Jump to content

"ग्रेट लेक्स" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

दुवे संपादा
विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
इतिहास न्याहाळा
← मागील फरक
Content deleted Content added
दृश्यविकिमजकूर
छो सांगकाम्याद्वारेसफाई
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
 
(४ सदस्यांची/च्या५ आंतरवर्ती आवृत्त्या दर्शविल्या नाहीत)
ओळ १: ओळ १:
[[चित्र:Great Lakes from space.jpg|400 px|इवलेसे|उजवे|[[उत्तर अमेरिका|उत्तर अमेरिकेमधील]] भव्य सरोवरांचे उपग्रहाने टिपलेले चित्र]]
[[चित्र:Great Lakes from space.jpg|400 px|इवलेसे|उजवे|[[उत्तर अमेरिका|उत्तर अमेरिकेमधील]] भव्य सरोवरांचे उपग्रहाने टिपलेले चित्र]]
'''ग्रेट लेक्स''' ({{lang-en|Great Lakes}}; भव्य सरोवरे) ही [[उत्तर अमेरिका]] [[खंड]]ाच्या ईशान्य भागात [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने]] व [[कॅनडा]] देशांच्या सीमेवरील गोड्या पाण्याची मोठी सरोवरे आहेत. ग्रेट लेक्समध्ये [[मिशिगन सरोवर]], [[ह्युरॉन सरोवर]], [[ईरी सरोवर]], [[सुपिरियर सरोवर]] व [[ऑन्टारियो सरोवर|ओन्टारियो सरोवर]] ह्या ५ सरोवरांचा समावेश होतो. एकत्रितपणे ग्रेट लेक्स हा [[पृथ्वी]]वरील क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने सर्वात मोठा तर घनफळाच्या दृष्टीने दुसर्‍या क्रमांकाचा ([[रशिया]]तील [[बैकाल सरोवर]]ाखालोखाल) मोठा गोड्या पाण्याचा संचय आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://biology.usgs.gov/luhna/chap6.html |शीर्षक=LUHNA Chapter 6: Historical Landcover Changes in the Great Lakes Region |publisher=Biology.usgs.gov |date=2003-11-20 |accessdate=2011-02-19}}</ref><ref>{{स्रोत पुस्तक|first=Fereidoun|last=Ghassemi| year=2007|शीर्षक=Inter-basin water transfer| publisher=Cambridge, Cambridge University
'''ग्रेट लेक्स''' ({{lang-en|Great Lakes}}; भव्य सरोवरे) ही [[उत्तर अमेरिका]] [[खंड]]ाच्या ईशान्य भागात [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने]] व [[कॅनडा]] देशांच्या सीमेवरील गोड्या पाण्याची मोठी सरोवरे आहेत. ग्रेट लेक्समध्ये [[मिशिगन सरोवर]], [[ह्युरॉन सरोवर]], [[ईरी सरोवर]], [[सुपिरियर सरोवर]] व [[ऑन्टारियो सरोवर|ओन्टारियो सरोवर]] ह्या ५ सरोवरांचा समावेश होतो. एकत्रितपणे ग्रेट लेक्स हा [[पृथ्वी]]वरील क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने सर्वात मोठा तर घनफळाच्या दृष्टीने दुसऱ्या क्रमांकाचा ([[रशिया]]तील [[बैकाल सरोवर]]ाखालोखाल) मोठा गोड्या पाण्याचा संचय आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://biology.usgs.gov/luhna/chap6.html |title=LUHNA Chapter 6: Historical Landcover Changes in the Great Lakes Region |publisher=Biology.usgs.gov |date=2003-11-20 |accessdate=2011-02-19}}</ref><ref>{{स्रोत पुस्तक|first=Fereidoun|last=Ghassemi| year=2007|title=Inter-basin water transfer| publisher=Cambridge, Cambridge University
Press|isbn=0-52-186969-2}}</ref> ग्रेट लेक्सच्या पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ २,०८,६१० [[चौरस किमी]] व घनफळ २२,५६० घन किमी इतके आहे. जगातील एकूण गोड्या पाण्यापैकी २१ टक्के पाणी ग्रेट लेक्समध्ये एकवटले आहे.
Press|isbn=0-52-186969-2}}</ref> ग्रेट लेक्सच्या पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ २,०८,६१० [[चौरस किमी]] व घनफळ २२,५६० घन किमी इतके आहे. जगातील एकूण गोड्या पाण्यापैकी २१ टक्के पाणी ग्रेट लेक्समध्ये एकवटले आहे.


ओळ ३०: ओळ ३०:
| {{convert|2900|cumi|km3|abbr=on}}
| {{convert|2900|cumi|km3|abbr=on}}
|-
|-
! उंची<ref name=EPA>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.epa.gov/glnpo/atlas/gl-fact1.html |शीर्षक=Great Lakes Atlas: Factsheet #1 |accessdate=2007-12-03 |date=March, 9th, 2006 and French |publisher=United States Environmental Protection Agency}}</ref>
! उंची<ref name=EPA>{{संकेतस्थळ स्रोत |दुवा=http://www.epa.gov/glnpo/atlas/gl-fact1.html |title=Great Lakes Atlas: Factsheet #1 |accessdate=2007-12-03 |date=March, 9th, 2006 and French |publisher=United States Environmental Protection Agency}}</ref>
| {{convert|571|ft|m|abbr=on}}
| {{convert|571|ft|m|abbr=on}}
| {{convert|577|ft|m|abbr=on}}
| {{convert|577|ft|m|abbr=on}}
ओळ ३७: ओळ ३७:
| {{convert|600|ft|m|abbr=on}}
| {{convert|600|ft|m|abbr=on}}
|-
|-
! सरासरी खोली<ref name="Grady">{{स्रोत पुस्तक |last= Grady |first=Wayne |शीर्षक= द ग्रेट लेक्स|publisher= Greystone Books and [[David Suzuki Foundation]]| location=Vancouver |year= 2007 |isbn= 9781553651970 |पृष्ठ = pgs. 42–43}}</ref>
! सरासरी खोली<ref name="Grady">{{स्रोत पुस्तक |last= Grady |first=Wayne |title= द ग्रेट लेक्स|publisher= Greystone Books and [[David Suzuki Foundation]]| location=Vancouver |year= 2007 |isbn= 9781553651970 |पृष्ठ = pgs. 42–43}}</ref>
| {{convert|62|ft|m|abbr=on}}
| {{convert|62|ft|m|abbr=on}}
| {{convert|195|ft|m|abbr=on}}
| {{convert|195|ft|m|abbr=on}}
ओळ ५५: ओळ ५५:
| [[आल्पेना]]<br />[[बे सिटी, मिशिगन|बे सिटी]]<br />[[पोर्ट ह्युरॉन]]<br />[[सार्निया]]
| [[आल्पेना]]<br />[[बे सिटी, मिशिगन|बे सिटी]]<br />[[पोर्ट ह्युरॉन]]<br />[[सार्निया]]
| [[शिकागो]]<br />[[गॅरी, इंडियाना|गॅरी]]<br />[[ग्रीन बे]]<br />[[मिशिगन सिटी]]<br />[[मिलवॉकी]]<br />[[मस्केगन]]<br />[[ट्रॅव्हर्स सिटी]]
| [[शिकागो]]<br />[[गॅरी, इंडियाना|गॅरी]]<br />[[ग्रीन बे]]<br />[[मिशिगन सिटी]]<br />[[मिलवॉकी]]<br />[[मस्केगन]]<br />[[ट्रॅव्हर्स सिटी]]
| [[हॅमिल्टन, कॅनडा|हॅमिल्टन]]<br />[[किंगस्टन, कॅनडा|किंगस्टन]]<br />[[मिसिसागा]]<br />[[रॉचेस्टर, न्यू यॉर्क|रॉचेस्टर]]<br />[[टोराँटो]]
| [[हॅमिल्टन, कॅनडा|हॅमिल्टन]]<br />[[किंगस्टन, कॅनडा|किंगस्टन]]<br />[[मिसिसागा]]<br />[[रॉचेस्टर, न्यू यॉर्क|रॉचेस्टर]]<br />[[टोरॉंटो]]
| [[डुलुथ, मिनेसोटा|डुलुथ]]<br />[[मार्के, मिशिगन|मार्के]]<br />[[सॉल्ट सेंट मरी]]<br />[[सुपिरियर, विस्कॉन्सिन|विस्कॉन्सिन]]
| [[डुलुथ, मिनेसोटा|डुलुथ]]<br />[[मार्के, मिशिगन|मार्के]]<br />[[सॉल्ट सेंट मरी]]<br />[[सुपिरियर, विस्कॉन्सिन|सुपिरियर]]
|}
|}
{| border="0" cellspacing="2" cellpadding="0" style="width:600px; font-size:smaller; clear:both;"
{| border="0" cellspacing="2" cellpadding="0" style="width:600px; font-size:smaller; clear:both;"
ओळ १२८: ओळ १२८:
=== सीमा ===
=== सीमा ===
[[चित्र:2009-09-18 3060x2040 chicago skyline.jpg|इवलेसे|उजवे|[[शिकागो]] हे ग्रेट लेक्स परिसरातील सर्वात मोठे शहर आहे.]]
[[चित्र:2009-09-18 3060x2040 chicago skyline.jpg|इवलेसे|उजवे|[[शिकागो]] हे ग्रेट लेक्स परिसरातील सर्वात मोठे शहर आहे.]]
[[चित्र:Skyline of Toronto viewed from Harbour.jpg|इवलेसे|उजवे|[[टोराँटो]] हे ग्रेट लेक्स परिसरातील दुसर्‍या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.]]
[[चित्र:Skyline of Toronto viewed from Harbour.jpg|इवलेसे|उजवे|[[टोरॉंटो]] हे ग्रेट लेक्स परिसरातील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.]]
[[चित्र:Detroit Night Skyline.JPG|इवलेसे|[[डेट्रॉईट]] हे ग्रेट लेक्स परिसरातील तिसर्‍या क्रमांकाचे मोठे महानगर आहे]]
[[चित्र:Detroit Night Skyline.JPG|इवलेसे|[[डेट्रॉईट]] हे ग्रेट लेक्स परिसरातील तिसऱ्या क्रमांकाचे मोठे महानगर आहे]]
ग्रेट लेक्सच्या भोवताली [[कॅनडा]]चा [[ऑन्टारियो|ओन्टारियो]] हा [[कॅनडाचे प्रांत|प्रांत]] व [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेची]] [[मिनेसोटा]], [[विस्कॉन्सिन]], [[इलिनॉय]], [[इंडियाना]], [[मिशिगन]], [[ओहायो]], [[पेनसिल्व्हेनिया]] आणि [[न्यू यॉर्क]] ही [[अमेरिकेची राज्ये|राज्ये]] आहेत. मिशिगन सरोवर वगळता इतर चारही सरोवरांमधून अमेरिका व कॅनडाची सीमा ठरवली गेली आहे. मिशिगन सरोवर पूर्णपणे अमेरिकेच्या अंतर्गत आहे.
ग्रेट लेक्सच्या भोवताली [[कॅनडा]]चा [[ऑन्टारियो|ओन्टारियो]] हा [[कॅनडाचे प्रांत|प्रांत]] व [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेची]] [[मिनेसोटा]], [[विस्कॉन्सिन]], [[इलिनॉय]], [[इंडियाना]], [[मिशिगन]], [[ओहायो]], [[पेनसिल्व्हेनिया]] आणि [[न्यू यॉर्क]] ही [[अमेरिकेची राज्ये|राज्ये]] आहेत. मिशिगन सरोवर वगळता इतर चारही सरोवरांमधून अमेरिका व कॅनडाची सीमा ठरवली गेली आहे. मिशिगन सरोवर पूर्णपणे अमेरिकेच्या अंतर्गत आहे.


ओळ १४५: ओळ १४५:
== बाह्य दुवे ==
== बाह्य दुवे ==
{{कॉमन्स वर्ग|Great Lakes|ग्रेट लेक्स}}
{{कॉमन्स वर्ग|Great Lakes|ग्रेट लेक्स}}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.ec.gc.ca/grandslacs-greatlakes/default.asp?lang=En&n=70283230-1 | शीर्षक = ग्रेट लेक्स | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.ec.gc.ca/grandslacs-greatlakes/default.asp?lang=En&n=70283230-1 | title = ग्रेट लेक्स | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.glerl.noaa.gov/ | शीर्षक = ग्रेट लेक्स संशोधन प्रयोगशाळा | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.glerl.noaa.gov/ | title = ग्रेट लेक्स संशोधन प्रयोगशाळा | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.greatlakes.org/ | शीर्षक = अ‍ॅलायन्स फॉर द् ग्रेट लेक्स | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.greatlakes.org/ | title = अ‍ॅलायन्स फॉर द् ग्रेट लेक्स | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.coastwatch.msu.edu/ | शीर्षक = ग्रेट लेक्स कोस्ट वॉच | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.coastwatch.msu.edu/ | title = ग्रेट लेक्स कोस्ट वॉच | भाषा = इंग्लिश | access-date = 2011-07-14 | archive-date = 2008-05-11 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080511230142/http://www.coastwatch.msu.edu/ | url-status = dead }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.glc.org/ | शीर्षक = ग्रेट लेक्स आयोग | भाषा = इंग्लिश }}
* {{स्रोत संकेतस्थळ | दुवा = http://www.glc.org/ | title = ग्रेट लेक्स आयोग | भाषा = इंग्लिश }}


{{Coord|45|45|N|84|0|W|region:US_type:waterbody|display=शीर्षक}}
{{Coord|45|45|N|84|0|W|region:US_type:waterbody|display=शीर्षक}}

१५:४९, १३ जुलै २०२४ ची नवीनतम आवृत्ती

उत्तर अमेरिकेमधील भव्य सरोवरांचे उपग्रहाने टिपलेले चित्र

ग्रेट लेक्स (इंग्लिश: Great Lakes; भव्य सरोवरे) ही उत्तर अमेरिका खंडाच्या ईशान्य भागात अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने व कॅनडा देशांच्या सीमेवरील गोड्या पाण्याची मोठी सरोवरे आहेत. ग्रेट लेक्समध्ये मिशिगन सरोवर, ह्युरॉन सरोवर, ईरी सरोवर, सुपिरियर सरोवर व ओन्टारियो सरोवर ह्या ५ सरोवरांचा समावेश होतो. एकत्रितपणे ग्रेट लेक्स हा पृथ्वीवरील क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने सर्वात मोठा तर घनफळाच्या दृष्टीने दुसऱ्या क्रमांकाचा (रशियातील बैकाल सरोवराखालोखाल) मोठा गोड्या पाण्याचा संचय आहे.[१][२] ग्रेट लेक्सच्या पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ २,०८,६१० चौरस किमी व घनफळ २२,५६० घन किमी इतके आहे. जगातील एकूण गोड्या पाण्यापैकी २१ टक्के पाणी ग्रेट लेक्समध्ये एकवटले आहे.

भूगोल

[संपादन]

अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने व कॅनडाच्या सीमेवरील ही पाच भव्य सरोवरे एकमेकांना नैसर्गिकरित्या जोडली गेली आहेत. ह्यामुळे उत्तर अमेरिकेच्या मध्य भागापासून अटलांटिक महासागरापर्यंत पाण्याची एकसंध कडी निर्माण झाली आहे. सुपिरियर सरोवर ते ह्युरॉन-मिशिगन सरोवर ते ईरी सरोवर ते ओन्टारियो सरोवर असा पाण्याचा प्रवाह आहे. ओन्टारियो वगळता इतर चारही सरोवरांची उंची साधारण सारखी आहे तर ओन्टारियो सरोवराची उंची तुलनेत बरीच कमी आहे. ईरी सरोवर ते ओन्टारियो सरोवर ह्या प्रवाहामध्ये नायगारा धबधबा स्थित असल्यामुळे ह्या टप्प्यात जलवाहतूक शक्य नाही.

तपशील

[संपादन]
ईरी सरोवर ह्युरॉन सरोवर मिशिगन सरोवर ओन्टारियो सरोवर सुपिरियर सरोवर
पृष्ठ क्षेत्रफळ ९,९४० चौ. मैल (२५,७०० चौ. किमी) २३,०१० चौ. मैल (५९,६०० चौ. किमी) २२,४०० चौ. मैल (५८,००० चौ. किमी) ७,५४० चौ. मैल (१९,५०० चौ. किमी) ३१,७०० चौ. मैल (८२,००० चौ. किमी)
पाण्याचे घनफळ ११६ घन मैल (४८० किमी३) ८४९ घन मैल (३,५४० किमी३) १,१८० घन मैल (४,९०० किमी३) ३९३ घन मैल (१,६४० किमी३) २,९०० घन मैल (१२,००० किमी३)
उंची[३] ५७१ फूट (१७४ मी) ५७७ फूट (१७६ मी) ५७७ फूट (१७६ मी) २४६ फूट (७५ मी) ६०० फूट (१८० मी)
सरासरी खोली[४] ६२ फूट (१९ मी) १९५ फूट (५९ मी) २७९ फूट (८५ मी) २८३ फूट (८६ मी) ४८३ फूट (१४७ मी)
कमाल खोली २१० फूट (६४ मी) ७७० फूट (२३० मी) ९२३ फूट (२८१ मी) ८०८ फूट (२४६ मी) १,३३२ फूट (४०६ मी)
प्रमुख शहरे बफेलो
क्लीव्हलंड
ईरी
टॉलिडो 		आल्पेना
बे सिटी
पोर्ट ह्युरॉन
सार्निया 		शिकागो
गॅरी
ग्रीन बे
मिशिगन सिटी
मिलवॉकी
मस्केगन
ट्रॅव्हर्स सिटी 		हॅमिल्टन
किंगस्टन
मिसिसागा
रॉचेस्टर
टोरॉंटो 		डुलुथ
मार्के
सॉल्ट सेंट मरी
सुपिरियर
ग्रेट लेक्सची तुलनात्मक सरासरी उंची, खोली व पाण्याचे घनफळ
टिपा: प्रत्येक आयताचे क्षेत्रफळ सरोवराच्या घनफळाच्या प्रमाणाचे आहे.
संदर्भ: ईपीए[३]

सीमा

[संपादन]
शिकागो हे ग्रेट लेक्स परिसरातील सर्वात मोठे शहर आहे.
टोरॉंटो हे ग्रेट लेक्स परिसरातील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे शहर आहे.
डेट्रॉईट हे ग्रेट लेक्स परिसरातील तिसऱ्या क्रमांकाचे मोठे महानगर आहे

ग्रेट लेक्सच्या भोवताली कॅनडाचा ओन्टारियो हा प्रांत व अमेरिकेची मिनेसोटा, विस्कॉन्सिन, इलिनॉय, इंडियाना, मिशिगन, ओहायो, पेनसिल्व्हेनिया आणि न्यू यॉर्क ही राज्ये आहेत. मिशिगन सरोवर वगळता इतर चारही सरोवरांमधून अमेरिका व कॅनडाची सीमा ठरवली गेली आहे. मिशिगन सरोवर पूर्णपणे अमेरिकेच्या अंतर्गत आहे.

नद्या

[संपादन]

संदर्भ

[संपादन]
  1. ^ "LUHNA Chapter 6: Historical Landcover Changes in the Great Lakes Region". Biology.usgs.gov. 2003-11-20. 2011-02-19 रोजी पाहिले.
  2. ^ Ghassemi, Fereidoun (2007). Inter-basin water transfer. Cambridge, Cambridge University Press. ISBN 0-52-186969-2. line feed character in |publisher= at position 32 (सहाय्य)
  3. ^ a b "Great Lakes Atlas: Factsheet #1". United States Environmental Protection Agency. March, 9th, 2006 and French. 2007-12-03 रोजी पाहिले. |date= मधील दिनांक मूल्ये तपासा (सहाय्य)
  4. ^ Grady, Wayne (2007). द ग्रेट लेक्स. Vancouver: Greystone Books and David Suzuki Foundation. p. pgs. 42–43. ISBN 9781553651970.

बाह्य दुवे

[संपादन]


"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=ग्रेट_लेक्स&oldid=2447263" पासून हुडकले