Henri Jaspar

Belgisch politicus (1870–1939)

Henri Jaspar (Schaarbeek, 28 juli 1870 - Sint-Gillis, 15 februari 1939[1]) was een Belgisch katholiek politicus, die twee keer premier van België was.

Henri Jaspar
Henri Jaspar
Geboren Schaarbeek, 28 juli 1870
Overleden Sint-Gillis, 15 februari 1939
Land Vlag van België België
Partij Katholieke Unie
Premier van België
Aangetreden 20 mei 1926
Einde termijn 15 juni 1931
Regering Jaspar I
Jaspar II
Jaspar III
Voorganger Prosper Poullet
Opvolger Jules Renkin
Minister van Financiën
Aangetreden 22 oktober 1932
Einde termijn 12 juni 1934
Regering De Broqueville III
De Broqueville IV
Voorganger Jules Renkin
Opvolger Gustave Sap
Minister van Buitenlandse Zaken
Aangetreden 20 november 1920
Einde termijn 11 maart 1924
Regering Carton de Wiart
Theunis I
Theunis II
Theunis III
Voorganger Léon Delacroix (ad interim)
Paul Hymans
Opvolger Paul Hymans
Aangetreden 12 juni 1934
Einde termijn 20 november 1934
Regering De Broqueville V
Voorganger Paul Hymans
Opvolger Paul Hymans
Minister van Binnenlandse Zaken
Aangetreden 2 juni 1920
Einde termijn 20 november 1920
Regering Delacroix II
Voorganger Jules Renkin
Opvolger Henri Carton de Wiart
Aangetreden 20 mei 1926
Einde termijn 18 januari 1927
Regering Jaspar I
Voorganger Edouard Rolin Jaequemyns
Opvolger Maurice Vauthier
Portaal  Portaalicoon   België
Politiek

Levensloop

bewerken

Jaspar was de oudste van zes in het gezin van de aannemer Pierre Jaspar (die onder meer de Kazerne Dailly bouwde). Zijn broer Jules Jaspar werd consul in Hanoi en gevolmachtigd minister in het Verre Oosten en onder meer tijdens de Tweede Wereldoorlog agent van de Britse geheime diensten. Zijn broer Ernest Jaspar was architect, ontwierp gebouwen voor Edouard Empain, eerst in België, vervolgens in Heliopolis. Hij bouwde ook de universiteit van Hyderabad.

Henri Jaspar promoveerde tot doctor in de rechten aan de ULB en vestigde zich als advocaat in Brussel. In 1919 werd hij verkozen tot volksvertegenwoordiger voor de Katholieke Partij voor het arrondissement Luik en vervulde dit mandaat tot in 1936.

Voor de katholieken volgde hij een lange ministeriële loopbaan: van november 1918 tot juni 1920 was hij minister van Economische Zaken, van juni tot november 1920 was hij minister van Binnenlandse Zaken, van november 1920 tot maart 1924 was hij minister van Buitenlandse Zaken, van mei 1926 tot januari 1927 was hij premier en minister van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid, van januari 1927 tot oktober 1929 was hij premier en minister van Koloniën, van oktober 1929 tot februari 1930 was hij enkel premier, van februari 1930 tot mei 1931 was hij opnieuw premier en minister van Koloniën, in mei 1931 was hij enkele dagen premier en minister van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid, van oktober 1932 tot juni 1934 was hij minister van Financiën en van juni tot november 1934 was hij nogmaals minister van Buitenlandse Zaken. In 1924 werd hij benoemd tot minister van Staat.

Jaspar was een van de Belgische hoofdonderhandelaars bij het Verdrag van Versailles. Als minister van Buitenlandse Zaken was hij ook verantwoordelijk voor de toetreding van België tot Volkenbond en het Permanent Hof van Internationale Justitie. Ook zorgde hij in 1921 voor de douane-unie met Luxemburg en nam hij in 1924 deel aan de onderhandelingen van het Dawesplan, dat oorlogsherstelbetalingen van Duitsland moest afdwingen.[2] Nadat de Kamer het handelsakkoord tussen België en Frankrijk verwierp, nam hij in maart 1924 ontslag als minister van Buitenlandse Zaken.

Van mei 1926 tot november 1927 was Jaspar eerste minister van een regering van katholieken, liberalen en socialisten en van november 1927 tot mei 1931 leidde hij twee regeringen van katholieken en liberalen met een belangrijke inbreng van de Vlaamse christendemocraten. De regeringen die hij leidde, brachten België uit de financiële en monetaire crisis van de jaren 1920 en er kwam weer economische welvaart totdat de gevolgen van de werelddepressie ook in België onherroepelijk voelbaar werden. Ook realiseerde hij de vernederlandsing van de Rijksuniversiteit Gent en werden wetten uitgevaardigd voor de splitsing van het leger in Vlaamse en Waalse eenheden en de begenadiging van activisten.[3]

In 1939 werd hij opnieuw aangezocht om een regering te vormen, maar ziekte en zijn daaropvolgende overlijden op 15 februari verhinderden dit.

Regeringen

bewerken

Eerbetonen

bewerken
  • In Sint-Gillis is er een Henri-Jasparlaan.
  • In Middelkerke is er een Henri-Jasparlaan.
  • Er zijn te zijner nagedachtenis vier monumenten opgericht:

Eretekens

bewerken

Publicaties

bewerken
  • L'enfance criminelle, in: Revue Universitaire, 1891.
  • Le problème moral, Brussel, 1897.
  • La lutte contre l'immoralité, Brussel, 1907.
  • Le régime absolu dans l'état indépendant du Congo, in: Le Mouvement géographique, 1911.
  • Succession de S.M. Léopold II. Plaidoirie pour S.A.R. madame la proncesse Louis e de Belgique, Brussel, 1911.
  • Restauration morale, in: Revie Générale, 1920.
  • Etre Belges, in: Le Flambeau, 1922.
  • La Belgique et la politique occidentale depuis le Traité de Paix, in: La Revue Belge, 1924.
  • Quelques réflexions sur notre politique extérieure, La Revue Belge, 1924.
  • Locarno et la Belgique, in: La Revue Belge, 1925.
  • Le Ruanda-Urundi, pays à disettes périodiques, Brussel, 1929.
  • La Colonie, in: Le roi Albert et son temps, Antwerpen, 1932.
  • La Conférence de Cannes, in: La Revue Générale, 1937.
  • A Gênes en 1922, in: La Revue Générale, 1938.

Literatuur

bewerken
 
Jaspar (door Jos De Swerts 1923)
  • Léon CORNIL, Henri Jaspar, in: Revue du droit et de criminologie, 1939.
  • Giovanni HOYOIS, Henri Jaspar, in: Revue catholique des idées et des faits, 1939.
  • Th. HEYSE, In memoriam Henri Jaspar, in: Revue belge des livres, documents et archives de la guerre 1914-1918, 1940.
  • Comte DE LICHTERVELDE, Henri Jaspar, in: Biographie nationale de Belgique, T. XXXI, Brussel, 1962.
  • Georges SION, Henri Jaspar, portrait d'un homme d'état, Brussel, Brepols, 1964.
  • Michel BAILLY, Voici 50 ans mourait avec Henri Jaspar une tradition de vie politique belge, in: Le Soir, 21 februari 1989.
bewerken
Voorganger:
Prosper Poullet
Henri Jaspar
Belgische premier
Regering-Jaspar I (1926-1927)
Regering-Jaspar II (1927-1931)
Opvolger:
Henri Jaspar
Jules Renkin
Voorganger:
Gerard Cooreman
Minister van Economische Zaken
1918-1920
Opvolger:
Fernand de Wouters d'Oplinter
Voorganger:
Jules Renkin
Minister van Binnenlandse Zaken
1920
Opvolger:
Henri Carton de Wiart
Voorganger:
Paul Hymans
Minister van Buitenlandse Zaken
1920-1924
Opvolger:
Paul Hymans
Voorganger:
Edouard Rolin Jaequemyns
Minister van Binnenlandse Zaken
1926-1927
Opvolger:
Maurice Vauthier
Voorganger:
Maurice Houtart
Minister van Koloniën
1927-1929
Opvolger:
Paul Tschoffen
Voorganger:
Paul Tschoffen
Minister van Koloniën
1929-1931
Opvolger:
Paul Charles
Voorganger:
Henri Baels
Minister van Binnenlandse Zaken
1931
Opvolger:
Jules Renkin
Voorganger:
Jules Renkin
Minister van Financiën
1932-1934
Opvolger:
Gustave Sap
Voorganger:
Paul Hymans
Minister van Buitenlandse Zaken
1934
Opvolger:
Paul Hymans