Lihat sumber bagi Tuanku Syed Putra Jamalullail

{{Yang dipertuan agong

|imej= [[Fail:Img agung3 2.gif]]
|nama= Tuanku Syed Putra Jamalullail ibni Al-Marhum Syed Hassan Jamalullail<br>{{lang|ms|{{Script|Arab| توانكو سيد هارون ڤوترا إبن المرحوم سيد حسن جمال الليل}}}}
|ke= 3
|permaisuri= [[Tengku Budriah binti Almarhum Tengku Ismail|Tengku Budriah binti Tengku Ismail]]
|negeri= [[Perlis]]
|lahir= {{birth date|1920|11|25|df=yes}} <br/> [[Arau]], [[Perlis]], [[Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu]], [[Tanah Melayu British|Malaya British]]
|mangkat= {{death date and age|2000|4|16|1920|11|25|df=yes}} <br/> [[Institut Jantung Negara]], [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]]
|mula= [[21 September]] [[1960]]
|tamat= [[20 September]] [[1965]]
|terdahulu= [[Sultan Hisamuddin Alam Shah]]
|kemudian= [[Sultan Ismail Nasiruddin Shah]]|

}}

'''Tuanku Syed Putra Jamalullail ibni Al-Marhum Syed Hassan Jamalullail''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: {{lang|ms|{{Script|Arab| توانكو سيد ڤوترا جمال الليل إبن المرحوم سيد حسن جمال الليل}}}}; 25 November 1920 – 16 April 2000) merupakan [[Raja Perlis]] dan [[Yang di-Pertuan Agong]] [[Malaysia]] yang ketiga.

== Keputeraan dan kehidupan awal كڤوترأن دان كهيدوڤن اول ==
Baginda diputerakan di [[Arau]], [[Perlis]] pada 25 November 1920, Seri Paduka Baginda Raja Perlis menerima pendidikan awal di Sekolah Melayu Arau dan meneruskan persekolahan baginda di ''Penang Free School''. Ketika berusia 18 tahun, baginda memulakan kerjaya sebagai anggota Perkhidmatan Awam pada tahun 1938. 

Pada tahun 1940, Baginda dilantik sebagai Majistret di Kangar dan kemudian ditukarkan ke Kuala Lumpur pada 1941 selepas meletusnya [[Perang Dunia Kedua]]. Baginda berkahwin dengan [[Tengku Budriah binti Almarhum Tengku Ismail]] pada 1941 dan dikurniakan dengan lima putera dan lima puteri.

== Menjadi Raja Perlis (1949 - 1960) (1965 - 2000) منجادي راج ڤرليس ==
Baginda menaiki takhta kerajaan negeri Perlis pada 4 Disember 1945 tetapi disebabkan oleh Perang Dunia Kedua, baginda tidak ditabalkan sehingga 12 Mac 1949. Baginda ialah raja yang paling lama memerintah di Perlis, dan pada 4 Disember 1995, baginda meraikan Jubli Emas selepas memerintah selama setengah abad di Perlis.

== Dilantik Yang Di-Pertuan Agong (1960 - 1965) دلانتيق يڠ دڤرتوان اڬوڠ ==
Baginda dilantik sebagai Yang di-Pertuan Agong Ketiga dan memerintah negara daripada 21 September 1960 hingga 20 September 1965. Pada usia 39 tahun 301 hari, baginda merupakan Yang di-Pertuan Agong termuda dilantik sehingga kini. Baginda juga menjadi Kolonel Yang di-Pertua Pasukan Renjer Diraja Malaysia. Pada 1971, baginda turut dilantik sebagai Canselor [[Universiti Sains Malaysia]], [[Pulau Pinang]].

== Kemangkatan كمڠكتن ==
Pada [[16 April]] [[2000]] Raja Perlis Tuanku Syed Putra Jamalullail, 79, mangkat di Institut Jantung Negara (IJN), Kuala Lumpur, kira-kira jam 2:20 petang ini selepas dimasukkan ke pusat perubatan itu sejak 21 Mac lalu. Pengumuman kemangkatan baginda dibuat oleh Menteri Besar, Datuk Seri [[Shahidan Kassim]] di sini, jam 4:07 petang ini. Tuanku Syed Putra yang dilantik sebagai Raja Perlis pada 4 Disember 1945 dan menjadi Yang di-Pertuan Agong ketiga dari 21 September 1960 hingga 20 September 1965, adalah Raja Melayu paling lama memerintah sesebuah negeri. Shahidan berkata, kerajaan negeri mengisytiharkan esok sebagai cuti umum bagi membolehkan seluruh rakyat negeri ini menziarahi jenazah baginda. Sebagai tanda berkabung, bendera negeri dan kebangsaan akan dikibarkan separuh tiang di negeri itu manakala semua acara rasmi yang dijadualkan mulai sekarang ditangguhkan. "Bagaimanapun, tempoh berkabung belum lagi diputuskan," katanya pada sidang akhbar di sini. 

Di Kuala Lumpur, Perdana Menteri [[Mahathir Mohamad]] dan isteri [[Siti Hasmah Mohd Ali]], menziarahi jenazah Almarhum di IJN sebaik saja dimaklumkan mengenai kemangkatan baginda. Turut berangkat menziarahi jenazah Almarhum di IJN ialah Tengku Mahkota Kelantan, [[Sultan Muhammad V, Kelantan|Tengku Muhammad Faris Petra]], bekas Menteri Pertahanan, Datuk Abang Abu Bakar Mustapha dan Ketua Perhubungan Umno Kelantan, Tengku Razaleigh Hamzah. Tengku Razaleigh menyifatkan Almarhum sebagai raja yang mengambil berat terhadap rakyat dan seorang bapa yang penyayang serta baik hati. "Saya kenal Almarhum sejak saya kecil lagi dan baginda adalah seorang yang baik, suka merendahkan diri dan tidak sombong," katanya ketika ditemui di IJN. Tuanku Syed Putra dimasukkan ke IJN pada 21 Mac lalu kerana masalah jantung, buah pinggang dan kencing manis. Kesihatan baginda dilaporkan kritikal pada 9 April lalu sehingga ditempatkan di Unit Rawatan Rapi (ICU) dan diberi bantuan alat pernafasan. Bagaimanapun, keadaan baginda kembali stabil dua hari kemudian dan tidak lagi menggunakan mesin sokongan hayat. 

Raja Perempuan Perlis [[Tengku Budriah binti Almarhum Tengku Ismail|Tengku Budriah]] dan Raja Muda [[Syed Sirajuddin Syed Putra Jamalulail|Raja Syed Sirajuddin]] serta anggota kerabat diraja Perlis yang lain berada di IJN ketika baginda menghembuskan nafas terakhir. Jenazah Almarhum diterbangkan dari Pangkalan Tentera Udara Diraja Malaysia (TUDM), Subang, Selangor dengan pesawat TUDM dan tiba di Lapangan Terbang Sultan Abdul Halim (LTSAH), Kepala Batas, Alor Star kira-kira jam 6.45 petang. Turut menunggu di LTSAH ialah Sultan dan Sultanah Kedah; Raja Muda dan Raja Puan Muda Kedah. Turut serta, Shahidan, Menteri Besar Kedah, Datuk Seri [[Syed Razak Bin Syed Zain Barakhbah|Syed Razak Syed Zain]] dan Menteri Pembangunan Luar Bandar, Datuk [[Azmi Khalid]]. Sejurus dibawa keluar dari pesawat, 103 anggota dan dua pegawai dari Batalion Keenam Rejimen Askar Melayu Diraja (RAMD) yang membawa PanjiPanji Diraja diketuai Mejar Mustapha Zainal Abidin, memberi Kawalan Kehormatan Jenazah Diraja sebelum dibawa ke [[Istana Arau]], [[Perlis]]. 

Jenazah baginda akan ditempatkan di Istana Arau bagi membolehkan rakyat menziarahi selepas Maghrib hari ini serta mulai jam 8 pagi esok. Rakyat yang menziarahi perlu berpakaian putih serta kain sampin berwarna cerah bagi lelaki dan tidak perlu lilitan kain putih pada songkok. Kerabat Diraja dan pembesar negara serta asing pula akan menziarahi jenazah Almarhum mulai jam 12 tengah hari esok. Almarhum akan dimandikan pada jam 11 pagi esok di Masjid Negeri sebelum disemadikan di Makam Diraja Arau selepas Zohor. Majlis pengumuman pelantikan Raja Perlis yang baru pula akan dibuat sebelum jenazah Tuanku Syed Putra disembahyangkan. Jumaat lalu, Tuanku Syed Putra melantik Syed Sirajuddin sebagai Pemangku Raja Perlis.

{{Kotak Jawatan | Jawatan=[[Raja Perlis]] | penyandang terdahulu=[[Syed Hamzah ibni al-Marhum Syed Safi Jamalullail|Syed Hamzah]]| penyandang kemudian=[[Tuanku Syed Sirajuddin Syed Putra Jamalulail|Syed Sirajuddin Syed Putra]]}}

== Lihat Juga ليهت جوݢ ==
[[Senarai Yang Di-Pertuan Agong Malaysia]]

==Pautan luar ڤاوتن لوار ==
*http://www.perlisroyalty.gov.my/bm/sejarah/putra.htm

{{Sistem Beraja di Malaysia}}

[[Kategori:Yang di-Pertuan Agong ke-3]]
[[Kategori:Raja Perlis]]
[[Kategori:Kelahiran 1920]]
[[Kategori:Kematian 2000]]
[[Kategori:Penerima Darjah Utama Seri Mahkota Negara]]
[[Kategori:Penerima Darjah Yang Maha Utama Kerabat Diraja Malaysia]]
[[Kategori:Raja Muda Perlis]]