Преглед на кодот на Личност

{{внимание}}
{{викифицирање}}
{{без извори}}
{{контекст}}
{{главна|Психологија на личноста}}
[[File:Persons.svg|190 px|thumb|Силуети на машка и женска личност]]
[[File:Paul Klee WI (In Memoriam) 1938.jpg|thumb|Апстрактна слика на личност од [[Пол Кли]]. Концептот на една личност може да биде многу голем предизвик за да се дефинира.]]
'''Личност''' е човечко суштество кое има одредени капацитети или својства кои ја дефинирааат личноста,која е одредена на различни начини од различни автори во различни дисциплини и од различни култури во различни времиња и места.

== Потекло на поимот ==
Во [[Римско Царство|римско време]], латинскиот збор “persona” или [[Старогрчки јазик|старогрчкиот]] ''πρόσωπον'' (“prosopon”),  првично се однесувал на [[Маска|маските]] носени од глумците на сцената. Различни маски претставуваат различни “personae” во фазата на играта.<ref>[http://psychology.okstate.edu/faculty/jgrice/psyc4333/Allport_Etymology.PDF]</ref> Концептот на „личноста“ понатаму се развивал за време на Троичната и Христолошката дебата почнувајќи од 1 па сè до [[6 век]]. Оттогаш, се случиле голем број важни промени за значењето и употребата на зборот, а се направени и обиди истиот да се редефинира

Множина од именката „лице“ е „луѓе“, а оваа множинска форма се користи за цела [[нација]] или [[етничка група]] (како во „луѓе“).

==Личен идентитет==
Личниот идентитет е единствениот идентитет на лицата низ времето. Тоа е да се каже, нужен и доволен услов под кој едно лице во едно време и лице во друго време може да се каже дека истото лице, опстојува низ времето. Во модерната филозофија на умот, овој концепт на личниот идентитет понекогаш се однесува на дијахронискиот проблем на личниот идентитет.

Идентитетот е прашање и за континенталната и за аналитичката филозофија.Клучно прашање во континенталната филозофија е во која смисла ние можеме да го задржеме модерниот концепт на идентитетот,додека остварувањето на многу од нашите претходни претпоставки за светот се неточни. Предложените решенија за проблемот на личниот идентитет вклучува континуитет на физичкото тело,континуитет на нематеријален ум или душа, континуитет на свеста или меморија, и предлози дека всушност таму нема лица кои во целост опстојуваат со текот на времето.

==Свест==
Свеста е квалитет или состојба да се биде свесен за надворешен објект  или нешто во себе и покрај тешкотиите во дефиницијата, многу филозофи веруваат дека постои широко споделување за основната интуиција за тоа што е свеста.Филозофите уште од времето на Декарт и Лок се борат да се разбере природата на свеста и утврдат нејзините суштински својства.

Прашања во интерес на филозофијата на свеста го вклучуваат и прашањето дали концептот  е фундаментално валиден(постоечки), дали некогаш може свеста да се објасни механички, дали постои не човекова свест и ако постои како би можеле да ја препознаеме како свеста е во заемен однос со јазикот,дали свеста може да се разбере на начин кој не бара дуалистичко разграничување меѓу  умствените и физичките состојби или својства, и дали воопшто некогаш може да биде можно компијутерите и роботите да имаат свест.

Во еден момент од страна на многу научници на свеста се гледаше со скептицизам,но во последните години стана значајна тема за истражувањата во [[психологија]]та и [[Невронски мрежи|невронските мрежи]]. Основниот првичниот фокус е на тоа да се разбере што тоа значи биолошки и психолошки за да може информациите да бидат присутни во свеста, односно за утврдување на нервните и психолошките односи на свеста.Поголемиот дел од експерименталните студии ја процени свеста барајќи човечки субјекти за вербален извештај за нивните искуства(на пр: кажете ми ако забележите  нешто кога го правам ова).

Прашањата од интерес вклучуваат феномени како перцепција,негирање на оштетување и променити состојби на свеста произведени од страна на психоактивни лекови, духовни или медитативни техники. Прашањата од практичен интерес го вклучуваат и прашањето како присуството на свеста може да се процени кај лица кои се тешко болни, во кома, или под дејство на анестезија, и како да се третираат условите во кои свеста е оштетена или прекината.

==Во филозофијата==
Филозофијата на умот доведе домногу ставови во врска со свеста.Секој обид да се наметне организација врз нивдонекаде е обврзана да биде произволна. Свеста е еден фасцинантен  но несфатлив феномен.Невозможно е да се одреди што е тоа што прави или зошто се развила.Ништо од она што е напишано за неа не е ведно за читање.Повеќето писатели на филозофијата на свеста биле засегнати за одбрана на одредена точка на гледиште и го организираа нивниот материјал соодветно. За истражување најчестиот пристап е да се следи историскиот пат со асоцирање на ставови на филозофите кои се најсилно поврзани со нив, како на пример: [[Декарт]], [[Џон Лок|Лок]], [[Кант]], итн. Решението е да се организираат филозофски ставови според основните прашања.

==Важноста на концептот==

Филозофите и нефилозофите се разликуваат во нивната интуиција за тоа што е свеста.Додека повеќето луѓе имаат силна интуиција за постоењето на она што тие го сметаат како свест. Скептиците тврдат дека оваа интуиција е лажна, или поради тоа што концептот на свеста е суштински,некохерентен, или поради тоа што нашите интуиции за тоа се наоѓаат во илузии.

Гилберт Рил, на пример, тврди дека традиционалното сфаќање на свеста зависи од картезијанско дуалистичките изгледи дека неправилно се прави разлика помеѓу телото и умот, или помеѓу умот и светот. Тој предложи дека ние не зборуваме за умови,тела и на светот туку на поедеинци,ил лица кои дејствуваат во светот. Така, зборувајќи за “свеста” на крајот ќе заврши со погрешно размислување дека постои било кој вид на работа како свест одделени од однесувањето и лингвистичките сфаќања.Поопшто, многу филозофи и научници биле незадоволни поради тешкотијата да се произведе дефиницијата која што не вклучува кружност или замагленост.

==Видови на свеста==
Многу филозофи тврдат дека свеста е унитарен концепт кој подразбира интуитивност од страна на мнозинството на луѓе и покрај тешкотиите во дефинирањето. Други  пак, тврдат дека нивото на несогласување во врска со значењето на зборот укажува на тоа дека таа значи различни нешта за различни луѓе.

Нед Блок предложи разлика помеѓу два типа на свест што тој го нарекува феноменален (Ф-свест) и пристапот (П-свест). Ф-свест, според Блок, е едноставно сурово искуство:се движи, обоени форми, звуци, чувства, емоции, чувства со нашите тела и одговори во центарот. Овие искуства,се сметаат за  независни од какво било влијание врз однесувањето, се нарекува qualia.

П-свест, од друга страна, е феномен при што информациите во нашите умови се достапни за вербален извештај, расудување, и контрола на однесување. Значи,кога перципираме,информацијата за она што го гледаме е свесен пристап, кога ние се сеќаваме на информации за минатото тоа е свесен пристап,итн. Иако некои филозофи, како Даниел Денет, ја оспорува  валидноста на оваа разлика, а други пак широко ја прифатија.Дејвид Чалмерс тврдеше дека П-свест, во принцип, може да се разбере во механистички поглед, но разбирањето на П-свеста е по голем предизвик,тој го нарече ова потешкиот проблем на свеста.
Некои филозофи веруваат дека двата типа на свест на Блок не се крај на приказната.Вилијам Лисан на пр. тврди во неговатакнига Свест и искуство дека најмалку осум јасно различни видови на свеста може да се идентификуваат(свест на организмот,контрола на свеста,свестен настан,интроспективна свест,субјективна свест самосвест) и дека дури и оваа листа испушта уште неколку непознати форми.

==Телесно-умствен проблем==
Илустрација на дуализмот  од Рене Декарт. Првиот влијателен филозоф кој конкретно го диктира ова прашање е Декарт и одговороткој го даде е познат како  картезијански дуализам. Декарт посочи дека интеракцијата помеѓу овие два домени се случува во внатрешноста на мозокот можеби во малата средна линија наречена надмозочна жлезда(епифиза).Иако е широко прифатено дека Декарт го објасни проблемот убедливо,некои филозофи кои се јавиле подоцна  биле задоволни со неговото решение, а особено неговите идеи за надмозочната жлезда биле исмејувани.Сепак алтернативните решенија се многу различни.

Во голема мера тие можат да бидат поделени во две категории: дуалистички решенија  кои ја одржуваат кружната Декартова разлика помеѓу царството на свеста и царството на материјата, но даде различни одговори за тоа како се однесуваат  двете царства едно на друго, и монистичките решенија кои тврдат дека навистина постои само една област на битието, во која свеста и материјата се двата аспекти. Секоја од овие категории во себе содржи бројни варијанти.

Двата главни типови на дуализмот се: суштински дуализам (што смета дека умот е формиран од  посебен вид на супстанција  која не е регулирана со законите на физиката) и имотниот дуализам (кој тврди дека законите на физиката се универзално важечки, но не може да се користат за да се  објасни  умот).

Трите главни видови на монизмот се физикализам (што смета дека умот се состои од материја организирана на посебен начин), идеализам (кој смета дека само мислата навистина постои а материјата  е само илузија), и неутрален монизам (кој смета дека и умот и материјата се аспекти од различна суштина и со самото тоа е  идентичен со ниту еден од нив). Сепак, исто така, постојат, голем број на карактеристични теории кои начисто не  може да бидат доделени на било која од овие теории.

Од времето на Њутн оваа наука со својата визија на едноставни механички принципи кои ги регулираат целиот универзум, некои филозофи биле во искушение од идејата дека свеста може да се објасни во чисто физичка смисла. Прв влијателен писател е Офреј да ла Метри кој во својата книга Човекот машина предложи таква експлицитна идеја.Сепак неговите аргументи се  многу апстрактни.Највлијателните современи физички теории за свеста се засноваат на психологија и невронски мрежи.

Теории предложени од невролозите, како што се Џералд Еделман  и Антонио Дамасио, како и филозофи како што се Даниел Денет, кој се обиде да ја објасни свеста во однос на нервните настани кои се случуваат во мозокот. Многу други невролози, како Кристофер Кох,ја  испитуваа невралната основа на свеста без да се обидат  да ги обликуват сите глобално опфатени теории. Во исто време, компјутерски научници кои работат во областа на вештачката интелигенција  ја следат целта на создавање на дигитални компјутерски програми кои можат да симулираат или отелотворуваат свест.

Неколку теоретски физичари тврдат дека класичната физика е суштински неспособна за објаснување на холистичките аспекти на свеста, но дека квантната теорија ги обезбедува состојките кои недостасуваат. Затоа неколку теоретичари го предложија квантниот ум како теорија на свеста. Во моментов многу научници и филозофи ги разгледаа аргументите за важната улога на квантнатните појави кои се неубедливи.

==Проблемот на другите умови==
Многу филозофи го сметаат искуството како суштина на свеста, и веруваат дека само искуството може целосно да се знае од внатрешноста, субјективно. Но, ако свеста е субјективна и не е видлива од надвор, зошто поголемиот дел од луѓето веруваат дека другите луѓе се свесни, а карпите и дрвјата не се? Ова се нарекува проблем на другите умови.Тој е особено акутен за луѓето кои веруваат во можноста на филозофски зомби, тоа се, луѓе кои мислат дека е можно во принцип да има лице кое  физички се разликува од човечкото суштество и се однесува како човечко суштество во секој поглед, но сепак недостасува свест.

Најчесто даден одговор е дека ние пренесуваме свест на другите луѓе, бидејќи гледаме дека тие личат на нас во изглед и однесување: ние резонираме дека ако тие изгледаат како нас и  дејствуваат како нас, тие мора да бидат како нас на некој начин, вклучувајќи го и искуството на сортирање што го правиме.Сепак,постојат различни проблеми за тоа  објаснување. За една работа, се чини дека го крши принципот на свидливост, со пропишување на невидливо лице со што  е неопходно да се објасни она што ние го гледаме.

Некои филозофи, како Даниел Денет во еден есеј тврди дека луѓето кои даваат вакво објаснување навистина не го разбираат она што го кажуваат.Во поширока смисла, филозофи кои не ја прифатија можноста за зомби генерално веруваат дека свеста се рефлектира во однесувањето (вклучувајќи вербално однесување), и дека ние ја пренесуваме свеста на основа на однесување.Поедноставен начин да се каже тоа е дека ние разменуваме искуства со луѓето, бидејќи од она што може да го направат, вклучувајќи го и фактот дека тие можат да ни кажат за своите искуства.

==Животинска свест==

Темата за животинската свест одликувала со голем број на проблеми.Со тоа се поставува проблемот на другите умови во особено тешка форма, бидејќи животните  лишени од можноста да го зборуваат човечкиот јазик не можат да ни кажат за нивните искуства.

Исто така, тешко е објективно да се разгледа прашањето, бидејќи негирањето дека животното е свесно често се зема за да се имплицира дека не чувствува, неговиот живот нема вредност, и дека тоа му штети тоа не е морално погрешно. Декарт, на пример, понекогаш е обвинет за малтретирање на животни што се должи на фактот дека тој верува дека само луѓето имаат нефизички ум.Поголемиот дел од луѓето имаат силна интуиција дека некои животни, како мачки и кучиња, се свесни, додека други, како инсекти, не се;. но изворите на оваа интуиција не се очигледни.

Филозофи кои го сметаат субјективното доживување као суштина на свеста, исто така, генерално веруваат, како сооднос, дека постоењето и природата на животинската свест никогаш ригорозно нема да бидат познати. Томас Нагел од оваа гледна точка во влијателниот есеј под наслов  Како е да се биде лилјакот? напишал.- Тој рече дека организмот е свесен "ако и само ако постои нешто што е како е да се биде тој организам - нешто што е како за организмот", тој тврдеше дека без разлика колку знаеме за мозокот и однесувањето на животните, ние никогаш не може да се ставиме во умот на животните и да ја доживееме неговата свест на начин на кој тој ја доживува.својата светска во начинот на кој таа се прави.  Други мислители, како што е  Даглас Хофштадер, ги отфрли овој аргумент како неповрзан.

==Вештачка свест==

Идејата за вештачко створена свест едревна тема на митологијата која на пр. се појави во грчкиот мит за Пигмалион за врежана статуа која беше магично оживеана,а во средновековните еврејски приказни на Голем со магично анимиран [[хомункул]] направен од глина. Сепак, можноста за изградба на свесна машина  веројатно е најпрво дискутирана од страна на Ада Лавлејс,во 1842 година за Аналитички мотор измислен од Чарлс Бабаџ, претходник (никогаш изградена) на модерните електронски компјутери.

Лавлејс во суштина ја  презираше идејата дека машината како аналитички мотор може да размислува во човечки начин.
Таа напиша: „Пожелно е да се заштитат од можноста за претерани идеи кои можат да произлезат од овластувањата на аналитичкиот мотор. ...
Еден од највлијателните придонеси за ова прашање беше еден есеј напишан во 1950 година од страна на пионерски компјутерски научник Алан Тјуринг, насловен како Машинеријата и интелигенцијата на компијутерот. Туринг вели дека “дали може машина да мисли” е премногу натовареносо невистинити конотации за да има смисла,но тој предложи да ги замени сите такви прашања со конкретен оперативен тест, кој стана познат како Туринг тест.За да го положи тестот компјутерот мора да е способен да го имитира доволно добро за да ги измами иследниците.Во својот есеј Туринг разговара за голем број можни приговори и претстави бројни аргументи за секоја од нив. Тестот Туринг најчесто се наведува во дискусиите за вештачката интелигенција како предложен критериум за свеста на машината,тоа предизвика голема доза филозофски дебати.“

==Духовни пристапи==
За повеќето филозофи, зборот „свест“ конотира врска помеѓу умот и светот.Кај писателите  на духовни или верски теми, тоа често се конотира со врска помеѓу умот и Бога, или односот помеѓу умот и подлабоките вистини за кои се смета дека се повеќе основни од физичкиот свет. На пример, Кришна свеста е термин кој се користи да означи интимна поврзаност помеѓу умот на богомолецот и богот Кришна.МистичнИОТ психијатар Ричард Морис  Бук разликува три вида на свеста. Едноставна свест, свеста од телото, поседувана од  многу животни; само свест, свеста за свесност, поседувана само од страна на луѓето, и космичката свест, свеста за живот и мир на вселената, поседува само од страна на луѓе кои се просветлени. Многу повеќе примери може да се дадат.

==Научни пристапи==
Многу децении, свеста како истражувачка тема беше избегнувана од страна на мнозинството на мејнстрим научниците поради општо чувство дека феноменот дефиниран во субјективен поглед може правилно да се изучува преку објективни експериментални методи.
Во 1975 година, Џорџ Мендлер објави влијателна психолошка студија која прави разликува помеѓу бавен, сериски, и ограничен процес на свеста и оној брз, паралелен и богат. Почнувајќи од 1980-тата, со проширување на заедницата на невролозите и психолозите самите  се поврзани со областа наречена  студии за свеста , што доведува до прилив на експериментална работа објавени во книги, списанија како свест и сознанието, и методолошко дело објавено во списанија како што се списанието за студии на свеста, заедно со редовни конференции организирани од групи како што се Здружението за научно проучување на свеста.

Современите научни истражувања за свеста се засновани на психолошки експерименти и студии во случај на промени во свеста произведени од трауми, болести или лекови. Генерално гледано, научните пристапи се засновани на два основни концепти.

Првиот ја  идентификува содржината на свеста со искуства кои се пријавени од страна на човечки субјекти, вториот го користи концептот на свеста што е развиена од невролози и други медицински професионалци кои се занимаваат со пациенти, чие однесување е оштетено. Во секој случај, крајната цел е да се развијат техники за објективно оценување на свеста кај луѓето како и кај  други животни, и да се разберат нервните и психолошките механизми што придонесуваат за тоа.

==Мерки==
Посебни тешкотии предизвикуваат експерименталните истражувања,поради недостатокот на универзално прифатена оперативна дефиниција.Во поголемиот дел од експериментите кои се специјални за свеста, субјектите се човечки, и критериумот кој го користи е вербален извештај: со други зборови,од субјектите се бара да ги опишат нивните искуства, и нивните описи се третираат како забелешки за содржината на свеста .На пример, субјектите кои зјапаат постојано во коцка Некер обично велат дека тие се "нервираат" помеѓу две 3D конфигурации, иако стимулот во нив останува ист.

Целта е да се разбере односот помеѓу свесност на стимули (како што е наведено од страна на вербалниот извештај) и ефектите кои стимулите ги имаат врз активноста на мозокот и однесувањето. Во неколку парадигми, како што е техниката на одговор грундирање, однесувањето на субјектите е под јасно  влијание на стимули за кои тие известуваат без свест.

Вербалниот извештај  нашироко се смета за најсигурен показател на свеста, но тоа покренува одреден број на прашања.За една работа, ако вербалните извештаи се третираат како набљудувања, слично на набљудувања во другите гранки на науката, тогаш произлегува  можноста дека тие може да содржат грешки, но тешко е да се разбере идејата дека предметите можат да бидат погрешни за нивните сопствени искуства, а уште потешко да се види како таква грешка може да биде откриена.

Друг проблем со вербалниот извештај како критериум е тоа што ја ограничува областа за студија на луѓето кои имаат јазик: овој пристап не може да се користи за изучување на свеста кај другите видови, деца кои не можат да зборуваат имаат еден вид на оштетен мозок и со тоа го нарушуваат јазикот. Како трето прашање, филозофи кои ја оспоруваат валидноста на Туринг тестот може да чувствуваат дека тоа е можно, барем во принцип, за вербалниот извештај да биде целосно одвоенод свеста: филозофско зомби може да даде детални вербални извештаи за свеста во отсуство на секој вистински свест.

Во медицината, свеста се оценува како комбинација од вербално однесување, возбуда, мозочна активност и намерно движење. Последните три од овие може да се користат како индикатори на свеста кога вербалното однесување е отсутно.Научната литература во однос на нервните бази за возбуда и намерно движење е многу поширока. Нивната сигурност како индикатори на свеста е спорна, но поради бројни студии кои покажуваат дека алармирањето човечки субјекти може да поттикне да се однесуваат намерно во различни начини и покрај известувањето за комплетен недостиг на свест.

Друг пристап се однесува конкретно на проучувањето на самосвеста, односно, способноста  себеси  да се разликуваат од  другите. Во 1970-тите Гордон Галуп развил оперативен тест за самосвест, познат како огледало-тест. Тестот испитува дали животните се способни да се разликуваат помеѓу гледањето себеси во огледало наспроти гледањето други животни. 
Класичниот пример вклучува ставање на самото место  боја на кожата или крзно во близина на чело на поединецот и да провериш дали тие се обидуваат да го отстранат или барем да го допрат самото место, што укажува дека личноста која ја гледаат во огледалото се тие. Луѓето (постари од 18 месеци) и други големи мајмуни, делфини, гулаби, и слонови сите се набљудувани за да го поминат овој тест.

==Нервна корелација==
Голем дел од научната литература на свеста се состои од студии кои го испитуваат односот помеѓу искуства пријавени од страна на субјекти и активноста која истовремено се одвива во нивните мозоци, односно, студии за нервната корелација на свеста Неколку мозочни техники, како ЕЕГ и ФМРИ, биле користени за физички мерки на мозочна активност во овие студии.

Една идеја која го привлече вниманието веќе неколку децении е дека свеста е поврзана со високи честоти (гама бенд) осцилации во мозочната активност. Оваа идеја произлезе од предлозите во 1980 година, од страна на Кристофер фон дер Малсбург и Волф Сингер, дека гама осцилациите може да го решат т.н. обврзувачки проблем,преку поврзувањето на информации застапени во различни делови на мозокот во унифицирано искуство.
 
Голем број на студии покажаа дека активноста во основните сетилни области на мозокот не се доволни за да се произведе свест. Можно е субјектите да го пројават недостиг на свест, дури  кога области како што се примарниот визуелен кортекс покажува јасни електрични одговори на стимул.На повисоките мозочни области се гледа како на они кои ветуваат повеќе, особено префронталниот кортекс, кој е вклучен во голем број на високо когнитивни функции колективно познати како извршни функции.

Во 2011 година, Грацијано и Кастнер ја предложија „внимание-шема“ како теорија на свеста. Внимание е стил на обработка на информации во која мозокот ги фокусира своите ресурси на ограничен збир на меѓусебно поврзани сигнали. Свеста, во оваа теорија, е корисна, поедноставена шема која го претставува вниманието.

За правилно да се разбере дефиницијата на свеста, три главни значења се развиени и важно е да ги разликуваат. Прво, свеста може да се дефинира како состојба на будење. Ова во суштина значи дека за да се биде свесен, треба да се биде буден,за да се предизвика, предупредување или будење. Фазите на свеста може да варираат од будење до падежи во кома.. Второ, свеста е дефинирана како искуство, многу повеќе како субјективен пристап. Овој поим сугерира дека свеста е содржината на искуството од еден момент во друг. Свеста е мошне личен,дури и свесен субјект со ограничено гледиште.Трето, свеста може да се дефинира како умот. Секоја ментална состојба со наменска содржина се смета за свесна.На тој начин вклучува верувања, страв, надеж, намери, очекувања и желби.
Кристофер Кох  ги објави следните четири дефиниции на свеста во неговата најнова книга,кои можат да бидат сумирани како што следува.
Свеста е внатрешниот ментален живот што го губиме секоја ноќ кога ќе паднеме во сон.

==Биолошка функција и еволуција==

Во однос на примарната функција на свесна обработка на свеста, периодична идеја во последниве теории е дека феноменални положби некако ги  интегрираат нервните активности и информации за обработка кои инаку би биле независни.Ова се наречен основна хипотеза која става акцент на повратните врски,дека реципрочно поврзаните области на мозокот на масивно паралелен начин. Овие теории за сегашната функција се решенија на два класични проблеми поврзани со свеста:диференцијација и единство.

Тие покажуваат како нашето искуство со свеста искуство може да прави разлика помеѓу бескрајно различни можни сцени и детали (диференцијација), бидејќи ги интегрира оние детали од нашите сетилни системи, додека интегративниот карактер на свеста во овој поглед лесно објаснува како нашето искуство може да изгледа обединето како една целина и покрај сите овие поединечни делови. Очигледно не сите видови на информации се способни свесно да се дистрибуираат (на пример, нервната активност поврзана со вегетативните функции, рефлексите, несвесните моторни програми, ниското ниво на перцепција на анализи, итн) и многу видови на информации може да се распространети и во комбинација со други видови без свест.

Така, секој преглед на еволуцијата на свеста се соочува со големи тешкотии. Сепак, некои автори тврдат дека свеста може да се гледа од аспект на еволуционистичката биологија како адаптација во смисла на особина која ја зголемува фитнесот.Во својот труд "Еволуција на свеста", Џон Еклес тврди дека специјалните анатомски и физички својства на церебралниот кортекс кај цицачитедаде повод за свест.

Други филозофи, сепак, сугерираат дека свеста не би била неопходна за било која функционална предност во еволутивните процеси.Тие тврдат дека никој не дал причинско објаснување,зошто тоа не би било можно за функционално еквивалентните  не-свесни организми(на пример, филозофски зомби) да се постигнат истите предности за опстанок кај свесните организми.

==Состојби на свест==
Постојат некои положби во кои свеста се чини дека треба да се укине, вклучувајќи спиење, кома и смрт. Исто така, постојат различни
околности кои може да го променат односот помеѓу умот и светот на по не драстичен начин,создавајчи го она што е познато како променети состојби на свеста. Некои променети состојби се случуваат природно. Другите може да бидат предизвикани од дрога или оштетување на мозокот,променети состојби можат да бидат придружени со промени во размислувањето, нарушување на чувството за време, чувства на губење на контрола, промени во емоционалното изразување, алтернации во сликата за телото и промени во значењето или важноста.

Двете најшироко прифатени промени се спиење и сонување.Иако спиењето и не спиењето  му изгледаат многу слични на надворешниот набљудувач,секој е поврзан со посебна шема на мозочна активност,метаболичка активност, и движење на очите секој е поврзан со посебен модел на искуство и сознание.Во текот на обичното неспиење,луѓето кои се разбудени пројавуваат само нејасни и површни мисли.

Напротив во текот на спиењето, луѓето кои се разбудени пројавувааат богати и детални искуства во кои настаните ги формира  еден континуиран напредок,кој сепак може да се прекине со бизарни или фантастични упади.И   состојбата на спиење и состојбата на неспиење  се поврзани со сериозни нарушувања во меморијата,таа обично исчезнува за секунда за време на неспиење и за минута по будењето од сон сè додека активно не се освежат.

Разни видови  на психоактивни лекови  имаат значајни ефекти врз свеста.ЛСД –то како и другите во оваа група може да произведе големи нарушувања на перцепцијата,вклучувајќи халуцинации,некои корисници дури и ги опишуваат нивните искуства со дрога како мистични или духовни по квалитет.

Мозочните механизми кои ги предизвикуваат овие ефекти не се добро разбрани ,но постојат значителни докази дека промените во мозочниот систем кој користи хемиски невротрансмитерен серотин играат важна улога. Некои истражувања со мозочните бранови во текот на медитација објавија разлики помеѓу оние што одговараат на обичната релаксација и оние што одговараат на медитација.

==Феноменологија==
Феноменологија е метод на испитување кој се обидува да ја испита структурата на свеста на свој начин, оставајќи ги настрана проблемите во врска со односот на свеста кон физичкиот свет. Овој пристап првпат беше предложен од страна на филозофот Едмунд Хусерл, а подоцна елабориран од страна на други филозофи и научници.Оригиналниот концепт на Хусерл довел до две различни линии на истрагата, во филозофијата и психологијата.

Во филозофијата, феноменологијата во голема мера е посветена на фундаменталните метафизички прашања, како што е природата на интенционалноста.Во психологијата, феноменологијата во голема мера значеше обид да се испита свеста користејќи го методот на интроспекција, што значи набљудување на нечиј ум, а подоцна избестување за она што го забележува. 
Овој метод во почетокот на дваесеттиот век пропадна, поради сериозни сомневања за неговата сигурност, но е рехабилитиран до некој степен, особено кога се користи во комбинација со техниките за испитување на мозочната активност.

Интроспективно, светот на свесното искуство се чини дека има значителна структура. Имануел Кант тврди дека светот каков што ние го гледаме е организиран според збир на фундаментални "интуиции", кои вклучуваат објект (го гледаме светот како збир од различни работи); форма; квалитет (боја, топлина, итн); простор (растојание, правец и место) и времето. Некои од овие конструкции, како што се просторот и времето, одговараат на начинот на кој светот  е структуриран според законите на физиката, за другите структурата не е толку јасна.Повеќето психолози и невролози не ги прифатиле овие аргументи - сепак јасно е дека односот помеѓу физичко лице како светлина и видлив квалитет како што е боја е исклучително комплексен и индиректен, како што е докажано од страна на разни оптички илузии како ширењето на неонски бои.
 
Во невронските  мрежи, се вложени големи напори во истржувањетокако пореално светот на будната свесност  е изграден во внатрешноста на мозокот. Процесот  генерално се мисли да  вклучи  два основни механизми: (1) хиерархиска обработка на сетилни влезови, (2) меморија. Сигналите кои произлегуваат од сетилните органи се пренесуваат до мозокот и потоа се обработуваат во серија на фази, извлекувајќи  повеќе видови на информации од влезните податоци.

Во визуелниот систем, на пример, сетилни сигнали од очите се пренесуваат до таламусот, а потоа на примарниот визуелен кортекс,внатре во церебралниот кортекс тие се испраќаат до областите како три-димензионална структура, форма, боја, и движење.

Меморијата е во игра во најмалку два начина. Прво, им овозможува на сетилните информации да се оценуваат во контекст на претходното искуство. Второ, и уште поважно, работната меморија овозможува  информациите  да бидат интегрирани со текот на времето, така што тие може да генерират стабилна претстава на светот.Џералд Еделман ја изрази сликовито овааа точка давајќи наслов на една од неговите книги за свесноста на Запамтената сегашност.

На многу научници им е тешко да се помират со фактот дека информациите се дистрибуирани низ повеќе области на мозокот со очигледно единство на свеста. Ова е еден аспект на таканаречениот обврзувачки проблем.Исто така, постојат некои научници кои изразија сериозна резервираност во врска со идејата дека мозокот формира претстави за  надворешниот свет воопшто.Влијателни членови на оваа група се JJ Гибсон и  Родни Брукс, кои тврдеа во корист на "интелигенција без претстава.

==Медицински аспекти==
Медицинскиот пристап кон свеста е практично ориентиран. Тој произлегува од потребата за лекување на луѓето чија мозочна функција е оштетена како резултат на болест, оштетување на мозокот, токсини или дрога. Во медицината, концептуалните разлики се сметаат за  корисни до тој  степен до кој тие можат да помогнат во третманите.

Со оглед на тоа дека филозофскиот пристап кон свест се фокусира на својата основна природа и својата содржина, медицинскиот пристап се фокусира на  количеството свест што личноста го поседува.Во медицината свеста се оценува како ниво кое се движи од кома и мозочна смрт до најнискониво на целосна будност и намерна реакција на највиско ниво.

Свеста е предмет на интерес кај пациентите и лекарите, особено кај невролозите и анестезиолозите. Пациентите може да страдаат од нарушување на свеста, или можеби треба да бидат под анестезија за хируршката процедура. Лекарите можат да вршат интервенции со свеста како:давање инструкции да спие,администрирање општа анестезија, или поттикнување на медицинска кома.

==Оценка==
Во медицината, свеста се испитува со помош на збир од процедури познат како невропсихолошко оценување.Постојат два методи кои најчесто се користат за оценување на нивото на свеста на пациентот. Едноставна процедура со која се бара минимална обука, како и повеќе комплексна процедура која бара значителна експертиза.Едноставната постапка започнува со прашањето дали пациентот е во состојба да се движи и да реагира на физички стимули. Ако е така, следното прашање е дали пациентот може да одговори на смисловен начин на прашања и команди. Ако е така, пациентот се прашува за името, моментална локација, и распоредот на денот и времето.Пациент кој може да одговори на сите овие прашања се вели дека е " трипати ориентиран" (понекогаш се означува  како "Ox3" на медицинска шема), и обично се смета дека целосно е свесен.

Комплексната процедура е позната како невролошки преглед, и обично се врши од страна на невролог во болнички услови. Формално невролошки преглед  се врши преку прецизно исцртана серија на тестови, почнувајќи со тестови за основните сензоримоторни рефлекси, и кулминирајќи со тестови за софистицирана употребата на јазикот. Исходот може да се сумира со користење на Глазговата скала за кома. Исто така постои и поедноставна детска верзија на скала за деца кои се  премногу млади за да можат да го користат јазикот.

==Нарушувања на свеста==

Медицински состојби кои ја инхибираат свеста се сметаат за нарушувачи на свеста.Оваа категорија обично вклучува минимално свесна состојба и постојана вегетативна состојба, но понекогаш исто така, вклучува по сериозен заклучен синдром и потешка хронична кома. Диференцијални дијагнози на овие нарушувања е активна област на биомедицинските истражувања.Конечно, мозочна смрт резултира со неповратно нарушување на свеста. Додека други услови може да предизвикаат умерено влошување (на пример, деменција и делириум ) или повремени прекини (на пример, голем имал напад) на свеста,но тие не се вклучени во оваа категорија.

== Потекло на поимот ==

Потеклото на современиот концепт на свеста  често му се припишува на есејот на  Џон Лок во врска со човечкото разбирање, објавен во 1690 година. Лок ја дефинирана свеста како „перцепција на она што поминува во сопствениот ум на еден човек“. Неговиот есеј е под влијание на погледот на свеста во [[XVIII век]], и неговата дефиниција се појави во познатиот  речник на Семјуел Џонсон (1755).

Англискиот збор „свест“ оригинално потекнува од латинскиот conscius (con-„заедно“ + scire „да знае“), но латинскиот го нема истото значење како нашиот збор. Меѓутоа имаше многу појави во Латинското пишување на фразата consciuss scire, која  буквално преведена  значи „знаејќи со себе“, или со други зборови споделување на знаењето со самиот себе за нешто.Во својата најрана употреба во 1500 година, англискиот збор „свесен“ го задржа значењето на латински conscius. На пример, [[Томас Хобс]] во делото „[[Левијатан (книга)|Левијатан]]“ пишува: „Кога двајца или повеќе мажи, знаат за еден ист факт,за нив се вели дека се свесни за тоа еден на друг“. Латинскиот збор conscius scire чие значење беше по тесно поврзано со сегашниот концепт на свеста, беше преведен на [[англиски јазик]] како „свесен за себе“ или „свесен при себе“. Зборот првпат се појавува во латинските правни текстови од автори како што е [[Цицерон]].

==Личноста како тема во уметноста и во популарната култура==
* „Валкана личност“ - краток расказ на рускиот писател [[Данил Хармс]].<ref>Danil Harms, ''Sto slučajeva''. Beograd: Laguna, 2016, стр. 168-169.</ref>

== Наводи ==
{{наводи}}

{{Нормативна контрола}}

[[Категорија:Психологија]]
[[Категорија:Филозофија]]
[[Категорија:Концепти во епистемологијата]]
[[Категорија:Метафизички поими]]