Wisława Szymborska: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
authority control sjabloon
IP87-212-27-72 (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
 
(17 tussenliggende versies door 9 gebruikers niet weergegeven)
Regel 46:
== Thematiek ==
Szymborska heeft een voorkeur voor alledaagse details en gebeurtenissen, vaak bezien vanuit een [[kosmische wetten|kosmisch]] perspectief. De toon van de gedichten is vertellend en beschouwend en vooral vol van verwondering. Ze schuwt grote woorden, spreekt niet over [[abstractie|abstracte]] vergezichten. Alles is zoals het is. Niets is gewoon, ook het gewone niet. Ze verkondigde geen theorieën, stond niet aan de wieg van nieuwe stromingen in de poëzie en deed niet mee aan discussies over moderne Poolse poëzie.<ref>''Dichtersarchief Szymborska'': [http://www.poezie-leestafel.info/dichtersarchief-wislawa-szymborska] Poëzie Leestafel</ref>
De kracht van haar poëzie ligt in de manier waarop ze het heden met het verleden verbindt en het heden met de toekomst. Een gebeurtenis of een ervaring krijgt daardoor de gewichtslozegewichtloze [[dimensie (algemeen)|dimensie]] van de eeuwigheid. De gedichten beschrijven zowel de realiteit als dat wat er niet is, in een constante balanceeroefening. SzymborskaDaarbij heeftverblijft geenze respectliefst voor de eeuwigheid. Integendeel, alleenin het moment telt en geeft, volgens haar, het leven betekenisheden.
 
== De dood ==
Regel 54:
Hoewel de dood onvermijdelijk is, ziet Szymborska de menselijke [[creativiteit]] als een bron om ''het onoverwinnelijke te overwinnen''.<ref>''Nobel Prizes Literature Laureates 1996 Szymborska'': [http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1996/szymborska-article.html] Nobelprijs Comité</ref>
 
Ze voelde zich maatschappelijk betrokken en dacht na over de politiek, maar zij wilde liever, als dichteres, de politiek en andere zaken met een zekere [[''"distantie]]"'' observeren. Om te zoeken naar woorden, een gevecht aan te gaan met haar eigen onwetendheid. Daarom wilde ze ook niet schrijven over actuele zaken, waar ze nog niet over had nagedacht.
 
In de gedichten, die ze meteen na de [[Tweede Wereldoorlog]] schreef, zijn er geen directe verwijzingen te vinden naar de [[Holocaust]]. Pas een paar jaar later volgden aangrijpende gedichten over dit thema. Zo langdurig verliep het scheppingsproces.<ref>''Het alledaagse per gedicht opgetild'': [http://8weekly.nl/special/boeken-specials/wislawa-szymborska-het-alledaagse-per-gedicht-opgetild-klassieker-wislawa-szymborska-einde-en-begin/] 8weekly</ref>
 
== Ironie ==
[[Ironie]] of humor zijn nooit veraf en verhullen de complexiteit van haar gedichten, "maar de mildheid van deze poëzie is verraderlijk. Door de perfecte dosering weet Szymborska zo feilloos uit te halen, dat het schrijnend absurde of onrechtvaardige van een situatie oplicht (...) concreet, zelfs particulier, en tegelijk algemeen herkenbaar."<ref>''Dichtersarchief Szymborska'': [http://www.poezie-leestafel.info/dichtersarchief-wislawa-szymborska/17345-wislawa-szymborska] PoeziePoëzie leestafel</ref>
 
Szymborska’s gedichten hebben soms ook een [[didactiek|didactische]] ondertoon. Er spreekt uit haar poëzie, vaak verborgen onder de [[ironie]], een soort van levenslessen. Ze was erg op haar [[privacy]] gesteld. Ze wilde haar tijd liever besteden aan het schrijven van gedichten en het maken van [[collage]]s. Bij hoge uitzondering stemde ze toe met een vraaggesprek: "Toen ik geboren werd, heb ik een contract getekend en daar stond niets in over het geven van interviews. Bovendien houd ik er niet van om over mijzelf te praten."
Ze was erg op haar [[privacy]] gesteld. Ze wilde haar tijd liever besteden aan het schrijven van gedichten en het maken van [[collage]]s. Bij hoge uitzondering stemde ze toe met een vraaggesprek: "Toen ik geboren werd, heb ik een contract getekend en daar stond niets in over het geven van interviews. Bovendien houd ik er niet van om over mijzelf te praten."
 
Hoewel God zelden met naam door haar genoemd wordt, is de [[Christelijke]] traditie wel zichtbaar: de onsterfelijkheid van de ziel en de belofte van geborgenheid in het aanzicht van de eeuwigheid, al dichtte Szymborska zelf:
:''Het leven, hoelang het ook is, zal altijd te kort zijn''
 
:''HetTe leven,kort hoelangom heter ook is,maar zaliets altijdaan tetoe kortte zijnvoegen''
 
''Te kort om er ook maar iets aan toe te voegen''
 
== Nederlandse bibliografie ==
* Gedichten, Stichting De lantaarn cahier 17 (gedichten, vertaling Pim van Sambeek, 1983)(in 1996 bijgewerkte uitgave)
''Gedichten'' (1983)
* Verrukking en wanhoop (gedichten, vertaler onbekend, 1996)
 
* Poems (poetry in the Stedelijk) (drietalige gedichten: Pools, Engels, Nederlands, vertaling Nederlands: [[Gerard Rasch]], 1997)
''Verrukking en wanhoop'' (1996) (niet meer nieuw verkrijgbaar)
* De vreugde van het schrijven (gedichten, vertaling: [[Jo Govaerts]], 1997)
 
''* Uitzicht met zandkorrel'' (selectie gedichten uit voorgaande bundels, vertaling: [[Gerard Rasch]], 1997)
* Onverplichte lectuur (gedichten, vertaler onbekend, 1998)
 
''* Einde en begin'' (1999). Verzameldeverzamelde gedichten omvat de, vertaling van vrijwel alle gedichten die ze sinds 1957 heeft gepubliceerd. (Vertaling: [[Gerard Rasch]], 1999)
* Bloemlezing uit de poëzie van Wislawa Szymborska. Dichters van Nu 13 (gedichten, vertaling: Jeannine Vereecken, Gent, Poëziecentrum, 2001)
 
* De laatste schreeuw no.10 (Bevat teksten van [[Rutger Kopland]] (“Verhaaltje voor jullie”); Lucebert (“Poëziezo easy job”, gedrukt in zwart, grijs en rood door Kees Thomassen (De Uitvreter); [[Max Dendermonde]] (“lIefde”); '''Wislawa Szymborska (“Een ui”)'''; [[Willem Kloos (dichter)|Willem Kloos]] (“Avond”).,2003)
''* Het moment'' (2003)gedichten, (vertaling: [[Gerard Rasch]], 2003)
 
''* Dubbele punt'', (gedichten, (2013vertaling: Karol Lesman, 2005)
''Zo is het genoeg'', een biografie (2013)
* Hier (gedichten, vertaling: Karol Lesman, 2009)
* Zo is het genoeg (laatste gedichten, vertaling: Karol Lesman, 2013)
* Zwart lied (gedichten uit oorlogstijd, vertaler onbekend, 2017)
 
''Dubbele punt'', gedichten (2013)
 
{{Appendix}}
{{Authority control}}
{{Navigatie winnaars van de Nobelprijs voor de Literatuur}}
{{Commonscat|Wisława Szymborska}}
 
{{DEFAULTSORT:Szymborska, Wislawa}}