Christiaan Penceler

Christiaen Penceler (Duitsland, na 21 december 1677 – Meerhout, december 1736) was een Zuid-Nederlands orgelbouwer.

Hij werd geschoold in Duitsland en kwam op circa dertigjarige leeftijd in de Zuidelijke Nederlanden. Hij zou zich aanvankelijk in Antwerpen hebben gevestigd en vanaf 1711 in Leuven. Hij knoopte relaties aan met Jean-Baptiste Forceville in Brussel. Vanaf 1728 vestigde hij zich in Mechelen.

Samen met Jean-Baptiste Forceville heeft Penceler gebroken met de 17de-eeuwse orgelbouwtradities in de Zuidelijke Nederlanden. Zij hebben met grote vakbekwaamheid allerlei vernieuwingen ingevoerd, die de Vlaamse hoge barok zouden kenmerken. Waar J.-B.Forceville door organoloog Ghislain Potvlieghe de "vader van het Vlaamse rococo-orgel" genoemd wordt, wordt Penceler de "vader van de Kempische barok" genoemd.

Een van zijn belangrijkste leerlingen was Jacobus Verbuecken die zich als zelfstandig orgelmaker in Geel vestigde.

Werklijst orgels

1711: werkzaamheden aan de Sint-Quintinuskathedraal van Hasselt
1713-1714: ridder Corneel J.M. van den Brande de Reeth koopt een orgel van Christiaan Penceler en schenkt het aan de H. Maria Magdalenakeerk te Reet (provincie Antwerpen). Dit orgel wordt hersteld in 1778 door Van Peteghem (Gent), hersteld en aangepast in 1862-1870 door Merklin-Schütze (Brussel) en gerestaureerd 2008-2009 door Schumacher (Baelen-Eupen).
1714: Leuven Sint-Geertruikerk
1715-1717: Geel, Sint-Amanduskerk, met eiken orgelkast door Pieter Convent
1729: werkzaamheden aan het orgel te Pulle door Penceler samen met zijn leerling Jacobus Verbuecken
1732: Diest, Begijnhof

Literatuur

Ghislain POTVLIEGHE, Penceler, in: Winkler Prins Encyclopedie van Vlaanderen, Deel 4, Elsevier Sequoia, Brussel, 1974, p.502-503
Flor PEETERS, Maarten Albert Vente, Ghislain POTVLIEGHE, e.a., De orgelkunst in de Nederlanden van de 16de tot de 18de eeuw, Gaade/Amerongen, 1984, p.305
- E . Broeckx e.a., Eeuwen oud, Eeuwig jong ... H. Maria Magdalenakerk Reet, Rumst, 2010
Parochiekerk Sint-Amandus Geel, inventaris.onroerenderfgoed.be
De restauratie (2004-2006) van het Jacobus Verbueckenorgel (1739), orgelvosselaar.be