Црна топола
| Црна топола | |
|---|---|
| |
| Црна топола во Бекеш, Унгарија | |
| Научна класификација | |
| Царство: | Растенија |
| Нерангирано: | Скриеносеменици |
| Нерангирано: | Евдикоти |
| Нерангирано: | Розиди |
| Ред: | Малпигиовидни |
| Семејство: | Врби |
| Род: | Топола |
| Вид: | Црна топола |
| Научен назив | |
| Populus nigra L. | |
Црна топола (науч. Populus nigra) — вид топола од родот на тополите (Populus), по потекло од Европа и југозападна Азија. Ова е големо листопадно дрво кое достигнува височина од 30-40 м, а некои достигнуваат дури и 50 м. Листовите му се ромпски до триаголни со должина од 5 до 11 см, а по боја зелени на лицето и опачината; лисната основа е клинеста, а лисниот раб е назабен.[1]
Постојат две сорти, а некои ботаничари додаваат и трета:
- Populus nigra сорта nigra. Јужна и Средна Европа, како и југозападна Азија ако не ја разликуваме сортата afghanica. Листовите и фиданките се ќоси; кората е сивкасто-кафена, дебела и избраздена.
- Populus nigra сорта betulifolia. Северозападна Европа (Франција, Англија). Жилите на лисјата и фиданките се фино-брановити; кората е сивкасто-кафена, дебела и избраздена.
- Populus nigra сорта afghanica. Југозападна Азија; многу ботаничари ја сметаат за одгледана потсорта на сортата nigra; мазна кора, речиси бела; листовите и фиданките како кај сортата nigra.
Постојат и неколку одгледани потсорти, кои виреат од гранчиња:
- 'Italica'. Вистинска ломбардска топола, одгледана во Ломбардија, северна Италија, во XVII век. Рате шилесто со мошне тесна крошна. Бидејќи по потекло е Средоземна, приспособена е на топли, суви лета, што значи дека на влажна клима расте слабо и брзо умира (заради неспремноста за габични болести. Машки клон.
- Плантиереска група. Група клонови добиена со вкрстување на 'Italica' со P. nigra сорта betulifolia во Планиерескиот расадник близу Мец, Франција во 1884; слична на 'Italica', но со малку поширока крошна. Подобро приспособена на поладната и повлажна клима во северозападна Европа, каде италијанската сорта не вирее добро. Се одгледуваат и машки и женски клонови. Ова дрво најчесто го среќаваме на Британските Острови под називот „Lombardy Poplar“.
- 'Gigantea'. Уште еден шилест клон, но од непознато потекло, со поширока и поразиграна коршна од италијанската. Женски клон.
- 'Afghanica'. Сите примероци на afghanica доаѓаат од еден ист клон, и затоа многу ботаничари ја сметаат за одгледана потсорта, а не ботаничка сорта. Исто така шилеста, слична на 'Italica', но со приметлива бела кора; се разликува од 'Italica' и по тоа што е женски клон. Често се среќава во југозападна Азија и југоисточна Европа (на Балканот), каде била донесена во турско време. Позната и како 'Thevestina'.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Аврамовска, Јасмина (2010). „Тема 4. Автохтони и алохтони видови скриеносеменици (Аngyospermae)“. Дендрологија за II година шумарско-дрвопреработувачка струка : техничар за шумарство и пејзажна архитектура (PDF). Скопје: Министерство за образование и наука на РМ. стр. 119–120. ISBN 978-608-226-095-2.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]
Црна топола на Ризницата ?
