Jonathan Swift
Jonathan Swift (* 30. November 1667 in Dublin, Irland; † 19. Oktober 1745 in Dublin) weer en engelschen Dichtersmann, de ober in Dublin boren un ok storven is.
Leven
Kinnertiet un School
Sien Vadder Jonathan sen. is dootbleven, as he noch nich boren weer und siene Mudder Abigail Erick hett sik na ehre Heimat in England torüchtogen, un hett em bi de Familie in Irland laten, as he een ganzen lüttjen Fent weer. Dor is he bi sien Onkel Godwin in Dublin upwussen. Dor hett he ok de School besöcht un later up Pastoor studeert.
Sekretär un Preester
1695 is he to'n Preester ordineert wurrn. As jungen Mann weer he avers toeerst mal so´n Oort Privatsekretär bi den vörmoligen Politiker Sir William Temple. Up düsse Stäe dö Swift dat Leven in een Familie ut olen Adel kennenlehren. Later hett he de een oder annere Stäe in de engelsche (anglikaansche) Karken in Irland harrt. Irland weer dormols en Oort Kolonie vun England. Vun de Kathoolschen un de Dissenters hööl he nix un is jümmers bi de engelsche Karken bleben.
Grote Politik
Vun den Bischop vun Dublin is he 1710 to'n Verhanneln na London stüert wurrn. He scholl mithölpen, datt de Karken in Irland tokümstig een beten mehr Geld bi de Hannen nehmen konn. In London hett he in de Jahren so um 1710 rüm de groten Lüe vun dat engelsche Empire kennenlehrt. Eenige Johren hett he in London leeft und dor hett he in de coffee-houses to de "men of wit and understandig" tohöört, de dormols as een Oort Intellektuellen Elite dat Leven vun Kunst un Kultur in London beföddern dön. Siene eersten Upsätz un Satiren hett he dor rutgohn loten, meist keen Böker, man korte Schriften, faken up dat Flach vun de Politik.
Em keem dat togoot, datt he just in London weer, as de ole Regeerung vun de Whigs bi de Königin Anne in Ungnaad füll un de nee Regeerung vun de Tories dat mol versöken scholl. Dor hefft de Tories fix künnig kregen, wat een flinken Schrieversmann he is, un wat he jem ok goot hölpen kunn, jem ehr Politik to verklaren un künnig to maken. Wenn dat anstünn, een vun jem ehr Fienden lachhaftig to maken, denn so weer dat siene Arbeit. So hett he dat mit een vun siene Schriften toweeg bröcht, datt de grote Lord Marlborough sien Amt as General vun den franzööschen Oorlog verlaren hett un düsse Krieg to en Enn keem. Swift weer in düsse Johren beste Fründ vun den Lord-Treasurer (Prime Minister) Lord Oxford und den eersten Staatssekretär Vicount Bolingbroke un güng bi Queen Anne in un ut, just, as he dat woll. Man to Geld is he nich kamen in düsse Tiet.
As he mit siene ganze politische Arbeit in London fardig weer, is he torückgohn na Dublin. Dor hett he den Posten as Dekan an de Kathedral St. Patrick´s kregen.
Froonslüe
Mit twee Froonslüe hett he in sien Leven een beten mehr to kriegen harrt. Esther Johnson , de he jümmers "Stella" nömmt hett un Vanessa Vanhomrigh (dat sprickt sik ingelsch "vanummery" ut). So lang dat ok her is, fraagt sik de Lüe jümmers noch, wie veel he mit jem denn nu genau to kriegen harr. Leefde weer woll in´t Speel. Heiraat' hett he avers keen vun de beiden.
Böker vun Swift
Bi us un up de ganze Welt bekannt wurrn is he vunwegen sien Book "Gullivers Travels" ut dat Johr 1726, dat bit up düssen Dag in keene Kinnerstuben fehlen draff. Düt Book gifft dat ook up Platt: "Gulliver ünnerwegens: Gullivers Reisen up Platt", rutkomen 1997 bi den Schiefer-Verlag in Hamborg. Wat he süß noch schreben hett:
"Tale of a Tub" (1704); "Battle of Books" (1704); "Bickerstaff Papers" (1707); verscheedene Utgoven vun dat Blatt "The Examiner" (1710); "Journal to Stella" (1710); "The Conduct of the Allies" (1711); "Some Remarks on the Barrier Treaty" (1712); "The Public Spirit of the Whigs" (1714);"A Proposal for the Universal Use of Irish Manufacture" (1720); "The Drapiers Letters" (1724); "Cadenus and Vanessa" (1726); "The Intelligencer" (1728, tosomen mit Dr. Sheridan); "A modest Proposal" (1729); "Verses on the Death of Dr Swift" (1731); "On Poetry, a Rapsody" (1733); "The Legion Club" (1736). Vun düsse Böker is nix wieter up Platt rutkomen.
Böker öber Swift
Victoria Glendinning: Jonathan Swift, London, 1998, ISBN 0 09 179196 0