COVID-19

Bi COVID-19 (for engl. coronavirus disease 2019, up Platt Coronavirus-Krankheit 2019) hannelt sik dat um en Virussüke, de vun dat Coronavirus SARS-CoV-2 herkummt. To'n eersten Mol is se 2019 in Wuhan in China beschreven wurrn (kiek bi COVID-19-Pandämie). Utbreden deit sik düsse Süke sunnerlich dör Druppeninfektschoon. An un for sik kann se ok dör Smeerinfektschoon un över de Sliemhuut in'e Ogen överdragen weern. De Verloop vun de Krankheit verscheelt sik bi de Kranken bannig. Dat gifft Infektschonen, dor kriegt de Lüde gor nix vun mit. Bi annere löppt de Süke man mack un suutje af. Man dat kann ok vörkamen, dat dannige Sweren up beide Sieten vun'e Lung uptreden doot un dat de Lungen nich mehr wietermaken könnt un de Kranken starvt. Nich utslaten weern kann, dat bi eerst mol macken Verloop vun de Süke de Lungen doch duerhaftig to Schaden kummt.

Bi um un bi 81 % vun de Infektschonen, de faststellt wurrn sünd, löppt de Krankheit bloß mit Fever un man en macke Lungensweer af, bi 14 % grippt de Süke faster to, un bi 5 % löppt dat so, datt de Kranken up'e Intensivstatschoon mütt un ehr Tostand bedenklich is, un dat Leven vun de Patienten in Gefohr. Faken kriegt Lüde, de sik ansteken hefft, gor nich mit, datt se dat Virus in sik dreegt. Se föhlt sik nich krank, dreept Lüde un loopt rüm un steekt wedder annere Lüde an, bi de dat ganz anners kamen kann. De Tied, wo de Krankheit utbrott warrt (Inkubatschoonstied), duert in'n Döörsnitt fief bit sess Dage, man dat kann twuschen Infektschoon un Utbreken vun de Krankheit ok mol bit hen to 14 Dage duern. Wenn de Süke mack aflopen deit, denn, so seggt de WHO, is na twee Weken nix mehr to spören. Is de Krankheit duchtig un swaar lopen, kann dat dree bit sess Weken duern, bit sik de Kranken wedder vermünnert.