeeltelijk succes. Gegevens van landingsmodule zijn grotendeels onleesbaar.
21 Mars 7   Sovjet-Unie 9 augustus 1973 9 maart 1974 9 maart 1974 lander Landingsmodule splitst te vroeg af en mist de planeet op 1300 km.
22 Viking 1   Verenigde Staten 20 augustus 1975 20 juli 1976 17 augustus 1980 satelliet Succesvolle missie.
13 november 1982 lander Succesvolle missie. Bleef 6 jaar en 116 dagen actief op het Marsoppervlak.
23 Viking 2   Verenigde Staten 9 september 1975 3 september 1976 25 juli 1978 satelliet Succesvolle missie.
11 april 1980 lander Succesvolle missie. Bleef ruim 3 jaar en 7 maanden actief op het Marsoppervlak.
24 Phobos 1   Sovjet-Unie 7 juli 1988 2 september 1988 satelliet Contact onderweg naar Mars verloren.
lander Landingsmodule niet naar oppervlak van Phobos afgedaald.
25 Phobos 2   Sovjet-Unie 12 juli 1988 29 januari 1989 27 maart 1989 satelliet Gedeeltelijk succesvol. Bereikte baan om planeet en deed twee maanden onderzoek naar Mars en de maan Phobos. Het contact raakte verloren net voor de landingsmodule naar Phobos zou worden gebracht.
lander Landingsmodule niet naar oppervlak van Phobos afgedaald.
26 Mars Observer   Verenigde Staten 25 september 1992 21 augustus 1993 satelliet Drie dagen voor het bereiken van Mars op 24 augustus 1993, raakte het contact met de Mars Observer verloren. De Mars Observer zou in een baan om Mars bijna twee jaar lang uitgebreid onderzoek doen naar onder andere de samenstelling en het klimaat van Mars.
27 Mars Global Surveyor   Verenigde Staten 7 november 1996 11 september 1997 5 november 2006 satelliet Succesvolle missie. Oppervlak van de gehele planeet zeer gedetailleerd in kaart gebracht.
28 Mars 96   Rusland 16 november 1996 17 november 1996 satelliet, lander, inslag Eerste marsmissie van Rusland. De Mars 96 slaagde er niet in om de baan om de aarde te verlaten. De Mars 96 bestond uit een satelliet, twee Marslanders, en twee sondes die zich in de bodem van Mars zouden boren.
29 Mars Pathfinder en Sojourner   Verenigde Staten 4 december 1996 4 juli 1997 27 september 1997 lander, marswagen Geslaagde landing. Na enkele dagen reed een robotwagentje, de Sojourner, van de lander af. Deze had een camera en meetinstrumenten aan boord, en voerde in de omgeving van de lander onderzoek uit. Eerste werkzame robotwagen op marsoppervlak.
30 Nozomi (Planet-B)   Japan 3 juli 1998 9 december 2003 satelliet Eerste marsmissie van Japan. Geslaagde lancering. Onderweg traden er echter problemen op waardoor er geen baan rond Mars werd bereikt.
31 Mars Climate Orbiter   Verenigde Staten 11 december 1998 23 september 1999 23 september 1999 satelliet Als gevolg van instructies waarbij verkeerde eenheden werden gebruikt, viel de Mars Climate Orbiter op Mars te pletter. De satelliet zou in een baan om Mars onderzoek doen, met name naar het weer op Mars.
32 Mars Polar Lander en Deep Space 2   Verenigde Staten 3 januari 1999 3 december 1999 3 december 1999 lander Vlak voor landing raakte het contact verbroken, waarschijnlijk neergestort.
inslag Idem.
33 2001 Mars Odyssey   Verenigde Staten 7 april 2001 24 oktober 2001 nog actief satelliet Succesvolle missie. Doet uitgebreid onderzoek naar de samenstelling van Mars en de aanwezigheid van water. Op 15 december 2010 brak de Mars Odyssey een record, met een werkzaamheid van negen jaar en bijna 2 maanden (3340 dagen).
34 Mars Express en Beagle 2   ESA en   Groot-Brittannië 2 juni 2003 25 december 2003 nog actief satelliet Eerste marsmissie van de ESA. Geslaagde lancering met Sojoez/Fregat-raket. Baan rond Mars bereikt en bezig met onderzoek.
6 februari 2004 lander Eerste missie van Groot-Brittannië. Na inzetten van de landing van de Beagle 2 werd er geen signaal meer ontvangen.
35 Spirit (MER-A)   Verenigde Staten 10 juni 2003 4 januari 2004 22 maart 2010 marswagen Succesvolle missie. Het robotwagentje de Spirit bleef ruim vijf jaar actief op Mars en legde ruim zeven km af.
36 Opportunity (MER-B)   Verenigde Staten 7 juli 2003 25 januari 2004 13 februari 2019 marswagen Succesvolle missie. Het robotwagentje Opportunity is na ruim 15 jaar stil gevallen. Op 10 juni 2018 had het wagentje ruim 45 km afgelegd.[1]
37 Rosetta   ESA 2 maart 2004 25 februari 2007 25 februari 2007 scheervlucht Succesvolle missie. Ruimtesonde heeft weg vervolgd naar de komeet 67P/Tsjoerjoemov-Gerasimenko.
38 Mars Reconnaissance Orbiter   Verenigde Staten 12 augustus 2005 10 maart 2006 nog actief satelliet Succesvolle missie.
39 Phoenix   Verenigde Staten 4 augustus 2007 25 mei 2008 10 november 2008 lander Succesvolle missie.
40 Dawn   Verenigde Staten 27 september 2007 17 februari 2009 17 februari 2009 scheervlucht Succesvolle missie. Ruimtesonde heeft weg vervolgd naar de planetoïde Vesta.
41 Phobos-Grunt   Rusland,
  China en
  Finland
8 november 2011 15 januari 2012 satelliet, lander, retourvlucht Mislukte lancering. Bedoeling was om monsters van de maan Phobos naar Aarde terug te brengen door Rusland (Roskosmos).
satelliet De eerste geplande Chinese satelliet naar Mars, Yinghuo-1.
lander Meteorologisch meetinstrument MetNet (Finland).
42 Curiosity (MSL)   Verenigde Staten 26 november 2011 6 augustus 2012 nog actief marswagen Grote robotwagen met lengte van 3 meter en gewicht van 900 kg.
43 Mangalyaan   India / ISRO 5 november 2013 23 september 2014 nog actief satelliet Eerste Indiase Marsmissie. De satelliet bereikte op 24 september 2014 zijn baan om Mars.
44 MAVEN   Verenigde Staten 18 november 2013 22 september 2014 nog actief satelliet Onderzoek naar atmosfeer van Mars.
45 ExoMars   ESA 14 maart 2016 16 oktober 2016 nog actief satelliet, lander Aurora-programma: Onderzoek naar sporen van leven op Mars. Trace Gas Orbiter met de Schiaparelli EDM lander
46 InSight   Verenigde Staten 5 mei 2018 26 november 2018 29 december 2018 CubeSat scheervlucht Mars Cube One communicatiescheervlucht.
nog actief lander, boor Onderzoek naar de ondergrondse structuur van Mars.
47 Mars Hope   VAE / MBRSC 20 juli 2020 9 februari 2021 nog actief satelliet Onderzoek naar atmosfeer van Mars; eerste Arabische Marsmissie.[2][3]
48 Tianwen-1   China 23 Juli 2020 10 februari 2021 nog actief orbiter en rover Onderzoek naar atmosfeer en sporen van leven, alsook structuur van de bodem onderzoeken; Eerste volledig Chinese Marsmissie[4]
49 Mars 2020   Verenigde Staten 30 juli 2020 18 februari 2021 nog actief rover en helikopter Astrobiologische doelstelling; de rover Perseverance is gebaseerd op de Curiosity.[5] Helicoptertechniek op Mars demonstreren en landschapfotografie[6]

Missies in voorbereiding

bewerken

Toekomstige ruimtevluchten naar Mars

bewerken
Missie Geplande
lancering
Type Bijzonderheden
ExoMars 2 2026 Lander, rover ESA ExoMars rover. (Nu zonder Roskosmos)
  Heart of Gold 2024 Vrachtlander Eerste onbemande marslanding van een SpaceX Starship
Impulse Space en Relativity Space 2024 Vrachtlander Demonstratiemissie, beoogt de eerste commerciële marslanding te zijn
EscaPADE 2024 Satellieten Twee onderzoeks satellieten van NASA, gebouwd door Rocket Lab, te lanceren door Blue Origin

Missies in onderzoek

bewerken
Missie Geraamde
lancering
Type Bijzonderheden
  MetNet precursor 2015 of later Lander Precursor voor toekomstig samengesteld meteorologisch netwerk.[7]
  MetNet Na precursor Lander netwerk Wijdverspreid meteorologisch netwerk.[7]
  Mars Geyser Hopper 2016 Lander Moet geschikt zijn om minstens 2 keer te springen of te vliegen van zijn landingspositie naar een Martiaanse geiser.
  Mangalyaan 2 op zijn vroegst 2024 Satelliet, lander Mars-satelliet en -lander gelanceerd door een GSLV MKIII-raket.
  PADME 2020 Satelliet Moet ecologisch onderzoek doen op Phobos, Deimos en Mars zelf.[8][9]
CNSA Sample Return 2020 Rover, sample return Landen tegen 2020, bodemmonsters terug tegen 2030.[10]
  Icebreaker Life 2021 Lander, boor Gebaseerd op de Phoenix-lander uit 2008, moet astrobiologische tests op bodemoppervlakte ijs uitvoeren.
  Network 2022 3 Landers Meteorologisch netwerk-concept.
  Phootprint 2022 Lander, sample return Monsters van Mars en zijn manen terugbrengen naar Aarde.
  Next Mars Orbiter tweede helft jaren 2020 Satelliet Communicatiesatelliet, wordt mogelijk aangedreven door een ionenmotor met zonnepanelen.[11]
  Phobos-Grunt 2 2024 Lander, sample return Monsters van Phobos terugbrengen naar Aarde.
  MELOS-1 2020s Satelliet, lander Geologisch onderzoek en onderzoek naar de atmosfeer van Mars.
  Mars-Grunt 2020s Satelliet, lander,
sample return
Monsters van Mars terugbrengen naar Aarde.
  BOLD 2020s 6 landers De Biological Oxidant and Life Detection-missie moet astrobiologische tests uitvoeren op bodemoppervlakte grond.[12][13]

Galerij

bewerken

Zie ook

bewerken