Esher Surrey
Esher Surrey is een naam die door ten minste drie generaties van de familie Bignell gebruikt is voor respectievelijk een villa, hun verschillende galerieën en diverse ondernemingen in de kunsthandel. De naam is ontleend aan de herkomst van de familie; de plaats Esher in het Engelse graafschap Surrey.
| Esher Surrey | ||||
|---|---|---|---|---|
![Ingang Lange Voorhout 58 met "N.V. Esher Surrey Fine Art Gallery" in het bovenlicht, foto 1925-1931[1]](/https/nl.m.wikipedia.org/wiki/Bestand:Ingang_-_%27s-Gravenhage_-_20091250_-_RCE.jpg)
| ||||
Ingang Lange Voorhout 58 met "N.V. Esher Surrey Fine Art Gallery" in het bovenlicht, foto 1925-1931[1]
| ||||
| Oprichter(s) | J.C. Bignell sr. / C.J.R. Bignell | |||
| Eigenaar | C.J.R. Bignell / J.C. Bignell jr. | |||
| Specialisatie | eigentijdse lokale kunstenaars | |||
| Jaren actief | 1911 - 1966 | |||
| Land |  Nederland
| |||
| Locatie | Scheveningen / Den Haag | |||
| RKD-profiel | ||||
| ||||
Familie Bignell
bewerkenBetovergrootvader John Bignell sr. en betovergrootmoeder Mary Ann Witle zijn afkomstig uit Esher in het Engelse graafschap Surrey. Vermoedelijk hebben zij al kinderen als zij zich vóór 1850 in Den Haag vestigen. Daar trouwt overgrootvader John Bignell jr.[2] (beroep op dat moment rijknecht) 22 oktober 1856 met Paulina Catharina de Ruijter.[3] Van dit echtpaar stammen vervolgens drie generaties Bignell af die een rol spelen in de Nederlandse kunstwereld en de kunsthandel.
- Grootvader John Charles Bignell sr. is de grondlegger van het bescheiden kunstimperium van de familie Bignell dat een kleine driekwart eeuw bestaat.
- Vader Charles John Robert Bignell speelt een aantal verschillende rollen in de Nederlandse kunstwereld en in de kunsthandel tijdens de eerste helft van de twintigste eeuw. Hij is zowel "beschermheer van de kunsten"[4] en medeoprichter van zowel de Eerste Nederlandse Vrije Studio - een voorloper van de Vrije Academie in Den Haag - als van het veilinghuis Van Marle en Bignell, waar in de Tweede Wereldoorlog roofkunst wordt geveild.
- Zoon John Charles Bignell jr. zet de galerie van zijn grootvader en vader nog tot omstreeks 1966 voort en houdt de kunsthandel van zijn vader nog tot eind 1977 in bezit.
Villa "Esher Surrey"
bewerkenRond 1900 doet J.C. Bignell sr. meerdere grondtransacties met de gemeente. Het lijkt er op dat hij daarmee een zeker fortuin verdient, hoe is niet helemaal duidelijk, mogelijk door speculatie of als projectontwikkelaar. Zo wordt in de raadsvergadering van 3 oktober 1904 een verkoop van gemeentegrond aan de Helmstraat goedgekeurd.[5] Ergens rond die tijd moet hij aan het begin van de Helmstraat een villa hebben laten bouwen die in 1904, nog zonder adres, in de telefoongids wordt vermeld.[6] De villa krijgt adres Helmstraat 2 en blijft waarschijnlijk tot het overlijden van Bignell, een paar jaar na dat van zijn vrouw,[7] in familiebezit. Volgens advertenties wordt de villa een paar keer geveild, voor het laatst in 1923.[8] Het lijkt er op dat de koper een projectontwikkelaar is aangezien daarna niets meer van de villa te vinden is en er voor het eerst sprake is van de adressen Helmstraat 2a tot en met g.[9]
Kunst in de villa
bewerken
Naast woonhuis is de villa vanaf omstreeks 1911 tot eind 1918 galerie en onderkomen van respectievelijk de kunsthandel "Esher Surrey" en korte tijd ook het veilinghuis Van Marle en Bignell. Nadat C.J.R. Bignell ook directeur van Kunsthandel De Protector wordt exposeert hij daar en ten minste een keer met beide ondernemingen in Amsterdam. Onder meer de volgende kunstenaars worden in de villa getoond:
- Cornelis Kuypers in oktober - november 1911, mogelijk de eerste tentoonstelling in de galerie aangezien de kranten "Esher Surrey" als nieuw beschrijven en de villa en werkwijze van Bignell beschrijven[10]
- Charles Dankmeijer exposeert meermaals, Bignell toont in december 1911 werken van deze kunstenaar uit zijn privécollectie[11]
- Jacques Zon maart 1912[12]
- Anton Dirckx, meermaals waaronder juli 1913[13]
- Ben Viegers - waarschijnlijk al met anderen in 1914,[14] zeker in 1916[15] en een tekening van hem siert decennialang de advertenties van Van Marle en Bignell[16]
- Suze Bisschop-Robertson november 1914[17]
- Arnold Willem Kort december 1915[18]
- Cornelis Jan Mension juli 1916 en september 1918[19]
- Paul Arntzenius juni 1917[20]
- Pieter Cornelis de Moor juni 1918[21]
Kunsthandel "Esher Surrey"
bewerken
Op 11 november 1913 wordt de N.V. Kunsthandel "Esher Surrey" opgericht, met als directeur (zoon) C.J.R. Bignell en commissaris (vader) J.C. Bignell.[22] In de jaren daarvoor wordt al gesproken over een "kunsthandel", wellicht viel die onder een andere rechtspersoon. In 1941 wordt besloten om de N.V. op te heffen en wordt deze omgezet in een C.V..[23] Na de oorlog is de C.V. - volgens de literatuur - na de arrestatie van C.J.R. Bignell onder bewind geplaatst en in 1958 opgeheven. Door J.C. Bignell, zoon van Charles Bignell wordt het bedrijf voortgezet onder de naam 'Kunsthandel Esher Surrey, waarin opgenomen het veilingbedrijf Van Marle & Bignell'. In 1968 werd Kunsthandel Esher Surrey omgezet in een naamloze vennootschap 'Van Marle & Bignell N.V.' In 1977 werd Van Marle & Bignell N.V. omgezet in een besloten vennootschap Van Marle & Bignell BV.[24]
Galerie "Esher Surrey"
bewerkenVanaf het moment dat J.C. Bignell sr. omstreeks 1911 begint met het exposeren van kunst wordt de naam "Esher Surrey" in verschillende varianten gebruikt. Naast "villa -" of "huize -" worden ook "kunsthandel -" en "kunstzaal Esher Surrey" gebruikt voor de tentoonstellingen in de galerie. Na de verhuizing naar het Lange Voorhout 58[25] staat lange tijd "N.V. Esher Surrey Fine Art Gallery" of een variant daarop in het bovenlicht van de ingang.[26] en wordt in advertenties en aankondigingen wel "Esher Surrey Art Galleries" al dan niet met de toevoeging "Ltd." gebruikt. Voor zover valt na te gaan is er nooit een aparte rechtspersoon voor deze activiteiten geweest maar vielen ze altijd onder de kunsthandel "Esher Surrey" om welke rechtsvorm dan ook. Volgens de literatuur is die kunsthandel in 1958 opgeheven terwijl de galerie tot omstreeks 1966 exposities blijft organiseren, mogelijk als activiteit van het veilingbedrijf Van Marle en Bignell. Dat vóór die tijd beide bedrijven op het zelfde adres gevestigd zijn werkt ook in de tijd zelf verwarrend, zo schrijft het Algemeen Handelsblad over een veiling bij "Esher Surrey" terwijl die, uiteraard, onder de noemer van "Van Marle en Bignell" ging.[27]
De galerie kent een vooroorlogse bloeiperiode onder leiding van C.J.R. Bignell en een tweede na de oorlog onder leiding van J.C. Bignell. Overigens wordt niet uitsluitend beeldende kunst geëxposeerd, naast solo- en groepstentoonstellingen van beeldend kunstenaars wordt ook kunstnijverheid getoond. Zo is in 1932 een gedekte kersttafel te zien met damast ontworpen door Chris Lebeau, tafelzilver ontworpen door Christa Ehrlich en met meubilair van Gispen, het geheel verlucht door schilderingen van Lebeau en C.J. Maks.[28]
Exposities tijdens het interbellum
bewerken
In de jaren 1920 ontwikkelt de galerie zich tot een van de plekken die er toe doen in de Haagse kunstwereld waar eigentijdse kunstenaars exposeren en die internationale klanten trekt. De crisisjaren raken zowel kunstenaars als ondernemer C.J.R. Bignell, bovendien verliest hij overbuurman Hotel de Indes als huurder van de bovenverdiepingen van zijn zaak. Bignell reageert op de crisis, eerst door zijn tentoonstellingszalen in 1931 te verbouwen en door met een abonnementsmodel voor bezoekers te experimenteren.[29] Daarna maakt hij handig gebruik van zijn netwerk onder kunstenaars door samen met de kunstschilders François Erdely en Christiaan de Moor de Eerste Nederlandse Vrije Studio op te richten. Daarmee kan hij zijn vrijgekomen verdiepingen inzetten als cursuslokalen voor betalende cursisten zowel als jong talent dat de cursus gratis mag volgen. Bovendien kunnen kunstenaars daar tegen betaling gezamenlijk tekenen of schilderen naar model zodat die weer voordeliger uit zijn. Bignell weet zich door de studio en de klandizie van kunstenaars ook te verzekeren van werk om te exposeren in de galerie. In het interbellum worden onder meer de volgende exposities gehouden:
- 1919 Floris Arntzenius en anderen[31]
- 1920 Théo van Rysselberghe, Emiel Jacques en anderen[32]
- 1921 Victor de Budt[33]
- 1922 Kunstnijverheid, beeldhouwwerk en o.m. werk van Rie Cramer,[34] Ernst Leyden[35]
- 1923 Pieter Cornelis de Moor[36]
- 1924 Maurice en Sárika Góth[37]
- 1925 Johannes Graadt van Roggen[38]
- 1926 Willem van den Berg (schilder)[39]
- 1927 Evert Moll[40]
- 1928 Mstislav Doboezjinski[41]
- 1929 Ko Cossaar[42]
- 1931 Ernst Leyden[43]
- 1932 Marc Chagall[44]
- 1933 Maurice Utrillo,[45] Hein von Essen Speel- en dansmaskers[46]
- 1934 François Erdely houdt solo exposities in 1933[47] en 1934.[48] Ook neemt hij deel aan een tentoonstelling met werk van landgenoten.[49]
- 1937 Paul Delvaux heeft zijn eerste tentoonstelling in Nederland met surrealistisch werk in galerie "Esher Surrey"[50]
- 1938 Kees Verwey[51]
- 1939 Marie-Louise von Motesiczky o.m. besproken door Cornelis Veth en Jos de Gruyter,[52] Jan van Heel[53]
- 1940 Jack Hamel[54]
Exposities na de Tweede Wereldoorlog
bewerken
Tijdens de Tweede Wereldoorlog lijkt er geen sprake van tentoonstellingen en wordt ook de ENVS opgeheven.[55] Na de oorlog, en nog tijdens het beheer over de C.V "Esher Surrey" en de gevangenschap van J.C.R. Bignell, beginnen kunsttentoonstellingen in de galerie weer en speelt deze een rol voor de eigentijdse (Haagse) kunst. Rond 1950 wordt ook werk van een paar Amerikaanse kunstenaars geëxposeerd. Het lijkt er dus op dat J.C. Bignell al voor het overlijden van zijn vader de facto de leiding heeft en, ook na opheffing van de C.V. nog een tijd de galerie voortzet. Waarom hij daar eind jaren 1960 mee stopt is onbekend. Tot omstreeks 1966 worden onder meer de volgende exposities gehouden:
- 1946 Willem Hussem[56]
- 1948 Pat Erickson, zij geeft ook een lezing[57]
- 1950 Scribner Ames[58]
- 1951 Hermanus Berserik[59]
- 1952 Collectief Verve,[60]
- 1953 Claire Bonebakker[61]
- 1954 Collectief Verve[62]
- 1955 Robert Schuppner,[59][63] Christiaan de Moor,[59][64] Verve[65] en Jan van Heel[66]
- 1958 Sedje Hémon[67]
- 1959 Collectief Atol[68]
- 1960 Collectief Fugare[59]
- 1961 "Kerstsalon" met fotowerk geselecteerd door Paul Huf, Aart Kleyn en Cas Oorthuys[69]
- 1962 Roger Chailloux, Aat Verhoog en Henk de Vries[70] (voormalige leden van "Atol")
- 1963 Renske Morks[59]
- 1965 Paul van Solingen mozaïek, Tom Weerheijm fotografie[59] Tentoonstelling over de dood in de kunst. De opening gaf wat ophef wegens de geplande rondrit door Adèle Bloemendaal en de kunstenaars in een lijkkoets[71]
- 1966 Renske Morks[72] en Henk de Vries[73] - Mogelijk was dit de laatste tentoonstelling gehouden in de galerie "Esher Surrey".
Externe verwijzingen
bewerken- Affiche (© c/o Pictoright Amsterdam) in de beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed voor de expositie van Fugare in 1960
- Foto (© ANP) in het Haags Gemeentearchief 1965-8-21 Opening van een tentoonstelling over het onderwerp 'dood' in de kunstzaal Esher Surrey, Lange Voorhout door Adèle Bloemendaal. Een rondrit in een lijkkist, die zij daarna met de kunstenaar Paul van Solingen en Ton Weerheijm wilde maken, werd op verzoek van de politie afgelast
- Haagse kunststromingen Tanja Hardebol 2 oktober 2018
Afbeeldingen
bewerken-
Helmstraat 2 t/m 2G Den Haag - Scheveningen, hoek Scheveningseweg waar Villa Esher Surrey gestaan moet hebben -
"Esher Surrey" aan het Lange Voorhout 58, met buurman Rijnsche Handelsbank op 58A in 1943 -
![Voorgevel Lange Voorhout 58 in 2022, met de lantaarns[26] uit 1950](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Lange_Voorhout_58_aanzicht-voorgevel-2022.jpg/200px-Lange_Voorhout_58_aanzicht-voorgevel-2022.jpg)
Voorgevel Lange Voorhout 58 in 2022, met de lantaarns[26] uit 1950
![Voorgevel Lange Voorhout 58 in 2022, met de lantaarns[26] uit 1950](/https/nl.m.wikipedia.org/wiki/Bestand:Lange_Voorhout_58_aanzicht-voorgevel-2022.jpg)
Literatuur
- STROOM magazine 2013 no 3 noemt galerie "Esher Surrey" als een van de "brandpunten" in de vooroorlogse Haagse kunstwereld.
- Passie of professie Galeries en kunsthandel in Nederland Truus Gubbels (1999) UvA. Ook hierin wordt "Esher Surrey" als een van de vooroorlogse galerieën van belang genoemd, een aantal details met name ten aanzien van C.J.R. Bignell is onjuist en bronvermelding ontbreekt.
- Vrijplaats voor de kunsten : de Haagse Vrije Academie 1947-1982 proefschrift, Saskia Gras 2017. Hierin worden de betrokkenheid bij - en een deel van de mogelijke motieven van J.C.R. Bignell voor het oprichten van een voorloper van de academie vóór de oorlog uitgebreid beschreven (pg 50 e.v. en noten pg 318).
- “Archief Kunsthandel Van Marle & Bignell”, M. Gruythuysen en D. Brongers, RKD, 1999, pagina 7 en verder: "GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER" Beknopt en incompleet overzicht. Een aantal aannames hierin blijkt onjuist of niet verifieerbaar en waarschijnlijk wordt de Rotterdamse Kunsthandel de Protector op één of meer punten verward met een uitgeverij van kunstreproducties[74] die J.C.R. Bignell - of een zakenrelatie - vermoedelijk in Den Haag heeft opgericht.
- "Zaken zijn zaken" Dick Brongers, artikel in het "Jaarboek 1999" van Geschiedkundige Vereniging Die Haghe
Noten
- ↑ Overbuurman Hotel des Indes huurde vanaf ca. 1925 tot, vermoedelijk, de verbouwing met uitbreiding van het hotel in 1931, de bovenverdiepingen van "Esher Surrey" als "flats" bij de dépendence naast "Esher Surrey" op Lange Voorhout 58A. Aangezien op de ongedateerde foto het tot deur van 58A verbouwde raam met de aanduiding "Dépendance Hotel des Indes" te zien is zal de foto in deze periode gemaakt zijn. Huur "flats" "ESHER SURREY", Het Vaderland, 9 oktober 1924; Oplevering des Indes "Het hotel des Indes geheel gerestaureerd en uitgebreid", Haagsche courant, 18 september 1931.
- ↑ In het Haags Gemeentearchief bevinden zich alleen overlijdensaktes van John Bignell sr. 50 jaar oud overleden op 1848-01-18, Mary Ann Witle overleden 47 jaar oud op 1849-10-09 en hun zoon John Bignell jr. 47 jaar oud overleden op 1880-01-031
- ↑ Haags Gemeentearchief
- ↑ Mogelijk was hij de eigenaar van de Haagse kunstuitgeverij "C.V. de Protector", zeker was hij een tijd directeur en mogelijk eigenaar van de Rotterdamse kunsthandel "Kunsthandel de Protector", die als "beschermer van de kunsten" wilde optreden.
- ↑ "Vergadering van den Gmeenteraad", Dagblad van Zuidholland en 's Gravenhage, 1 oktober 1904.
- ↑ 2097 Bignell, Joh. C., Particulier, Villa “Esher Surrey”, Helmstraat hoek Scheveningscheweg, Scheveningen. "Rijksgids voor den telefoondienst", Hoofdbestuur der Posterijen en Telegrafie, December 1904.
- ↑ Scheveningen, 26 Juli 1919. Helmstraat 2. Villa "Esher Surrey". Familiebericht, Haagsche courant, 29 juli 1919.
- ↑ Bericht van Inzet. Bij de op 4 december 1923 door notaris N.S. Arriens te 's-Gravenhage gehouden veiling is het hoogst in bod gebracht: “A. De Villa “Esher Surrey”, met erf en tuin a/d Helmstraat no.2 te Scheveningen gem. 's-Gravenhage, op f 21.20,–. [1]
- ↑ Verkooping van Huizen, enz. Gunning dd. 11 December, Notaris N.S. Arriëns, Villa “Esher Surrey” Helmstraat 2, K.L.A. Weimar f 26.000 "Verkooping van Huizen, enz. Gunning dd. 11 December", Het Vaderland, 12 december 1923; "BILLIJK TE KOOP Aan de HELMSTRAAT 2 a .. MODERN HEERENHUIS", Nieuwe Rotterdamsche Courant, 12 oktober 1924.
- ↑ Deze nieuw-gevestigde kunsthandel heeft de opening van en ingebruik-stelling van zijne goed-verlichte expositie-zalen, wenschen in te luiden met een overzicht van liet werk van Cornelis Kuypers, .. "KUNSTZAAL „ESHER SURREY”, SCHEVENINGEN", Het vaderland, 23 oktober 1911; In de sierlijke villa Esher Surrey heeft de heer Bignell eene tentoonstelling gearrangeerd van het werk van C. Kuypers. De bedoeling van den eigenaar is bet werk van jonge meesters tentoon te stellen en te verkoopen Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage 1911-11-16 (“citaat” C. Kuypers in Esher Surrey.. "Dagblad van Zuid-Holland en 's-Gravenhage". 's-Gravenhage, 1911-11-16, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 2022-10-09
- ↑ In 1911 bezit hij nog steeds werk van Charles Dankmeijer als hij het tentoonstelt in villa Esher Surrey "KUNST", De nieuwe courant, 15 december 1911.
- ↑ Zelfs de laatste dag nog aanbevolen: "KUNST", Algemeen Handelsblad, 30 maart 1912. en ten minste één werk wordt door een museum aangekocht: "KUNST- en LETTERNIEUWS „SOLIDARITEIT". Het vaderland, 1 april 1912.
- ↑ "Kunst In Den Haag", Algemeen Handelsblad, 30 juli 1913.
- ↑ Dit wordt genoemd in een bespreking van een expositie in Kunsthandel de Protector in 1915 De kunst; een algemeen geïllustreerd en artistiek weekblad jrg 7, 1914/1915, no 368, 13-02-1915
- ↑ Advertentie "De nieuwe courant". 's-Gravenhage, 1916v23, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-13
- ↑ a b De voorgevel van Lange Voorhout 58, gesigneerd B Viegers, zie omslag en advertentie achter in de catalogus van de inboedelveiling Amaliastraat 10, 4 november 1941 Universitätsbibliothek Heidelberg
- ↑ SUZE BISSCHOP—ROBERTSON. (Esher Surrey).. "Het vaderland". 's-Gravenhage, 1914-03-19. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-09
- ↑ "KUNST- EN LETTERNIEUWS", Het vaderland, 24 december 1915.
- ↑ "KUNST", De nieuwe courant, 24 juli 1916; "Kunst in Den Haag", Algemeen Handelsblad, 5 september 1918.
- ↑ "KUNST", De avondpost, 1 juni 1916.
- ↑ "KUNST..", De nieuwe courant, 5 juni 1918.
- ↑ "Naamlooze Vennootschappen.", Algemeen Handelsblad, 11 november 1913.
- ↑ "LIQUIDATIEVOORSTEL ESHER SURREY", Het Vaderland, 10 oktober 1941; "NAAMLOOZE VENNOOTSCHAPPEN, ENZ. Naamlooze Vennootschap Fabriek van Melkproducten „Moba", te Baambrugge.", Nederlandsche Staatscourant, 22 januari 1942.
- ↑ Archief Kunsthandel van Marle & Bignell. Gearchiveerd op 19 december 2022. Geraadpleegd op 19 december 2022.
- ↑ Positief ontvangen door de pers "N.V. Kunsthandel Esher Surrey", Nieuwe Rotterdamsche Courant, 1 augustus 1919; "Kunst in Den Haag", Algemeen Handelsblad, 21 augustus 1919.
- ↑ a b In 1950 heeft C.J.R. Bignell de twee Louis XIV-lantaarns laten aanbrengen die nog altijd de ingang sieren. In zijn verzoek aan B & W vraagt hij bovendien om de tekst "Esher Surrey" in het bovenlicht te mogen aanbrengen - mogelijk heeft die tekst daar nog een of twee decennia gestaan. Haags Gemeentearchief
- ↑ "KUNST IN DEN HAAG Rembrandt en Frans Hals ter veiling", Algemeen Handelsblad, 29 januari 1939; advertentie van die veiling bij "Van Marle en Bignel" "BELANGRIJKE OPENBARE VERKOOPING", De Maasbode, 24 januari 1939.
- ↑ KUNST. KUNSTNIJVERHEID EN SCHILDERIJEN. In de tentoonstellingszaal van Esther Surrey te Den Haag wordt een moderne Kersttafel geëxposeerd. PICTURALE OPLUISTERING, De Telegraaf, 24 december 1932; "KUNST EN LETTEREN. Uitwisseling van kunst", Haagsche courant, 8 december 1932.
- ↑ Esher Surrey. "Het Vaderland". 's-Gravenhage, 1931-12-17, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ "Speel- en dansmaskers - Hein von Essen von Essen vertelt waarom en hoe hij maskers maakt.", 10 februari 1933. Gearchiveerd op 13 december 2022.
- ↑ Kunstkroniek. "De avondpost" 's-Gravenhage, 1919-08-07 p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-17. KUNST.. "De nieuwe courant" 's-Gravenhage, 1919-12-03, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ Kunst en Letteren. Theo van Rijsselberghe "Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant". Zwolle, 1920-03-09 Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10, BIJ ESHER SURREY Emile Jacques "Het Vaderland" 's-Gravenhage, 1920-03-23, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ KUNST.. "De nieuwe courant" 's-Gravenhage, 1921-06-16, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ Kunsthandel Esher Surrey.. "Nieuwe Rotterdamsche Courant" Rotterdam, 1922-03-26, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ KUNST EN LETTEREN ERNST LEYDEN BY ESHER SURREY.. "Het Vaderland" 's-Gravenhage, 1922-12-17, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ KUNST EN LETTEREN P. C. DE MOOR. Kunsthandel Esher Surrey.. "Het Vaderland" 's-Gravenhage, 24-04-1923, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ Kunst In Den Haag.. "Algemeen Handelsblad" Amsterdam, 21-03-1924, p. 9. MAURICE EN SARI GOTH.. "Het Vaderland" 's-Gravenhage, 16-03-1924, p. 3. Beiden Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ Kunsthandel,,Esher Surrey.". "Nieuwe Rotterdamsche Courant" Rotterdam, 30-04-1925, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ Kunsthandel Esher Surrey "Nieuwe Rotterdamsche Courant" Rotterdam, 09-05-1926, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ EXPOSITIE EVERP MOLL. Esher Surrey.. "Het Vaderland" 's-Gravenhage, 1927-12-24, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ Esher Surrey "Nieuwe Rotterdamsche Courant" Rotterdam, 1928-03-31, p. 16. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ KUNST. KUNST IN DEN HAAG. Kunstzaal Esher Surrey: J.C.W. Cossaar.. "Algemeen Handelsblad" Amsterdam, 1929-03-28, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ ERNST LEYDEN Kunsthandel Esher Surrey. "Het Vaderland" 's-Gravenhage, 24-12-1931, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ KUNST EN LETTEREN. Tentoonstelling Marc Chagall "Haagsche courant". 's-Gravenhage, 1932-02-26. Geraadpleegd op Delpher op 2022-11-06
- ↑ "Het Vaderland" 's-Gravenhage, 1933-11-14, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ Bespreking Jos de Gruyter in KUNST EN LETTEREN MASKERS DOOR HEIN VON ESSEN Kunstzalen Esher Surrey. "Het Vaderland" 's-Gravenhage, 1933-02-11, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-13
- ↑ OPENING TENTOONSTELLING François Erdely bij Esher Surrey, "Het Vaderland", 's-Gravenhage, 1933-01-29, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 2022-10-14
- ↑ Opening tentooonstelling François Erdely "Het Vaderland, 's-Gravenhage, 1934-04-14, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 2022-10-14
- ↑ Moderne Hongaarsche schilderen beeldhouwkunst "De Tijd", 's-Hertogenbosch, 1934-12-08, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 2022-10-14.
- ↑ Gesprek in 1937 van Ed Wingen met de kunstenaar Op de tong. Ed Wingen "De Telegraaf" Amsterdam, 1973-03-24, p. 33. Geraadpleegd op Delpher op 2022-10-22. Gearchiveerd op 10 december 2022.
- ↑ Kunsthandels, enz.. "Het Vaderland" 's-Gravenhage, 1938-10-18, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 2022-10-14
- ↑ Cechische schilderes. Een frisch en boeiend talent.. "De Telegraaf" Amsterdam, 1939-01-15, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10, KUNST EN LETTEREN "Haagsche courant" 's-Gravenhage, 1939-01-11. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10, Kunst en Letteren Marie louise Motesiczky BIJ ESHER SURREY. "Het Vaderland" 's-Gravenhage, 1939-01-16, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10]
- ↑ Bespreking door Jos. de Gruyter JAN VAN HEEL Bij Esher Surrey. "Het Vaderland" 's-Gravenhage, 05-12-1939, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ KUNST IN DEN HAAG Jack Hamel en Eugène Lücker.. "Algemeen Handelsblad" Amsterdam, 1940-03-16. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-10
- ↑ EEN VRIJE ACADEMIE. "De Nederlander" Aalten, 1947-11-04, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 2022-10-12
- ↑ November 1946 Tentoonstellingen. "De Nederlander", 1946-11-26, p. 4. "Willem Hussem die voor zijn schilderijen van de laatste jaren gastvrijheid vond bij Esher Surry (Voorhout)." BEELDENDE KUNST IN DE RESIDENTIE. "Algemeen Handelsblad" Amsterdam, 1946-12-06. Beiden geraadpleegd op Delpher op 2022-12-11
- ↑ "De vreugde van het schilderen.", Het Binnenhof, 9 september 1948; "Kunst en Kunstenaars.", Het Binnenhof, 21 september 1948.
- ↑ "EXPOSITIE SCRIBNER AMES", Trouw, 28 april 1950.
- ↑ a b c d e f Het Haags Gemeentearchief bezit foto's van diverse openingen van tentoonstellingen die niet allemaal gedigitaliseerd zijn
- ↑ "SCHOONHEID EN SCHERTS", Het vaderland, 13 september 1952. Iedere bezoeker ontvangt een gesigneerde tekening "In de keuken van de kunst", Het Binnenhof, 30 september 1952.
- ↑ "Uit de Haagse Kunstzalen.", Het vaderland, 3 februari 1953; "Claire Bonebakker: Wildzang, maar geen Koekoek-Eenzang", 24 januari 1953. Gearchiveerd op 13 december 2022. "Interview met een schilderes"
- ↑ HAAGSE WEEKKALENDER. "Het Binnenhof" 's-Gravenhage, 23-10-1954, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-11
- ↑ "Het vaderland" 's-Gravenhage, 1955-01-06
- ↑ "Het nieuwe schilderwerk van Christiaan de Moor", Het vaderland, 15 februari 1955
- ↑ „Verve”-groep exposeert bij Esher Surrey. "Het vaderland" 's-Gravenhage, 13-10-1955, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-11
- ↑ Jan van Heel. "Het Binnenhof" 's-Gravenhage, 08-10-1955, p. 13. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-11
- ↑ In de „Meridiaan“ van de Avro-televisie (vanavond meteen na het journaal van 8 uur) ziet men o.a. een gesprek met de Haagse schilderes Sedje Hérnon over abstracte schilder, kunst, dit naar aanleiding van haar tentoonstelling in de Galerie Esher Surrey, Lange Voorhout 58 in Den Haag "Schilderes in TV", Trouw, 25 augustus 1958.
- ↑ De groep Atol (Roger Chailloux,. "Het Binnenhof" 's-Gravenhage, 22-10-1959, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-11, De groep „Atol" dient zich aan EXPOSITIE BIJ ESHER SURREY IN DEN HAAG. "Algemeen Handelsblad" Amsterdam, 09-11-1959. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-11
- ↑ Fraaie fotografie op de Haagse kerstsalon. "De Tijd De Maasbode" Amsterdam, 07-01-1961, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op op 2022-12-11
- ↑ Tentoonstellingen. "Algemeen Handelsblad" Amsterdam, 27-01-1962. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-11
- ↑ Adèle Bloemendaal "Twentsch dagblad Tubantia"[dode link] Enschede, 1965-08-23, p. 22. Geraadpleegd op Delpher op 2022-12-13
- ↑ ".. de beelden van Renske Morks, [..] exposeert in de ruimten van Esher Surrey, welke zelf al met de belichting en de oude meubelen en ouderwets interieur een surrealistisch klimaat scheppen" De kleine GALERIJ "Algemeen Handelsblad" Hans Redeker Amsterdam, 1966-10-29. Geraadpleegd op Delpher op 2022-10-22
- ↑ Renske Morks en Henk de Vries (12 nov). EXPOSITIES BUITEN DE HOOFDSTAD. "Het Parool" Amsterdam, 1966-11-04. Geraadpleegd op Delpher op 2022-10-22
- ↑ "Bedrijfsnaam Protector CV tot het uitgeven en verspreiden van platte gronden en producten van beeldende kunst" is te vinden als omschrijving in het archief Bedrijvenregister Zuid-Holland (Kamers van Koophandel). Gearchiveerd op 8 december 2022.