Wikipedia

Diemen

plaats en gemeente in Noord-Holland, Nederland

Diemen (uitspraakⓘ) is een plaats en gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Holland.

Diemen
Gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Locatie van de gemeente Diemen (gemeentegrenzen CBS 2016)
Situering
Provincie Noord-Holland
COROP-gebied Groot-Amsterdam
Coördinaten 52°20'38"NB, 4°57'47"OL
Algemeen
Oppervlakte 14,04 km²
- land 11,99 km²
- water 2,05 km²
Inwoners
(1 januari 2024) 		33.012?
(2753 inw./km²)
Bestuurs­centrum Diemen
Belangrijke verkeersaders A1 A10
Station(s) Diemen·Diemen Zuid
Politiek
Burgemeester (lijst) Erik Boog (D66)[1]
Bestuur GroenLinks, Ons Diemen, D66, PvdA
Zetels
GroenLinks
D66
Ons Diemen
VVD
PvdA
Oudenpartij Diemen
Onafhankelijke Partij Diemen 		23[2]
5
4
4
3
3
2
2
Economie
Gemiddeld inkomen (2019) € 28.200 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2019) € 258.000
WW-uitkeringen (2014) 33 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s) 1110-1113
Netnummer(s) 020
CBS-code 0384
CBS-wijkindeling zie wijken en buurten
Website www.diemen.nl
Bevolkingspiramide van de gemeente Diemen
Bevolkingspiramide (2023)
Portaal  Portaalicoon   Nederland
De Ouddiemerlaan verbindt Diemen-Noord met Diemen-Centrum.
Schuilkerk De Hoop
Sint-Petrus' Bandenkerk aan de Hartveldseweg 25
De Oude Smidse, gemeentelijk monument, Ouddiemerlaan 19, voormalige dorpssmederij.[3]
De nog bestaande boerderij Vredehof aan de Ouddiemerlaan 529 in Oud-Diemen (mei 1957)

Algemeen

bewerken

Diemen is een plaats en gemeente in de provincie Noord-Holland. Binnen de gemeentegrenzen liggen naast de hoofdplaats Diemen en Oud-Diemen ook nog de buurtschappen Over-Diemen en Stammerdijk. Aan de noordzijde van de gemeente ligt het IJmeer. De gemeente grenst in het noorden en zuiden aan de gemeente Amsterdam (in het noorden aan IJburg, in het noordwesten aan de Watergraafsmeer, in het zuiden aan Amsterdam-Zuidoost en het stadsgebied Weesp met inbegrip van het dorp Driemond), in het oosten aan het tot de gemeente Gooise Meren behorende Muiden en in het westen aan het tot Ouder-Amstel behorende dorp Duivendrecht.

Diemen maakt deel uit van de Metropoolregio Amsterdam. De gemeente telt in totaal (per 1 januari 2024, bron: CBS) 33.012 inwoners en heeft een oppervlakte van 14,32 km² (waarvan 2,49 km² water).

Geschiedenis

bewerken

Diemen ontleent zijn naam aan het riviertje de Diem, dat in de middeleeuwen een verbinding vormde tussen het Bijlmermeer, de Gaasp en de Zuiderzee. Zo'n duizend jaar geleden werd het veenweidegebied ontgonnen en streken de eerste bewoners neer. Waarschijnlijk waren zij afkomstig uit de omgeving van Utrecht.

Uit opgravingen is gebleken dat er vanaf de 11e eeuw bewoning was nabij de Diem. De oudste vermelding dateert van 1033, en daarmee is Diemen een van de eerste nederzettingen in deze omgeving en zo'n twee eeuwen ouder dan Amsterdam. In de 13e eeuw werd de Diem afgedamd met de Diemerdam in de Diemerzeedijk.

Te Oud-Diemen leefden de bewoners op een circa drie meter hoge terp, nabij de huidige nieuwbouwwijk Diemen-Noord, waar een houten kerk en huizen stonden. Restanten van een stenen kerk uit de 15e eeuw zijn bij archeologische opgravingen teruggevonden. De funderingen van de kerk op de begraafplaats 'Gedenkt te Sterven' zijn weer zichtbaar gemaakt.

In de 17e eeuw was Oud-Diemen de kern, en de bewoners leefden hoofdzakelijk van de veeteelt. Dit dorpje was toen diverse keren onderwerp van etsen en tekeningen van Rembrandt. Na de aanleg van de Muidertrekvaart en Weespertrekvaart in 1638 en 1640 verplaatste het centrum van de gemeente zich naar de Diemerbrug, bij de huidige Hartveldseweg.

In de nieuwe nederzetting Diemerbrug werden in de 18e en 19e eeuw kerken, winkels, bedrijven, scholen en woningen gebouwd. De smederij aan de Ouddiemerlaan uit 1749, de gerestaureerde Schuilkerk De Hoop uit 1787 en het voormalige raadhuis aan de Hartveldseweg uit 1882 zijn nog tastbare herinneringen uit die tijd. De rooms-katholieke kerk Sint Petrusbanden aan de Hartveldseweg dateert uit 1910.

Tot 1896 behoorde ook de buurtschap Outersdorp bij Diemen, dat lag op de plaats van het huidige Amsterdamse Flevopark, maar werd geannexeerd door Amsterdam voor de bouw van de Indische Buurt waarbij de buurtschap verdween.

Vanaf halverwege de 20e eeuw begon Diemen sterk te groeien als forensengemeente van Amsterdam. De sindsdien gebouwde nieuwbouwwijken hebben het karakter van het oude agrarische dorp veranderd in dat van een moderne forensenstad. De oude dorpen groeiden aaneen en voorts verrezen Diemen-Noord en Diemen-Zuid. Diemen heeft zich weten te handhaven als zelfstandige gemeente ingeklemd tussen Amsterdam-Watergraafsmeer, Duivendrecht en Amsterdam-Zuidoost.

Bevolking

bewerken

In februari 2020 telde de gemeente Diemen 31.003 inwoners. In de periode 2009-2013 bedroeg de jaarlijkse bevolkingsgroei gemiddeld 1,26%, bijna het drievoudige van het Nederlandse gemiddelde van 0,43% per jaar.[4] Migratie is met name de oorzaak van de toenemende bevolkingsgroei. In 2013 bedroeg het geboorteoverschot 2,5‰, terwijl het migratiecijfer 9,8‰ bedroeg.

Religie

bewerken

Bijna twee derde deel van de bevolking is niet-religieus. Volgens het CBS behoorde 35,6% van de bevolking tot een kerkelijke gezindte of een levensbeschouwelijke groepering.[5] De grootste religieuze groeperingen zijn de katholieken (9,8%), de moslims (5,2%), de protestantse kerken (4,4%), de hervormden (4,0%) en de hindoes (1,9%).

Indeling

bewerken

Diemen wordt doorsneden door het Amsterdam-Rijnkanaal en door de oude rivier de Diem.

Diemen bestaat uit zes delen: Diemen-Noord, Oud-Diemen, Diemen-Centrum (vroeger Diemerbrug genoemd), Diemen-Zuid, Diemen Sniep en het buitengebied. Het bewoonde deel van Diemen ligt vrijwel volledig ten zuiden van het Amsterdam-Rijnkanaal en ten westen van de Diem. Het buitengebied ten oosten en zuiden van de Diem heet Over-Diemen, aan beide kanten van het kanaal.

Gemeentehuis

bewerken

In 1882 kwam het gemeentehuis aan de Hartveldseweg 35 gereed met paardenstal met koetshuis. Op het opgehoogde terrein was ook plaats voor een dokterswoning voor de gemeente arts. Na diens overlijden in 1935 werd de dokterswoning bij het gemeentehuis gevoegd om plaats te bieden aan het gegroeide aantal ambtenaren. Ondanks modernisering voldeed het gemeentehuis niet meer aan de eisen en was te klein en werd er besloten tot nieuwbouw. In 1973 kwam een nieuw modern en groter gemeenthuis gereed aan de D.J. den Hartoglaan 1 in het centrum van het dorp nabij het Diemerplein. Het oude raadhuis werd verkocht en gerenoveerd en er kwam een makelaarskantoor in.[6]

Monumenten

bewerken

De gemeente Diemen beschikt over enkele oorlogsmonumenten, zeventien rijksmonumenten, diverse kunstwerken en beelden, een provinciaal monument en twee gemeentelijk monumenten, zie:

Natuur

bewerken

Ook heeft Diemen natuurgebieden. Zij vormen de overgang van landelijk naar stedelijk gebied. Noemenswaardig zijn het Diemerbos, het Penbos, Park Spoorzicht en de Diemer Vijfhoek. Het Diemerbos is een jong bos dat in fasen is aangelegd in de periode 1992-1996. Een onderdeel daarvan is het Telegraafbos, geschonken door de gelijknamige krant. Park Spoorzicht is een natuurpark in het centrum van Diemen. De Diemer Vijfhoek is beschermd natuurgebied en daar bevindt zich het fort Diemerdam dat deel uitmaakt van de Stelling van Amsterdam.

Openbaar vervoer

bewerken

Diemen is vanuit verschillende richtingen bereikbaar per trein, metro, tram of bus.

Treinstations

bewerken

In 1974 werd aan de Gooilijn (Amsterdam – Weesp – Hilversum) station Diemen geopend.

In 1993 werd naast het metrostation Diemen-Zuid een treinstation in gebruik genomen aan de voor personenvervoer geopende Ringspoorbaan (Amsterdam Zuid – Duivendrecht – Weesp).

Metrolijn

bewerken

In 1977 werd de Gaasperplaslijn (tegenwoordig metrolijn 53) van de Amsterdamse metro geopend, met de stations Diemen Zuid en Verrijn Stuartweg. Station Venserpolder, aan de rand van Amsterdam-Zuidoost, ligt bovendien vlak naast de wijk Biesbosch.

Tramlijn

bewerken

In 1881 werd de tramlijn van het Amsterdamse Weesperpoortstation via de Watergraafsmeer en Diemen naar Muiden en het Gooi geopend. Deze lijn van de Gooische Stoomtram bleef in exploitatie tot 1939, waarna deze in 1940 werd opgebroken.

Een halve eeuw later, in 1990, werd de Amsterdamse tramlijn 9 verlengd van de Watergraafsmeer via de Hartveldseweg naar Diemen Sniep, over dezelfde route als de vroegere Gooische Tram. Na het eindpunt loopt de trambaan verder in de bermen van de Muiderstraatweg en de Provincialeweg naar de in 1996 geopende Hoofdwerkplaats Diemen-Zuid, waar groot onderhoud voor het GVB wordt uitgevoerd. In 2018 werd de rijrichting in de eindlus in de Sniep omgedraaid en geïntegreerd in de (nieuwe) bebouwing. Op 22 juli 2018 werd lijn 9 opgeheven en vervangen door tramlijn 19.

Buslijnen

bewerken

Door Diemen rijdt GVB lijn 44 (Bijlmerstation – Diemen-Noord) en nachtbus N87 (Centraal Station – Bijlmermeer). Daarnaast hebben buiten de bebouwde kom aan de oostelijke rand van Diemen lijn 66 en diverse lijnbussen van streekvervoerders enkele haltes.

Evenementen

bewerken

Het 'Diemer Festijn' is een jaarlijks terugkerend meerdaags festival in het centrum van Diemen. Er is een kermis en een kramenmarkt, en in een feesttent zijn optredens van Nederlandstalige artiesten. Het festijn bestaat sinds 1983 en vindt plaats in de eerste week van september. Traditiegetrouw wordt de feestweek afgesloten met vuurwerk. In 2014 echter werd dit vuurwerk afgelast vanwege een explosie in een flat aan de Beukenhorst in Diemen.[7]

Wijken en buurten

bewerken

Diemen kan grotendeels ingedeeld worden in vier wijken: Diemen-Noord, Diemen-Centrum, Diemen-Zuid en het industriegebied. Deze wijken kunnen ingedeeld worden in verschillende buurten:

  • Diemen-Noord
    • Buitenlust
    • Buytenstee
    • Scheepskwartier
    • Vlindertuin
    • Vogelweide
  • Diemen-Centrum
    • Centrum-oost
    • Centrum-west
    • Ruimzicht-oost
    • Ruimzicht-west
    • Spoorzicht
    • Studentenflats

Topografie

bewerken

 

Topografisch kaartbeeld van de gemeente Diemen, september 2022

Politiek

bewerken

De gemeenteraad van Diemen bestaat uit 23 zetels. Hieronder de behaalde zetels per partij bij de gemeenteraadsverkiezingen sinds 1998:

Gemeenteraadszetels
Partij 1998 2002 2006 2010 2014 2018 2022[2]
GroenLinks 3 2 2 3 2 5 5
Ons Diemen - - - - - 1 4
D66 2 1 - 2 3 4 4
VVD 7 4 4 4 3 3 3
PvdA 5 3 5 4 4 3 3
Ouderenpartij Diemen[8] - - - - 2 2 2
Onafhankelijke Partij Diemen[9] - 5 2 2 3 2 2
CDA 2 2 2 1 1 1 -
SP - - 3 2 3 - -
Democraten Diemen - 2 1 1 - - -
Totaal 19 19 19 19 21 21 23

Geboren

bewerken

Stedenband

bewerken

Diemen onderhoudt geen stedenband, maar de lokale ontwikkelingsorganisatie heeft een band met:

Literatuur

bewerken
  • Diemen in het land van Amstel / onder red. van Hanna Blok ... [et al.], Uitgave: De Bataafsche Leeuw, Amsterdam, 2009, ISBN 978-90-6707-634-0.

Aangrenzende gemeenten

bewerken
   Aangrenzende gemeenten   
   Amsterdam                Amsterdam
(IJburg) 
             
     
           
   Ouder-Amstel
(Duivendrecht)  		       Amsterdam
(Zuidoost)  		       Gooise Meren 

Galerij

bewerken

Zie ook

bewerken
bewerken
Zie de categorie Diemen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Diemen&oldid=67912725"