Internationaal hof

Een internationaal hof of internationaal tribunaal is een rechtscollege met een internationale jurisdictie. Het heeft de bevoegdheid om recht te spreken over zaken van internationaal belang die meerdere leden van een groep van aangesloten landen betreft. Een aantal internationale hoven heeft een mondiale jurisdictie en kan recht spreken over ieder willekeurig land.

Het internationaal recht kent verschillende gerechtelijke organen die met de term hof aangeduid worden. De term tribunaal wordt vaak gebruikt om aan te geven dat het betreffende hof ad hoc is ingesteld en een tijdelijk karakter heeft. Daarnaast kent het internationaal recht ook zogenoemde hybride of geïnternationaliseerde (straf)hoven; deze hebben zowel nationale als internationale kenmerken en een gemengd rechtsprekend college, bestaande uit nationale en internationale rechters.^[1] Internationale hoven en tribunalen kunnen tot stand komen via een verdrag tussen Staten of volkenrechtelijke besluiten.

Internationale hoven

Internationaal hof	Werkterrein	Ingesteld door	Hoofdzetel in	Jaren actief
Internationaal Gerechtshof (ICJ)^[2]	Algemene geschillen wereldwijd	Verenigde Naties	Den Haag (Vredespaleis), Nederland	1945–heden
Internationaal Strafhof (ICC)	Strafvervolging wereldwijd	Statuut van Rome	Den Haag, Nederland	2002–heden
Internationaal Zeerechttribunaal (ITLOS)	Zeerecht wereldwijd	VN-Zeerechtverdrag (UNCLOS)	Hamburg, Duitsland	1996–heden
Gerecht voor ambtenarenzaken van het Internationaal Monetair Fonds	Wereldwijd	Internationaal Monetair Fonds	Washington D.C., VS	1994–heden
Gerecht voor ambtenarenzaken van de Wereldbank	Wereldwijd	Wereldbank	Washington D.C., VS	1980–heden
Hof van Arbitrage voor Sport	Geschillen in het sportrecht wereldwijd	Internationaal Olympisch Comité	Lausanne, Zwitserland	1984–heden
Internationaal Centrum voor Beslechting van Investeringsgeschillen	Investeerder-staatarbitrage wereldwijd	Wereldbank	Washington D.C., VS	1966–heden
Permanent Hof van Arbitrage	Geschillen tussen staten wereldwijd	Geschillenverdrag (1899)	Den Haag (Vredespaleis), Nederland	1899–heden
Permanent Hof van Internationale Justitie	Algemene geschillen wereldwijd	Volkenbond	Den Haag (Vredespaleis), Nederland	1920–1946
PRIME Finance	Financiële transactiegeschillen wereldwijd	Onafhankelijke non-profitorganisatie	Den Haag (Vredespaleis), Nederland	2012–heden
Tribunaal inzake vorderingen tussen Iran en de Verenigde Staten (IUSCT)	Afhandeling Iraanse gijzelingscrisis tussen Iran en VS	Akkoorden van Algiers (1981)	Den Haag, Nederland	1981–heden
Hof van Justitie van de Gemeenschappelijke Markt voor Oostelijk en Zuidelijk Afrika	Handelsrecht in Afrika	COMESA	eerst: Lusaka, Zambia; nu: Khartoum, Soedan	1994–heden
Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens (CIDH)	Mensenrechten in de Amerika's	Organisatie van Amerikaanse Staten	San José, Costa Rica	1979–heden
Benelux-Gerechtshof	Handelsrecht in de Benelux	Benelux Unie	Brussel, België	1974–heden
Internationaal Militair Tribunaal	Berechting kopstukken Nazi-Duitsland	Handvest van Neurenberg	Neurenberg, Duitsland	1945–1946
Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM)	Mensenrechten in Europa	Raad van Europa	Straatsburg, Frankrijk	1959–heden
Hof van Justitie van de Europese Unie (CJEU) Europees Hof van Justitie (ECJ, 1952–heden) Gerecht (EGC, 1989–heden) Gerecht voor ambtenarenzaken van de Europese Unie (2005–2016)	Recht van de Europese Unie	Europese Unie	Luxemburg, Luxemburg	1952–heden
Hof van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA-Hof)	Handelsrecht in Europa	Europese Vrijhandelsassociatie	Luxemburg, Luxemburg	1994–heden
Rwandatribunaal	Misdaden tijdens Rwandese genocide	Verenigde Naties	Arusha, Tanzania	1994–2015
Internationaal Restmechanisme voor Straftribunalen (MICT)	Afronding werk Rwandatribunaal en Joegoslaviëtribunaal	Verenigde Naties	Arusha, Tanzania en Den Haag, Nederland	2010–heden
Joegoslaviëtribunaal (ICTY)	Misdaden tijdens Joegoslavische oorlogen	Verenigde Naties	Den Haag, Nederland	1993–2017

Geïnternationaliseerde hoven

Geïnternationaliseerd hof	Regio	Zetel in	Instelling van
Bosnische oorlogsmisdadenkamer	Bosnië en Herzegovina	Sarajevo, Bosnië en Herzegovina
Oost-Timortribunaal	Oost-Timor	Dili, Oost-Timor	UNTAET
Regulation 64 panels	Kosovo	geheel Kosovo	UNMIK
Restmechanisme voor het Speciaal Hof voor Sierra Leone^[3]	Sierra Leone	Freetown, Sierra Leone
Speciaal Hof voor Sierra Leone	Sierra Leone	Freetown, Sierra Leone^[4]
Speciaal Tribunaal voor Libanon	Libanon	Leidschendam, Nederland

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Cryer, et al, An Introduction to International Criminal Law and Procedure, Cambridge: CUP 2014, p. 181; R. van Elst en E. van Sliedregt, Handboek Internationaal Strafrecht, Deventer: Wolters Kluwer 2015, p. 504.
↑ Ook wel het Internationaal Hof van Justitie genoemd.
↑ Dit Hof oefent de resterende werkzaamheden, zoals bescherming van getuigen, toezicht op de uitvoering van de vonnissen en beheer van de archieven, van het Speciaal Hof voor Sierra Leone uit.
↑ Voor de zaak tegen Charles Taylor werd de rechtszaal van het Speciaal Tribunaal voor Libanon in Leidschendam gebruikt.

[1] Cryer, et al, An Introduction to International Criminal Law and Procedure, Cambridge: CUP 2014, p. 181; R. van Elst en E. van Sliedregt, Handboek Internationaal Strafrecht, Deventer: Wolters Kluwer 2015, p. 504.

[2] Ook wel het Internationaal Hof van Justitie genoemd.

[3] Dit Hof oefent de resterende werkzaamheden, zoals bescherming van getuigen, toezicht op de uitvoering van de vonnissen en beheer van de archieven, van het Speciaal Hof voor Sierra Leone uit.

[4] Voor de zaak tegen Charles Taylor werd de rechtszaal van het Speciaal Tribunaal voor Libanon in Leidschendam gebruikt.

[1]

[2]

[3]

[4]