Преглед на кодот на Јосиф II (Свето Римско Царство)

{{Infobox royalty
|name            = Јосиф II
|image           = Joseph Hickel (attr) Joseph II als Mitregent seiner Mutter.jpg
|caption         =  
|succession      = [[Крал на Германија]]
|reign           = 27 март 1764 – {{nowrap|20 февруари 1790}}
|coronation      = 3 април 1764, [[Франкфурт]]
|predecessor     = [[Франц I (Свето Римско Царство)|Франц I]]
|successor       = [[Леополд II (Свето Римско Царство)|Леополд II]]
|succession1     = [[Цар на Светото Римско Царство]]
|reign1          = 18 август 1765 – {{nowrap|20 февруари 1790}}
|predecessor1    = [[Франц I (Свето Римско Царство)|Франц I]]
|successor1      = [[Леополд II (Свето Римско Царство)|Леополд II]]
|succession2     = [[Надвојводство Австрија|Надвојвода на Австрија]]
|reign2          = 18 август 1765 – {{nowrap|20 февруари 1790}}
|predecessor2    = [[Франц I (Свето Римско Царство)|Франц I]]
|successor2      = [[Леополд II (Свето Римско Царство)|Леополд II]]
|reg-type2       = совладетел
|regent2         = [[Марија Терезија]]
|succession3     = [[Крал на Унгарија]] и [[Крал на Хрватска]] и<br>[[Крал на Бохемија|Бохемија]]
|reign3          = 29 ноември1780 – {{nowrap|20 февруари 1790}}
|coronation3     =
|predecessor3    = [[Марија Терезија]]
|successor3      = [[Леополд II (Свето Римско Царство)|Леополд II]]
|full name       = Јосиф Бенедикт Август Јоханес Антин Михаел Адам  
|spouse          = [[Изабела Пармска]]<br>[[Марија Јосиф Баварска]]
|issue           = Марија Тереза
|house           = [[Хабсбуршка династија]]
|father          = [[Франц I (Свето Римско Царство)|Франц I]]
|mother          = [[Марија Терезија]]
|birth_date      = 13 март 1741
|birth_place     = [[Шенбрун]], [[Виена]]
|death_date      = {{Death date and age|1790|2|20|1741|3|13|df=y}}
|death_place     = [[Виена]]
|date of burial  =
|place of burial =
| religion       = [[Римокатоличка црква]]
}}
'''Јосиф II''' ({{lang-de|Joseph Benedikt Anton Michael Adam}}, роден на {{роден на|13|март|1741}} во {{роден во|Виена}} — починал на {{починал на|20|февруари|1790}} во {{починал во|Виена}}) — владетел од [[Хабсбуршка династија|Хабсбуршката династија]] како [[цар на Светото Римско Царство]] и [[Надвојводство Австрија|надвојвода на Австрија]] (1765-1790), [[крал на Хрватска]], [[крал на Бохемија]] и [[крал на Унгарија]] (1780–1790).

== Рани години ==

Јосиф II е роден во [[Виена]] како прв син на [[Марија Терезија]], со која заедно управувал со [[Хабсбуршка Монархија|Хабсбуршката Монархија]] и [[Франц I (Свето Римско Царство)|Франц I]].

== Совладетел ==

По смртта на неговиот татко Франц I, кој бил избран за [[цар на Светото Римско Царство]], Јосиф II заедно со својата мајка управувал со австриските територии на [[Хабсбуршка Монархија|Хабсбуршката Монархија]]. Времето на нивното заедничко управување било опфатено со големи реформи, кои започнале со [[Седумгодишна војна|Седумгодишната војна]]. Во овој период во Западна Европа започнале да излегуваат просветителските идеи на француската филозофија од [[XVIII век]]. [[Просветителство]]то добило на популарност во литературата но навлегло и меѓу владините кругови во Австрија. И покрај конзервативните ставови на Марија Терезија, Јосиф II застанал на чело на ова движење кое довело до олеснување на положбата на селаните, зацврстување на државната власт на штета на феудалните елементи и довело до распушање на редот на [[Језуити]]те. И покрај искрената љубов кон својата мајка, Јосиф во практика најдобрите години од својот живот ги поминал во тивка борба со неа, но имало примери и кога конфликтите значително се заострувале.

== Самостоен владетел==

Дури по смртта на својата мајка во [[1780]] година, Јосиф станал целосно слободен за даги оствари своите реформски планови. Неговата цел претставувала идејата за воведување на просветен [[апсолутизам]]. Јосиф бил исклучително активен човек. Неговите безбројни патувања не претставувале триумфални прошетки низ неговите територии туку преку нив сакал да воспостави контрола. Јосиф продолжил да ја следи старата австриска традиција на зацврстување на внатрешната и надворешната моќ на државата преку бирократска централизација, обединување на монархијата и послушност на црквата. Јозеф II овозможил гласно дискутирање на тековните прашања во печатот како и отворена критика кон активностите на монархот (Закон за печатот од [[11 јуни]] [[1781]] година).

=== Религиозна политика ===

На [[13 октомври]] [[1781]] година Јосиф II издал едикт наречен „[[''Едикт за верска толеранција меѓу христијанските религии'']]“. Преку овој едикт, Јосиф ги затворил оние манастири и монашки ордени кои не го поддржувале народното просветителство. Црквата станала во голема мера зависна од државата и врските со [[Римска курија|Римската курија]] значително биле ограничени. Народното образование било ставено под контрола на државата. Католичката црква останала доминантна во Хабсбуршките територии, но следбениците на православието, лутеранството и калвинизмот добиле еднакви граѓански права. Од [[1782]] година било дозволено правото на избор на вероисповед.

=== Селска реформа===

Преку своите реформи, Јосиф започнал напорна борба против феудализмот. Укинувањето на привилегиите на магнатите и аристократијата и воспоставување на еднаквост за сите граѓани пред законот претставувале главна задача на Јосиф II. Неговите службеници во дворот ги признавал единствено како сталеж кој требал да му служи. Хабсбуршката Монархија најпрвин го укинала кметството во Бохемија ([[1 ноември]] [[1781]] година), а потоа и во другите провинции.<ref>Saul K. Padover, ''The Revolutionary Emperor, Joseph the Second 1741–1790.'' (1934) p. 300</ref>. Неговата политика предизвикала општо незадоволство меѓу аристократијата. Феудалните слоеви правеле секакви обиди да ги забават реформите<ref>McKay, Hill, Buckler, Ebrey, Beck, ''A History of World Societies'' p.551</ref>. Посетата на [[Папа Пиј VI|папата Пиј VI]] требала да предизвика омекнување на неговите ставови кон реформите, но истото не се случило.

=== Последни години ===

Преку [[Руско-турска војна (1787-1792)|Руско-турска војна]] Јосиф II сметал дека ќе го подигне својот авторит. За таа цел тој помогнал на Русија во војната со сите сили, застанувајќи на чело на војската. По првичните воените неуспеси Јосиф смртноносно се разболел во време на походот и бил принуден да се врати во Виена каде починал на 20 февруари 1790 година, кога умира.

== Семејство ==

Првиот брак на Јосиф II бил склучен во [[1760]] година со внуката на [[Луј XV]], [[Изабела Пармска]] (1741-1763), исклучително интелигентна и остроумна, но со мрачен карактер. Од овој брак се родило едно дете:

* Марија Тереза (1762–1770)

По смртта на Изабела Пармска, Јосиф во 1765 година се оженил за [[Марија Јосиф Баварска]] (1739-1767). Таа починала по две години од сипаница. Со ова, Јосиф не оставил свои наследници, додека негов наследник станал неговиот брат [[Леополд II (Свето Римско Царство)|Леополд II]].

== Литература==
* Beales, Derek. ''Joseph II'' vol 1: ''In the shadow of Maria Theresa, 1741–1780,'' (1987)
* Beales, Derek. ''Joseph II'' vol 2: ''Against the World, 1780–1790'' (2009)
* Beales, Derek. "The false Joseph II", ''Historical Journal'', 18 (1975), 467–95 [http://links.jstor.org/sici?sici=0018-246X(197509)18%3A3%3C467%3ATFJI%3E2.0.CO%3B2-9 in JSTOR]
* Beales, Derek. ''Enlightenment and Reform in Eighteenth-Century Europe.'' (2005), 326 pp.
* Beales, Derek. ''Enlightenment and Reform in Eighteenth-Century Europe'' (2005), 256pp [http://www.amazon.com/dp/1860649491 excerpt and text search]
* Bernard, Paul P. ''The Limits of Enlightenment: Joseph II and the Law'' (1979)
* Blanning, T. C. W. ''Joseph II'' (1994), 228 pp; a short scholarly biography
* Blanning, T. C. W. ''Joseph II and Enlightened Despotism'' (1984)
* Bright, James Franck. ''Joseph II'' (1897), 222 pp [https://books.google.com/books?id=4i82AAAAMAAJ&printsec=frontcover&dq=inauthor:Franck+inauthor:Bright&lr=&num=30&as_brr=0 full text online]
* {{EB1911}}
* Dickson, P. G. M. "Joseph II's Reshaping of the Austrian Church," ''The Historical Journal'', Vol. 36, No. 1. (Mar., 1993), pp.&nbsp;89–114. [http://links.jstor.org/sici?sici=0018-246X%28199303%2936%3A1%3C89%3AJIROTA%3E2.0.CO%3B2-8 in JSTOR]
* Henderson, Nicholas. "Joseph II", ''History Today'', 1991 41 (March): pp.&nbsp;21–27. {{ISSN|0018-2753}} 
* Macek, Bernhard A. ''Die Kroenung Josephs II. in Frankfurt am Main. Logistisches Meisterwerk, zeremonielle Glanzleistung und Kulturgueter fuer die Ewigkeit'' (2010) ISBN 978-3-631-60849-4.
* McHugh, James T. "Last of the Enlightened Despots: a Comparison of President Mikhail Gorbachev and Emperor Joseph II." ''Social Science Journal'', 1995 32(1): pp.&nbsp;69–85. {{ISSN|0362-3319}} 
* Padover, Saul K. ''The Revolutionary Emperor, Joseph the Second, 1741–1790'' (1934), 414 pp; a standard scholarly biography [http://www.questia.com/read/9751312 online edition]
* Szabo, Franz A. J. "Changing Perspectives on the 'Revolutionary Emperor': Joseph II Biographies since 1790," ''The Journal of Modern History'' March 2011 Vol. 83, No. 1, pp.&nbsp;111–138  [http://www.jstor.org/stable/10.1086/658104 in JSTOR]
* Vovk, Justin C. (2010). ''In Destiny's Hands: Five Tragic Rulers, Children of Maria Theresa''. iUniverse: Bloomington, Ind.  ISBN 978-1-4502-0081-3
* Wilson, Peter H. ''Absolutism in Central Europe'' (2000) [http://www.questia.com/read/102842918# online edition]
* Szabo, Franz A. J. "Changing Perspectives on the 'Revolutionary Emperor': Joseph II Biographies since 1790," ''Journal of Modern History'' (2011) 83#1 pp.&nbsp;111–138

== Наводи ==
{{наводи}}

== Надворешни врски ==
{{рв|Joseph II, Holy Roman Emperor}}
{{Wikisource1911Enc|Joseph II}}
{{Reflist}}

* [http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=7178 Joseph II at Find-A-Grave] 
* [https://books.google.com/books?id=tmF8caGmyh4C&pg=PA32&lpg=PA32&dq=hungary+bohemia,+Dalmatia+Croatia,+Slavonia,+Galizia,+Lodomeria+Jerusalem&source=bl&ots=cCmrrswA7M&sig=7zstMKrNQvFzO_38oUwLvcZcPuA&hl=hr&sa=X&ei=2nagU4nyD9Kp7AahooD4BA&ved=0CBsQ6AEwAA#v=onepage&q=hungary%20bohemia%2C%20Dalmatia%20Croatia%2C%20Slavonia%2C%20Galizia%2C%20Lodomeria%20Jerusalem&f=false The Austrians: A Thousand-Year Odyssey] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20160426010839/https://books.google.com/books?id=tmF8caGmyh4C&pg=PA32&lpg=PA32&dq=hungary+bohemia,+Dalmatia+Croatia,+Slavonia,+Galizia,+Lodomeria+Jerusalem&source=bl&ots=cCmrrswA7M&sig=7zstMKrNQvFzO_38oUwLvcZcPuA&hl=hr&sa=X&ei=2nagU4nyD9Kp7AahooD4BA&ved=0CBsQ6AEwAA#v=onepage&q=hungary%20bohemia%2C%20Dalmatia%20Croatia%2C%20Slavonia%2C%20Galizia%2C%20Lodomeria%20Jerusalem&f=false |date=2016-04-26 }}

{{Владетели на Чешка}}
{{Свети римски цареви}}

[[Категорија:Грофови на Фландрија]]
[[Категорија:Војводи на Брабант]]
[[Категорија:Грофови од Ено]]
[[Категорија:Војводи од Луксембург]]
[[Категорија:Војводи од Лимбург]]
[[Категорија:Војводи на Милано]]
[[Категорија:Војводи од Тишен]]
[[Категорија:Кралеви на Чешка]]
[[Категорија:Кралеви на Германија]]
[[Категорија:Кралеви на Унгарија]]
[[Категорија:Цареви на Светото Римско Царство]]
[[Категорија:Хабсбуршко-лотариншка династија]]
[[Категорија:Витези на Златното Руно]]