Аушвиц

Влезот во Аушвиц I. На вратата стои мотото типично за концентрационите логори на нацистите: „Arbeit macht frei“ (герм. „Работата ослободува“).

Аушвиц-Биркенау или само Аушвиц (герм. Auschwitz, пол. Oświęcim) бил најголемиот комплекс на концентрациони логори на Нацистичка Германија во текот на Втората светска војна сместен во близина на местото Ошвјечим (или на германски: Аушвиц) во Полска, околу 50 км западно од Краков. По германската окупација на Полска во 1939, Ошвјечим бил дел од полската територија анектирана кон Германија. Нацистите го раселиле целокупното население во околината на местото, за да обезбедат тајност на операцијата. Во целиот реон постоеле околу 40 придружни логори, со различен број на затвореници, од неколку десетици до неколку илјади.

Командантот на логорот, Рудолф Франц Фердинанд Хес, сведочел на Нирнбершкиот процес дека три милиони луѓе умреле во логорите во времето кога тој бил командант (4. мај 1940. до ноември 1943.). Подоцна ја намалил оваа проценка на околу 1,1 милион, и оваа проценка денес е општо прифатена.. Од нив околу 90% биле Евреи од речиси сите земји во Европа. Покрај тоа, биле убиени голем број Роми, политички неистомисленици и руски воени затвореници. Најголем дел од депортираните биле убивани во логорот Биркенау (познат и како Аушвиц II) со употреба на гасот Циклон-Б, но голем број починале и поради глад, присилна работа, болести и медицински експерименти. Телата на умрените биле кремирани, најпрво во крематориуми, а подоцна и во отворени јами.

Помеѓу 18 и 27 јануари 1945, поради наближувањето на советските трупи, СС евакуирал околу 60.000 затвореници од Аушвиц во други концентрациони логори. Советите го ослободиле логорот на 27. јануари 1945., и затекнале околу 7.000 затвореници.