Stoomgemaal Mastenbroek: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Restauratie: van het gemaal
lemma link toegevoegd
 
(3 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 7:
| verbouwing = [[1961]]
| architect =
| locatie = Kamperzeedijk Oost 7, Genemuiden
| huidig gebruik = museum
| monumentnummer = 16083
| monumentnummer2 =
| monumentstatus = [[Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg]]
Regel 18:
| opp-binnenwater =
| opvoerhoogte =
| capaciteit = 390 m<sup>3</sup>³ per minuut
| aandrijving = stoom
| fabrikant motor = Mij. 'De Atlas' te Amsterdam
Regel 32:
| portaal =
}}
[[Bestand:Stoomgemaal_mastenbroek.JPG|thumb|225pxminiatuur|Het vliegwiel van de stoommachine]]
[[Bestand:Stoomgemaal_mastenbroek 2.JPG|thumb|225pxminiatuur|De ketel van de stoommachinestoomketel]]
[[Filebestand:100-jarig stoomgemaal in Genemuiden-517836.ogv|thumbminiatuur|Een Polygoonjournaal uit 1956 over de naderende vervanging van het stoomgemaal Mastenbroek]]
Het '''[[Stoomgemaal]] [[Mastenbroek]]''' staat aan de Kamperzeedijk, tussen [[Kampen (stad)|Kampen]] en [[Genemuiden]], bij het afwateringskanaal de [[Veneriete]]. Het gemaal[[stoomgemaal]] is in [[1855]] gebouwd om de Mastenbroekerpolder te bemalen. Het heeft dienstgedaan tot [[1961]], toen een elektrisch [[Gemaal (waterbouw)|gemaal]] de functie overnam. Het gemaal staat in de '[[Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg]]' uit 1990.
 
== Bouw en uitrusting ==
== Technische gegevens van de ketel==
Het stoomgemaal van de polder Mastenbroek is in 1855-1856 gebouwd naar een ontwerp van de Beyerinck en Van Diggelen.<ref name="RCE">RCE [https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monumenten/16083 Registergegevens: Stoomgemaal Mastenbroek], geraadpleegd op 28 november 2024</ref>
{| class="wikitable" width="65%"
 
|Fabricaat ketel || Ten Horn, [[Veendam (plaats)|Veendam]], [[1926]]
De [[stoomketel]] en de [[stoommachine]] staan in een gebouw onder het [[schilddak]], met ernaast het schepraderenhuis ook onder een schilddak met puntgevel aan de achterzijde. Naast deze gebouwen staat nog een schoorsteen.
 
Het inventaris is nog compleet, waaronder de ketel met twee vuurgangen, een horizontale dubbelwerkende eencilinder-stoommachine geleverd door de machinefabriek "De Atlas" in 1856, tandwieloverbrenging en twee originele schepraderen van [[gietijzer]] en hout.<ref name="RCE"/>
 
In 1977 is het gemaal een rijksmonument geworden.<ref name="RCE"/>
 
=== Technische gegevens van de ketelinstallaties ===
{| class="wikitable" width="6560%"
|'''Stoomketel:''' ||
|-
|Fabricaat ketelFabrikant || Ten Horn, [[Veendam (plaats)|Veendam]], [[1926]]
|-
|Type ketel || ''[[Lancashire''-ketel|Lancashire]] met 2twee vuurgangen uit 1962, het is een tank keteltankketel met ombouw
|-
|Lengte || 8500 mm
Regel 47 ⟶ 58:
|Diameter || 2500 mm
|-
|Inhoud || 26 m<sup>3</sup>³
|-
|'''Stoommachine:''' ||
|Machine:
|-
|FabricaatFabrikant || Mij. 'De Atlas' te Amsterdam 1856
|-
|Type stoommachine || 1 cilinder, horizontale, dubbelwerkende expansiemachine met injectiecondensor
|-
|Diameter cilinder || 740 mm
Regel 61 ⟶ 72:
|Stoomdruk || 4 atmosfeer
|-
|Vermogen || 93 [[Paardenkracht (eenheid)|pk]] bij 10 omwentelingen per /minuut
|-
|Drijfstang || gesmeed; tegen knik beschermd door essenhouten lijf.
Regel 69 ⟶ 80:
|Gewicht || ca. 16.000 kg
|-
|'''Pomphuis:''' ||
|-
|aantal schepraden || 2twee
|-
|Diameter || 6000 mm.
|-
|Breedte || 2x 2150 mm.
|-
|Pompvermogen || 390 m<sup>3</sup>³/minuut bij een opvoerhoogte van 600,6 cmmeter, een der schepraden kan worden afgekoppeld.
|}
 
== Restauratie van het gemaal ==
Het gemaal heeft een ingrijpende restauratie ondergaan. In 2000 werden scheuren in muren waargenomen als gevolg van aangetaste funderingspalen. In 2002 kwam een reconstructieplan gereed. De periode 2003-2010 was nodig om de definitieve plannen, de daarbij behorende financiering en de uitvoering van het restauratieplan van zowel het ondergrondse als het bovengrondse deel van het gemaal te realiseren. Inmiddels is het gemaal gerestaureerd en voorzien van een museum en bezoekerscentrum. Het technische gedeelte van het stoomgemaal is helemaal origineel, compleet en in werking.
 
Regel 86 ⟶ 97:
* [http://www.stoomgemaal.nl/ Website Stoomgemaal Mastenbroek]
 
{{Appendix}}
{{Coor title dms|52|36|03.20|N|6|01|10.11|E|type:landmark_region:NL_scale:781}}
 
{{commonscat|Stoomgemaal Mastenbroek}}
 
{{Coor title dms|52|36|03.20|N|6|01|10.11|E|type:landmark_region:NL_scale:781}}
[[Categorie:Gemaal in Overijssel]]
 
[[Categorie:Gemaal in Overijssel|Mastenbroek]]
[[Categorie:Industrieel erfgoed in Nederland]]
[[Categorie:Stoomgemaal|Mastenbroek]]
Regel 96 ⟶ 108:
[[Categorie:Bouwwerk in Zwartewaterland]]
[[Categorie:Rijksmonument in Zwartewaterland]]
[[Categorie:Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg]]