Daemonosaurus
Daemonosaurus is een geslacht van vleesetende theropode dinosauriërs dat tijdens het late Trias leefde in het gebied van het huidige Noord-Amerika. De enige bekende soort is Daemonosaurus chauliodus.
| Daemonosaurus Status: Uitgestorven, als fossiel bekend | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||
| Daemonosaurus Sues et al., 2011 | |||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||
| Daemonosaurus chauliodus | |||||||||||||
Daemonosaurus op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Vondst en naamgeving
In het begin van de jaren tachtig werd een groot aantal blokken fossielhoudend gesteente opgegraven bij de Ghost Ranch in Nieuw-Mexico, een bekende paleontologische vindplaats. Die werden voorlopig opgeslagen in de magazijnen van het Carnegie Museum of Natural History. Begin twintigste eeuw werd een aantal daarvan overgebracht naar het State Museum of Pennsylvania omdat dit als wijze van attractie fossielen wilde gaan prepareren voor het oog van het publiek. Een van de vrijwilligers die aan de preparatie meewerkte, vond toen de schedel van een onbekende theropode waarna de preparatie werd voortgezet door professionele krachten.
De soort is in 2011 benoemd en beschreven door Hans-Dieter Sues, Sterling Nesbitt, David Berman en Amy Henrici. De geslachtsnaam is afgeleid van het Klassiek Griekse δαίμων, daimoon, "demon", een verwijzing naar de kwade geesten die volgens de legende bij de vindplaats rondwaren en waarnaar de Ghost Ranch ook genoemd is en verder naar het volgens de beschrijvers enge uiterlijk van het dier. De soortaanduiding is afgeleid van het Griekse χαυλιόδους, chauliodous, "met vooruitstekende tanden", een verwijzing naar een opvallend gebitskenmerk.
Het fossiel, holotype, CM 76821, is gevonden in lagen van Chinleformatie die dateren uit het late Norien, ongeveer 205 miljoen jaar oud. Het bestaat uit een vrijwel volledige schedel, enige aangesloten halswervels en wat ribben. De schedel is erg samengedrukt.
Beschrijving
Daemonosaurus is een vrij kleine roofsauriër, met een geschatte lengte van anderhalf à twee meter. De schedel, 14,5 centimeter lang, is erg gedrongen, hoewel het praefrontale vrij lang is. De ronde oogkassen zijn relatief groot maar de trapeziumvormige fenestra antorbitalis ervoor tamelijk klein. Ook de snuit is erg kort maar wel bol en hoog met grote langwerpige neusgaten. De praemaxilla, negentien millimeter lang, draagt drie vergrote tanden die wat naar voren steken. Ook de voorste tanden van de tamelijk platte onderkaak staan iets naar voren en zijn verlengd; de achterste zijn erg klein. Tussen de praemaxilla en de maxilla, naar schatting achtenzestig millimeter lang, is een inkeping in de bovenkaaklijn die een diasteem vormt, een hiaat in de tandrij. De voorste maxillaire tanden daarachter zijn weer vergroot, hoewel niet zo fors als die in de praemaxilla.
Fylogenie
Volgens een kladistsiche analyse die de beschrijvers hebben uitgevoerd, bevindt Daemonosaurus zich basaal in de Theropoda, net boven Eoraptor, als zustertaxon van een klade die uit Tawa en de Neotheropoda bestaat. De positie zou een aanwijzing zijn dat de nog basalere Herrerasauridae theropoden zijn en geen basale Saurischia: Daemonosaurus zou namelijk, ondanks zijn unieke specialisaties van het gebit en de kopvorm, in bouw tussen de herrerasauriden en de neotheropoden in staan. Daemonosaurus deelde zijn leefgebied met de meer afgeleide Coelophysis.
De analyse leverde het volgende kladogram op:
| Theropoda |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatuur
- Sues, H.-D., Nesbitt, S. J., Berman, D. S. & Henrici, A. C. (2011). A late-surviving basal theropod dinosaur from the latest Triassic of North America. Proceedings of the Royal Society B (online preprint). DOI: 10.1098/rspb.2011.0410.