Rebus sic stantibus: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
k Aanvulling |
||
| (23 tussenliggende versies door 19 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1:
'''''Rebus sic stantibus''''' betreft de '''clausula rebus sic stantibus''' en is een [[Latijn]]se
==Gebruik in het internationaal recht==
Volgens het [[internationaal recht]] kan een [[verdrag]] opgeschort of beëindigd worden, of een partij kan zich eruit terugtrekken, indien de omstandigheden veranderd zijn ten opzichte van het moment waarop het verdrag gesloten werd.<ref>[[Verdrag inzake het verdragenrecht|Verdrag van Wenen inzake het verdragenrecht]] (1969), artikel 62, paragraaf 1.</ref> Men beroept zich dan op ''rebus sic stantibus''. Het betreft een soort [[Imprevisieleer|imprevisie]].
Om te vermijden dat staten misbruik maken van het ''rebus sic stantibus''-beginsel, is het gebruik ervan aan strenge eisen onderworpen. Op ''rebus sic stantibus'' als grond voor de beëindiging van een bilateraal verdrag of de terugtrekking uit een multilateraal verdrag kan alleen een beroep worden gedaan als aan de volgende voorwaarden cumulatief is voldaan:<ref>Marc Bossuyt en Jan Wouters (2005): ''Grondlijnen van internationaal recht'', Intersentia, Antwerpen enz., blz. 101-102.</ref>
* de gewijzigde omstandigheid is niet veroorzaakt door een schending van het verdrag of het niet-nakomen van andere internationale verplichtingen door de verdragspartij die het beginsel inroept;
* het beginsel mag niet worden ingeroepen als het betreffende verdrag een grens vaststelt;
Regel 11:
* de verandering mag niet door de verdragspartijen zijn voorzien;
* het bestaan van de naderhand gewijzigde omstandigheden bij het sluiten van het verdrag was een belangrijke reden voor de instemming van de partijen om het verdrag te sluiten;
* het gevolg van de wijziging dient te zijn dat de strekking van verplichtingen die het verdrag oplegt geheel wordt gewijzigd.
''Rebus sic stantibus'' is overigens niet de enige manier waarop een verdrag beëindigd kan worden: dit kan ook door het sluiten van een nieuw verdrag, het niet-nakomen van elementaire zaken uit het verdrag door een partij, overmacht, bepalingen in het verdrag daaromtrent of als de partijen dat willen.
==Oorsprong==
Het was de canonist [[Gratianus]] die [[Augustinus van Hippo|Augustinus]] citeerde dat men kon afwijken van overeenkomsten bij veranderde omstandigheden. [[Bartolus]] haalde dit van de canonisten binnen in het [[ius commune]]. De Spaanse iusnaturalisten vestigden dit principe in Zuid-Amerika. [[Grotius]] boorde dit de grond in, behalve voor het volkerenrecht.<ref>L. Waelkens, Civium causa, Leuven, 2003, Acco</ref> Het klassieke Romeinse recht heeft aan de problematiek van de onvoorziene omstandigheden hoegenaamd geen aandacht besteed. De redenering van de Kanonisten en moraaltheologen kan als volgt worden weergegeven. Mensen vormen hun wil onder invloed van de omstandigheden waarin zij zich bevinden. Wanneer die omstandigheden zich wijzigen, verliest een eerder wilsbesluit derhalve haar gelding. Op grond hiervan moet worden aangenomen dat iedere overeenkokmst wort gesloten onder de stilzwijgende voorwaarde dat de omstandigheden niet veranderen: de '''clausula rebus sic stantibus''' is dus het '''stilzwijgend vervalbeding''', waarin de contractspartij wordt beschermd, die ten gevolge van na het sluiten van de overeenkomst opgetreden omstandigheden benadeeld dreigde te worden. In haar zuivere vorm heeft de clausulaleer in het privaatrecht nimmer algemene ingang gevonden, omdat onverkorte toepassing ervan de verbindende kracht van de overeenkomst op losse schroeven zou zetten. Een ontwrichting van het economisch leven zou het gevolg zijn. Het beginsel is in aangepaste vorm gecodificeerd in artikel 6:258 BW.
== Zie ook ==
* [[Ceteris paribus]]
==Noten==
{{References}}
[[Categorie:Internationaal recht]]
[[Categorie:Latijn in het recht]]
| |||