Wikipedia

Apostolisch Genootschap: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
 
(28 tussenliggende versies door 18 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1:
[[Bestand:LeidenApostolischGenootschap2020.jpg|thumb|Apostolisch Genootschap Leiden (2020)]]
[[FileBestand:Apostolisch Genootschap.JPG|thumb|Apostolisch Genootschap in Amsterdam (2012)]]
 
Het '''Apostolisch Genootschap''' is [[de jure|in juridische zin]]<ref>{{Citeer web|url=https://www.apgen.nl/anbi/|titel=ANBI - Apostolisch Genootschap|bezochtdatum=2020-07-24|werk=www.apgen.nl|archiefurl=https://web.archive.org/web/20200806211256/https://www.apgen.nl/|archiefdatum=6 augustus 2020|dodeurl=nee}}</ref> een [[kerkgenootschap]]. Het werd in [[1951]] opgericht in [[Nederland]] en heeft zich sindsdien ontwikkeld van een gesloten groepering met een [[Hiërarchie|hiërarchische]] en autoritaire cultuur<ref>{{Citeer boek|titel=Het apostolische Werk in Nederland (tegen de achtergrond van zijn ontstaan in Engeland en Duitsland)|auteurlink=|auteur=M.J. Tang|medeauteurs=|url=|uitgever=(Boekencentrum) Den Haag|datum=1e druk 1982, 4e druk 1989|pagina's=|ISBN=9023914724}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.rd.nl/kerk-religie/apostolischen-geven-fouten-toe-1.1679928|titel=Apostolischen geven fouten toe|bezochtdatum=2020-07-24|werk=RD.nl|taal=}}</ref> naar een [[Liberalisme|liberale]] [[levensbeschouwing]]. Het genootschap heeft anno 2020 een [[Vrijzinnigheid|vrijzinnige]] visie op [[God (algemeen)|God]], de [[schepping]] en de plaats van de [[mens]] hierin en kan worden gerekend tot het [[Religieus humanisme|religieus-humanisme]].<ref>{{aut|Jan N. Bremmer}}, ''Van zendelingen, zuilen en zapreligie tweehonderd jaar godsdienst in Nederland en het Apostolisch Genootschap'', {{ISBN |9789059720954}}</ref>
 
== Organisatie ==
Het genootschap komt voort uit een afsplitsing van de "Hersteld Apostolische Zendinggemeente in de Eenheid der Apostelen" (later [[Nieuw-Apostolische Kerk (kerkgenootschap)|Nieuw-Apostolische kerk]]) onder leiding van [[Lambertus Slok]]. Op landelijk niveau werkt het genootschap samen met de [[Algemene Doopsgezinde Sociëteit]], [[Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB|Vrijzinnigen Nederland]], de [[Vereniging van Vrijzinnige Protestanten]], en de [[Remonstranten]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.nieuwwij.nl/interview/meer-dan-ooit-leren-we-dat-wij-het-nieuwe-ik-is/|titel="Meer dan ooit leren we dat ‘wij’ het ‘nieuwe ik’ is"|werk=Nieuw Wij|taal=|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210418003405/https://www.nieuwwij.nl/interview/meer-dan-ooit-leren-we-dat-wij-het-nieuwe-ik-is/|archiefdatum=18 april 2021|dodeurl=nee}}</ref>
Het ledental (stand per 31-12-20192020) ligt rond de 14.000, waarvan ruimer bijna 2.500 jeugdleden, 220ruim 200 aspirant-leden en circa 1.200 geregistreerde sympathisanten zijn.<ref>{{Citeer web|url=https://www.apgen.nl/anbi/jaarverslag-20192020/reguliere-activiteiten-en-resultaten/|titel=Reguliere activiteiten en resultaten - Apostolisch Genootschap|bezochtdatum=20202021-09-1510|werk=www.apgen.nl|taal=nl|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210825100837/https://www.apgen.nl/|archiefdatum=25 augustus 2021|dodeurl=nee}}</ref> Het Apostolisch Genootschap had anno 2017 een eigen vermogen van circa 440 miljoen euro.<ref>{{Bron?Citeer web|url=https://www.apgen.nl/contentassets/3752b2798f0f4f52b9cc1fb124dd6ef2/jaarverslag-2017-def.pdf|2020titel=jaarverslag 2017|08bezochtdatum=2021-09-10|27archiefurl=https://web.archive.org/web/20210825100837/https://www.apgen.nl/|archiefdatum=25 augustus 2021|dodeurl=nee}}</ref>
 
== Vrijzinnigheid ==
De geloofsopvatting van het Apostolisch Genootschap is anno 2012 te plaatsen onder de [[vrijzinnigheid]]. Er is geen algemeen omlijnd godsbeeld binnen het Apostolisch Genootschap. Zo bleek uit een onderzoek van Frederique Demeijer in 2020, bestaande uit interviews met achttien leden, dat sommigen God zagen als een creatieve kracht en anderen als liefdevolle macht tussen mensen.<ref>{{Citeer web|url=https://research.vu.nl/en/publications/from-god-as-apostle-to-religious-humanism-the-image-of-god-of-mem|titel=From 'God as apostle' to religious-humanism: The image of God of members of six social generations of the Apostolic Society|bezochtdatum=|auteur=|achternaam=Demeijer|voornaam=Frederique|datum=|uitgever=Vrij Universiteit Amsterdam|taal=en|archiefurl=https://web.archive.org/web/20200723083512/https://research.vu.nl/en/publications/from-god-as-apostle-to-religious-humanism-the-image-of-god-of-mem|archiefdatum=23 juli 2020|dodeurl=nee}}</ref> De [[Bijbel (christendom)|Bijbel]] ziet men als een verzameling verhalen, morele lessen en waardevolle metaforen, echter niet als het absolute en enige [[Woord van God]]. Kenmerkend aanvoor het genootschap is dat er een hoge mate van vrijzinnigheid is, met tegelijkertijd hechte saamhorigheid in combinatie met een goede organisatiestructuur, wat het tot een ervaringsgerichtervaringsgerichte en praktische levensbeschouwing maakt. Zo verrichten leden relatief veel [[vrijwilligerswerk]] .<ref>{{Citeer tijdschrift|achternaam=de Jonge|voornaam=Gert|medeauteurs=|taal=|url=https://issuu.com/volzin/docs/volzin_22_9_november_2012|titel=Het nieuwe vrijzinnige alternatief|jaargang=22|tijdschrift=Volzin Magazine|datum=09-11-2012|archiefurl=https://web.archive.org/web/20220107203224/https://issuu.com/volzin/docs/volzin_22_9_november_2012|archiefdatum=7 januari 2022|dodeurl=nee}}</ref>
 
In de [[statuten]] verwoordt het genootschap de geloofsopvatting als volgt (versie 2019): het Apostolisch Genootschap bouwt voort op de gezindheid van [[Jezus (historisch)|Jezus van Nazareth]] en van ongekend velen die hierin zijn voorgegaan. De schepping wordt ervaren als een niet te bevatten [[mysterie]] (…) vanuit het geloof dat alle leven uit één oorsprong voortkomt. ‘God’ gebruikt het Apostolisch Genootschap om een naam te geven aan dat wat overstijgt (…). Apostolischen willen in liefde werken aan een menswaardige wereld (…) door het licht van de [[Agape (Grieks woord)|liefde]] te koesteren en van generatie op generatie over te dragen.<ref>{{Citeer web|url=https://www.apgen.nl/anbi/statuten/|titel=Statuten Apostolisch Genootschap|bezochtdatum=|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=Lubbers en Dijk notarissen te Amsterdam|taal=|archiefurl=https://web.archive.org/web/20211228064021/https://www.apgen.nl/|archiefdatum=28 december 2021|dodeurl=nee}}</ref>
 
Op verzoek van en bekostigd door het Apostolisch Genootschap is er in 2020 een [[leerstoel]] Religieus Humanisme en Compassie met een [[bijzonder hoogleraar]] ingesteld aan de Faculteit Religie en Theologie van de [[Vrije Universiteit Amsterdam|Vrije Universiteit te Amsterdam]]. Doel van deze leerstoel is om de religieus-humanistische traditie beter te bestuderen, [[wetenschap]]pelijk te publiceren en [[Docent|docenten]] en [[Student|studenten]] kennis te laten maken met dit gedachtegoed .<ref>{{Citeer web|url=http://www.godgeleerdheid.vu.nl/nl/nieuws-en-agenda/nieuwsarchief/2020/apr-jun/200401-hans-alma-bijzonder-hoogleraar-religieus-humanisme-en-compassie.aspx|titel=Hans Alma bijzonder hoogleraar Religieus Humanisme en Compassie|bezochtdatum=|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=01-04-2020|uitgever=Vrije Universiteit Amsterdam|taal=|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210120065358/http://www.godgeleerdheid.vu.nl/nl/nieuws-en-agenda/nieuwsarchief/2020/apr-jun/200401-hans-alma-bijzonder-hoogleraar-religieus-humanisme-en-compassie.aspx|archiefdatum=20 januari 2021|dodeurl=nee}}</ref>
 
== Geschiedenis ==
De [[Apostolischen|apostolische]] beweging begon rond [[1830]] in [[Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland|Groot-Brittannië]] als een opwekkingsbeweging onder invloed van de prediking van de [[Schotland|Schotse]] [[predikant]] [[Edward Irving]] (1792-1834), een geestelijke en [[theoloog]] in de [[Kerk van Schotland]], als een opwekkingsbeweging. Eén van de belangrijkste thema's van Irvings preken was de [[Wederkomst van Jezus|wederkomst van Christus]] (de tweede Advent). DezeJuist boodschapvoordat werd[[William opgepiktMiller door(predikant)|William notabelen uit [[LondenMiller]]. Hierop(1782-1849) werdenin de1832 zogenaamdedeze ''<nowiki/>'Albury-conferenties'''[[Adventisme|adventistische]] gehoudenboodschap om de wederkomstbegon te versnellen.prediken Dit wordt gezien als het startpunt vanin de [[KatholiekVerenigde Apostolische KerkStaten]]. Centraallanceerde inIrving dedeze kerkboodschap, stonddie eenwerd zoopgepikt letterlijkedoor mogelijkenotabelen interpretatie van de Bijbel. Dat hield onder meer in dat men meende dat de geestesgaven (profetie,uit [[Christelijke glossolalie|spreken in tongenLonden]]. enHierop genezingen)werd enin ambten1845 uitvan het29 nieuwtestamentischapril christendomtot nog1 steeds actueel waren voormei de kerk.zogenaamde Het''<nowiki/>'Albury meestConference''' kenmerkendegehouden van de nieuwe kerk was het ambt vanin [[apostelAlbany (New York)|Albany]], dat inom de christelijkewederkomst kerkte naversnellen. hetDit Nieuwewordt Testamentgezien wasals vervangenhet doorstartpunt van de leiding[[Katholiek doorApostolische [[bisschopKerk]]pen. De apostel kreeg het hoogste geestelijke gezag in de apostolische gemeenten.
 
Centraal in de kerk stond een zo letterlijke mogelijke interpretatie van de Bijbel. Dat hield onder meer in dat men meende dat de geestesgaven (profetie, [[Christelijke glossolalie|spreken in tongen]] en genezingen) en ambten uit het nieuwtestamentisch christendom nog steeds actueel waren voor de kerk. Het meest kenmerkende van de nieuwe kerk was het ambt van [[apostel]], dat in de [[Christendom|christelijke kerk]] na het [[Nieuwe Testament]] was vervangen door de leiding door [[bisschop]]pen. De apostel kreeg het hoogste geestelijke gezag in de apostolische gemeenten.
Door [[Christelijke zending|zending]] kwam deze beweging in [[1863]], via [[Duitse Bond|Duitsland]], onder leiding van [[Friedrich Wilhelm Schwartz]] naar [[Amsterdam]] om in Nederland de ''apostolische boodschap'' uit te dragen. Als naam kreeg deze zending de [[Hersteld Apostolische Zendingkerk]] (HAZK). Na het overlijden van Schwartz in 1895 ontbrandde een opvolgingsstrijd die tot gevolg had dat de kerk zich splitste en naast de HAZK ontstond de [[Hersteld Apostolische Zendinggemeente in de Eenheid der Apostelen]] (HAZEA). Deze maakte deel uit van de Duitse [[Nieuw-Apostolische Kerk (kerkgenootschap)|Neuapostolische Kirche]] (NAK). De NAK werd geleid door een 'stamapostel' die leiding gaf aan alle individuele apostelen in diverse landen.<ref>{{Citeer boek|titel=Nieuw licht op oude wegen. De wegen die de apostolische beweging volgde vanaf de oorsprong (circa 1830) tot het Apostolisch Genootschap anno 2011|auteurlink=|auteur=B. Brand|medeauteurs=|taal=nl|url=|uitgever=Eburon|datum=1 november 2013|pagina's=|ISBN=}}</ref>▼
 
▲Door [[Christelijke zending|zending]] kwam deze beweging in [[1863]], via [[Duitse Bond|Duitsland]], onder leiding van [[Friedrich Wilhelm Schwartz]] (1815-1895) via [[Duitse Bond|Duitsland]] naar [[Amsterdam]], om ook in Nederland de ''apostolische boodschap'' uit te dragen., Alsonder naamde kreeg deze zending denaam [[Hersteld Apostolische Zendingkerk]] (HAZK). NaEr ontbrandde een opvolgingsstrijd na het overlijden van Schwartz in 1895 ontbrandde een opvolgingsstrijd die tot gevolg had dat de kerk zich splitste. en naastNaast de HAZK ontstond de [[Hersteld Apostolische Zendinggemeente in de Eenheid der Apostelen]] (HAZEA). Deze maakte deel uit van de Duitse [[Nieuw-Apostolische Kerk (kerkgenootschap)|Neuapostolische Kirche]] (NAK). De NAK werd geleid door een 'stamapostel' die leiding gaf aan alle individuele apostelen in diverse landen.<ref>{{Citeer boek|titel=Nieuw licht op oude wegen. De wegen die de apostolische beweging volgde vanaf de oorsprong (circa 1830) tot het Apostolisch Genootschap anno 2011|auteurlink=|auteur=B. Brand|medeauteurs=|taal=nl|url=|uitgever=Eburon|datum=1 november 2013|pagina's=|ISBN=}}</ref>
Het Apostolisch Genootschap is in 1951 opgericht na een schisma in 1946. Aanleiding voor deze scheuring was het uit elkaar groeien van de HAZEA en de Duitse Neuapostolische Kirche tijdens het 36-jarig apostolaat van [[Johannes Hendrik van Oosbree]] (1862-1946). De HAZEA groeide in deze tijd van 7400 naar circa 30.000 leden. Van Oosbree liet de wederkomstgedachte los en Bijbelteksten moesten niet langer letterlijk geïnterpreteerd worden. Tevens koppelde Van Oosbree de christusnaam van Jezus los van de historische persoon uit [[Nazareth (Israël)|Nazareth]], en beschouwde die naam meer als een arbeidsnaam, die "in deze tijd" ook door anderen gedragen kon worden. Het ging niet langer om het geloof ''in'' Jezus, maar het geloof ''van'' Jezus en in het bijzonder diens [[Normen en waarden|gezindheid]]. Van Oosbree zag het als zijn opdracht om de gezindheid van Jezus van Nazareth "tijdsovereenkomstig" gestalte te geven. Hiermee creëerde hij voor zichzelf ruimte om af te wijken van interpretaties op basis van de letterlijke Bijbeltekst. De Duitse stamapostel Bischoff, die in de apostolische hiërarchie boven Van Oosbree stond, was niet blij met deze ontwikkeling naar minder orthodoxe opvattingen. Echter, gezien de populariteit van de Nederlandse apostel en de groei van de gemeenten vond hij het ook niet opportuun om in te grijpen.▼
 
▲Het Apostolisch Genootschap is in 1951 opgericht na een schisma in 1946. Aanleiding voor deze scheuring was het uit elkaar groeien van de HAZEA en de Duitse Neuapostolische KircheNAK tijdens het 36-jarig apostolaat van [[Johannes Hendrik van Oosbree]] (1862-1946). De HAZEA groeide in deze tijd van 7400 naar circa 30.000 leden. Van Oosbree liet de wederkomstgedachte los en Bijbelteksten moesten niet langer letterlijk geïnterpreteerd worden. Tevens koppelde Van Oosbree de christusnaam van [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Jezus]] los van de [[Jezus (historisch)|historische]] persoonJezus uit [[Nazareth (Israël)|Nazareth]],. enHij beschouwde die naam meer als een arbeidsnaam, die "in deze tijd" ook door anderen gedragen kon worden. Het ging niet langer om het geloof ''in'' Jezus, maar om het geloof ''van'' Jezus en in het bijzonder diens [[Normen en waarden|gezindheid]]. Van Oosbree zag het als zijn opdracht om de gezindheid van [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Jezus van Nazareth]] "tijdsovereenkomstig" gestalte te geven. Hiermee creëerde hij voor zichzelf ruimte om af te wijken van interpretaties op basis van de letterlijke Bijbeltekst. De Duitse stamapostel Johann Gottfried Bischoff (1871-1960), die in de apostolische hiërarchie boven Van Oosbree stond, was niet blij met deze ontwikkeling naar minder orthodoxe opvattingen. Echter, gezien de populariteit van de Nederlandse apostel en de groei van de gemeenten, vond hij het ook niet opportuun om in te grijpen.
Toen Van Oosbree overleed in 1946 deed Bischoff een poging om de HAZEA weer binnen het gareel van de NAK te krijgen door een orthodoxe opvolger voor Van Oosbree te kiezen, J. Jochems, die al "hulpapostel" was. Van Oosbree had echter ook eigenmachtig zelf een opvolger notarieel laten vastleggen. Dit was Lambertus Slok (1904-1984), met 41 jaar toen de jongste districtsvoorganger. De meeste leden van de HAZEA volgden Slok, ook al oordeelde de rechter dat Jochems op de juiste wijze als apostel was aangesteld. Lambertus Slok bouwde voort op de door Van Oosbree ingezette lijn en introduceerde het "God als mens"-evangelie. De apostel werd hierin gezien als de "tijdovereenkomstige Christus".<ref>{{Citeer boek|titel=Over apostolisch-zijn gesproken… Zes generaties lidmaten over de rol van het Apostolisch Genootschap in hun leven|auteurlink=|auteur=F. Demeijer|medeauteurs=|taal=|url=|uitgever=Eburon|datum=16 december 2020|pagina's=|ISBN=}}</ref> Dit betekende dat de apostel de enige was in de gemeente die met gezag kon spreken en dat zijn opvattingen niet mochten worden getoetst aan andere bronnen.
 
Toen Van Oosbree in 1946 overleed deed Bischoff een poging om de HAZEA weer binnen het gareel van de NAK te krijgen door Jan Jochems (1879-1947), die al "hulpapostel" was, als een [[Orthodoxie|orthodoxe]] opvolger voor Van Oosbree te kiezen. Van Oosbree had zelf echter ook eigenmachtig een opvolger [[Notaris|notarieel]] laten vastleggen. Dit was Lambertus Slok (1904-1984) die toen met 41 jaar de jongste districtsvoorganger was. De meeste leden van de HAZEA volgden Slok, ook al oordeelde de [[rechter]] dat Jochems op de juiste wijze als apostel was aangesteld.
Voor zijn volgelingen was dit aanvankelijk geen groot probleem. Lambertus Slok was een charismatische man, de leider waar ze op dat moment behoefte aan hadden. In de jaren zeventig vond de tweede [[feministische golf]] plaats en ontstond de [[flowerpower]]beweging. Vanuit het Apostolisch Genootschap werd terughoudend gereageerd op deze ontwikkelingen. Dat begon te wringen bij de leden.<ref>{{Citeer web|url=https://www.rd.nl/artikel/905306-apostolische-jongere-van-nu-zit-in-whatsappgroep-met-de-apostel|titel=Apostolische jongere van nu zit in WhatsAppgroep met de apostel|bezochtdatum=18 december 2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=Reformatorisch Dagblad|taal=}}</ref>▼
 
▲Slok bouwde voort op de door Van Oosbree ingezette lijn en introduceerde het "God als mens"-[[evangelie]]. De apostel werd hierin gezien als de "tijdovereenkomstige Christus".<ref>{{Citeer boek|titel=Over apostolisch-zijn gesproken… Zes generaties lidmaten over de rol van het Apostolisch Genootschap in hun leven|auteurlink=|auteur=F. Demeijer|medeauteurs=|taal=|url=|uitgever=Eburon|datum=16 december 2020|pagina's=|ISBN=}}</ref> Dit betekende dat de apostel de enige was in de gemeente die met gezag kon spreken en dat zijn opvattingen niet mochten worden getoetst aan andere bronnen. Voor zijn volgelingen was dit aanvankelijk geen groot probleem. Lambertus Slok was een charismatische man, de leider waar ze op dat moment behoefte aan hadden. In de jaren zeventig vond de tweede [[tweede feministische golf]] plaats en ontstond de [[flowerpower]]beweging. Vanuit het Apostolisch Genootschap werd terughoudend gereageerd op deze ontwikkelingen. Dat begon te wringen bij de leden.<ref>{{Citeer web|url=https://www.rd.nl/artikel/905306-apostolische-jongere-van-nu-zit-in-whatsappgroep-met-de-apostel|titel=Apostolische jongere van nu zit in WhatsAppgroep met de apostel|bezochtdatum=18 december 2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=Reformatorisch Dagblad|taal=|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201223092613/https://www.rd.nl/artikel/905306-apostolische-jongere-van-nu-zit-in-whatsappgroep-met-de-apostel|archiefdatum=23 december 2020|dodeurl=nee}}</ref>
Lambertus Slok overleed in [[1984]]. In zijn testament had hij zijn zoon Jan L. Slok aangewezen als opvolger. Deze wees het begrip van de apostel als "tijdovereenkomstige Christus" af en vond dat ieder mens de "Christusgezindheid" moest uitdragen. Tevens heeft hij bepaalde vernieuwingen in de liturgie en organisatie doorgevoerd. Vrouwen konden vanaf de [[1990-1999|jaren negentig]] [[geestelijk verzorger]] worden en relaties tussen [[Heteroseksualiteit|hetero]]stellen en [[Homoseksualiteit|homoparen]] werden geheel gelijk gesteld.<ref>{{Citeer web|url=https://www.nu.nl/boek/2625370/kerken-komen-kast-in-boek.html|titel=Kerken komen uit de kast in boek|bezochtdatum=|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=|taal=}}</ref> Jan Slok bleef niet aan tot zijn dood en wees in [[2001]] Dick Riemers aan als zijn opvolger. Onder Riemers zette het Apostolisch Genootschap stappen richting het religieus humanisme. In [[2011]] werd Bert Wiegman de nieuwe apostel. Onder zijn leiding werden de geloofsopvatting en statuten in meer vrijzinnige geest vastgelegd. Ook werd meer samenwerking gezocht met vrijzinnige (religieuze) organisaties.▼
 
▲Lambertus Slok overleed in [[1984]]. In zijn testament had hij zijn zoon Jan L. Slok, meestal aangeduid als Slok junior, aangewezen als opvolger. Deze wees het begrip van de apostel als "tijdovereenkomstige Christus" af en vond dat ieder mens de "Christusgezindheid" moest uitdragen. Tevens heeft hijJan. L. Slok bepaalde vernieuwingen in de [[liturgie]] en organisatie doorgevoerd. Vrouwen konden vanaf de [[1990-1999|jaren negentig]] [[geestelijk verzorger]] worden en relaties tussen [[Heteroseksualiteit|hetero]]stellen en [[Homoseksualiteit|homoparen]] werden geheel gelijk gesteld.<ref>{{Citeer web|url=https://www.nu.nl/boek/2625370/kerken-komen-kast-in-boek.html|titel=Kerken komen uit de kast in boek|bezochtdatum=|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=|taal=}}<|archiefurl=https://ref> Jan Slok bleef niet aan tot zijn dood en wees in [[2001]] Dick Riemers aan als zijn opvolgerweb. Onder Riemers zette het Apostolisch Genootschap stappen richting het religieus humanismearchive. In [[2011]] werd Bert Wiegman de nieuwe apostelorg/web/20210716041134/https://www.nu. Onder zijn leiding werden de geloofsopvatting en statuten nl/boek/2625370/kerken-komen-kast-in meer vrijzinnige geest vastgelegd-boek.html|archiefdatum=16 Ookjuli werd meer samenwerking gezocht met vrijzinnige (religieuze) organisaties.2021|dodeurl=nee}}</ref>
 
Slok junior bleef niet aan tot aan zijn dood. Hij wees in [[2001]] Dick Riemers aan als zijn opvolger. Onder Riemers zette het Apostolisch Genootschap stappen richting het religieus humanisme. In [[2011]] werd Bert Wiegman de nieuwe apostel. Onder zijn leiding werden de geloofsopvatting en statuten in meer vrijzinnige geest vastgelegd. Ook werd meer samenwerking gezocht met vrijzinnige (religieuze) organisaties.
 
== Apostelambt ==
Naar het voorbeeld van de twaalf [[apostelApostel|twaalf apostelen]]en van [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Jezus]] werden vanaf [[1832]] invloedrijke personen zoals [[Henry Drummond]] in [[Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland|Groot-Brittannië]] '[[Roeping (religieus)|geroepen]]' tot het apostelambt en uitgezonden.<ref>{{Citeer boek|titel=Het Apostolische Werk in Nederland tegen de achtergrond van zijn ontstaan in Engeland en Duitsland.|auteurlink=|auteur=M.J. Tang|medeauteurs=|taal=nl|url=http://www.apostolischen.nl/APuittreksel.htm|uitgever=Boekencentrum|datum=1e druk 1982, 4e druk 1989|pagina's=|ISBN=9023914724|archiefurl=https://web.archive.org/web/20170129025031/http://www.apostolischen.nl:80/APuittreksel.htm|archiefdatum=29 januari 2017|dodeurl=nee}}</ref> De [[apostolischen|apostolische]] beweging kende sinds de oprichting een hiërarchische en sterk [[Autoritarisme (politicologie)|autoritaire]] cultuur, waarin sinds de 19<sup>e</sup>19e eeuw de apostel de centrale figuur was. Het [[Hersteld Apostolische Zendingkerk|'nieuwe licht']] zorgde ervoor dat het woord van de levende apostel belangrijker werd dan de woorden van de Bijbelse apostelen. Deze gold als de hoogste waarheid<ref>{{Citeer web|url=https://web.archive.org/web/20200815133845/https://www.nrc.nl/nieuws/1996/12/23/religieus-genootschap-volgt-gewone-apostel-7336509-a1051137|titel=Religieus Genootschap volgt 'gewone' Apostel|bezochtdatum=2020-08-15|datum=23 december 1996|werk=NRC|archiefdatum=15 augustus 2020|archiefurl=https://web.archive.org/web/20200815133845/https://www.nrc.nl/nieuws/1996/12/23/religieus-genootschap-volgt-gewone-apostel-7336509-a1051137|dodeurl=unfit}}</ref> en kritiek hierop werd niet geaccepteerd.<ref>{{Citeer web|url=https://visie.eo.nl/artikel/2004/06/heb-je-je-verstand-soms-verloren|titel=‘Heb je je verstand soms verloren?’|bezochtdatum=2020-08-15|werk=Visie|taal=|archiefurl=https://web.archive.org/web/20200920104811/https://visie.eo.nl/artikel/2004/06/heb-je-je-verstand-soms-verloren|archiefdatum=20 september 2020|dodeurl=nee}}</ref> Vanaf de laatste eeuwwisseling verminderde deze vorm van [[persoonsverheerlijking]] bij het Apostolisch Genootschap en kreeg het individu meer ruimte.<ref>{{Citeer web|url=https://www.apgen.nl/leden/bibliotheek/hoe-de-luiken-opengingen/|titel=Hoe de luiken opengingen - Apostolisch Genootschap|bezochtdatum=2020-08-15|werk=www.apgen.nl|taal=|archiefurl=https://web.archive.org/web/20200806211256/https://www.apgen.nl/|archiefdatum=6 augustus 2020|dodeurl=nee}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.rd.nl/kerk-religie/apostolischen-geven-fouten-toe-1.1679928|titel=Apostolischen geven fouten toe|bezochtdatum=2020-08-15|werk=RD.nl|taal=}}</ref>' Anno 2014 werd de rol van de apostel binnen het genootschap beschreven als hoofd van de gemeenschap, [[bestuursvoorzitter]], eindverantwoordelijke voor de geestelijke verzorging en [[primus inter pares]].<ref>{{Citeer boek|titel=Dé vrijzinnigheid|auteurlink=|auteur=Erik Jan Tillema|medeauteurs=|taal=|url=https://www.bol.com/nl/p/de-vrijzinnigheid/9200000020950630/|uitgever=Brave New Books|datum=1ste druk maart 2014, 2de druk november 2017|pagina's=|ISBN=|pagina=20|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201017141557/https://www.bol.com/nl/p/de-vrijzinnigheid/9200000020950630/|archiefdatum=17 oktober 2020|dodeurl=nee}}</ref>
 
Op 17 april 2022 heeft Bert Wiegman de eindverantwoordelijkheid voor de geestelijke verzorging overgedragen aan Nanda Ziere en Marten van der Wal. De ambtsnaam apostel wordt niet meer gebruikt door Ziere en Van der Wal, zij willen zelf de aanduiding 'eerstverantwoordelijke voorganger' gebruiken.<ref>{{Citeer web|url=https://www.apgen.nl/over-ons/actueel/apostolisch-genootschap-verder-zonder-apostel|titel=Apostolisch genootschap verder zonder apostel|bezochtdatum=2022-04-19|datum=2022-04-17}}</ref>
=== Boek ''Apostelkind'' ===
 
In 2020 verscheen het boek ''[[Apostelkind]]'' van oud-lid Renske Doorenspleet ([[1973]]). Dit boek beschrijft kort de ontstaansgeschiedenis van het Apostolisch Genootschap, maar richt zich vooral op het genootschap in de periode van halverwege de jaren 60 van de twintigste eeuw tot 2001. De auteur combineerde archief- en bronnenonderzoek met haar persoonlijke herinneringen. Doorenspleet heeft in haar boek vooral kritiek op de [[Norm (sociale wetenschappen)|norm]]erende rol van de apostel, met name Lambertus Slok, en de uitwerking hiervan.▼
== Controverse ==
▲In 2020 verscheen het boek ''[[Apostelkind]]'', een boek van oud-lid Renske Doorenspleet ([[1973]]). Dit boek beschrijft kort de ontstaansgeschiedenis van het Apostolisch Genootschap, maar richt zich hier vooral op het genootschap in de periode van halverwege de jaren 60 van de twintigste eeuw tot 2001. De auteur combineerde archief- en bronnenonderzoek met haar persoonlijke herinneringen als voormalig lid. Doorenspleet heeft in haar boek vooral kritiek op de [[Norm (sociale wetenschappen)|norm]]erende rol van de apostel, met name van Lambertus Slok, en de uitwerking hiervan.
 
Naar aanleiding van het boek heeft het Apostolisch Genootschap gesprekken georganiseerd met leden en oud-leden. Hieruit kwam de nodige kritiek naar voren en bood het bestuur van het Apostolisch Genootschap aansluitend op deze gesprekken publiekelijk excuses, door het NRC Handelsblad - met citaten uit de oorspronkelijke verklaring - beschreven als:
{{citaat|Volgens het genootschap was er „met''met name voor de eeuwwisseling"'' sprake van een hiërarchische cultuur die „mensen''mensen als beschadigend hebben ervaren"''. De organisatie zegt excuses aan te bieden „aan''aan iedereen die miskenning, beknelling en emotionele pijn ervaren heeft door de destijds heersende organisatiecultuur"''.<ref>{{Citeer nieuws | achternaam = van der Spek| voornaam = Boris| titel = Excuses Apostolisch Genootschap voor aanrichten ‘emotionele pijn’| datum = 11 oktober 2020| bezochtdatum = 2 november 2020| url = https://www.nrc.nl/nieuws/2020/10/11/excuses-apostolisch-genootschap-voor-aanrichten-emotionele-pijn-a4015567| uitgever = NRC Handelsblad|archiefurl=https://web.archive.org/web/20220107201803/https://www.nrc.nl/nieuws/2020/10/11/excuses-apostolisch-genootschap-voor-aanrichten-emotionele-pijn-a4015567|archiefdatum=7 januari 2022|dodeurl=nee}}</ref>}}
 
Vanaf 1 december 2020 is er een extern meldpunt voor (voormalige) leden met negatieve ervaringen.<ref>{{Citeer web |url=https://www.meldpuntapgen.nl/meldpuntregeling/ |titel=Meldpuntapgen |bezochtdatum=7 februari 2022 |archiefdatum=7 februari 2022 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20220207113936/https://www.meldpuntapgen.nl/meldpuntregeling/ |dodeurl=ja}}</ref> Het meldpunt heeft meer dan 150 meldingen ontvangen waarvan er 70 in behandeling zijn genomen.<ref>[https://www.apgen.nl/over-ons/reflectie-op-verleden/extern-meldpunt/ Reflectie op verleden]</ref> Een aantal leden en vooral oud-leden maakten in 2021 aanspraak op psychologische begeleiding of een schadevoorziening van maximaal 5000 euro.<ref>Dagblad Trouw, 17 april 2021, [https://www.trouw.nl/religie-filosofie/zeventig-klachten-psychische-schade-bij-meldpuntapostolisch-genootschap~bca74239/ ''Zeventig klachten ‘psychische schade’ bij meldpunt Apostolisch Genootschap'']. [https://web.archive.org/web/20210421060049/https://www.trouw.nl/religie-filosofie/zeventig-klachten-psychische-schade-bij-meldpuntapostolisch-genootschap~bca74239/ Gearchiveerd] op 21 april 2021.</ref>
 
== Literatuur (selectie) ==
* B. Brand, ''Nieuw licht op oude wegen. De wegen die de apostolische beweging volgde vanaf de oorsprong (circa 1830) tot het Apostolisch Genootschap anno 2011'', uitgeverij Eburon en de Stichting J.H. van Oosbreelezing, 2013.
* J.N. Bremmer, ''Van zendelingen, zuilen en zapreligie: tweehonderd jaar godsdienst in Nederland en het Apostolisch Genootschap''. Tekst van de zevende J.H. van Oostbreelezing, uitgeverij Eburon, 2006
* F. Demeijer, ''Over apostolisch-zijn gesproken…Zes generaties lidmaten over de rol van het Apostolisch Genootschap in hun leven.'' Uitgeverij Eburon, 2020 [https://research.vu.nl/en/publications/over-apostolisch-zijn-gesproken-zes-generaties-lidmaten-over-de-r Digitale versie van samenvatting en inhoudsopgave]
* R. Doorenspleet, ''Apostelkind'', uitgeverij Balans, 2020
 
== Zie ook ==
* [[Jezuïsme]]
* [[Unitarisme (theologie)|Unitarisme]]
 
== Externe linklinks ==
* [httphttps://www.apgen.nl/ Officiële websiteWebsite van het Apostolisch Genootschap in Nederland]
* https://www.vanoosbreestichting.nl/siteassets/documenten/boeken---samenvattingen/tekst-symposium-jan-bremmer.pdf
 
{{Appendix|2=
Regel 55 ⟶ 64:
{{References}}
}}
 
{{Commonscat|Apostolisch Genootschap}}
 
{{DEFAULTSORT:Apostolisch Genootschap}}
[[Categorie:Apostolisch kerkgenootschap]]
[[Categorie:ReligieReligieuze organisatie in Nederland]]
[[Categorie:Niet-trinitarische stroming]]
[[Categorie:Humanistische organisatie]]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Apostolisch_Genootschap"