1654
Uiterlijk
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 22 april - De Sjtate-Generaal köre 't vrejesverdraag mèt Cromwell zien Gemeinebes good. 't Waas groatedeils ein gelieksjpel. Zie weite aevel neet dat d'r in 't geheim bedónge is dat Willem III van opvolging oetgesjlaote zal waere. Johan de Witt en Cromwell ware 't dao waal euver eins.
- 4 mei - De Sjtate van Hollandj numme de Akte van Seclusie (Oetsjluting) aan, wo-in Oranje van 't sjtadhawwersjap oetgesjlaote wirt. Veural in Frieslandj is d'r groate veróntwaardiging. De anger geweste –mèt oetzunjering van Zeëlandj- zin allemaol heël erg verdeild.
- 12 oktober - Biej de explosie van 't kroethoes in de Delfse bènnesjtad valle meugelik 1200 doaje en waere hónderde hoeze verrinneweert. De ramp sjteiat bekènd es de Delfse dóndersjlaag.
- 24 december - De aafgetraoje keuningin Christina van Zjwede leët zich op Kaesjaovend opnumme in de roams-kathelieke Kirk.
- Karel X Gustaaf van Zjwede besjtieg de troan.
- De sjtad Charkov wirt gesjtich.
- In Amsterdam brik de pesepidemie oet.
Gebaore
[bewirk | brón bewèrke]- datum ónbekènd
- Vincent Lübeck, Duutsje compenis (gestórve 1740)
- Quirinus van Blankenburg, Nederlandjs meziektheoreticus, organis, beijaardeer en compenis (gesjtórve 1739)
- Kangxi keizer
Gesjtórve
[bewirk | brón bewèrke]- 17 jannewarie - Paulus Potter (28), Nederlandjse kunssjilder
- 24 mieërt - Samuel Scheidt (66), Duutsje organis en compenis
- 9 juli – Ferdinand IV (20), Keunig van 't Heilig Raomse Riek, keuning van Boheme, keuning van Hongerijë
- 12 augustus - Cornelis Haga (76), Nederlandjse diplomaat
- 29 augustus - Wouter van Twiller (48), Nederlandjse gouverneur van Nuuj-Nederlandj van 1633 pes 1638
- 12 oktober – Carel Fabritius (32), Nederlandjse sjilder, belangrieke leërling van Rembrandt van Rijn
- datum ónbekènd
- Francisco Correa de Arauxo (±70), Sjpaanse örgelcompenis
Meziek
[bewirk | brón bewèrke]- Giovanni Legrenzi compeneert de Concerti Musicali per uso di Chiesa, Opus 1
Literatuur
[bewirk | brón bewèrke]- Joost van den Vondel sjrief ’t teoneëlsjtök Lucifer.
Beeldende Kuns
[bewirk | brón bewèrke]-
Dörpsjtraot (1654) Joost Cornelisz. Droochsloot, Magyar Szépmüvészeti Múzeum, Budapest
-
Puttertje (1654) Carel Fabritius, Mauritshoes Den Haag
-
Jan Six (1654) Rembrandt van Rijn