Konik: verschil tussen versies

| afbeelding = Konik-pinocchio 090705.jpgJPG

| onderschrift = KonikKoniks in [[Nationaal Park Zuid-Kennemerland]]

| type = wildWild paard

| herkomst = [[Polen (hoofdbetekenis)|Polen]]

| gebruik = begrazing[[Begrazing van natuurgebieden|Begrazing]]

| schofthoogte = 130 – 140130–140 cm

| kleuren = [[wildkleurWildkleur]]

Van de konik wordt vaak gezegd dat hij verwant is aan de [[tarpan]], een uitgestorven wild [[paard (dier)|paard]] uit oostOost-Europa. Evenals vele andere oorspronkelijke paardenrassen is de konik klein (ponymaat) en toont zijn vacht kenmerken van het [[wildkleur]]patroon. Deze eigenschappen maken het paard in de vrije [[wildbaan]] minder zichtbaar voor mogelijke [[predator (hoofdbetekenis)|predatoren]]en. De konik in de vrije wildbaan heeft geen verzorging nodig en kan het hele jaar buiten blijven. Om deze reden wordt het dier ingezet ter begrazing in natuurgebieden. Ook wordt gekozen voor de konik omdat hij geen kenmerken heeft die door fokkers speciaal voor het gebruik door de mens geselecteerd zijn. De koniks zijn nagenoeg vrij van [[Lijst van paardenziekten|ziekten]] die gedomesticeerde paarden kunnen hebben. Hun karakter wordt omschreven als gewillig, rustig en sober.

Uit recent onderzoek is gebleken dat de Poolse konik niet de meest recente afstammeling is van het Europese wilde paard en daar ook niet het meest op lijkt.<ref>Vuure, Cis van (2014). On the origin of the Polish konik and its relation to Dutch nature management. Lutra 57(2): 111-130.</ref><ref>Vuure, Cis van (2015). From kaikan to konik - Facts and perceptions surrounding the European wild horse and the Polish konik. Wydawnictwo Naukowe Semper, Warsaw </ref> Mythologisering en beeldvorming rond het uiterlijk van het wilde paard en de vermeende ontstaansgeschiedenis van de Poolse konik hebben decennialang de werkelijke feiten hieromtrent verhuld. Vanuit deze misvatting is midden 20e eeuw door de Poolse onderzoeker [[Zygmunt Vetulani]] geprobeerd uit het konikpaard het Europese wilde paard terug te fokken.

Paarden hebben een differentiërend effect op de [[begroeiing]]. Ze eten graag kort [[grassenfamilie|gras]], waardoor ze vaak hetzelfde terrein [[Begrazing|begrazen]]. Zo ontstaat een typische paardenwei. Een [[Latrine#Paardenlatrine|latrine]] daarentegen verruigt, omdatdoordat daar door paarden niet gegeten wordt. Hierdoor ontstaan omstandigheden waarbinnen een meer diverse [[plantenleven|flora]] en [[fauna (dierenleven)|fauna]] zich kan ontwikkelen.

In Nederland werden koniks voor het eerst in 1981 geïntroduceerd in het [[natuurbeheer]] door de [[bioloog]] [[Gerben Poortinga]]. De introductie was niet uitsluitend bedoeld als manier om bebossing tegen te gaan zoals voorheen de inzet van [[boerenvee]], maar als een integraal onderdeel van de [[Natuur (wereld)|natuur]]. [[Grazers]] en de natuur om hen heen moeten zich in deze visie in onderlinge afhankelijkheid ontwikkelen. Poortinga verlangde van de beheerders dat strikt natuurlijke kuddevorming zou plaatsvinden zonder dierverzorgende maatregelen en dat overbevolking uitsluitend [[aselect]] en op basis van ecologische ontwikkelingen van het gebied zouden plaatsvinden. Na lang onderhandelen bereikte Poortinga instemming met een vrije keuze van het uitgangsmateriaal. Aan de kwaliteit van de koniks op de [[Ennemaborg#Het Groninger Landschap: Omvorming tot natuurgebied|Ennemaborg]] is dat volgens [[Margriet Markerink]], auteur van het boek "[[''Koniks, wilde paarden in Nederland]]"'', nog steeds te zien. Naar aanleiding van het succes van de natuurontwikkeling op landgoed de Ennemaborg wordt het ras nu voor [[Beheersmaatregelen in de natuur|begrazingsdoeleinden]] gebruikt in EuropeseNederlandse natuurreservaten[[natuurreservaat|natuurreservat]]en als de [[Oostvaardersplassen]], [[Goudplaat]] ([[Noord-Beveland]]) en de [[Gelderse Poort (natuurgebied)|Gelderse Poort]]. Hier functioneert de konik als een van de [[grote grazers]]. Ook in omringende landen is de beheersvisie nu overgenomen en toegepast.

In de Nederlandse natuurgebieden ontbreken [[predator (hoofdbetekenis)|predatoren]]en van de konik. Hierdoor is het gedrag andersvan dande hetpaarden isanders dan in een gebied met predatoren zoals [[wolf (hoofdbetekenis)|wolven]] of [[Euraziatische lynx|lynxen]]. In [[Frankrijk]]de in deFranse [[Jura (gebergte)|Jura]] zijnis koniksde konik uitgezet omdat zijde paarden minder last van predatiepredatoren hebben dan de [[Schaap (dier)|schapen]] die zijer vervangenrondlopen. In [[Letland]] is de konik uitgezet om de [[verbossing]] tegen te gaan in een milieu waar de wolf thuis is. De ervaring tot nu toe leert dat een gezonde kudde paarden weinig te duchten heeft van de wolf. De wolf is niet direct gewend om op het paard te jagen; ook de wolf moet zich hieraan aanpassen.

<gallery widths= "160" heights="120">

== Externe linksTrivia ==