Johann Christian Polycarp Erxleben: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Correctie Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website |
k Botverzoeken: toevoegen archieflinks en vervangen http:// door https:// |
||
Regel 1:
[[Bestand:Erxleben 1.jpg|thumb|J.C.P. Erxleben]]
'''Johann Christian Polycarp Erxleben''' ([[Quedlinburg (stad)|Quedlinburg]], [[22 juni]] [[1744]] - [[Göttingen (stad)|Göttingen]], [[19 augustus]] [[1777]]) was een Duits wetenschapper. Hoewel hij slechts 33 jaar werd maakte hij naam als (dieren)arts, natuurkundige, wiskundige, scheikundige en astronoom. Hij wordt beschouwd als de grondlegger van de moderne [[diergeneeskunde]] in Duitsland; hij stichtte in 1771 het diergeneeskundig instituut in Göttingen, de eerste academische veeartsenijschool in Duitsland.<ref>[https://www.uni-goettingen.de/de/geschichte/571086.html Geschichte des Tierärztlichen Instituts, Georg-August-Universität Göttingen]. [https://web.archive.org/web/20230512151039/https://www.uni-goettingen.de/de/geschichte/571086.html Gearchiveerd] op 12 mei 2023.</ref> Hij schreef en vertaalde leerboeken over natuurwetenschappen en veeartsenij.
Johann Christian Polycarp was een zoon van [[Dorothea Christiane Erxleben]], de eerste Duitse vrouw die als arts afstudeerde. Hij studeerde aan de [[Georg-August-Universität Göttingen]] vanaf 1763 en bleef aan de universiteit verbonden. In 1771 werd hij er buitengewoon hoogleraar en in 1775 gewoon hoogleraar (''ordinarius'') in natuurkunde en diergeneeskunde. Hij was ook lid van de academie van wetenschappen van Göttingen.
Regel 6:
Erxleben was tevens een ijverig natuurwetenschapper. Op zijn naam staan de wetenschappelijke beschrijvingen van talrijke diersoorten waaronder het [[varken (tam)|tamme varken]], de [[zadelrob]], het [[axishert]], de [[gevlekte hyena]], de [[Amerikaanse rode eekhoorn]] en de [[wapiti]].
Erxleben was samensteller van de ''Göttinger Taschen-Calenders'' vanaf 1775. Hij vertaalde het werk ''The Light of Nature Pursued'' van Edward Search ([[pseudoniem]] van de Engelsman [[Abraham Tucker]]) naar het Duits onder de titel ''Das Licht der Natur'';<ref>[http://www.mdz-nbn-resolving.de/urn/resolver.pl?urn=urn:nbn:de:bvb:12-bsb10046974-0 ''Das Licht der Natur'' von Eduard Search, Esq. Des ersten Theiles zweyter band: menschliche Natur.''] (1772). [https://web.archive.org/web/20180517082229/http://www.mdz-nbn-resolving.de/urn/resolver.pl?urn=urn:nbn:de:bvb:12-bsb10046974-0 Gearchiveerd] op 17 mei 2018.</ref> uit het Frans vertaalde hij het eerste deel van het leerboek over veeartsenij van [[Louis Vitet]].<ref>[https://www.e-rara.ch/zuz/content/titleinfo/11811991 ''Herrn Vitet's Unterricht in der Vieharzneykunst.'' Des ersten Theils erster band: von der Bildung und dem Nutzen der Theile bey dem Pferde und Rindviehe.''] (1773-1776). [https://web.archive.org/web/20180517005557/https://www.e-rara.ch/zuz/content/titleinfo/11811991 Gearchiveerd] op 17 mei 2018.</ref> De andere delen werden na zijn dood vertaald door [[Wilhelm Johann Conrad Hennemann]].
Na zijn overlijden werden zijn bibliotheek, wetenschappelijke instrumenten en andere bezittingen openbaar geveild te Göttingen vanaf 11 mei 1778.<ref>[http://resolver.sub.uni-goettingen.de/purl?PPN59237209X ''Verzeichniß des Vorraths von Büchern, physikalischen und mathematischen Instrumenten auch Naturalien Weyl. Herrn Professor J. Ch. P. Erxleben welche zu Göttingen am 11ten May 1778. und den folgenden Tagen öffentlich verauctionirt werden sollen.'' Göttingen, 1777]</ref> Onder de te veilen voorwerpen waren onder meer "Eine Maschine zur Anatomie der Frösche" (een machine voor het ontleden van kikkers); "Die Haemisphaeria Magdeburgica" (de [[Maagdenburger halve bollen]]); "Ein junger Affe", "Ein ungebohrnes Pferd" en "Ein kleiner Esel" (een jonge aap, een ongeboren paard en een kleine ezel, alle in ''[[Ethanol|Spiritus]]''); en een opgezette ''Canis Carcharias'' ([[witte haai]]), 8 voet lang.
| |||