قبرس مبدأ ره سٮراق هدائِن

{{coord|35|08|N|33|28|E|type:country|display=title}}
{{جعبه اطلاعات کشور|
نام اصلی = |
نام فارسی رسمی = قبرس ِجمبوری |
نام عادی = قبرس |
تصویر پرچم = Flag of Cyprus.svg|thumb|left|200px |
تصویر نشان ملی =Coat of arms of Cyprus (old).svg|
شعار ملی =   |
سرود ملی = اتا خونِش آزادی وسر|
نقشه = EU-Cyprus.svg|thumb|200px |
پایتخت = [[نیکوزیا]] |latd=35 |latm=08 |latNS=N |longd=33 |longm=28 |longEW=E|
بزرگ‌ترین شهر = [[نیکوزیا]] |
زبان رسمی = [[یونانی]] و [[ترکی]] |
نوع حکومت = [[جمهوری]] |
نوع حاکمان = رئیس جمهور|
نام حاکمان = [[نیکوس آناستاسیادس]] |<ref>http://persian.euronews.com/2013/02/24/anastasiades-wins-decisive-victory-in-cyprus-presidential-vote-exit-polls/</ref>
نحوه تشکیل = استقلال|
موارد منجر به تشکیل = [[بریتانیا]] جه|
تاریخ تشکیل = [[۱ اکتبر]] [[۱۹۶۰ (میلادی)|۱۹۶۰]] |
مساحت =  ۹٬۲۵۱ |
رتبه مساحت = ۵۴ام |
درصد آبها = ۲ |
سال براورد جمعیت = [[۲۰۰۸ (میلادی)|۲۰۰۷۸]] |
جمعیت = ۸۰۱٬۶۲۲ |
رتبه جمعیت =  |
تراکم جمعیت = ۸۵ |
رتبه تراکم جمعیت = ۸۵ام |
سال تولید ناخالص داخلی =  |
تولید ناخالص داخلی =  |
رتبه تولید ناخالص داخلی = |
سرانه تولید ناخالص داخلی =  |
رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی =  |
سال شاخص توسعه انسانی =  |
شاخص توسعه انسانی = |
رتبه شاخص توسعه انسانی = |
وضع شاخص توسعه انسانی =  |
واحد پول = [[یورو]] |
کد واحد پول = EUR|
منطقه زمانی = EET |
منطقه زمانی تابستانی = DST |
EET = +۲|
EEST = +۳|
کد بین‌المللی خودرو =  |
دامنه اینترنتی = [[.cy]]|
پیش‌شماره تلفنی = ۳۵۷+ |
}}

'''قَبرِس''' اتا جزیره‌ای کشور هسته که [[مدیترانه]] دله دَره و ونه شرقی قِسمتون جه هسته. این کشور ِنیشتنگا (=پایتخت) [[نیکوزیا]] هسته. قبرس دله دِتا بخش [[شمالی قبرس]] (ترک‌هِنیشت) و [[زبان یونانی|یونانی‌هِنیشت]] وجود دارنه که هر دِتا دله [[ترکی]] و [[یونانی]] رسمی زوون هسته. یونانی‌ها [[ارتودوکس]] و [[ترک]]ون [[مسلمون]] هستنه. جزیره‌یِ جمعیت یک میلیون و صد هزار نفر هسته و جنوبی قبرس دله ۸۴۰ هزار نفر درنه. ۷۷ درصد مردمون یونانی و ۱۸ درصد ترک هستنه.

قبرس ِجزیره، [[ساردنی]] و [[سیسیل]] په، مدیترانه‌یِ سومین گتِ جزیره هسته.<ref>[https://web.archive.org/web/20090616085756/http://www.ajans724.com/haberoku.aspx?id=29338 Akdeniz'de Gizli Petrol Savaşı]</ref> قبرس دله خله توریسم مردمون وسّه درآمد یانّه. این کشور [[اروپا اتحادیه]] دله عضو هسته و ۱ ژانویه ۲۰۰۸ [[یورو]] حوزه دله دَربموئه.


== تاریخ ==
[[پرونده:Cyprus by Piri Reis.jpg|220px|بندانگشتی|راست|اتا تاریخی نقشه قبرس جه]]
این جزیره اتی استراتژی منطقه دله کَته و همینسه تاریخ دله خله کشورون من‌جمله [[هیتی]]ون، آشوریون، مصریون، [[ایران]]یون، یونانیون، رومیون، [[بیزانس]]یون، [[عثمانی]]ون و عربون وه ره فتح هاکردنه.

استعمارکَری گادِر [[بریتانیا]] این جزیره ره بَییته اما [[جهونی جنگ دوم]] دله ونه اقتصاد و نفوذ کم بیّه و مجبور بَیی‌یه که شه نیروئون ره قبرس دله جه بریم بَکشه. این گادِر سه‌تا دولِت که [[انگلیس]]، [[یونان]] و [[ترکیه]] بینه، دِ تا قبرسی رهبر جه روز ۱۱ فوریه ۱۹۵۹ اتا پیمون دَوِستنه که قدرت ونه نسبت ۷ به ۳ جه یونانی‌تبارون و ترک‌تبارون میون تقسیم بَواشه. قبرس سال ۱۹۶۰ میلادی (مازرونی ۱۴۷۲ سال) شه استقلال ره [[بریتانیا]] جه اعلام هاکرده و بریتانیا، یونان و ترکیه ونه حاکمیت حق ره تضمین هاکردنه.

دسامبر سال ۱۹۶۳، ترکون و یونانی‌تبارون اختلاف پیدا هاکردنه که چتی ونه پیمون ره اجرا هاکِنِن. این قضیه سَره یونانیون [[کانلی نوئل]] ''(= خونی کریسمس)'' ره پیش بیاردنه و ترک‌تبارون ره دولت دله اخراج هاکردنه و مسلحونه اقدامات ره پیش بَییتنه.<ref>{{Harvnb|Papadakis|۲۰۰۵|loc=۸۲}}</ref> این کارها په، ترکون مجبور بَیینه جزیره جه فِرار هاکِنِن و حدود ۲۵ هزار نفر ترک جزیره جه آواره بَیینه.<ref name="Kliot 2007"/> درگیریون شروع بَیینه که ۱۱ سال دمباله پیدا هاکرده.<ref>{{Harvnb|Demirtaş-Coşkun|۲۰۱۰|loc=۳۹}}</ref> و [[متحد ملل سازمان]] سال ۱۹۶۴ صلح ِپاسبون ِنیرو ره بَرِسنی‌یه جزیره دله.<ref name="Kliot 2007">Kliot ۲۰۰۷, ۵۹.</ref>

سال ۱۹۷۴ [[ماکاریوس سوم]]، قبرس ِرئیس جمهور، اتا کودتا، که یونان ِنظامیون ونه سَره نقش داشتنه، دله عزل بیّه و ترکیه حمله هاکرده و ترکی‌هنیشت مناطق که شمالی قسمتون ره شامل بی‌یه ره، شه ارتش جه بَییته.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/worldnews/story/2008/09/080903_shr-cyprus-talks.shtml خوشبینی زیاد نسبت به موفقیت مذاکرات قبرس]</ref> این کار ِپه اتی بحران پیش بمو و [[شمالی قبرس ترک  جمهوری]] اعلام استقلال هاکرده ولی فقط ترکیه وه ره برسمیت بشناسی‌یه.

== تقسیمات ==
قبرس دله شیش‌تا استان دارنه. این استان‌ها نوم [[فاماگوستا (ناحیه)|فاماگوستا]]، [[کیرنیا (ناحیه)|کیرنیا]]، [[لارناکا (ناحیه)|لارناکا]]، [[لیماسول (ناحیه)|لیماسول]]، [[نیکوزیا (ناحیه)|نیکوزیا]]، و [[پافوس (ناحیه)|پافوس]] هسته.<ref>{{cite web|url=http://europa.eu/abc/maps/members/cyprus_en.htm |title=EUROPA – The EU at a glance – Maps – Cyprus |work=Europa (web portal) |accessdate=27 March 2009}}</ref>

{| class="wikitable"
|-
! نقشه !! استان‌ها!! [[یونانی]] نوم!! [[ترکی]] نوم </tr>
| rowspan=6 |
<imagemap>
File:Cyprus districts not named.svg|370px|
poly 173 585 62 531 59 484 24 449 20 396 11 339 68 374 118 321 131 301 172 336 162 361 185 392 183 438 198 451 208 458 220 443 242 462 198 512 212 520 174 556 174 585 [[پافوس]]
poly 141 304 170 337 161 362 187 397 185 439 205 454 219 443 234 452 239 422 252 421 303 432 318 423 336 426 353 445 379 453 395 458 417 440 455 448 485 428 509 432 520 411 561 411 561 380 564 340 594 345 601 331 577 319 589 296 581 249 539 249 510 270 410 264 306 254 286 306 260 323 206 301 177 291 [[نیکوزیا]]
poly 174 584 175 561 204 537 211 520 199 511 241 464 234 454 238 426 246 420 278 433 295 433 315 422 333 425 340 438 352 440 363 460 377 454 391 460 394 476 427 483 453 510 454 536 457 551 400 556 344 582 314 597 313 583 323 588 329 586 330 573 313 572 304 579 288 580 266 561 254 560 237 576 226 571 223 584 204 594 [[لیماسول]]
poly 393 472 414 445 428 451 441 449 453 457 473 445 478 435 482 431 490 438 514 436 524 429 519 414 534 421 549 412 561 419 569 395 555 367 565 343 592 349 604 338 622 337 629 364 654 391 649 410 622 436 604 497 475 553 457 551 457 517 431 481 [[لارناکا]]
poly 299 179 307 250 483 270 532 261 534 252 583 245 637 215 627 205 517 218 386 203 334 199 [[کیرنیا]]
poly 582 239 589 300 577 323 621 337 632 365 680 373 693 369 736 410 781 406 817 419 780 362 740 266 765 224 809 213 846 169 917 133 964 91 972 72 1034 43 1042 15 919 76 716 173 684 170 630 201 634 209 [[فاماگوستا|آیاناپا ِاستان (فاماگوستا)]]
poly 224 587 225 572 237 578 261 560 287 579 319 576 328 578 317 588 338 595 351 638 308 636 282 585 [[آکروتیری و دکلیا|آکروتیری]]
poly 649 410 654 395 638 371 652 358 656 378 667 368 690 373 737 418 723 428 681 409 [[آکروتیری و دکلیا|دکلیا]]
</imagemap>
| [[فاماگوستا]] || {{چپ‌چین}}Αμμόχωστος (Ammochostos){{پایان چپ‌چین}} || {{چپ‌چین}}Gazimağusa/Mağusa{{پایان چپ‌چین}}</tr>
| [[کیرنیا]] || {{چپ‌چین}}Κερύvεια (Keryneia){{پایان چپ‌چین}} || {{چپ‌چین}}Girne{{پایان چپ‌چین}}</tr>
| [[لارناکا]] || {{چپ‌چین}}Λάρνακα (Larnaka){{پایان چپ‌چین}} || {{چپ‌چین}}Larnaka/İskele{{پایان چپ‌چین}}</tr>
| [[لیماسول]] || {{چپ‌چین}}Λεμεσός (Lemesos){{پایان چپ‌چین}} || {{چپ‌چین}}Limasol/Leymosun{{پایان چپ‌چین}}</tr>
| [[نیکوزیا]] || {{چپ‌چین}}Λευκωσία (Lefkosia){{پایان چپ‌چین}} || {{چپ‌چین}}Lefkoşa{{پایان چپ‌چین}}</tr>
| [[پافوس]] || {{چپ‌چین}}Πάφος (Pafos){{چپ‌چین}} || {{چپ‌چین}}Baf/Gazibaf{{پایان چپ‌چین}}</tr>
|}

== مردمون ==
قبرس دله ۸۰٪ یونانی‌تبار، ۱۸٪ ترک‌تبار و ۲٪ دیگه مسیحیون (مارونی، لاتینی کاتولیک و ارمنی) جه هستنه.<ref>{{cite book |last1=Boyle|first1=Kevin|last2=Sheen|first2=Juliet|year=1997|title=Freedom of Religion and Belief: A World Report|place=|publisher=Routledge|page=288|isbn=0-415-15978-4}}</ref><ref>{{cite book |last=Salih|first=Halil Ibrahim|year=2004|title=Cyprus: Ethnic Political Counterpoints|place=|publisher=University Press of America|page=121|isbn=0-415-15978-4}}</ref><ref>{{cite book |last=Karoulla-Vrikki|first=Dimitra|year=2009|chapter=Greek in Cyprus: Identity Oscillations and Language Planning |title=Standard languages and language standards: Greek, past and present|editor1-last=Georgakopoulou|editor1-first=Alexandra|editor2-last=Silk|editor2-first=M.S. (eds)|place=|publisher=Ashgate Publishing|page=188|isbn=0-7546-6437-6}}</ref><ref>{{cite book |last=Hadjipavlou|first=Maria|year=2002|chapter=Cyprus: A Partnership Between Conflict Resolution and Peace Education |title=Peace Education: The Concept, Principles, and Practices Around the World|editor1-last=Salomon|editor1-first=Gavriel|editor2-last=Nevo|editor2-first= Baruch (eds)|place=|publisher=Routledge|page=195|isbn=0-8058-4193-8}}</ref>

== پانویس ==
{{پانویس|۲}}

== منابع ==
{{تلمبار-رج|Cyprus}}
* [https://web.archive.org/web/20140112082705/http://cyprus-conflict.net/ Cyprus-Conflict.net] An independent and comprehensive website dedicated to the Cyprus conflict, containing a detailed narrative as well as documents, reports and eye-witness accounts.
* [http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/cytoc.html#cy0024 Library of Congress Cyprus Country Study] Detailed information on Cyprus, covering the various phases of the Cyprus conflict.
* {{citation |last1=Bryant|first1=Rebecca|last2=Papadakis|first2=Yiannis|year=2012|title=Cyprus and the Politics of Memory: History, Community and Conflict|place=|publisher=I.B.Tauris|isbn=1780761074}}
* {{citation |last=Broome|first=Benjamin J.|year=2004|chapter=Building a Shared Future across the Divide: Identity and Conflict in Cyprus|title=Communicating Ethnic and Cultural Identity|editor1-last=Fong|editor1-first=Mary|editor2-last=Chuang|editor2-first=Rueyling (eds.)|place=|publisher=Rowman & Littlefield|isbn=074251739X}}
* [https://web.archive.org/web/20140408133542/http://zafersen.com/kibris_meselesi21.htm Tarih Araştırmaları: 1964 Olayları]
* Wikipedia contributors, «Cyprus,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Cyprus&oldid=491209087 (accessed May 8, 2012). 

{{اروپا کشورون}}
{{اروپا اتحادیه}}
{{مشترک‌المنافع کشورون}}
{{خاورمیونه}}
{{آسیا کشورون}}

[[رج:قبرس| ]]
[[رج:آسیایی کشورون]]
[[رج:اروپا کشورون]]
[[رج:جزیره ئون]]
[[رج:مدیترانه]]
[[رج:اروپا اتحادیه]]
[[رج:مشترک‌المنافع کشورون]]
[[رج:خاورمیونه]]
[[رج:بریتانیا قدیمی مستعمرات]]
[[رج:تقسیم‌بیی مناطق]]