Focke-Wulf Fw 190: verschil tussen versies

| Naam = FockeWulf Fw190A-8

| Plaatje =FockeWulf Fw190Focke-Wulf Fw190A-8, Private JP7645815.jpg

| Rol = Jachtvliegtuig

| Bemanning = 1

| Varianten = A1 t/m A9, D (Dora), F, F2, F3, F8, F9, G1, G2, G3, G8, S-5, S-8

| Gebruik = Duitsland (1941-?), Hongarije, Turkije, Japan, Roemenië, Sovjet-Unie, Joegoslavië, Frankrijk

| Lengte = 9,00

| Spanwijdte = 10,51

| Hoogte = 3,95

| Vleugeloppervlak = 18,30

| Leeggewicht = 3200

| Startgewicht = 4417

| Maxgewicht = 4900

| Motor = 1×BMW 801D-2-radiaalmotor

| Vermogen = 1272

| Topsnelheid = met ''boost'' 685 km/u

| Klimsnelheid = 13

| Actieradius = 800

| Dienstplafond = 11410

| Boordgeschut = 2×13 mm [[MG 131]] [[mitrailleur]]s,4×20 mm MG151/20E-kanonnen

[[Bestand:Focke-Wulf Fw 190D-9 outside USAF.jpg|thumbminiatuur|Focke-Wulf Fw 190 D-9]]

De '''Focke-Wulf Fw 190''' (bijnaam: '''Würger'''; jachtvogel[[Lanius|klauwier]]) was een eenmotorig [[jachtvliegtuig]] dat door de [[Nazi-Duitsland|Duitse]] [[Luftwaffe (Wehrmacht)|Luftwaffe]] tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werd ingezet. Toen het toestel zijn intrede deed in 1941 kon het met recht het beste toestel ter wereld genoemd worden. De ontwerper was Kurt Tank. Hij werkte samen met een team van ontwerpers en een tot dan toe niet gebruikte combinatie van ingenieurs die ook piloten waren. Hij hechtte veel belang aan piloten die de problemen in technische termen konden uitdrukken.

Het [[Reichsluftfahrtministerium]] (RLM - het Duitse luchtvaartministerie) bestelde het toestel in 1937 bij [[Focke-Wulf]] als aanvulling op de [[Messerschmitt Bf 109]]. Het Luchtvaartministerie vond het niet langer verantwoord om voor haar jager-luchtvloot afhankelijk te zijn van slechts één type. De Fw 190 kenmerkte zich door de grote aanpasbaarheid en kon daardoor naast de oorspronkelijke rol als jager ook andere taken zoals [[jachtbommenwerper]], [[grondaanvalsvliegtuig]] en [[nachtjager]]. In vergelijking tot de Bf 109 was de Fw 190 veel zwaarder bewapend en kon het een veel zwaardere bommenlast vervoeren. Bijna alle types zijn geleverd met een luchtgekoelde BMW 801-[[stermotor]] in diverse varianten. Origineel werd ook de DB601-motor in gedachten gehouden, maar de productie werd al zwaar belast door ME en dus werd gekozen voor een BMW 139 en later de BMW 801. Het eerste [[prototype]] vloog op [[1 juni]] [[1939]] en bleek over goede kwaliteiten te beschikken, zoals goed zicht, een hoge snelheid, een stabiel [[landingsgestel]] en een voor die tijd uitstekende bestuurbaarheid.

== Geschiedenis ==

NogUiteindelijk voordatwerd de Bf 109 in dienst kwam, bestelde het RLM een nieuw type bij Focke-Wulf, omdat het niet afhankelijk wilde zijn van slechts één toestel. De Bf 109 was een competitief vliegtuig, maar in de toekomst kon het voorbijgestreefd worden door de Geallieerde jagers. Focke-Wulf presenteerde meerdere ontwerpen. De interesse van het RLM werd echter pas aangewakkerd toen een BMW 139 [[stermotor]] gebruiktvan werdBMW uitgekozen. OpDe diebelangrijkste manierreden werdhiervoor dewas productie vandat de motorDaimler-Benz-motoren vanook de fabrikant dieal gebruikt werdwerden in de Bf 109, dehet Daimler-Benz,tot nietdan nogtoe verdermeest overbelast.belangrijke HetDuitse RLMtoestel. koosHierbij specifiekkomt voordat Focke-Wulf omdatBMW de firmaslag relatief weinig drukverloren had om al bestaande typen te produceren. Een andere reden was het hoog aangeslagen ontwerpteam onder leiding van Dipl.Ing. Kurt Tank. Met zo’n naam erbij moest het team wel tot iets in staat zijn. Het team produceerde twee identieke jagers, met elk een andere motor. Het ene toestel kreeg een Daimler-Benz DB601om enmotoren dete andereleveren een BMW 139. Uiteindelijk werdvoor de [[stermotor]]destijds vanuitgebrachte BMW uitgekozenBf109. DeHet belangrijkste reden hiervoor was dat delukte Daimler-Benz motorenom ookmeer alvermogen gebruiktte werdengenereren inuit deeen Bf 109, het totV12-motor dan toe meest belangrijke Duitse toestelBMW. In de zomer van 1938 werd het definitieve ontwerp, de Fw 190V1, gepresenteerd. Het toestel zag er agressief uit, door de opbouw geheel van metaal, fraai ontworpen cockpitkap en enorme [[spinnerkap]]. Het prototype vloog voor het eerst in 1939 en bleek gelijkmeteen fantastische vliegkarakteristieken te hebben. Het grootste probleem dat zich wel aandronguitte, was de zeer hoge temperaturentemperatuur die bereikt werdenwerd in de cockpit door oververhitting van de BMW 139 -motor.

=== Prototypen ===

**Na tests met de A-0 -serie werd een eerste bestelling geplaatst van 120 toestellen. De vliegtuigen waren gebaseerd op het prototype V-5g, ze hadden dus de langere vleugels. De Focke-Wulf 190A-1 was bewapend met vier 7.9  mm -mitrailleurs, 2 in de neus en 2 in de vleugels dichtbij de romp. De eerste toestellen werden in 1941 operationeel bij [[JG 26]] aan het westfront. Voor de productie werden naast Focke-Wulf ook [[Arado]] en [[AGO]] ingeschakeld. Uiteindelijk werden er 102 A-1 serie -Fw 190’s gebouwd.

** Uit de eerste contacten met de Britse [[Supermarine Spitfire|Spitfires]] bleek dat de A-1 te weinig vuurkracht had. Daarom werd de A-2 ontwikkeld, met twee 20  mm -kanonnen en 2 7.9  mm -mitrailleurs. Door de toegevoegde vuurkracht was het toestel nu superieur aan de Spitfire. De nieuwe BMW 801 C-2 zorgde voor een topsnelheid van 625  km/u. Van de A-2 werden uiteindelijk 426 gebouwd, vandaar dat dit het eerste echte productiemodel genoemd kan worden. In april 1942 waren alle drie de gruppen die met de Fw 190 vlogen overgeschakeld op dit type.

** Rond de tijd dat er op de A-2 overgeschakeld was, had Focke-Wulf de A-3 ontwikkeld. Het toestel had betere bepantsering, en een BMW 120 D-2 -motor met een vermogen van 1700 pk. Een andere aanpassing waren kleine springladingen onder de cockpitkap waardoor het makkelijker werd om in de lucht uit het toestel te komen. Van de Fw 190A-3 zouden uiteindelijk 509 toestellen gebouwd worden. In maart 1942 gingen de Fw 190A-3’s naar JG 26 en JG 1. De A-3 was de eerste en de enige variant die geëxporteerd is. Turkije ontving tussen 1942 en ‘43 maar liefst 72 Fw 190’s. Van de A-3 werden ook voor het eerst subvarianten ontwikkeld. De Fw 190A-3/U1, -U3 en -U7 waren jachtbommenwerper uitvoeringenjachtbommenwerperuitvoeringen. Deze versies konden bewapend worden met een 500  kg SC-500 -bom. De U1 zou de basis vormen voor de latere A-5. De Fw 190A-3/U2 was een versie met een onder de vleugel geplaatste geleide raket (RZ-65 73  mm). De Fw 190A-3/U4 werd een verkennerversie. Dit type is tevens het eerste dat boven de Sovjet-Unie is ingezet.

** Om meer [[Umrüst-Bausätze]] te kunnen toevoegen werd in de zomer van 1942 de Fw 190A-4 ontwikkeld. Het was een doorontwikkeling van de A-3 met een BMW 801D-2 die werd opgevoerd tot een vermogen van 2100 pk. De maximumsnelheid steeg hierdoor naar 670  km/u. Van de A-4 serie zijn in 1943 in totaal 894 gebouwd. Er werden ook weer subversies ontwikkeld. De A-4/U1, -U3, -U8 en A-4/trop waren allemaal jachtbommenwerperuitvoeringen. De U1, U3 en U8 hadden allemaal een ETC-501 rek voor een SC-500 bom. De U3 behield daarbij van de oorspronkelijke bewapening wel de twee 7.92  mm MG17 -mitrailleurs waar ze bij de U1 weggehaald werden. De U8 bezat dezelfde bewapening als de U1, maar met twee 300 liter afwerbareafwerpbare brandstoftanks naast de 500  kg SC-500 -bom. De A-4/trop was een tropenuitvoering met zand/stoffilters, een overlevingspakket en een 250  kg SC-250 -bom.

De A-4/R6 was een versie voor aanvallen op bommenwerpers, waarbij twee 21  cm Wgr.21 -raketten onder de vleugels bevestigd werden.

**De Fw 190A-5 was bedoeld om nog meer Umrüst-Bausätze mogelijk te maken. Het was in feite een aangepast A-4 -frame, waarbij de BMW 801D-2 -motor 15 centimeter naar voren verplaatst werd. Van dit type zijn veel variaties bekend. De meest gebruikte was de A-5/R6, waarbij twee Wgr.21 -raketten onder de vleugels bevestigd werden voor aanvallen op bommenwerpers.

::De Fw 190A-5/U-1 was een jachtbommenwerper, met twee 20 mm MG 151/20 -kanonnen en twee ETC-501 -rekken voor twee 500 kg -bommen.

::De Fw 190A-5/U-2 had een SC-500 -bom minder, maar vlamdempers op de uitlaten en twee 300 liter afwerpbare brandstoftanks. Hierdoor was het type geschikt voor de rol als nachtjager. De U3 had de oorspronkelijke bewapening van twee 20 mm -kanonnen, twee 7.92 mm -mitrailleurs, maar met een toegevoegde 500 kg SC-500 -bom.

::De Fw 190A-5/U8 was een versie met twee 20 mm -kanonnen, een 500 kg -bom en twee 300 liter afwerpbare brandstoftanks.

::De Fw 190A-5/U9 en -U10 waren beide jageruitvoeringen waarbij bij de U9 de bewapening helemaal in de neus was gemonteerd. De U10 had de oorspronkelijke bewapening maar met twee 30 mm MK 103 -kanonnen onder de vleugels.

::De Fw 190A-5/U12 was een zeer zwaarbewapende bommenwerperjager met vier toegevoegde 20 mm -kanonnen onder de vleugels. De ::U13 was een lange afstandsjachtbommenwerperversie met twee 20 mm -kanonnen, een 500 kg- en twee 250 kg -bommen of twee 300 liter -afwerpbare brandstoftanks.

::De Fw 190A-5/U14 en -U15 waren allebei torpedobommenwerperversies met twee 20 mm -kanonnen en een torpedo van verschillende typen.

::De Fw 190A-5/U16 en -U17 waren grondondersteuningsjagers met beide de oorspronkelijke bewapening en twee 300 mm MK 108 -kanonnen of vier 50 kg SC-500 -bommen. De laatste versie, de A-5/trop was een jachtbommenwerper voor een tropische omgeving, en werd uitgerust met een 250 kg -bom, zandfilters en een overlevingspakket voor Noord-Afrika.

** De Fw 190A-6 was de opvolger van de A-5 en werd ontwikkeld uit de A-5/U10. De standaardbewapening bestond uit vier 20  mm MG 151/20 -kanonnen in de vleugels en twee 7.92 MG 17 -machinegeweren. Van de 596 geproduceerde toestellen bestonden weer variaties.

De A-6/U3 had naast de standaardbewapening een 500  kg -bom onder de romp, en er konden twee 250  kg -bommen of twee 300 liter -afwerpbare brandstoftanks onder de vleugels gehangen worden. De A-6/R1, -R2, -R3 en -R6 waren allemaal bommenwerperjagers met naast de standaardbewapening vier 20 mm-kanonnen onder vleugels, bij de R2 en R3 twee toegevoegde 30 mm-kanonnen en bij de A-6/R6 twee 21 cm WGr.21-raketten.

**In december 1943 werd de FW 190A-7 in productie genomen. Het type was vooral bedoeld voor aanvallen op bommenwerpers. De A-7/R1 was het standaardmodel, met twee 20  mm -kanonnen en twee 13  mm MG 131 -mitrailleurs. De bewapening kon nog verder verbeterd worden door onder de vleugels nog vier 20  mm -kanonnen te hangen.

De A-7/R2 en -R3 waren allebei uitvoeringen met 30  mm -kanonnen. De Fw 190 A-7/R6 had naast de standaardbewapening twee 21  cm Wgr. 21 -raketwerpers.

=== Focke-Wulf Fw 190B ===

In de herfst van 1942 bleek dat Groot-BritanniëBrittannië haar achterstand op het gebied van jachtvliegtuigen had ingehaald met de nieuwe [[Spitfire]] Mk IX. De Duitse jagers, de Bf 109F en de Fw 190A waren vooral op grote hoogte in het nadeel. Daarom probeerde men de Fw 190 te verbeteren door wijdere vleugels, een krachtigere motor en een drukcabine aan te brengen. Na drie prototypen werd de B-serie opgeheven door problemen aan de drukcabine.

=== Focke-Wulf Fw 190C ===

De opvolger van de Fw 190B werd de 190C. Dit type werd aangedreven door een Daimler-Benz DB 603. Ook werden een turbocompressor en ringvormige radiators aangebracht. Verscheidene prototypen werden gebouwd, maar de Fw 190V-16 kreeg de nieuwe Daimler-Benz DB 603E -motor met een vermogen van 1800 pk. De snelheid ging hierdoor omhoog naar 725  km/u. Tussen 1943 en begin 1944 werden vijf prototypen uit de C-serie getest. De toestellen hadden een spanwijdte gekregen van 12.,30 meter en een oppervlakte van 20.,20 m². De bewapening bestond uit twee 7.92  mm -mitrailleurs en vijf 20  mm -kanonnen. Uiteindelijk zijn er 9 prototypen uit de C-serie gebouwd. Men bleef echter problemen ondervinden en het programma werd geschrapt.

=== Focke-Wulf Fw 190D ===

Ondertussen was de D-serie ontwikkeld. Dit type voldeed wel. Het eerste prototype, de Fw 190V-17, was een Fw 190A-0 uitgerust met een Junkers Jumo 213-1001-S -motor van 1750 pk, een drukcabine en een spanwijdte van 12.,30 m. De romp werd door de nieuwe motor 60  cm langer aan de voorkant en 50  cm langer aan de achterkant.

Het toestel vloog voor het eerst in 1944 en voldeed uitstekend. Een hele serie prototypen volgden voordat de eerste serie, de Fw 190D-0, in productie kon gaan. Omdat deze serie gebaseerd was op de Fw 190A-8 werd besloten met de nummering door te gaan. De eerste productieserie heette dan ook de Fw 190D-9 (Dora-Neun). De D-9 werd ontwikkeld vanuit het frame van de Fw 190A-8 met een Junkers Jumo 213 -motor met een vermogen van 2240 pk. De standaardbewapening bestond uit twee 13  mm -mitrailleurs, twee 20  mm -kanonnen en plaats voor een 250  kg -bom of een 300 liter -afwerpbare brandstoftank. De eerste toestellen kwamen in de herfst van 1944 in dienst. De enige subvariant was de D-9/R11, uitgerust met een PKS 12 -navigatiesysteem. De D-10 werd nooit gebouwd, en van de D-11 zijn slechts 7 prototypen gebouwd.

**De volgende versie werd de D-12. Het toestel kreeg de Junkers Jumo 213F -motor met een vermogen van 1750 pk. Door het einde van de oorlog zijn er van deze versie maar enkele exemplaren gebouwd.

=== Focke-Wulf Fw 190F ===

Al snel was gebleken dat de Fw 190 geschikt was voor meer doelen dan jachtvliegtuig alleen. Daarom werd er voor de specifieke rol als grondondersteuningsjager de Fw 190F ontwikkeld. De basis was de Fw 190A-5/U3, met een versterkt landingsgestel, een 300 liter -afwerpbare brandstoftank onder de romp en vier 50  kg -bommen onder de vleugels. De F-serie kreeg ook een betere bepantsering voor piloot, motor en brandstof.

** Van deze eerste modellen zijn zo’n 25 à 30 toestellen gebouwd, vooral voor testen en training. De F-1 was gebaseerd op de Fw 190A-4.

** De F-2 kan het eerste echte productiemodel van de F-serie genoemd worden. Er zijn 271 exemplaren van gebouwd. Het type was identiek aan de F-1, op de cockpit na, welke beter uitzicht bood. Er kon maximaal 450  kg bommen meegevoerd worden. Een aantal van de F-2-toestellen werd uitgevoerd in de /trop -versie, voor gebruik in Italië en Tunesië.

** Deze versie, gebaseerd op het frame van de Fw 190A-6, werd bij Arado gebouwd. De productie was goed voor ca. 250 toestellen. Onder de vleugels konden twee 250  kg bommen of twee droptanks van 300 liter worden gehangen. De Fw 190F-3/R1 was een versie met een simpeler bominstallatie. De -/R3 was een uitvoering als speciale tankvernietiger, met twee 30  mm -kanonnen onder de vleugels.

** Vanaf de Fw 190F-3 is met de nummering niet op volgorde doorgegaan, omdat men de nummering wilde baseren op het frame waaruit het toestel ontwikkeld is. Vandaar dat de F-4, F-5, F-6 en F-7 kwamen te vervallen. Daarom werd doorgegaan vanaf de Fw 190A-8, omdat het toestel is gebaseerd op de Fw 190A-8. In totaal zijn 385 van deze toestellen gebouwd. Van de F-8 serie bestaat een groot aantal subversies. De eerste versie, de Fw 190F-8/U-1, was een speciale trainerversie waarvan er slechts enkele zijn geleverd. De Fw 190F-8/U2, /U3, /U14 en /U15 waren allemaal versies waarbij een torpedo aan het toestel gehangen kon worden. De /R1, /R2, en /R3 waren versies met vier 50  kg -bommen ofwel twee 30  mm -kanonnen in gondels, in twee verschillende configuraties. De -/R5 was een niet gebouwde versie van de Fw 190F-8/R3. De R-13: een nachtjager/grondondersteuningsjager voorzien van extra navigatieapparatuur, twee 13  mm MG 131 -mitrailleurs in de neus en maximaal 1500  kg aan bommenlast. De -/R14, -/R15 en -/R16 waren allemaal torpedobommenwerperversies van de Fw 190. Verder waren er nog meer producties van het toestel met vierentwintig 55  mm R4/M -raketten, veertien 100  kg RBS.B/F21 -raketten, twee clusters van drie 280  mm WGr.28 -raketten enzovoorts.

** De productie van dit model liep parallel aan die van de F-8. Het toestel kreeg nog betere bepantsering en een BMW 601TS/TH -motor met een vermogen van 2000 pk. Door het einde van de oorlog zijn er van dit type maar weinig gebouwd.

** De bouw van de Fw 190F-10 t/m F-17 werd gepland, maar door het einde van de oorlog zijn de versies nooit in productie gekomen.

De Fw 190G kwam eerder in productie dan de F-serie, door de veel eenvoudiger constructie. Het toestel werd gebaseerd op de Fw 190A-4/U8 en de Fw 190A-5/U3, waarbij de mitrailleurs in de neus werden weggelaten. Voor de eigen bewapening waren alleen twee 20  mm MG 151/20 -kanonnen overgebleven.

** Van de voorserie zijn slechts enkele exemplaren gebouwd. Ze konden voorzien worden van een bommenlast van 500 of 1000  kg.

** Van het eerste productiemodel uit de G-serie zijn 49 toestellen gebouwd. Het landingsgestel was dusdanig versterkt dat het toestel 1800  kg aan bommenlast kon meevoeren. Onder de vleugels waren standaard twee 300 liter -afwerpbare brandstoftanks aangebracht. De BMW 801D-2 -motor met een vermogen van 1700 pk was korter in het toestel gemonteerd waardoor de totale lengte 8,80 meter bedroeg. De enige variant van de Fw 190G-1, de G-1/trop, werd tussen februari en mei 1943 geleverd.

** Op basis van een Fw 190A-5 -frame werden 468 Fw 190G-2 -toestellen gebouwd. De neus was langer dan die van de G-1, en door gebruik van Messerschmitt-rekken onder de vleugels konden de toestellen met behulp van afwerpbare brandstoftanks wel 1550  km ver vliegen. Een aantal van deze toestellen is uitgebracht als G-2/trop, voor gebruik in Noord-Afrika, Italië en het zuiden van de Sovjetunie.

** Vanaf oktober 1943 is een onbekend aantal toestellen van het type G-3 geproduceerd. De G-3 was identiek aan de G-2, maar dan met een PKS 11 -autopiloot en bomrekken van Focke-Wulf. Enkele toestellen zijn uitgerust als G-3/trop. De enige bekende subvariant was de G-3/R5, met een viertal bomrekken voor 50  kg bommen.

** Van het type G-4 is een onbekend aantal toestellen gebouwd, met drie ETC-503 -bomrekken.

** Van dit type is een enkel testtoestel bekend, met een torpedovormige brandstoftank van 900 liter.

** De laatste uitvoering van de G-serie werd de G-8. Een onbekend aantal toestellen, gebaseerd op het frame van de Fw 190A-8, is geproduceerd tussen september 1943 en februari 1945. De Fw 190G-8/R4 was een versie met een opgevoerde 801D-2 -motor. De Fw 190G-8/R5 had een BMW 801TV -motor van 2000 pk en vier ETC-50 -bomrekken, naast het al aanwezige ETC-501 -bommenrek.

== Specificaties (Fw 190A-8) ==

=== Algemene specificaties ===

*'''Spanwijdte''': 10.,50 m

*'''Lengte''': 8.,84 m

*'''Hoogte''': 3.,96 m

*'''Vleugeloppervlakte''': 18.,30 m²

*'''Leeggewicht''': 3170  kg

*'''Maximaal gewicht''': 4900  kg

=== Prestaties ===

*'''Maximale snelheid''': 654  km/u

*'''Kruissnelheid''': 480  km/u

*'''Actieradius''': 805  km

*'''Klimsnelheid''': 15  m/s

=== Bewapening ===

*'''Boordgeschut''':

*2 x 13  mm gesynchroniseerde MG 131 -mitrailleurs in de neus ''en''

*2 x 20  mm MG 151/20 -mitrailleurs in de vleugels