Al in beginjaren van de twintigste eeuw werd 's zomers het cricketspel beoefend, maar pas op 9 juli 1928 werd een cricketafdeling opgericht. Het eerste cricketteam behaalde vier keer het landskampioenschap.
Op 3 mei 2009 beleefde HBS een wereldprimeur: in de thuiswedstrijd tegen HCC werd er voor het eerst een Hoofdklassewedstrijd op kunstgras gespeeld.[1]
HBS cricket 1 werd in het seizoen 2016 kampioen van de Hoofdklasse en speelde daardoor in 2017 weer op het hoogste niveau van Nederland, de Topklasse.
Met de verandering der tijden kwamen ook de dames tot actieve sportbeoefening onder HBS-vlag. Op 28 februari 1974 werd onder de naam HBS '74 (er bestond al een "HBS") een dameshockey-afdeling opgericht. Bij besluit van de KNHB moest, ter vermijding van verwarring met de bestaande club HBS, de naam gewijzigd worden. Op 6 juni 1975 koos men voor "Craeyenhout-HBS".
Het 1e hockeyteam komt momenteel uit in de 1e klasse van de KNHB.
Er is momenteel alleen een dameshockey-afdeling. In 1994 is er een herenteam opgericht, maar dit heeft slechts enkele jaren bestaan.
Elftal HBS 1931-1932: v.d. Bergen, van Romondt, Ophorst, van Kesteren, d'Fonseca, Diehl, Schoorl, Arntzenius, Dénis, Vermetten, RambonnetBioscoopjournaal uit oktober 1922. Filmverslag van de voetbalwedstrijd tussen HBS en Quick.Bioscoopjournaal uit 1923. Verslag van twee wedstrijden tussen RCH en HBS: eerst de veteranen van beide clubs, uitslag 1-0. Daarna de bekerwedstrijd, uitslag 1-1. Er heerst een carnavaleske sfeer op en rond het veld.
Een jongen kreeg op zijn verjaardag een bal cadeau en richtte met twee van zijn vrienden van de Hogereburgerschool in Den Haag op 7 oktober1893 een "Football Club" op. De drie oprichters zijn J. Dijkman, A.W.G. Stigter en H. Tengbergen. Ze speelden op het Haagse Malieveld waar iedere Haagse club uit die tijd speelde. Toen de club geen scholierenclub meer was, werd in 1898, met behoud van de initialen, de naam Houdt Braef Stant aangenomen. Het eerste shirt was blauw met witte letters HBS er op.
Op 1 oktober 1894 richtte HBS met HVV de Haagse Voetbalbond op. In 1897 fuseerde HBS met de club Hector. Daarbij veranderde men het tenue in een wit shirt met een brede rode baan op de borst en rug en een zwarte broek. In 1898 verbood het Rijk, als eigenaar van het Malieveld, daar voetbal. HVV verhuisde naar haar huidige locatie in het Benoordenhout en HBS naar een veld aan de Beeklaan bij een boerderij met de naam ‘Hanenburg’ (op de plek van de huidige Hanenburglaan).
In 1900 verhuisde HBS naar de Valkenboslaan, op de hoek van de huidige Weimarstraat, niet ver van de toenmalige locatie van VUC. In 1905 koos HBS een nieuw tenue; dit werd geheel zwart. De bijnaam ‘Kraaien’ stamt uit die tijd. In die tijd werd HBS tweemaal landskampioen en won tweemaal de Zilveren Bal.
In 1910 verhuisde HBS wegens de groei van de club naar Houtrust, dat aan het begin van de Sportlaan bij de Houtrustlaan gelegen was. Hier ontstond een stadion dat uiteindelijk een capaciteit van 25 000 toeschouwers zou hebben. Door de bouw van de Atlantikwall moest HBS in 1943 Houtrust verlaten en de club kreeg onderdak bij VUC aan de Schenkkade. Na herstelwerkzaamheden keerde HBS na de oorlog op Houtrust terug. Vanaf 1955 ging zij de accommodatie delen met Scheveningen Holland Sport, een van de twee Haagse profclubs. HBS speelde de ene zondag en SHS de andere. In 1966 besprak de gemeente Den Haag met HBS een verhuizing van Houtrust naar de Daal en Bergselaan omdat het onderverhuren de gemeenteraad een doorn in het oog was. In 1968 was de verhuizing concreet.
Bij HBS kon men niet zomaar lid worden. Tot ver in de jaren 60 zorgde een systeem van ballotage ervoor dat het ledenbestand van HBS gevrijwaard werd van ongewenst volk. Een nieuw lid kon pas lid worden als hij door vijf leden van HBS werd voorgedragen. Ook de Haagse verenigingen HVV en Quick deden aan ballotage.
Tot een wijziging van beleid in 2021 was het voor meisjes onmogelijk lid te worden van de voetbalvereniging. Het clublied uit 1913 luidde immers „Slechts ’n forsche, ferme kerel kan HBS’er zijn.” Een moeder, ontdekte deze vorm van seksisme toen ze haar dochter in wilde schrijven. Na publiciteit hierover wijzigde de vereniging haar beleid en accepteert vanaf 2021 meisjes als HBS'er.[2]
De vraag of HBS betaald voetbal zou gaan spelen of amateur zou blijven heeft geen lange discussie opgeleverd. Volgens ex-penningmeester C. Bakker in ‘Op Hout-rust geen zegen’ heeft deze discussie 15 minuten geduurd. HBS trad in 1954 als een van de weinige clubs op het hoogste niveau niet toe tot het betaalde voetbal. In 1954 degradeerde HBS uit de hoogste klasse om in 1964 nogmaals te degraderen. In 1965 promoveerde HBS echter weer en in datzelfde jaar werden onderhandelingen met de gemeente Den Haag en de profvoetbalclub SHS Houtrust begonnen om die locatie te verlaten voor een terrein aan de Sportlaan/Daal en Bergselaan. Op 19 maart 1969 werd dit, na een lucratieve deal met de gemeente (de verhuizing kostte HBS niets, de gemeente verhaalde de kosten op de profclub SHS), werkelijkheid. HBS was daarmee 4 velden, een groot clubgebouw, een prachtige zittribune en een lichtinstallatie rijk.
HBS werd driemaal kampioen van Nederland en staat daarmee op een gedeelde 8ste plaats op de ranglijst aller tijden met het Tilburgse Willem II en het Haarlemse Koninklijke HFC. Het laatste landskampioenschap dateert van 1925.
In 1946 speelde HBS 50 jaar onafgebroken in de 1e klasse (West B). (De KNVB kende toen 6 eerste klassen, naast de 1e klasse West II bestond er een West I, Oost, Noord, en Zuid I en II.) Het seizoen 1949-50 werd over 18 wedstrijden afgesloten met een derde plaats achter Ajax en De Volewijckers en geldt als het beste naoorlogse seizoen.
In het seizoen 1953/54 kwam een einde aan het trotse record van 58 jaar onafgebroken Eersteklasserschap, door de degradatie uit de Eerste klasse C. HBS kwam de gehele competitie niet van de laatste plaats af. In het seizoen 1952/53 wist de club door een sterke eindsprint degradatie nog af te wenden.
Andere triomfen waren het veroveren van de Nederlandse Voetbalbeker in 1901 en 1908. De Zilveren Bal werd in 1905, 1907, 1918, 1919 en 1924 (definitief) gewonnen. In 1960 werd nog eenmaal deze trofee gewonnen. Een twintigtal HBS-ers is uitgekomen voor Oranje, waaronder Harry Dénis en Beb Bakhuijs.
HBS speelde sinds 1910 op Houtrust en beschouwde het als haar terrein. De gemeente Den Haag was de feitelijke eigenaar. In het voorjaar van 1955 gingen HBS en (Scheveningen) Holland Sport een verbintenis voor 10 jaar aan om op Houtrust te mogen spelen. De voordelen waren de grote capaciteit van het stadion – merendeel was staanplaatsen – maar er waren ook nadelen aan verbonden.
In 1955 stimuleerde de gemeente Den Haag de dubbele bespeling van Houtrust door beide clubs. Er zou dan immers elke zondag een wedstrijd in het stadion zijn en de huurlasten zouden door de twee clubs kunnen worden gedeeld. De NV Tentoonstellingsgebouw Houtrust had alleenrecht voor de verkoop van consumptiegoederen op het terrein tot 1986. Mede als compensatie hiervoor kreeg HBS van de gemeente fl. 2.500,- korting op de huurprijs per jaar. Tevens mocht HBS Houtrust onderverhuren en de inkomsten daaruit in eigen kas houden. HBS onderverhuurde aan SHS en zo spekte deze club HBS jarenlang. Ook voor SHS was er niets te verdienen aan de verkoop van chocoladerepen, biertjes, koeken etc. Ook het ophangen van permanente reclameborden langs het veld tijdens wedstrijden van SHS had de toestemming nodig van twee partijen waar HBS er een van was. HBS was echter niet van plan SHS daarvoor toestemming te geven. In 1967 liep dit op een conflict uit. HS moest iedere keer voor en na de wedstrijd haar borden ophangen en verwijderen en de supportersvereniging van HS liet in augustus expres één bord hangen. Hierop kwamen HBS’ers in actie en er vielen heen en weer rake klappen. Een van de aanwezigen trok een alarmpistool; de politie greep in.
Jarenlang kreeg HBS ook 15% van de recette – met een minimum van fl.1200,- per wedstrijd – van de thuiswedstrijden van (S)HS. Met soms 25.000 man op de tribunes werd die club daarmee aardig gespekt. Ook konden leden van HBS met hun lidmaatschapskaart gratis naar thuiswedstrijden van HS en juist hierom werden sommige mensen lid van HBS. Een seizoenskaart bij HS was namelijk duurder.
Jacco Visser
