Eierbal (snack)
De eierbal (Gronings: aaierbal) is een gefrituurde snack in Noord- en Oost-Nederland. Het baksel bestaat uit een heel gekookt en gepeld ei in ragout of ragout met kerrie. De bal wordt gepaneerd en daarna gebakken.
| Eierbal | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Een eierbal, met een halve ernaast
| ||||
| Land |  Nederland
| |||
| Streek | Noord-, Oost-Nederland Groningen | |||
| Hoofdingrediënt(en) | Ei, Ragout | |||
| Varianten | friet-ei | |||
| Type | snack | |||
| ||||
De voor zover bekend oudste vermelding van de eierbal is in een advertentie van 23 januari 1951. Hierin worden “carbonade, worst, gehakt, eierbal [en] croquet” aangeprezen als specialiteiten van “Sloots” Automatiek uit Groningen.[1]
De snack wordt vooral gegeten in de provincies Groningen en Drenthe[2][3] waar hij bij automatiek, snackbar en cafetaria te verkrijgen is. Buiten Noord- en Oost-Nederland geniet de snack nauwelijks bekendheid, wat deels te verklaren is door het feit dat de snack, vanwege het gekookte ei, niet ingevroren, en dus ook niet geëxporteerd kan worden.[4] In een poging om export mogelijk te maken, ontwikkelde de Groningse snackbarhouder Robert Koning in 2020 twee halve eierballen met daarin een uitsparing voor het ei, zodat deze variant alsnog ingevroren kon worden en drie maanden houdbaar was.[5]
De eierbal toont veel overeenkomsten met het Limburgse frietei. In Groot-Brittannië is er een vergelijkbare snack genaamd Scotch egg, deze zou in 1738 voor het eerst zijn geproduceerd.[bron?] In Nederland wordt deze snack, waarbij het ei in een gehaktbal is verwerkt, vogelnestje genoemd.
Op 27 juli 2024 vestigden drie leden van jongerenvereniging Unitas Wageningen het wereldrecord van het frituren van de grootste eierbal. De omtrek van de snack, die gemaakt was met een struisvogelei, bedroeg 76 cm.[6] Het oude record uit 2015 stond op 44 cm.[7]
In 2017 werd de Groningse eierbal opgenomen in de lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland, na een actie van de regionale omroep RTV Noord.[8]
In 2024 vierde een Amersfoortse cafetaria het 25-jarig jubileum met de Keierbal, een aangepaste versie van de snack, met een knipoog naar de Amersfoortse Kei.[9] Dat resulteerde in een ludieke (re)actie[10] waardoor Groningse Statenleden de eierbal voortaan zullen promoten als Groninger Eierbal. Daarnaast worden alle bezoekers van het jaarcongres van het Interprovinciaal Overleg in Amersfoort door Groningse Statenleden getrakteerd op de echte Groninger eierbal.[11]
Externe link
bewerken
- ↑ "HEROPENING “SLOOTS” Automatiek", Nieuwsblad van het Noorden, 23 januari 1951. Geraadpleegd op 2 april 2024. – via Delpher.
- ↑ Eierbal nu overal in Nederland te koop. www.rtvdrenthe.nl (22 april 2013). Geraadpleegd op 23 juli 2024.
- ↑ Nieuwe doorbraak: Groningse eierbal gaat Nederland veroveren | Noorderland. noorderland.nl (28 februari 2024). Geraadpleegd op 23 juli 2024.
- ↑ De provincie Groningen wil heel Nederland aan de eierbal helpen. Trouw (28 februari 2024). Geraadpleegd op 28 februari 2024.
- ↑ Redactie, Snackbarhouder uit Groningen ontwikkelt houdbare eierbal. Groninger Krant (6 februari 2020). Geraadpleegd op 12 juli 2024.
- ↑ Wageningers maken de grootste eierbal ter wereld; Dikke pret met 19 liter frituurvet en struisvogelei. www.gelderlander.nl (28 juli 2024). Geraadpleegd op 28 juli 2024.
- ↑ Studenten maken 'grootste Groningse eierbal' ter wereld. www.rtvnoord.nl (24 juni 2015). Geraadpleegd op 23 juli 2024.
- ↑ Berkenbosch, Jeroen, Eierbal en stoetboom zijn immaterieel cultureel erfgoed. RTV Noord (30 maart 2017). Geraadpleegd op 26 januari 2024.
- ↑ Redactie, Amersfoortse cafetaria maakt variant op Groningse eierbal. Groninger Krant (18 juni 2024). Geraadpleegd op 12 juli 2024.
- ↑ Irritatie over Keierbal leidt tot promotie van Groninger Eierbal: ‘Ludiek, maar wel leuk’. www.rtvnoord.nl. Geraadpleegd op 14 juli 2024.
- ↑ Groningen laat zijn eierbal niet van de troon stoten door Amersfoortse namaak. Dagblad van het Noorden (11 juli 2024). Geraadpleegd op 12 juli 2024.
