Stoomgemaal Mastenbroek: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

Versie van 7 apr 2011 20:24 bewerken D'Olde Mesiene (overleg \| bijdragen) 5 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting ← Oudere bewerking		Huidige versie van 28 nov 2024 om 12:21 bewerken ongedaan maken Zandcee (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 31.480 bewerkingen lemma link toegevoegd
(35 tussenliggende versies door 24 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: {{Infobox gemaal {{coor title dms\|52\|36\|03.20\|N\|6\|01\|10.11\|E\|region:NL_scale:781}}▼ \| naam = Stoomgemaal Mastenbroek ~~[[Bestand:Stoomgemaal mastenbroek 3.jpg\|thumb\|225px\|Uitzicht op het stoomgemaal]]~~ \| afbeelding = Stoomgemaal mastenbroek 3.jpg [[Bestand:Stoomgemaal_mastenbroek.JPG\|thumb\|225px\|Het vliegwiel van de stoommachine]]▼ \| onderschrift = Uitzicht op het stoomgemaal [[Bestand:Stoomgemaal_mastenbroek 2.JPG\|thumb\|225px\|De ketel van de stoommachine]]▼ \| plaats = Tussen [[Kampen (stad)\|Kampen]] en [[Genemuiden]] Het '''[[Stoomgemaal]] [[Mastenbroek]]''' staat aan de Kamperzeedijk, tussen [[Kampen (Overijssel)\|Kampen]] en [[Genemuiden]]. Het gemaal is in [[1855]] gebouwd om de Mastenbroekerpolder te bemalen. Het heeft dienst gedaan tot [[1961]], toen een elektrisch [[Gemaal (waterbouw)\|gemaal]] de functie overnam. Het gemaal behoort tot de [[Top 100 der Nederlandse UNESCO-monumenten]].▼ \| bouwjaar = [[1855]] \| verbouwing = [[1961]] \| architect = \| locatie = Kamperzeedijk Oost 7, Genemuiden \| huidig gebruik = museum \| monumentnummer = 16083 \| monumentnummer2 = \| monumentstatus = [[Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg]] \| eigenaar = \| functie = \| buitenwater = \| binnenwater = \| opp-binnenwater = \| opvoerhoogte = \| capaciteit = 390 m³ per minuut \| aandrijving = stoom \| fabrikant motor = Mij. 'De Atlas' te Amsterdam \| bouwjaar motor = \| opvoerwerktuig = 2 [[scheprad]]eren \| waterschap = \| afbeelding2 = \| onderschrift2 = \| afbeelding3 = \| onderschrift3 = \| afbeelding4 = \| onderschrift4 = \| portaal = }} ▲[[Bestand:Stoomgemaal_mastenbroek.JPG\|~~thumb\|225px~~miniatuur\|Het vliegwiel van de stoommachine]] ▲[[Bestand:Stoomgemaal_mastenbroek 2.JPG\|~~thumb\|225px~~miniatuur\|De ~~ketel van de stoommachine~~stoomketel]] [[bestand:100-jarig stoomgemaal in Genemuiden-517836.ogv\|miniatuur\|Een Polygoonjournaal uit 1956 over de naderende vervanging van het stoomgemaal Mastenbroek]] ▲Het '''[[Stoomgemaal]] [[Mastenbroek]]''' staat aan de Kamperzeedijk, tussen [[Kampen (~~Overijssel~~stad)\|Kampen]] en [[Genemuiden]], bij het afwateringskanaal de [[Veneriete]]. Het ~~gemaal~~[[stoomgemaal]] is in [[1855]] gebouwd om de Mastenbroekerpolder te bemalen. Het heeft ~~dienst gedaan~~dienstgedaan tot [[1961]], toen een elektrisch [[Gemaal (waterbouw)\|gemaal]] de functie overnam. Het gemaal ~~behoort~~staat ~~tot~~in de '[[Top 100 ~~der~~van ~~Nederlandse~~de Rijksdienst voor de ~~UNESCO-monumenten~~Monumentenzorg]]' uit 1990. == ~~Technische~~Bouw ~~gegevens~~en uitrusting == Het stoomgemaal van de polder Mastenbroek is in 1855-1856 gebouwd naar een ontwerp van de Beyerinck en Van Diggelen.<ref name="RCE">RCE [https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monumenten/16083 Registergegevens: Stoomgemaal Mastenbroek], geraadpleegd op 28 november 2024</ref> {\| class="prettytable" width="65%"▼ ~~\|Ketel:~~ De [[stoomketel]] en de [[stoommachine]] staan in een gebouw onder het [[schilddak]], met ernaast het schepraderenhuis ook onder een schilddak met puntgevel aan de achterzijde. Naast deze gebouwen staat nog een schoorsteen. Het inventaris is nog compleet, waaronder de ketel met twee vuurgangen, een horizontale dubbelwerkende eencilinder-stoommachine geleverd door de machinefabriek "De Atlas" in 1856, tandwieloverbrenging en twee originele schepraderen van [[gietijzer]] en hout.<ref name="RCE"/> In 1977 is het gemaal een rijksmonument geworden.<ref name="RCE"/> === Technische gegevens van de installaties === ▲{\| class="~~prettytable~~wikitable" width="6560%" \|'''Stoomketel:''' \|\| \|- \|~~Fabrikaat ketel~~ Fabrikant \|\| Ten Horn, [[Veendam (plaats)\|Veendam]], [[1926]] \|- \|Type ~~ketel~~ \|\| ''[[Lancashire''-ketel\|Lancashire]] met 2twee vuurgangen uit 1962, het is een ~~tank ketel~~tankketel met ombouw \|- \|Lengte \|\| 8500 mm. \|- \|Diameter \|\| 2500 mm. \|- \|Inhoud \|\| 26 m3m³ \|- \|'''Stoommachine:''' \|\| ~~\|Machine:~~ \|- \|~~Fabrikaat~~ Fabrikant \|\| Mij. 'De Atlas' te Amsterdam 1856 \|- \|Type ~~stoommachine~~ \|\| 1 cilinder, horizontale, dubbelwerkende expansiemachine met injectiecondensor \|- \|Diameter cilinder \|\| 740 mm. \|- \|Zuigerslag \|\| 2440 mm \|- \|Stoomdruk \|\| 4 atmosfeer \|- \|Vermogen \|\| 93 ~~p.k.~~[[Paardenkracht (eenheid)\|pk]] bij 10 omwentelingen ~~per~~ /minuut \|- \|Drijfstang \|\| gesmeed; tegen knik beschermd door essenhouten lijf. \|- \|Vliegwiel \|\| 7.,50 m gietijzeren velg van 300 mm. doorsnede \|- \|Gewicht \|\| ca. 16.000 kg \|- \|'''Pomphuis:''' \|\| \|- \|aantal schepraden \|\| 2twee \|- \|Diameter \|\| 6000 mm. \|- \|Breedte \|\| 2x 2150 mm. \|- \|Pompvermogen \|\| 390 m<sup>3</sup>/minuut bij een opvoerhoogte van 60 cm, één der schepraden kan worden afgekoppeld.▼ \|- ▲\|Pompvermogen \|\| 390 m~~<sup>3</sup>~~³/minuut bij een opvoerhoogte van 600,6 cmmeter, ~~één~~een der schepraden kan worden afgekoppeld. \|} == Restauratie == ~~== wat betekent ''mastenbroek''?? ==~~ Het gemaal heeft een ingrijpende restauratie ondergaan. In 2000 werden scheuren in muren waargenomen als gevolg van aangetaste funderingspalen. In 2002 kwam een reconstructieplan gereed. De periode 2003-2010 was nodig om de definitieve plannen, de daarbij behorende financiering en de uitvoering van het restauratieplan van zowel het ondergrondse als het bovengrondse deel van het gemaal te realiseren. Inmiddels is het gemaal gerestaureerd en voorzien van een museum en bezoekerscentrum. Het technische gedeelte van het stoomgemaal is helemaal origineel, compleet en in werking. ~~broek is een laag, vochtig tot dras gebied, dat oorspronkelijk meestal bebost is geweest en later tot graslang is ontgonnen.~~ ~~mast (of maest) is een middelnederlands woord dat met voedering of voedsel te maken had, met name het voederen van varkens met eikels.~~ ~~Het sloeg ook wel op het recht van voedering in een mark, m.a.w. het recht om varkens eikels te laten zoeken op onverdeelde bosgrond.~~ ~~met 'mastbos' heeft de naam niets te maken.~~ ~~De stobben van de grove den, die geregeld in de polderbodem boven komen, stammen uit de tijd voordat de veenvorming hier een aanvang nam.~~ == Externe link == * [http://www.stoomgemaal.nl/ ~~d'Olde Mesiene (De~~Website ~~oude~~Stoomgemaal ~~machine)~~Mastenbroek] {{Appendix}} {{commonscat\|Stoomgemaal Mastenbroek}} ▲{{~~coor~~Coor title dms\|52\|36\|03.20\|N\|6\|01\|10.11\|E\|~~region~~type:landmark_region:NL_scale:781}} [[Categorie:Gemaal in ~~Nederland~~Overijssel\|Mastenbroek]] [[Categorie:Industrieel erfgoed in Nederland]] [[Categorie:Stoomgemaal\|Mastenbroek]] [[Categorie:Museum in Overijssel]] [[Categorie:Bouwwerk in Zwartewaterland]] [[Categorie:Rijksmonument in Zwartewaterland]] [[Categorie:Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg]]