မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

ကြောင်ပန်းကြီး

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
Five-leaved chaste tree
မျိုးရိုးခွဲခြားခြင်း ပြင်ဆင်
လောက: Plantae
Clade: Angiosperms
Clade: Eudicots
Clade: Asterids
မျိုးစဉ်: Lamiales
မျိုးရင်း: Lamiaceae
မျိုးရင်းသေး: Premnoideae
မျိုးစု: Vitex
မျိုးစိတ်:
V. negundo
ဒွိနာမ
Vitex negundo
Synonyms
  • Vitex cannabifolia Siebold & Zucc.
  • Vitex incisa Lam.
  • Vitex incisa var. heterophylla Franch.
  • Vitex negundo var. heterophylla (Franch.) Rehder

ကြောင်ပန်းကြီးဟုအဖြစ်လူသိများလေ့ရှိသောတရုတ်ကွသစ်ပင် ၊ငါးရွက်ကိုကွသစ်ပင်သို့မဟုတ်မြင်းခွာသစ်ပင်, သို့မဟုတ် နိစ္စကွသစ်ပင် নিশিন্দা နှစ်ထပ်ကိန်းသိပ်သည်းသောအဖြူရောင် tomentose branchlets နှင့်အတူကြီးမားသောမွှေးကြိုင်ချုံသည်။ သူကိုရိုးရာဆေးပညာအထူးသဖြင့်တောင်နှင့်အရှေ့တောင်အာရှတို့တွင်ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်အသုံးပြုသည်။ ကြောင်ပန်းကြီးရဲ့အမြင့် ၂ မီတာမှ ၈ မီတာ (၆.၆ မှ ၂၆.၂ ပေ) မှကြီးထွားလာသောချုံပုတ်သို့မဟုတ်သစ်ပင်လေးတစ်ခုဖြစ်သည်။ အခေါက်အနီညိုသည်အရွက်သည်ဒစ်ဂျစ်တယ်ဖြစ်သည်လက်ကမ်းစာစောင်တစ်ခုစီသည် ၄ စင်တီမီတာမှ ၁၀ စင်တီမီတာ (၁.၆ မှ ၃.၉ လက်မ) အရှည်ရှိပြီးဗဟိုလက်ကမ်းစာစောင်သည်အကြီးဆုံးဖြစ်ပြီးအညှာပိုင်ဆိုင်သည်။ အရွက်အနားများကိုသွားများ (သို့) အပြားကပ်ထားပြီးအောက်ခြေမျက်နှာပြင်ကိုဆံပင်ဖြင့်ဖုံးအုပ်ထားသည်။ ပန်းပွင့်များစွာကို ၁၀ စင်တီမီတာမှ ၂၀ စင်တီမီတာ (၃.၉ မှ ၇.၉ လက်မ) ရှည်လျားသောပန်းစည်းတွင်အသုံးပြုကြသည်။ တစ်ခုချင်းစီသည် ၆ မှ ၇ စင်တီမီတာ (၂.၄ မှ ၂.၈ လက်မ) အရှည်ရှိပြီးအဖြူမှအပြာရှိသည်။ ပွင့်ချပ်များသည်အရှည်အမျိုးမျိုးရှိပြီးအလယ်အနိမ့်အမြင့်မှာအရှည်ဆုံးဖြစ်သည်။ ဆက်စပ်မှုနှင့်နဂါးငွေ့တန်း နှစ်ခုစလုံးကိုဆံပင်များဖြင့်ဖုံးအုပ်ထားသည်။ အသီးသည်အရည်ရွှမ်းသောဒြပ်ထုဖြစ်ပြီးအချင်း ၄ မီလီမီတာ (၀.၁၆ လက်မ) ရှိပြီးဥနှင့်တူသည်။ မှည့်သောအခါအနက်ရောင်သို့မဟုတ်ခရမ်းရောင်ဖြစ်သည်။

ဖြန့်ဖြူးခြင်းနှင့်နေရင်းဒေသများ

ကြောင်ပန်းကြီးသည်အရှေ့ပိုင်း၊ တောင်ပိုင်းနှင့်အာရှတိုက်ရှိအပူပိုင်းဒေသတွင်နေထိုင်သည်။ သူသည်အခြားနေရာများတွင်ကျယ်ပြန့်စွာထွန်ယက်စိုက်ပျိုးထားသည်။ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဂျပန်၊ ကိုရီးယား၊ ကင်ညာ၊ မလေးရှား၊ မလေးရှား၊ မိုဇမ်ဘစ်၊ မြန်မာ၊ နီပေါ၊ ပါကစ္စတန်၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ သီရိလင်္ကာ၊ နှင့်ဗီယက်နမ်နိုင်ငံတွင်စိုက်ပျိုးကြသည်။ ကြောင်ပန်းကြီးကိုများသောအားဖြင့်ရေအလောင်းများ၊ မကြာသေးမီကနှောင့်ယှက်ခံရသည့်မြေ၊ မြက်ခင်းပြင်များနှင့်ရောထွေးနေသောသစ်တောများအနီးတွင်တွေ့ရသည်။

ခေါ်ဝေါ်ပုံ

ကွဲပြားခြားနားသောဘာသာစကားများဖြင့်ကြောင်ပန်းကြီး၏ဘုံအမည်များတွင်

  • အက်စမီဈ Pochotia (পচতীয়া)
  • ဘင်္ဂလီ Nirgundi; Nishinda; Samalu
  • ဘွန်တော့ Liñgei
  • တရုတ် Huang jing (黄荆)
  • အင်္ဂလိပ် Five-leaved chaste tree; Horseshoe vitex; Chinese chaste tree
  • ဖိလစ်ပိုင်: Lagundî
  • ဂူဂျာရသီ Nagoda; Shamalic
  • ဟိန္ဒီ Mewri; Nirgundi; Nisinda; Sambhalu; Sawbhalu (निर्गुंडी)
  • အဖလုကောင် Dabtan
  • အိလိုကာနိူး Dangla
  • ကန်နာဒါ Bile-nekki
  • ကိုရီးယား jommokhyeong (좀목형)
  • မလေးရာလမ် Indrani
  • မာရသီ Nirgudi (निरगुडी)
  • နီပေါ 'सिमली' 'Simali' 'Nirgundi'
  • ပန်ခြာပီ Banna; Marwan; Maura; Mawa; Swanjan Torbanna
  • သီရိ Nirgundi; Sephalika; Sindhuvara; Svetasurasa; Vrikshaha (सिन्धुवार)
  • ဆင်ဟွာ Nika (නික)
  • ခုံခါနီ Lingad
  • တမီး Chinduvaram; Nirnochchi; Nochchi; Notchi; Vellai-nochchi
  • တီလီဂု Sindhuvara; Vavili; Nalla-vavili; Tella-vavili (వావిలి / సింధువార) lekkali
  • အူဒူ Sumbaloo
  • အိုဒီယာ Begunia

အသုံးပြုပုံ

ကြောင်ပန်းကြီးကိုသိုလှောင်ထားသည့်ကြက်သွန်ဖြူကိုပိုးမွှားများနှင့်ဖိလစ်ပိုင်တွင်ချောင်းဆိုးဆေးအဖြစ်အသုံးပြုသလိုခြင်နိင်ဆေးအဖြစ်လည်းသုံးပါသည်။ မလေးရှားနိုင်ငံတွင်အမျိုးသမီးများကျန်းမာရေးအတွက်ရိုးရာဆေးဖက်ဝင်အပင်များဆေးပညာတွင်အသုံးပြုသည်၊ ရာသီလာခြင်းသံသရာကိုထိန်းညှိရန်ကုသမှုများ၊ ဒါဟာပိုးသတ်ဆေး၊ နက္ခတ္တဗေဒဆိုးဆေး၊ ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့်ဝမ်းရောဂါဂုဏ်များ။ ယူအက်စ်တွင်မာကျောသောဇုန် ၆-၉ တွင်ကြီးထွားလာသည်။ သူ၏ခရမ်းရောင်ပန်းများသည်နွေရာသီတွင်အလွန်ပွင့်လန်းပြီးပျားများနှင့်လိပ်ပြာများလာရောက်လည်ပတ်သည့်လူကြိုက်များသောအပင်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ကိုးကား