Преглед на кодот на До балчак

{{Italic title}}
{{Инфокутија за филм
|  name           = До балчак
|  image          = До балчак плакат.jpg
|  caption        = Плакатот на филмот
|  producer       = [[Данчо Чевревски]]<br />[[Миливое Ѓорѓевиќ]]
|  director       = [[Столе Попов]]
|  writer         = [[Горан Стефановски]]<br />[[Столе Попов]]
|  starring       = [[Ити Срај]]<br />[[Сашко Коцев]]<br />[[Мартин Јорданоски]]<br />[[Тони Михајловски]]<br />[[Искра Ветерова]]<br />[[Сенко Велинов]]<br />[[Мики Манојловиќ]]<br />[[Владо Јовановски]]<br />[[Младен Крстевски]]<br />[[Никола Ристановски]]<br />[[Драган Спасов - Дац]]<br />[[Гораст Цветковски]]<br>[[Салаетин Билал]]<br>[[Петре Арсовски]]<br />[[Благоја Спиркоски-Џумерко]]<br>[[Најдо Тодески]]<br>[[Гоце Тодоровски]]<br>[[Бранко Бенинов]]<br>[[Јовица Михајловски]]
|  music          = [[Дуке Бојаџиев]]
|  cinematography = [[Апостол Трпески]]
|  editing        = [[Атанас Георгиев]]<br />[[Благоја Неделковски]]
|  distributor    = 
|  released       = {{знамеикона|Macedonia}} [[14 септември]] [[2014]]
|  runtime        = 165 минути
|  country        = {{знамеикона|Macedonia}} [[Македонија]]
|  budget         = 
|  language       = [[Македонски јазик|македонски]]
|  imdb_id        = 2396459 
|}}

'''До балчак''' ({{lang-en|To the Hilt}}) — [[македонски филм]] од [[2014]] година во [[режија]] на [[Столе Попов]]. Филмот трае 165 [[Минута|минути]]. [[Сценарио]]то за филмот го напишал [[Горан Стефановски]], директор на [[фотографија]]та е [[Апостол Трпески]], сценограф е Миленко Јеремиќ, костимограф е Емилија И. Атанасовска, а шминкер е Светлана Гутиќ. Улогите во филмот ги толкуваат: Инти Шрај, [[Мартин Јорданоски]], [[Сашко Коцев]], [[Сенко Велинов]], [[Тони Михајловски]], [[Мики Манојловиќ]], [[Никола Којо]], [[Никола Ристановски]], [[Јовица Михајловски]], [[Искра Ветерова]], [[Јордан Симонов]], [[Драган Спасов]], [[Ана Костовска]], [[Гораст Цветковски]], [[Владо Јовановски]], [[Камка Тоциновски]], [[Билјана Јовановска]], [[Ненад Нацев]], [[Горан Трифуновски]], Ѓорѓи Котев, Дениз Абдула, Береда Решит, [[Бојан Велевски]], [[Наташа Петровиќ]], Адем Карага, Горан Јовановски, Сенад Абдули, Хајрулах Рамизи, [[Салаетин Билал]], [[Благоја Спиркоски-Џумерко]], [[Митко Апостоловски]], [[Петре Арсовски]], [[Александар Шехтански]], [[Марија Спиркоска Илијеска]], [[Гоце Тодоровски]], [[Младен Крстевски]], [[Димче Мешковски]], [[Гоце Влахов]], [[Владо Дојчиновски]], [[Мето Јовановски (глумец)|Мето Јовановски]], [[Бранко Бенинов]], [[Бранко Ѓорчев]], [[Кети Дончевска Илиќ]], [[Најдо Тодески]] итн.<ref name="forum.kajgana.com">[http://forum.kajgana.com/threads/%D0%9D%D0%BE%D0%B2-%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8-%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BC-%D0%94%D0%BE-%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D1%87%D0%B0%D0%BA-%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0-%D0%BE%D0%B4-%D0%B4%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D0%BE%D1%82-%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA.60396/ Форум Кајгана - Нов македонски филм: До балчак - приказна од дивиот исток (пристапено на 4.5.2014)]</ref>

== Улоги ==
{| class="wikitable sortable"
|-
! Глумец
! Улога
|-
|  [[Инти Срај]]
| Тереза
|-
|  [[Сашко Коцев]]
| Крсто
|-
|  [[Тони Михајловски]]
| Музафер
|-
|  [[Мартин Јорданоски]]
| Филип
|-
|  [[Сенко Велинов]]
| Боро
|-
|  [[Владо Јовановски]]
| Илјо
|-
|  [[Никола Којо]] 
| Агентот
|-
|  [[Драган Спасов - Дац]] 
| Шиле
|-
| [[Камка Тоциновски]]
| Дара
|-
| [[Гораст Цветковски]]
| Кавал
|-
| [[Благоја Спиркоски-Џумерко]]
| Сотир
|-
| [[Гоце Тодоровски]]
| Гостин
|-
| [[Јовица Михајловски]]
| Непознатиот
|-
| [[Петар Арсовски]] 
| Перо
|-
| [[Искра Ветерова]]
| Ана
|-
| [[Никола Ристановски]]
| Цветко
|-
| [[Ана Костовска]]
| Стамена
|-
| [[Снежана Стамеска]]
| Селанката
|-
| [[Кети Дончевска Илиќ]]
| Селанка
|-
| [[Салаетин Билал]]
| Хотелџијата
|-
| [[Најдо Тодески]]
| Митре Војвода
|-
| [[Васил Михаил]]
| Момокот
|-
| [[Бранко Бенинов]]
| Берберот
|-
| [[Димче Мешковски]]
| Селанец 1
|-
| [[Гоце Влахов]]
| Селанец 2
|-
| [[Младен Крстевски]]
|Орачот
|-
| [[Бранко Ѓорчев]]
| Втор трговец
|-
| [[Александар Шехтански]]
| Гостинот
|-
| [[Митко Апостоловски]]
| Прв трговец
|-
| [[Мите Грозданов]]
| Трговец
|-
| [[Анастас Тановски]]
| Машино возач
|-
| [[Соња Михајлова]]
| Перачката
|-
| [[Наџи Шабан]]
| Аусто-Унгарски генерал
|-
| [[Билјана Јовановска]]
| Јана
|-
| [[Ненад Нацев]]
| Пере
|-
| [[Ратка Радмановиќ]]
| Бабата на пенџер
|-
| [[Бојан Велевски]]
| Либе
|-
| [[Марија Спиркоска Илијеска]]
|
|-
| [[Дениз Абдула]]
| Ќосиот
|-
| [[Горан Трифуновски]]
| Тоше
|}

== Производство ==
Филмот е снимен во продукција на „Триангл филм“, а во копродукција со „Сектор филм“, „Fх3х“ и [[Македонска радио-телевизија|Македонската радио-телевизија]]. Главен продуцент на филмот е [[Данчо Чеврески]] од „Триангл филм“. Постпродукцијата е дело на продуцентската куќа „Fx3x“ од [[Скопје]], а крајниот микс бил извршен во студиото „Барандов“ во [[Прага]]. Снимањето на филмот започнало во мај [[2012]] година, а филмот е сниман на локации во [[Битола]], [[Скопје]], [[Демир Хисар]], [[Охрид]], [[Штип]] и [[Прилеп]]. Финансиска и логистичка поддршка на филмот обезбедиле: [[Влада на Македонија|Владата на Македонија]], неколку министерства, [[Филмски фонд на Македонија|Филмскиот фонд на Македонија]], [[Македонска православна црква - Охридска архиепископија|Македонската православна црква]], „[[Македонски железници]]“ итн., а како официјални спонзори се јавуваат „[[Алкалоид]]“ и „Лукоил Македонија“. Инаку, овој филм важи за најскапиот филм во македонската кинематографија, чиј буџет изнесува 3,6 милиони [[Евро|евра]], од кои 2,5 милиони ги обезбедила владата, а 500 илјади евра обезбедил Филмскиот фонд.<ref name="forum.kajgana.com"/><ref>"До балчак" ќе си ја бара среќата во Кан", ''Дневник'', година XVIII, број 5454, петок, 2 мај 2014, стр. 21.</ref><ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.mkd.mk/30824/kultura/do-balcak-film-stole-popov |title=МКД - Прва клапа на филмот „До балчак“ (пристапено на 4.5.2014) |accessdate=2014-05-04 |archive-date=2014-09-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140924053647/http://www.mkd.mk/30824/kultura/do-balcak-film-stole-popov |url-status=dead }}</ref><ref>[http://maktel.mk/index.php?option=com_k2&view=item&id=16253:producentite-na-filmot-do-balchak-im-go-nachukale-na-hotelierite-vo-bitola-do-balchak&Itemid=660 Мактел (пристапено на 4.5.2014)]</ref><ref>Сребра Ѓорѓијевска, „„До балчак“ во завршна фаза, за публика - напролет“, ''Дневник'', среда, 16 октомври 2013, стр. 21.</ref>

На почетокот, филмот бил сниман во продукција на продуцентската куќа „Триангл“, но таа западнала во големи долгови, така што, по снимањето на филмот, за промоција и дистрибуција на филмот била задолжена Агенцијата за филм.<ref>„„До балчак“ ќе си ја бара среќата во Кан“, ''Дневник'', година XVIII, број 5454, петок, 2 мај 2014, стр. 21.</ref> Подоцна, за време на снимањето на филмот се случил скандал кога умрел еден [[коњ]], кому му биле дадени премногу инјекции за заспивање. Овој настан предизвикал големи реакции од друштвата за заштита на животните.<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.mkd.mk/36455/makedonija/producentot-do-balcak-besramno-laze-konjot-e-ziv-stole-popov |title=МКД - Продуцентот на „До балчак“ бесрамно излажа: коњот е жив! (пристапено на 4.5.2014) |accessdate=2014-05-04 |archive-date=2014-10-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141023043728/http://www.mkd.mk/36455/makedonija/producentot-do-balcak-besramno-laze-konjot-e-ziv-stole-popov |url-status=dead }}</ref>

Филмот започнал да се прикажува во кината на [[18 октомври]] [[2014]] година, со премиерата во киното „Милениум“ во [[Скопје]]. Филмот бил македонски кандидат за наградата „[[Оскар]]“ за најдобар странски филм.<ref>„Столе Попов: Посакувам Македонците да се идентификуваат со До балчак“, [[Дневник]], година XVIII, број 5595, сабота-недела, 18-19 октомври 2014, стр. 17.</ref> На [[13 февруари]] [[2016]] година, филмот бил прикажан во [[Шведска]], во рамките на „Balkan New Film Festival“, а во [[март]] учествувал на фестивалот „Febiofest“ во [[Прага]], а бил прикажан и во [[Минхен]], во рамките на 10. Денови на [[Балкан]]от.<ref>„Филмот „До балчак“ на фестивали во Скандинавија, Германија, Чешка...“, ''Дневник'', година XX, број 5995, понеделник, 22 февруари 2016, стр. 22.</ref>

== Содржина ==
Дејствието на филмот се случува во [[1907]] во [[Отоманска Македонија]], неколку години по крваво задушеното [[Илинденско востание]], после кое Македонија се наоѓа во општ колапс и тотален пустош. Приказната ги следи случувањата на комплексен љубовен четириаголник помеѓу Крсто ([[Сашко Коцев]]), безкомпромисен и идеалистичен [[Комити|комита]], Музафер ([[Тони Михајловски]]), безмилосен турски офицер, Филип ([[Мартин Јорданоски]]), „татин син“ опортунист кој се враќа дома по завршени студии во [[Европа]], и Тереза ([[Инти Срај]]), луцидна и слободоумна Европејка во потрага по авантура, која ги залудува тројцата мажи и предизвикува серија на настани со далекусежни и несогледиви последици.

Ликовите минуваат низ бурни судири, доживуваат катарзични искуства и стекнуваат длабоки нови самосознанија. Филмот е сурова, но романтична [[љубов]]на приказна во која вечната македонска кауза за сопствен идентитет и самостојност е видена од агол на строга индивидуалност, лишена од каква било [[Идеологија|идеологизација]]. Слободата, правдата, љубовта, среќата, жртвувањата и предавствата се доживеани низ катарзични емоции што допираат „до балчак”. Поточно, сè е во знакот на типичниот парадокс издигнат до ниво на проверената балканска [[Филозофија|филозофска]] максима: „Ебати животот, ако не си спремен да умреш за него”. Ова е филм за дијалектичката средба на митското со антимитското, филм во којшто се среќаваат [[Легенда|легендите]] и раскажувањата со реалната стварност на суровиот живот, низ [[Историја на македонскиот народ|македонската историја]], исполнет со историски апсурди. Антивестерн, пандан на традиционалниот „Аmerican Western“ или нешто што слободно би можеле да го наречеме „Macedonian Eastern“, ова е филм што излегува од просторот на кој од памтивек се среќаваат и судираат западната и источната цивилизација.

== Спорност ==
=== Предозирање на коњ ===
Една сцена од филмот прикажува мртов коњ, за која коњот требал да се успие со инјекција и да му се полее лажна крв. И покрај предупредувањата дека дозата е преголема и коњот може да умре од неа, екипата решила да ризикува и коњот пцовисал.<ref name="мкд.мк">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.mkd.mk/36349/makedonija/konj-do-balcak-film-ubien-stole-popov |title=Свесно е убиен коњ на снимањето на „До балчак“ (ВОЗНЕМИРУВАЧКИ ФОТОГРАФИИ) |accessdate=2014-11-02 |archive-date=2014-11-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141102095434/http://www.mkd.mk/36349/makedonija/konj-do-balcak-film-ubien-stole-popov |url-status=dead }}</ref>
=== Побуна на битолските дуќанџии ===
На денот на премиерата на филмот дел од дуќанџиите од старата битолска чаршија се заканиле со протести и тужби, затоа што во 2012 година нивните дуќани биле затворени една недела, но и по две години подоцна не им биле исплатен предвидениот надомест.<ref name="фактор">[http://faktor.mk/archives/122786 Дуќанџии од Битола ќе протестираат на премиерата на „До Балчак“]</ref>

== Поврзано ==
* [[Список на македонски филмови понудени за номинација за Оскар]]

== Наводи ==
{{наводи|2}}

== Надворешни врски ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=ZxtE4G6f6jk YouTube - Трејлер за филмот До Балчак на Столе Попов]
* [https://www.youtube.com/watch?v=7OrAJfgkKJQ YouTube - Музика од филмот До Балчак на Столе Попов]
* {{IMDb title|2396459|До балчак - To the Hilt'}}

{{Столе Попов}}

[[Категорија:Македонски дела од 2014 година]]
[[Категорија:Филмови на Столе Попов]]
[[Категорија:Македонски филмови]]
[[Категорија:Филмови од 2014 година]]