Wikipedia

Nederlandse wet

Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Onkl (overleg | bijdragen) op 28 jun 2012 om 11:33. (→Verwijzingen: Uitspraak Hoge raad over gebruik NEN normen in bouwbesluit ingevoegd.)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.

Algemeen verbindende voorschriften worden vanwege het Rijk niet op andere wijze vastgesteld dan bij:

Een wet in formele zin is een besluit dat totstandkomt volgens de procedure van art. 81 van de Grondwet, wat betekent dat het een besluit is van de regering en de Staten-Generaal (de Tweede en Eerste Kamer) samen. De regering wordt gevormd door de Koning en de ministers (art. 42 Grondwet). Gezamenlijk worden die de formele wetgever genoemd.

Wetten in formele zin zijn weer te onderscheiden in:

De term wet in materiële zin betekent, afhankelijk van de gehanteerde definities, min of meer hetzelfde als algemeen verbindend voorschrift.

Verder wordt hier de Nederlandse wetgeving in formele zin beschreven.

Procedure van formele wetgeving in Nederland

De meeste wetten worden gemaakt omdat er een probleem is dat om een oplossing van de overheid vraagt. Allerlei personen en instanties kunnen ertoe bijdragen dat een onderwerp zoals dat heet 'op de politieke agenda wordt geplaatst'. Bijvoorbeeld politieke partijen, burgers, belangengroepen, media, deskundigen binnen of buiten de overheid, alsmede de bewindslieden zelf. In toenemende mate (2003) verplichten richtlijnen en verordeningen van de Europese Unie tot nieuw beleid.

Op sommige beleidsterreinen speelt wetgeving geen grote rol (bijvoorbeeld buitenlandse betrekkingen) op andere beleidsterreinen juist wel (belastingen, sociale zekerheid). Bij belangrijke beleidswijzigingen waarover geen wetgeving nodig is wordt een beleidsnota opgesteld ten behoeve van de Tweede Kamer.

Wetsvoorstel en initiatief wetsvoorstel

Voordat een wetsvoorstel wordt geschreven wordt vaak nagegaan wat er aan kennis en opvattingen over het te formuleren beleid in de maatschappij leeft. Zo kan aan onderzoeksinstellingen binnen of buiten de overheid onderzoek worden opgedragen. Aan vaste of tijdelijke adviescolleges kan advies worden gevraagd (zij kunnen ook ongevraagd advies uitbrengen). Er kan overleg worden gevoerd met bepaalde belangengroepen (waarvoor soms vaste overlegorganen bestaan) en er kan een meer algemene publieke discussie plaatsvinden.

Soms is er internetconsultatie. Er wordt dan een concept van een wetsvoorstel, AMvB of ministeriële regeling op internet gepubliceerd, waarna het publiek via internet kan reageren. Na afloop van de consultatietermijn worden alle reacties gepubliceerd, voor zover men bij het reageren heeft aangegeven hier geen bezwaar tegen te hebben. Men kan dus niet op elkaar reageren. Vervolgens wordt er ook een rapport gepubliceerd over de consultatie, met een samenvatting van de bijdragen en een reactie daarop.[1] Het was een tweejarig experiment, waarna in 2011 een besluit zou worden genomen over structurele invoering. Niet duidelijk is of een besluit genomen is, maar in 2012 zijn er in ieder geval nog consultaties.

Het initiatief voor een wetsvoorstel gaat meestal uit van de regering, maar kan ook uitgaan van de Tweede Kamer. Als een wetsvoorstel door een of meer leden van de Tweede Kamer wordt ingediend, wordt gesproken van een initiatiefwetsvoorstel. Het Bureau Wetgeving van de Tweede Kamer ondersteunt het initiatief door te kijken of de teksten juridisch juist zijn en of er ook staat wat met het initiatief bedoeld wordt. Vaak schrijven de medewerkers van het Bureau Wetgeving de tekst zelf of - mits met toestemming van de betrokken minister - wordt het opgesteld door de wetgevingsjuristen van het ministerie dat het onderwerp in het pakket heeft.

Het betrokken kamerlid verdedigt in dat geval zelf het wetsvoorstel. Maar in de meeste gevallen echter formuleert de regering, afhankelijk van de reikwijdte van het onderwerp één of meer ministers, het voorstel van wet.

Ontwerp

Als een minister een bepaald onderwerp wil regelen, geeft hij de ambtenaren op zijn departement opdracht om een wetsvoorstel te maken. (Duur: weken, maanden en soms zelfs jaren). Het begint met overleg met het "veld", allerlei instanties en betrokkenen bij het onderwerp. Dan gaat een wetgevingsjurist een tekst schrijven met behulp van de Aanwijzingen voor de regelgeving.[2] In sommige gevallen, bijvoorbeeld bij onderwerpen die technisch of gecompliceerd zijn, wordt dat ontwerp wetsvoorstel gepubliceerd en worden burgers en organisaties uitgenodigd een reactie te geven. Als er verplichte adviesorganen zijn wordt daar overleg mee gepleegd en hun advies gevraagd. Dan worden ook de uitvoeringstoetsen gedaan.

Na deze voorbereidingen overlegt de verantwoordelijke minister met zijn collega's. Dit interdepartementaal overleg moet in elk geval met Justitie en Financiën (Duur: meestal een paar maanden).

Ministerraad

Het wetsvoorstel wordt besproken in de ministerraad (Duur: als alles meezit, in totaal circa een maand). Er zijn 3 stadia:

  • ambtelijk voorportaal (met hoge ambtenaren zoals DG's)
  • onderraad ministerraad (met aantal bij het onderwerp direct/indirect betrokken ministers) Over eventuele geschilpunten die in ambtelijk overleg niet konden worden opgelost, moet dan worden beslist. Dat gebeurt eerst in één van de vaste onderraden van de ministerraad en zo nodig daarna in de ministerraad zelf.
  • ministerraad (met alle ministers).

Raad van State

Gaat de ministerraad akkoord, dan volgt de volgende fase. Het wetsvoorstel gaat voor advies via de Koning naar de Raad van State. Als voorzitter van dit orgaan verzoekt ze daarbij om het advies niet aan haar uit te brengen, maar gelijk aan de minister die het aangaat. (Duur: gemiddeld 2,5 maand.) Elk advies krijgt een dictum, zie bij Raad van State. Het antwoord van de minister op het advies van de Raad van State, het Nader rapport, gaat naar de Koningin met het verzoek het wetsvoorstel in te dienen bij de tweede kamer. (Duur: afhankelijk van onder meer het dictum van het advies van de Raad.) Het advies van de Raad van State wordt vaak opgevolgd en verwerkt in het voorstel. Als het dictum negatief is en het voorstel wordt aangepast, moet het aangepaste voorstel eerst weer naar de ministerraad alvorens het naar de Koningin te mogen sturen. De Koningin stuurt het (eventueel bijgestelde) voorstel naar de Tweede Kamer. (Duur: meestal een paar dagen na het verzoek.)

Nummering

Het wetsvoorstel krijgt van het Bureau Wetgeving formeel een kamerstuknummer van twee cijfers, een spatie en gevolgd door nog drie cijfers. Bijvoorbeeld 24 226 Winkeltijdenwet.
Er worden standaard vier stukken ingediend:

  • kamerstuknr. + Nr. 1 de Koninklijke boodschap
    • Aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal Wij bieden U hiernevens ter overweging aan een voorstel van wet houdende vaststelling van ruimere regels met betrekking tot XXXXXXXX. De toelichtende memorie (en bijlagen) die het wetsvoorstel vergezelt, bevat de gronden waarop het rust. En hiermede bevelen Wij U in Godes heilige bescherming. Plaats van ondertekening, (meestal ’s-Gravenhage, maar als ze het stuk ergens anders tekent staat die plaatsnaam vermeld, bijvoorbeeld de plaats van haar vakantieadres of staatsbezoek) Datum Beatrix
  • kamerstuknr. + Nr. 2 Voorstel van Wet
    • Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten: Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat het in verband met XXXX, met als slotformule: Lasten en bevelen dat deze in het Staatsblad zal worden geplaatst en dat alle ministeries, autoriteiten, colleges en ambtenaren wie zulks angaat, aan de nauwkeurige uitvoering de hand zullen houden. Gegeven (datum) De Minister van XXX.
  • kamerstuknr + Nr. 3 de Memorie van toelichting, (MvT), waarin het voorstel wordt toegelicht
  • kamerstuknr. + Nr. 4 het advies van de Raad van State en het Nader rapport.

Vervolgens worden alle door de kamer ingediende amendementen van een opvolgend nummer voorzien, zo nodig met de toevoeging van een letter als er samenhang onder een nummer moet zijn.

De Eerste Kamer gebruikt hetzelfde kamerstuknummer, maar gebruikt in plaats van volgnummers volgletter, A, B, enz.

Tweede Kamer

Eerst wordt het voorstel schriftelijk behandeld in een procedurevergadering van de vaste Tweede Kamercommissie die over het onderwerp gaat. (Duur: veelal een paar weken na indiening.) De Tweede Kamer heeft vele commissies, elk met een eigen onderwerp. Van de schriftelijke vragen en opmerkingen wordt een verslag gemaakt, meestal binnen een paar weken na de procedurevergadering. Naar aanleiding van de behandeling in de kamercommissie(s) kan een minister het voorstel nog bijstellen in een Nota naar aanleiding van het verslag. (Duur: afhankelijk van het aantal en de zwaarte van de vragen en opmerkingen. Soms binnen een week, het kan ook vele maanden vergen.) Nog een procedurevergadering van de vaste kamercommissie, in principe een paar weken na de Nota naar aanleiding van het verslag. Daar wordt beslist of de antwoorden voldoende zijn of dat een tweede schriftelijke ronde nodig wordt geacht.

Soms is er eerst wetgevingsoverleg, in kleiner verband met ministers en ambtenaren, afhankelijk van het presidium van de tweede kamer. Dat overleg kan over verscheidene dagen verspreid plaatsvinden. Afhankelijk van de beslissing van het presidium wordt het voorstel behandeld in een algemene (openbare) vergadering of wordt het voorstel aan de kamer voorgelegd als "hamerstuk", dan kan het zonder bespreking worden "afgehamerd". Is de Kamer het niet helemaal eens met een voorstel, dan kan zij amendementen indienen (wijzigingen). Ook daarbij worden de kamerleden geholpen door het Bureau Wetgeving, dat ervoor zorgt dat de amendementen juridisch inhoudelijk passen in het systeem. Meestal wordt er een week na de plenaire vergadering gestemd. Eerst over de amendementen, daarna over de artikelen en tot slot over de hele wet. Een wetsvoorstel komt alleen door de Tweede Kamer als de meerderheid vóór stemt.

Eerste Kamer

Na de Tweede Kamer volgt de Eerste Kamer. De voorzitter van de tweede kamer biedt het voorstel aan aan Eerste Kamer. Dat gebeurt meestal op dezelfde dag als de aanvaarding door de Tweede Kamer, tenzij er veel wijzigingen in het voorstel zijn aangebracht via amendementen. In dat geval wordt eerst het betreffende departement gevraagd in te stemmen met de eindtekst, zoals die door het Bureau Wetgeving van de Tweede Kamer is geredigeerd. Dat kan een paar dagen duren. Eerst wordt het voorstel schriftelijk behandeld in een procedurevergadering van de vaste Eerste Kamercommissie die over het onderwerp gaat. (Duur: veelal een paar weken na indiening.) Ook de Eerste Kamer heeft vele commissies, elk met een eigen onderwerp. Van de schriftelijke vragen en opmerkingen wordt een verslag gemaakt, meestal binnen een paar weken na de procedurevergadering. Als de Tweede Kamer het wetsvoorstel als hamerstuk heeft behandeld is het verslag vaak blanco en kan het sneller. De minister stuurt een Memorie van antwoord naar de Eerste Kamer, tenzij er een blanco verslag ligt. (Duur: afhankelijk van het aantal en zwaarte van de vragen en opmerkingen.) Daarna volgt nog een procedurevergadering van de vaste kamercommissie, in principe een paar weken na de Memorie van antwoord. Daar wordt beslist of de antwoorden voldoende zijn of dat een tweede schriftelijke ronde nodig wordt geacht. Het voorstel wordt behandeld in een algemene (openbare) vergadering of het voorstel wordt aan de kamer voorgelegd als "hamerstuk", dan kan het zonder bespreking worden "afgehamerd". Meestal wordt er een week na de plenaire vergadering gestemd.

Novelle

Een wetsvoorstel komt alleen door de Eerste Kamer als de meerderheid vóór stemt. De Eerste Kamer kan geen veranderingen aanbrengen in het voorstel, het is alles-of-niets: goedkeuren of verwerpen. De Eerste Kamer kan een wetsvoorstel wel ophouden als ze vindt dat de tekst moet worden aangepast. In zo'n geval wordt met de minister afgesproken dat er een spoedprocedure met een nieuw gerelateerd wetsvoorstel wordt gevolgd, een novelle.

Stemmingen

Bij de stemmingen zijn soms maar enkele leden per fractie aanwezig. Omdat de stemmingen meestal gegroepeerd zijn zitten daarbij vaak alleen de kamerleden die de betreffende materie in hun pakket hebben en/of de fractievoorzitter in de kamerbankjes.

Gebruikelijk is dat de dienstdoend voorzitter kijkt naar de opgestoken handen - of bij stemmen bij zitten en opstaan de staande leden - en per fractie aangeeft welke fracties voor of tegen zijn en welke zich onthouden. Dan telt het aantal gekozen leden van de fractie. In de Handelingen komt te staan De voorzitter: Ik constateer dat de aanwezige leden van de fracties van ... voor deze motie hebben gestemd en die van de overige fracties ertegen, zodat zij is aangenomen/verworpen.

Pas als er een hoofdelijke stemming gevraagd wordt is van belang hoeveel er van die leden er in de zaal zitten. Dat komt bijvoorbeeld voor als er in een fractie verschil van mening is. Dan kunnen leden van de fractie een stemverklaring uitbrengen en kan het niet anders dan dat er hoofdelijk wordt gestemd. Stemverklaringen kunnen ook per fractie worden gegeven en dan is hoofdelijke stemming weer niet nodig.

Bij een hoofdelijke stemming wordt de volgorde bepaald door het alfabet. Gestart wordt echter niet altijd bij de letter A, maar elke keer bij een opvolgende letter. Dit om te voorkomen dat een stemming steeds bij dezelfde persoon begint.

Het is politiek soms handig om interne verdeeldheid in een andere fractie aan het licht te brengen. In zo'n geval wordt er een hoofdelijke stemming aangevraagd en blijkt daarbij hoe sterk de fractiediscipline is.

Afronding

Wat volgt is de afronding. Het aanvaarde wetsvoorstel gaat naar de Koningin, die het bekrachtigt door haar handtekening te zetten. Daarna moet(en) de betrokken minister(s) hun handtekening zetten, het contraseign. Daarmee is het voorstel een wet geworden. De wet wordt gepubliceerd in het Staatsblad, meestal een maand na de aanvaarding door de Eerste Kamer. De inwerkingtreding wordt vaak geregeld in een apart Koninklijk Besluit. Soms staat in een wet dat de inwerkingtreding nader bij wet wordt geregeld. Deze aparte invoeringswet kan bij de wet behorende wijzigingen in andere wetten en/of overgangsregelingen regelen die niet in de wet zelf zijn geregeld.

Het wetsvoorstel "omschrijving (citeertitel)" krijgt nu bijvoorbeeld de naam "Wet van datum, houdende omschrijving (citeertitel)".

Het wetsvoorstel "Wijziging van de naam_wet omschrijving_wijziging (citeertitel_of_omschrijving_wijzigingswet)" krijgt de naam "Wet van datum tot wijziging van naam_wet omschrijving_wijziging (citeertitel_of_omschrijving_wijzigingswet)".

In het eerste geval wordt er een wet toegevoegd aan de verzameling van kracht zijnde, geconsolideerde wetten, in het tweede geval veranderen er één of meer geconsolideerde wetten. Zo'n wijzigingswet als in het tweede geval wordt na aanvaarding zelf meestal niet meer gewijzigd. Een latere nieuwe wijzigingswet kan natuurlijk wel de gewijzigde wet opnieuw wijzigen.

 

Bekendmaking

De bekendmaking is geregeld in de Bekendmakingswet, voluit Wet van 4 februari 1988, houdende regeling van de uitgifte van het Staatsblad en de Staatscourant en van de bekendmaking en de inwerkingtreding van wetten, algemene maatregelen van bestuur en vanwege het Rijk anders dan bij wet of algemene maatregel van bestuur vastgestelde algemeen verbindende voorschriften.

De wet wordt bekendgemaakt in het Staatsblad. Het Staatsblad vanaf 1995 staat op officielebekendmakingen.nl. Sinds 1 juli 2009 is dit de authentieke bron.

Artikel 11 van de Auteurswet bepaalt:

Er bestaat geen auteursrecht op wetten, besluiten en verordeningen, door de openbare macht uitgevaardigd, noch op rechterlijke uitspraken en administratieve beslissingen.

Soms is een wet bekend onder een andere naam dan de formele naam. Zo'n wet is dan vaak alleen een wijzigingswet, die niet meer regelt dan het wijzigen van artikelen in andere wetten. Een goed voorbeeld is de Wet ketenaansprakelijkheid. De tekst is geformuleerd in artikel 35 van de invorderingswet 1990 en de uitvoeringsbepalingen zijn opgenomen in de uitvoeringsregeling inleners-, keten- en opdrachtgeversaansprakelijkheid 2004. De wettekst van die inlenersaansprakelijkheid staat weer in artikel 34 van de invorderingswet 1990.

Er loopt een geschil tussen een belanghebbende en de Staat over de vraag of wetten enz. mogen verwijzen naar niet gratis verkrijgbare NEN normen, zie onder.

Verwijzingen

Verwijzingen naar externe normen

Het komt regelmatig voor dat de wettekst verwijst naar een NEN-norm, bijvoorbeeld in de Wet Pleziervaartuigen. Door het opnemen van zo'n norm in de tekst van de wet wordt zo'n norm echter nog geen wet. Men hoeft dus niet te handelen volgens deze normen. Dit wordt in veel gevallen ook door de wetgever zelf verklaard. Deze NEN-normen zijn niet vrij te gebruiken, in tegenstelling tot gewone wetten rust er auteursrecht op en voor het gebruik ervan moet betaald worden aan het Nederlands Normalisatie Instituut.

In het Bouwbesluit wordt naar veel NEN-normen verwezen, die bovendien vaak worden gewijzigd. Het telkens weer aanschaffen van nieuwe versies is een kostbare zaak. Aan Knooble, een adviesbureau dat berekeningen maakt op grond van het Bouwbesluit, weigerde het NNI een alternatief te bieden, waarna het bureau de zaak voor de rechter bracht. Op 31 december 2008 heeft de rechter een uitspraak gedaan over het gebruik van Nederlandse Normen in de Nederlandse wetgeving.[3] Uit het vonnis blijkt dat de Haagse rechtbank met het bureau van mening is dat NEN-normen, waarnaar verwezen wordt in het Bouwbesluit, niet verbindend zijn, omdat ze niet volgens de Bekendmakingswet zijn bekendgemaakt.

De Staat heeft besloten om in hoger beroep te gaan tegen de uitspraak. De ministers Hirsch Ballin (Justitie), Van der Hoeven (Economische Zaken) en Van der Laan (Wonen) zagen in het vonnis geen aanleiding om tot wijziging van het huidige systeem over te gaan: “Het huidige systeem van verwijzen in wetgeving naar normen en andere private documenten is deugdelijk en in lijn met Europese aanpak.” Toch wordt er, in lijn met het onderzoek van 2004 inzake de Kenbaarheid van Normen en Normalisatie, wederom een onderzoek gestart naar de beschikbaarheid van NEN-normen bij gebruik in wet- en regelgeving.

In het hoger beroep heeft het gerechtshof te Den Haag op 16 november 2010 de uitspraak van de rechtbank vernietigd[4] en de eis van Knooble afgewezen. Hierop ging Knooble in cassatie bij de Hoge Raad, die in een uitspraak van 22 juni 2012 [5] het oordeel van het gerechtshof bevestigde.

Verwijzingen naar oudere wetten

Ook staat in een nog van belang zijnde overgangsregeling vaak een verwijzing naar een oude wet. Zo staan bijv. in de Invoeringswet Wet inkomstenbelasting 2001 veelvuldig zinnen en zinsdelen, nog steeds van belang voor de belastingheffing (niet alleen voor de huidige belastingheffing over voorgaande belastingjaren maar zelfs voor de belastingheffing over het huidige belastingjaar), zoals "voor zover deze rente volgens de bepalingen van de Wet op de inkomstenbelasting 1964, zoals deze luidden op 31 december 2000, tot de inkomsten uit vermogen zou worden gerekend" en "Artikel 25, derde lid, van de Wet op de inkomstenbelasting 1964, zoals dat luidde op 31 december 2000, is daarbij van overeenkomstige toepassing.", terwijl de Wet op de inkomstenbelasting 1964 zelf niet op http://wetten.overheid.nl staat.[6], blijkbaar omdat deze wet niet meer rechtstreeks van kracht is.[7]

Publicatie van de parlementaire geschiedenis

De wetteksten zijn vanaf de indiening bij de Tweede Kamer terug te vinden, samen met de parlementaire geschiedenis: alles wat er in beide kamers over het onderwerp gezegd en geschreven is. Daarvoor kan Parlando gebruikt worden. Dit is een belangrijke mogelijkheid voor procespartijen om die te kunnen vinden en de rechter te kunnen laten zien wat de volksvertegenwoordiging met die wet bedoelde.

Voorbeeld

Uitgaande van het feit dat een wijziging van de openingsuren van winkels vrijwel alle Nederlanders aangaat wordt de gang van een wetsontwerp geïllustreerd aan de hand van de in 1996 aangenomen Winkeltijdenwet. Zie aldaar.

Verzamelwet

Een verzamelwet is een wet over diverse onderwerpen. Technische verzamelwetten (ook wel herstel- veeg- of reparatiewetten genoemd) worden gebruikt om technische aanpassingen te doen of om omissies in wetgeving te herstellen. Voor de rest wordt, niet alleen om redenen van overzichtelijkheid, maar ook om de Eerste Kamer de mogelijkheid te geven om een voorstel over één onderwerp te verwerpen en een voorstel over een ander onderwerp aan te nemen, terughoudend gebruik gemaakt van een verzamelwet. De verschillende onderdelen van een verzamelwet dienen voldoende samenhang te hebben.

Van samenhang is volgens de regering in ieder geval sprake in elk van de volgende gevallen:[8]

  • inhoudelijke samenhang
  • budgettaire samenhang, zoals bij wetgeving waarbij de opbrengst van bepaalde maatregelen wordt gebruikt als dekking voor andere maatregelen
  • thematische samenhang waarbij de samenhang zijn grond vindt in de aard van de onderwerpen
  • uitvoeringstechnische samenhang, zoals bij wetgeving waarbij voor de doelgroep of de betrokken uitvoeringsinstantie gelijktijdige invoering gewenst is.

Ook de politieke gevoeligheid van een onderdeel kan reden zijn dit niet in een verzamelwet op te nemen.

Vaste verandermomenten

In principe treden wetten en AMvBs in werking op 1 januari of 1 juli van enig jaar, en ministeriële regelingen op 1 januari, 1 april, 1 juli of 1 oktober.[9]

Beschikbaarstelling van teksten in geconsolideerde vorm

Geconsolideerd wil zeggen dat alle in de loop van de tijd aangebrachte wijzigingen in de tekst van de wet zelf zijn doorgevoerd.

De wet van 27 november 2008 tot wijziging van de Bekendmakingswet en enkele andere wetten in verband met de elektronische bekendmaking en beschikbaarstelling in geconsolideerde vorm van wetten, algemene maatregelen van bestuur, anders dan bij wet of algemene maatregel van bestuur vastgestelde algemeen verbindende voorschriften en andere besluiten die niet tot een of meer belanghebbenden zijn gericht (Wet elektronische bekendmaking) is verder uitgewerkt in het Bekendmakingsbesluit.

Artikel 13 van het Bekendmakingsbesluit luidt:

1. De teksten van wetten, algemene maatregelen van bestuur en vanwege het Rijk anders dan bij wet of algemene maatregel van bestuur vastgestelde algemeen verbindend voorschriften zijn in geconsolideerde vorm voor een ieder beschikbaar door plaatsing op internet.

2. Het eerste lid is niet van toepassing op:

a. regelingen die zijn vervallen of uitgewerkt vóór het tijdstip van inwerkingtreding van dit besluit;
b. regelingen voor zover deze strekken tot wijziging van een of meer regelingen;
c. wetten inzake de begroting, bedoeld in artikel 105, eerste lid, van de Grondwet;
d. wetten die uitsluitend strekken tot goedkeuring van verdragen;
e. bijlagen als bedoeld in artikel 5, eerste lid, van de Bekendmakingswet.

De verzameling heet BasisWettenBestand (BWB). Regelingen hebben een nummer (BWB-ID) dat begint met BWBR (verdragen hebben een nummer dat begint met BWBV).[10][11]. Zie ook de externe links onderaan.

Bij het zoeken in een verzameling geconsolideerde wetsteksten moet men bedenken dat wijzigingswetten, zelfs als ze een eigen citeertitel hebben, daar niet in staan. Zo vult de Wet dwangsom bij niet tijdig beslissen de Algemene wet bestuursrecht aan met bepalingen ten behoeve van de mogelijkheid een dwangsom te stellen op het niet tijdig beslissen door een bestuursorgaan. Na invoering van de wet kan men deze aanvulling vinden in de nieuwe versie van laatstgenoemde wet. Voor de Wet ketenaansprakelijkheid is de situatie analoog.

De wetteksten worden ook - vaak per vakgebied - door gespecialiseerde uitgevers gepubliceerd, samen met deskundig commentaar. De geconsolideerde tekst van de wet is vrij van rechten, maar voor het samenstellen van een toelichting uit de oorspronkelijke toelichting en de toelichtingen op de wijzigingen, en voor commentaar, moet worden betaald. Uitgaven met alleen de kale wettekst zijn er daarom niet. Het zijn vaak de wetgevingsjuristen van de ministeries die hun "eigen" wetten en die van naaste collega's op deze manier te gelde maken, naast hoogleraren en wetenschappelijk medewerkers van de universiteiten die zo een zakcent bijverdienen. Bekende werken in dit verband zijn de Edities Schuurman & Jordens en de serie Tekst & Commentaar.

Voor geconsolideerde verdragsteksten zie Tractatenblad.

Zichzelf wijzigende wet

Soms staat in een wet een bepaling die voorschrijft dat de wet in een bepaald geval een bepaalde wijziging ondergaat. Zo'n wijziging wordt gepubliceerd in de Staatscourant. De actuele wet staat steeds in de geconsolideerde wetstekst in het BasisWettenBestand.

Voorbeelden:

  • In de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers staan bedragen, en het voorschrift dat deze evenredig meeveranderen met het netto minimumloon: "De in .. genoemde bedragen worden gewijzigd met ingang van de dag waarop het netto minimumloon wijzigt met het percentage van deze wijziging."
  • In de Wet inkomstenbelasting 2001, bepaalt "Artikel 10.6a. Jaarlijkse verlaging percentage in regeling gecombineerde heffingskorting bij minstverdienende partner": "Bij het begin van het kalenderjaar wordt het in artikel 8.9, eerste lid, vermelde percentage bij ministeriële regeling vervangen door een ander percentage. Dit percentage wordt berekend door het te vervangen percentage te verlagen met 6 2/3%-punt."

In beide gevallen schrijft de wet voor hoe in bepaalde gevallen de wet verandert. In het tweede geval wordt een ministeriële regeling voorgeschreven, maar ook in het eerste geval is er in de praktijk een ministeriële regeling.[12]

Aanwijzing gericht tegen het in een hogere regeling toestaan dat daarvan bij lagere regeling wordt afgeweken

Aanwijzing 33a van de Aanwijzingen voor de regelgeving bepaalt dat in principe in een hogere regeling niet wordt toegestaan dat daarvan bij lagere regeling wordt afgeweken. Met de term afwijken wordt gedoeld op de situatie dat de lagere regelgeving bepalingen bevat die niet slechts uitwerking of invulling inhouden van formeelwettelijke bepalingen, maar daarmee als het ware ‘strijdig’ zijn.

Van de hier bedoelde gevallen dient overigens te worden onderscheiden dat wordt toegestaan dat bij lagere regeling uitzonderingen op een voorschrift in een hogere regeling worden gemaakt onder het stellen van voorwaarden of eisen en onder aanwijzing van een bepaalde groep of situatie of een tijdsperiode. Dit betreft in het bijzonder de figuur van de vrijstelling of ontheffing. Een dergelijke opzet is volgens de toelichting zeker aanvaardbaar en soms zelf de meest voor de hand liggende.

De aanwijzing dateert uit 2008 en vloeide voort uit de aangenomen "motie Jurgens". De aanwijzing schrijft niet voor dat toen al bestaande wetsbepalingen worden aangepast. Deels gebeurt dit wel. Zo is bijvoorbeeld aanhangig de Wijziging van een aantal wetten op het terrein van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid teneinde deze in overeenstemming te brengen met de motie van het voormalige Eerstekamerlid Jurgens c.s. Daarin wordt bijvoorbeeld in de AOW "Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kunnen ten aanzien van het eerste lid afwijkende regels worden gesteld ten gunste van" vervangen door "Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald dat recht heeft op toeslag".

Intrekking van een wetsvoorstel

De regering kan een wetsvoorstel vóór of tijdens de behandeling intrekken.[13] Soms gebeurt dit bij de behandeling in de Eerste Kamer, dus als de Tweede Kamer de wet al heeft aangenomen.[14]

Intrekking van een wet; wijziging citeertitel

Bij wet kan een wet worden ingetrokken (de term vervallen wordt niet gebruikt voor wetten, maar onder meer voor hoofdstukken, artikelen en zinsneden in wetten). Meestal is dit een artikel in een wet die een nieuwe versie of alternatief vormt. Soms is er echter een speciale intrekkingswet, zoals de Intrekkingswet Beleggingswet. Als een wet wordt vervangen door een andere (wat onderscheiden moet worden van het wijzigen van een wet) heeft de nieuwe soms een heel andere naam; soms wordt een jaartal in de titel toegevoegd of aangepast. Soms is er een miniem verschil tussen de oude en de nieuwe naam, zoals Algemene Bijstandswet, dat Algemene bijstandswet met een kleine b werd.

Een wijzigingswet wijzigt een of meer wetten, en bevat soms overgangsbepalingen. Wanneer deze overgangsbepalingen zijn uitgewerkt kan de wijzigingswet worden ingetrokken. Dit betekent niet dat de wijzigingen worden teruggedraaid. Zo is er bijvoorbeeld de Wet van 13 april 2006 tot intrekking en wijziging van diverse wetten en een besluit op het terrein van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.[15]

Een tussenvorm tussen het intrekken van een wet en de inwerkingtreding van een nieuwe enerzijds, en een wetswijziging anderzijds, is een wijziging van de wet met tevens een wijziging van zijn citeertitel. Dit is per 2010 gebeurd bij de Wajong.

Zie ook

  1. ↑ http://www.internetconsultatie.nl
  2. ↑ Aanwijzingen voor de regelgeving
  3. ↑ LJN: BG8465, Rechtbank 's-Gravenhage , 274010 / HA ZA
  4. ↑ LJN: BG8465, Rechtbank 's-Gravenhage , 274010 / HA ZA 06-3308
  5. ↑ LJN: BW0393, Hoge Raad , 11/01017
  6. ↑ In het geval van dit voorbeeld biedt http://www.fiscaalleven.eu/wettekstenpagina.htm uitkomst.
  7. ↑ Het eerste lid van artikel 11.1 van de Wet inkomstenbelasting 2001 luidt: "De Wet op de inkomstenbelasting 1964 wordt ingetrokken.".
  8. ↑ Notitie Verzamelwetgeving
  9. ↑ Vaste verandermomenten
  10. ↑ Direct verwijzen naar regelgeving (deeplinken)
  11. ↑ Procedurehandboek BWB
  12. ↑ Zie bijv. [1].
  13. ↑ Zie bijvoorbeeld [2].
  14. ↑ Ingetrokken tijdens behandeling in de Eerste Kamer sinds 1945
  15. ↑ https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2006-223.html
  16. ↑ Bij het bestuderen van een wijziging van vóór 1 mei 2002 kan het lastig zijn dat de oude wetstekst vaak niet te reconstrueren is uit de nieuwe en de wijzigingswet. Dit kan wel als er bijv. een artikel of een lid is toegevoegd, maar niet als een artikel of een lid vervallen is, of als een zinsdeel vervallen is dat niet wordt geciteerd maar alleen omschreven in de wijzigingswet. Men zal dan de oude tekst moeten reconstrueren uit de eerste versie en de wijzigingen van de wet tot het gewenste moment.
  17. ↑ Dit linkt naar de kamerstukken, maar alleen die van de Tweede Kamer, en alleen die vanaf 1 januari 1995.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nederlandse_wet&oldid=31681566"