Elaïdinezuur
chemische verbinding
Elaïdinezuur (Grieks: elaion, olie) is een enkelvoudig onverzadigd vetzuur. Deze organische verbinding uit een onvertakte keten van 18 koolstofatomen met in het midden een enkelvoudige dubbele binding. Daar de beide delen van de keten in een trans-vorm aan de koolstofatomen van de dubbele binding zitten wordt ook wel van een transvetzuur gesproken. Het overeenkomstige cis-isomeer komt in de natuur veel meer voor en wordt oliezuur genoemd.[1]
| Elaïdinezuur | ||||
|---|---|---|---|---|
| Structuurformule en molecuulmodel | ||||
| ||||
Structuurformule van elaïdinezuur
| ||||
| Algemeen | ||||
| Molecuulformule | C18H34O2 | |||
| IUPAC-naam | (E)-octadec-9-enoic acid | |||
| Andere namen | trans-9-octadeceenzuur | |||
| Molmassa | 282,45 g/mol | |||
| SMILES | CCCCCCCC\C=C\CCCCCCCC(O)=O
| |||
| CAS-nummer | 112-79-8 | |||
| EG-nummer | 204-006-6 | |||
| Wikidata | Q413491 | |||
| Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen | ||||
| ||||
| H-zinnen | H315 - H319 - H335 | |||
| EUH-zinnen | geen | |||
| P-zinnen | P261 - P302+P352-P305+P351+P338 - P321 - P405 - P501 | |||
| LD50 (muizen) | (intraveneus) 100 mg/kg | |||
| Fysische eigenschappen | ||||
| Aggregatietoestand | vast | |||
| Kleur | kleurloos | |||
| Dichtheid | 0,85 g/cm³ | |||
| Smeltpunt | 43–45 °C | |||
| Kookpunt | (bij 100 mmHg) 288 °C | |||
| Vlampunt | 113 °C | |||
| Onoplosbaar in | water | |||
| Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar). | ||||
| ||||
Elaïdinezuur ontstaat veel bij het harden van plantaardige oliën. Ook komt het zuur voor in melkvet, rundertalg en in het vet bij herkauwers.
Elaïdinezuur verhoogt de CETP-activiteit, dat op zijn beurt het VLDL verhoogt en het HDL-cholesterol verlaagt.[2]
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑ Elaidic acid: structure, properties and food sources
- ↑ Abbey M, Nestel PJ (1994). Plasma cholesteryl ester transfer protein activity is increased when trans-elaidic acid is substituted for cis-oleic acid in the diet. Atherosclerosis 106 (1): 99–107. PMID 8018112.