Directoire: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k r2.7.1) (Robot: toegevoegd: el:Διευθυντήριο |
|||
| (47 tussenliggende versies door 27 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1:
{{Zie ook|Zie ook [[Directoire (Helvetische Republiek)]] voor het gelijknamige overheidsorgaan in de Helvetische Republiek}}
[[Bestand:Paul Barras directeur.jpg|thumb|230px|[[Paul Barras]] was het machtigste en langstzittende lid van het Directoire ]]▼
{{Zie ook|Zie ook [[Directoire-stijl]] voor de gelijknamige kunst- en modestroming}}
▲[[Bestand:
Het '''Directoire''' was het vijfkoppige bestuur van [[Eerste Franse Republiek|Frankrijk]] dat het land tijdens een deel de [[Franse Revolutie]] regeerde, van 1795 tot 1799. De term wordt ook gebruikt voor de periode in de Franse geschiedenis waarin het Directoire het land bestuurde.▼
▲Het '''Directoire''' (Nederlands ook wel ''Directorium'' genoemd)<ref name="EncDirectoire">Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "Directoire [geschiedenis]". Microsoft Corporation/Het Spectrum.</ref> was het vijfkoppige bestuur van [[Eerste Franse Republiek|Frankrijk]] dat het land tijdens een deel van de [[Franse Revolutie]] regeerde, van 1795 tot 1799. De term wordt ook gebruikt voor de periode in de Franse geschiedenis
== Geschiedenis ==
De periode van het Directoire duurde van 2 november 1795 tot [[9 november]] [[1799]]. Zij volgde op het [[Jakobijnen|jacobijnse]] [[schrikbewind]] van [[Maximilien de Robespierre|Robespierre]], met het Directorium als ''Voorlopig Bewind''. De uitvoerende macht bestond tijdens deze periode uit vijf directeuren. Elk jaar werd één van hen vervangen.▼
Nadat op [[22 augustus]] 1795 een nieuwe [[Franse grondwet van 1795|Franse Grondwet]] was ingevoerd, werd op 26 oktober 1795 de [[Nationale Conventie (Frankrijk)|Nationale Conventie]] opgeheven. Voor het opheffen van de Conventie werd op 26 oktober nog een algemene [[amnestie]] afgekondigd voor strafbare handelingen die uitsluitend met de revolutie te maken hadden.
▲De periode van het Directoire duurde van [[2 november]] [[1795]] tot [[9 november]] [[1799]]. Zij volgde op het [[Jakobijnen|
Het nieuwe regime maakte korte metten met het algemeen stemrecht van de [[Terreur (Franse Revolutie)|Terreur]]. Het [[Censuskiesrecht|cijnskiesstelsel]] werd heringevoerd. Er bleven nog maar 30.000 kiezers over, tweemaal minder dan onder de constitutionele monarchie van 1791.<ref>Jean-Paul Bertaud, La Révolution française, Paris, Perrin, 2004, p=284.</ref>
[[Bestand:Jean Auguste Dominique Ingres 016.jpg|miniatuur|230px|[[Napoleon Bonaparte]] als eerste consul. Schilderij van [[Jean-Auguste-Dominique Ingres|Ingres]].]]
Voor de eerste keer in de Franse geschiedenis bestond de wetgevende macht uit een [[parlement]], bestaande uit twee kamers:
* de [[Raad van Vijfhonderd]] (
* de [[Raad
De [[directeur
Het Directoire werd geplaagd door een economische depressie, en Frankrijk kende in 1795 nog een [[hongersnood]], ten gevolge van een misoogst. De koers van het papiergeld was nog 1% van zijn nominale waarde. In de [[Vendée (departement)|Vendée]] gingen de [[Opstand in de Vendée|burgeroorlog]] en de repressie voort. Deze opstand werd uiteindelijk onderdrukt door het leger. De historicus Palmer noemt het Directoire een "ineffectieve dictatuur"<ref>R.R. Palmer and Joel Colton, ''A History of the Modern World'' (4de uitgave 1971), p. 412.</ref>. Brown beschrijft "chronisch geweld, dubbelzinnige justitie, en herhaalde toevlucht tot zware repressie".<ref>{{cite book|author=Howard G. Brown|title=Ending the French Revolution: Violence, Justice, and Repression from the Terror to Napoleon|url=http://books.google.com/books?id=QccRae4wRZoC&pg=PA1|year=2007|publisher=U. of Virginia Press|page=1|archiefurl=https://web.archive.org/web/20201209154531/https://books.google.com/books?id=QccRae4wRZoC&pg=PA1|archiefdatum=2020-12-09|dodeurl=nee}}</ref>
Het Directoire, dat geen steun onder de bevolking kreeg, bleef aan de macht door illegale kunstgrepen en vervalste verkiezingen.<ref>Jerome Blum, Rondo Cameron en Thomas G. Barnes, ''The European World - A History'' (2e uitgave 1970) p. 488.</ref> Toen de parlementaire meerderheid een aantal maatregelen uit het begin van de Franse Revolutie wilde terugdraaien, zoals de [[Ontkerstening (Franse Revolutie)|priestervervolging]], pleegden drie directeurs een staatsgreep op 18 fructidor V (4 september 1797), waarbij [[Paul Barras]] door Napoleon naar voren werd geschoven als nieuwe machthebber. Een nieuwe golf van Terreur (de ''directoriale Terreur''<ref>Georges Lefebvre, La France sous le Directoire, 1795‑1799, tweede uitgave, Parijs, 1984.</ref>) brak los, waarbij ''militaire commissies'' royalisten, priesters en politieke opponenten veroordeelden. Vaak bestond de veroordeling uit verbanning naar [[Frans-Guyana]], hetgeen ''de droge guillotine'' genoemd werd. De nieuwe Directeurs brachten de staatsschuld eenzijdig terug tot één derde (tiers consolidé).
== Zie ook ==
* [[Directoire (Helvetische Republiek)]]
{{Appendix}}
{{commonscat|Directoire}}▼
[[Categorie:Kunststroming]]▼
▲[[fr:Directoire]]
| |||