Giovann Paol II
|
«Stee nò a 'vèggh pagura! Dervii, anzi, sbarattee i port a Crist! Al sò podè de salvezza servii i confin di statt, i sistema economegh e quei politegh, i camp de la coltura, de la civiltà, del svilupp. Stee nò a 'vèggh pagura! Crist el sa cosse gh'è dent a l'omm. Domà lu le sa!»
|
(Giovann Paol II)
|
El San Giovann Paol II, nassuu Karol Józef Wojtyła (latin: Iohannes Paulus II; polacch: Jan Paweł II; italian: Giovanni Paolo II; Wadowice, 18 de magg del 1920 - Roma, duu de april del 2005) l'è staa el papa quell de 264 de la Gesa Catolega, e capp de statt del Vatican.
Nassuu in Polonia e cressuu sotta i ocupazion todesca e russa, l'è devegnuu on prevet a la fin de la Segonda Guerra Mondial. L'è staa arcivescov de Cracovia e vun di simboi de la lotta di catolegh polacch contra el comunism.
L'è staa eleggiuu papa el 16 de ottober del 1978, primm papa minga italian de 455 agn. El sò pontificad, duraa 26 agn, l'è staa el terz pussee longh de la storia de la Gesa (superaa domà del Pio IX e del San Peder).
El Giovann Paol II l'ha inviaa sin del princippi del sò pontificad ona azion politega e diplomatega bella forta contra el comunismo, e l'è consideraa vun di autor del crodà di regimm sotta el controll de l'URSS. L'ha combattuu la Teologia de la Liberazion e invers ai simpatii de certi prevet invers al marxismo. Inoltra l'ha condannaa anca el capitalism e 'l consumism. El s'è mettuu contra, in del camp de la moral, a l'abort e l'utanasia, e l'ha confermaa in tutt l'ategiament tradizional de la Gesa invers a la sessualità di personn, el celibad di prevet e 'l sacerdozzi di donn.
El Giovann Paol II l'è staa critegaa de tanc personn intorna al mond per el so roeul in del quattà sgiò i scandaj di prevet pedofij: inscambi de denonzià tucc chi prevet ch'hann abusaa sesualment e hann violentaa e sodomizzà fiolitt e bagaj de tutt i etaa 'l Giovann Pavol l'ha preferii mett tuttcoss a tasè e solvà la reputazzion de la Gesa Catolega. [1]
L'ha viaggiaa in tutt el mond, che hann tiraa dent on gran numer de personn, in tra i pussee grand mai vist in d'on quai event religios. In 'sta manera, el Giovann Paol II l'ha quattaa ona distanza ben pussee granda de quella quattada de tucc i alter papa de la storia mettuu insemma. Per 'sta reson, l'è consideraa anca vun di pader de l'ecumenismo.
L'è staa vun di papa pussee popolar de la storia de la Gesa. L'è mort in del 2005 a Roma dopo vess staa malaa per tanto temp.
L'è staa proclamaa beatt del sò sucessor, Benedett XVI, e l'è staa proclamaa sant el 27 de april del 2014 del papa Francesch.