Avialae
De Avialae zijn een groep theropode dinosauriërs die onder sommige definities identiek is aan de vogels in traditionele zin, in andere definities de vogels en hun directe verwanten omvat.
In 1986 wilde Gauthier voor het eerst een kladistische definitie geven van de vogels, de Aves. Om duidelijk te maken dat het hier om een klade ging koos hij een afwijkende naam: Avialae, de "vogelvleugels". Die definieerde hij als de groep omvattende de Ornithurae en alle (andere) Maniraptora die nauwer aan de Ornithurae verwant zijn dan aan de Deinonychosauria. In 1986 waren geen meer basale vormen bekend dan Archaeopteryx. In de jaren negentig veranderde dat en dreigden allerlei soorten binnen de definitie te vallen die een ongewenste morfologie hadden: ze waren veel te primitief of "dinosauriërachtig".
In 2001 beweerde Gauthier dat, daar zijn oorspronkelijke concept niet goed door de definitie was weergegeven, hij er achteraf helemaal niet in geslaagd was een definitie te geven en formuleerde een nieuwe, gebaseerd op een apomorfie (nieuwe eigenschap): de groep bestaande uit het eerste lid van Panaves dat een gevederde vleugel bezat die gebruikt werd voor een slagvlucht en welke vleugel homoloog is aan die van de moderne vogels, en al zijn afstammelingen.
In 2002 gaf Maryánska echter een definitie die aansloot bij die van Gauthier 1986: de groep bestaande uit de huismus Passer domesticus en alle soorten die nauwer verwant zijn aan Passer dan aan Dromaeosaurus albertensis of aan Troodon formosus.
In 2004 gaf Clarke per ongeluk nog een andere definitie: de groep bestaande uit de laatste gemeenschappelijke voorouder van Archaeopteryx en Aves en al zijn afstammelingen: Clarke dacht dat dit de definitie van Gauthier 1986 was en gaf haar foutief weer. In hetzelfde jaar gaf Padian weer een andere definitie: de groep bestaande uit de moderne vogels en alle soorten die nauwer aan hen zijn verwant dan aan Deinonychus.
Paul Sereno acht al deze definities alsmede het concept Avialae overbodig naast Aves, indien we dat traditioneel opvatten. De laatste jaren echter is het concept in toenemende mate nuttiger geworden, althans in de oorspronkelijke definitie van Gauthier, omdat er steeds meer mogelijke nauwe verwanten van de vogels bekend zijn; het is ook duidelijker geworden dat die veel vogelachtiger waren dan eerst vermoed, zodat dit bezwaar ook is weggevallen.
De Scansoriopterygidae zijn vrij zeker avialen. Een mogelijke stamboom die hun positie toont ten opzichte van een traditioneel ruim Aves is de volgende:
| Avialae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sinds 2011 zijn er analyses die Archaeopteryx nauwer verwant tonen aan de Deinonychosauria dan aan moderne vogels. In dat geval is Archaeopteryx geen aviaal en zijn de avialen juist de minder omvattende groep. Deze ontwikkeling viel samen met de neiging om de Aves beperkt op te vatten en te definiëren als een "kroongroep", samenvallend met Neornithes. Avialae wordt dan gebruikt waar vroeger "Aves" toegepast werd. In die zin werd bijvoorbeeld Fukuipteryx primair aangeduid als een basale aviaal.
