Karl Gebhardt

Duits chirurg (1897-1948)

Karl Franz Gebhardt (Haag in Oberbayern, 23 november 1897 - Landsberg am Lech, 2 juni 1948) was een Duitse chirurg en de lijfarts van de Reichsführer-SS Heinrich Himmler en de Führer. Hij was SS-Gruppenführer (generaal-majoor) en Generalleutnant in de Waffen-SS tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Karl Gebhardt
Karl Gebhardt in 1944
Karl Gebhardt in 1944
Algemene informatie
Geboren Haag in Oberbayern, Koninkrijk Beieren, Duitse Keizerrijk, 23 november 1897
Overleden Landsberg am Lech, Beieren, Amerikaanse bezettingszone in Duitsland, 2 juni 1948
Doodsoorzaak Ophanging
Nationaliteit Vlag van Duitsland Duitsland
Beroep Professor
Chirurg
Arts
Bekend van Lijfarts van:
Heinrich Himmler:
20 april 1938 -
mei 1945[1]
Führer:
20 april 1944 -
april 1945[2]
Carrière
Herfst 1922 - 1935[4][5] Vrijwillig onbetaalde arts-assistent
1933 - 1934[4][5] Leider van de Reichsartzelager in Hohenaschau
1935 - mei 1945[1][5][3] Leider van het Medizinische Institut für Leibesüngen
1 augustus 1936 -
16 augustus 1936[6][3][1]
Hoofdarts van de Olympische Zomerspelen 1936
26 oktober 1939 -
mei 1945[1][6][3]
Chefarts van het SS-sanatorium in Hohenlychen
10 oktober 1939 -
30 januari 1940[1]
Divisiearts in de SS-Verfügungstruppe
2 december 1944 -
mei 1945[7][1]
Heeresgruppenarts van de Heeresgruppe Oberrhein[1]
24 januari 1945 -
mei 1945[7]
Heeresgruppenarts van de Heeresgruppe Weichsel[3]
24 april 1945 -
mei 1945[7][3][1]
Gedelegeerd president van het Duitse Rode Kruis
Medische informatie
Specialisme Orthopedie
Overige informatie
Partner(s) Marianne Hess[8][3][5]
Kinderen Twee zonen[8]
Religie Katholiek[8]
Politiek NSDAP
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde

Jeugd, opleiding, loopbaan

bewerken

Gebhardt stamde uit een te Landshut gevestigde geneesherenfamilie. Zijn vader was van 1912 tot 1916 huisarts van de ouders van Heinrich Himmler. Hij studeerde van 1919 tot 1924 geneeskunde in München. In 1935 werd hij huisarts van Himmler. Hij werd toen ook 'Verbindungsmann' tussen de Reichssportführer en Himmler. Nog in 1935 werd hij SS-Sturmbannführer in de Algemene-SS (zonder commando over een eenheid). In 1937 werd hij in Berlijn benoemd tot professor voor orthopedische chirurgie.

Onder zijn patiënten telde hij o.a. de Belgische koning Leopold III; twee van diens kinderen: prins Boudewijn (de latere koning) en prinses Joséphine (de latere echtgenote van groothertog Jan van Luxemburg); de echtgenote van de koninklijke commissaris voor administratieve hervorming, Camu; en graaf G. de Grunne, grootmeester van het huis van koningin Elisabeth (de moeder van Leopold III). De meeste patiënten gingen ter behandeling naar Duitsland, maar van 1937 af kwam Gebhardt zelf herhaaldelijk naar Brussel. Op 10 en 11 juni 1939 en begin juli 1939 verbleef hij te Brussel, waar hij telkenmale politieke gesprekken had met koningin Elisabeth. Hij nam de leiding op zich van het tuberculosesanatorium in Hohenlychen, dat hij eerst liet ombouwen tot orthopedische kliniek en vervolgens, tijdens de Tweede Wereldoorlog, tot ziekenhuis van de Waffen-SS. In de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog gaf Gebhardt zich uit als president van het Duitse Rode Kruis (DRK), maar dit bleek later niet te kloppen.[9]

Karl Gebhardt was een jeugdvriend van Heinrich Himmler en lid van het Freikorps Oberland, waartoe ook Himmler en SS-Oberstgruppenführer Sepp Dietrich behoorden. Hij nam ook deel aan Hitlers mislukte poging tot een staatsgreep in München op 9 november 1923, maar werd pas op 1 mei 1933 lid van de NSDAP. Twee jaar daarna trad hij toe tot de SS.

Oorlogsmisdaden tijdens de Tweede Wereldoorlog

bewerken

Gebhardt voerde in verschillende concentratiekampen experimenten uit op gevangenen, met name in het concentratiekamp Ravensbrück, in de buurt van Hohenlychen, en in Auschwitz. Karl Gebhardt groeide in zijn functie als Heinrich Himmlers lijfarts uit tot een van de belangrijkste SS-artsen. Hij begeleidde Himmler tijdens diens vlucht en werd op 21 of 22 mei 1945 in Bremervörde gearresteerd.

 
Karl Gebhardt tijdens de Neurenbergse processen tegen naziartsen

Op 9 december 1946 begonnen de Neurenberger processen tegen de naziartsen, waarbij Gebhardt werd aangeklaagd wegens dodelijke sulfonamide-experimenten op vrouwelijke concentratiekampbewoners en misdadige chirurgische ingrepen. Gebhardt werd op 20 augustus 1947 voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid ter dood veroordeeld en op 2 juni 1948 op vijftigjarige leeftijd opgehangen.

Carrière

bewerken

Gebhardt bekleedde verschillende rangen in zowel de Allgemeine-SS als Waffen-SS. De volgende tabel laat zien dat de bevorderingen niet synchroon liepen.

Datum Beiers leger Allgemeine-SS Heer Waffen-SS Duitse Rode Kruis
1 maart 1916[4][3] Kriegsfreiwilliger
1 maart 1920[4][3][4][10] Leutnant a.D.
29 juli 1934[2]
SS-Untersturmführer
1 januari 1935[2]
SS-Obersturmführer
20 april 1935[11][12][4][10]
SS-Sturmbannführer
15 september 1935[4][10]
(directe bevordering door Himmler)
SS-Obersturmbannführer
9 november 1936[4][10]
SS-Standartenführer
20 april 1938[4][10]
SS-Oberführer
5 september 1938[13]
DKR-Generalführer
15 april 1940[4][10]
SS-Oberführer der der Reserve (W-SS)
15 mei 1940[4][10]
SS-Oberführer der Reserve (W-SS)
1 oktober 1940[4][10]
SS-Brigadeführer
Generalmajor in de Waffen-SS
30 januari 1943[4][10][14]
SS-Gruppenführer
Generalleutnant in de Waffen-SS
1 maart 1943[2]
Generalarzt der Reserve
DKR-Generalhauptführer[13]

Lidmaatschapsnummers

bewerken

Decoraties

bewerken

Selectie:

Literatuur

bewerken
  • Freya Klier, Die Kaninchen von Ravensbrück, Droemer-Knaur (München, 1995), ISBN 3-426-77162-4.
  • Alexander Mitscherlich et al., Medizin ohne Menschlichkeit, Fischer Verlag (Frankfurt/Main, 1997), ISBN 3-596-22003-3 (geannoteerde documenten van de Neurenbergse processen tegen nazi-artsen).
  • Peter Witte et al., Der Dienstkalender Heinrich Himmlers 1941/42, Hans Christians Verlag (Hamburg, 1999), ISBN 3-7672-1329-X.
  • A. De Jonghe, Hitler en het politieke lot van België, Antwerpen - Utrecht, 1972, p. 100-106, p. 374
bewerken
Zie de categorie Karl Gebhardt van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.