1953

1950 - 1951 - 1952 - 1953 - 1954 - 1955 - 1956

1953 (MCMLIII) waor e gewoen jaor wat begós op 'nen donderdag op de Gregoriaanse kalender.

Gebäörtenisse

7 jannewarie - President Harry Truman kondig aan dat de VS ein watersjtofbóm óntwikkeld haet.
13 jannewarie - Maarsjalk Tito wirt gekaoze tot president van Joegoslavië.
14 jannewarie - De Consumentebóndj wirt in Nederlandj opgerich.
20 jannewarie - Generaal Dwight D. Eisenhower lègk de eed aaf es 34e president van de Verenigde Sjtate.
31 jannewarie en 1 fibberwarie - Eine zjwaore noordwestersjtörm leët väol dieke braeke in de nach van 31 jannewarie op 1 fibberwarie, neet allein in Zuidwes-Nederlandj (zuug watersjnoad - 1835 doaje) mèr ouch in Belsj, Èngelandj en Noordwes-Duutsjlandj.
1 fibberwarie - Kees Broekman wirt in Hamar Europees sjaatskampioen.
18 fibberwarie - De Nederlandse minister van Watersjtaat Jacob Algera sjtèlt de Deltacommissie in, die maotregele mót veurbereije veur de versjterking van de Zeëuwse en Zuid-Hollesje kus.
6 miert - Naode doa van Jozef Stalin wirt Georgi Malenkov minister-president van de Sovjet-Unie; Kliment Vorosjilov wirt de nuje president.
12 miert - De watersjnoadwedsjtried in Paries. Deze voetbalwedsjtried, bedoeld es sjteun veur de sjlachoffersj van de watersjnoad en gesjpeeld in ’t Parc des Prince tösje ein Frans team en èlf - in 't boetelandj sjpelende - Nederlandse profvoetballers, kènt waere gezeen es de aanleijing veur de inveuring van 't betaald voetbal in Nederlandj dat in 1954 van sjtart ging. Nederlandj wón de wedsjtried mèt 1-2.
28 miert - Sjlotoetzending, rechsjtreeks vanoet 't Concertgeboew in Amsterdam, van 't radioprogram Beurzje aope, dieke toe. Presentator Johan Bodegraven kènt 6 miljoen göjje euverhanjige aan 't Rampefónds.
9 april - Josephine-Charlotte, prinses van Belsj, awtste dochter van keuning Leopold III, treujt in Luxemburg in 't huwelik mèt prins Jan van Luxemburg. Zie zulle d'r later de groat-hertoge waere.
13 april - Casino Royale, 't eësjte James Bond-verhaol wirt oetgebrach.
29 mei - Edmund Hillary en Tenzing Norgay bereike es eësjte de top van de Mount Everest.
30 mei - In 't blaad Nature make Francis Crick en James D. Watson hun óngerzeuk nao de sjtructuur van 't DNA bekènd.
2 juni - Elizabeth II van 't Verenigd Keuninkriek wirt gekroand in Westminster Abbey.
13 juni - Generaal Gustavo Rojas Pinilla vestigt in Colombia ein militaire dictatuur. Dees doert pes 1957.
19 juni - In de Sing Sing-gevangenis in New York waere Julius en Ethel Rosenberg geëlectrocuteerd waeges sjpionaag veur de Sovjet-Unie.
27 juli - Eine waopesjtilsjtand beëindigt de Korea-aorlog.
1 augustus - In Nederlandj mótte brómfitse vanaaf noe gebruukmake van 't fitsepaad.
19 augustus - Door de Verenigde Sjtate gesjteunde sjaatsgreep van generaal Zahedi in Iran.
31 oktober - De allereësjte televisieoetzending in Belsj door 't NIR.
10 december - De Nederlandse natuurkundige Frits Zernike óntvink de Nobelpries veur de Natuurkunde.
23 december - De gevreesde Politiechef van de Sovjet-Unie, Lavrenti Beria, kump in 't Kremlin op duustere meneer óm 't laeve.

zónger datum

In de loup van 1953 óntsjteit in Belsj de eësjte zelfhulpgroep van de Anonieme Alcoholiste in de Brusselse Marollen. In 2003 viert me 't vieftigjaorig besjtaon mèt meë es 500 groepe en ruum 10.000 leje.
Aafsjaffing van 't Landsting in Denemarke.
In Nederlandj wirt de oetgifte van kenteikes van motorrietuge euvergeheveld van de provincies nao 't Riek. 't Nationaal kènteike krit tweë lèttersj en tweëmaol tweë ciefersj.
De Amerikaanse tespiloot Scott Crossfield vlug es eësjte tweëmaol zoa sjnel es 't geluid.
In Rotterdam wirt, in de nog kale vlakte van 't gebómbardeerde sjtadshart, 't Groathanjelsgeboew van Huig Maaskantj in gebruuk genómme.

Nobelprieze

Natuurkunde: Frits Zernike "um zien demonstratie vaan de fasecontrasmethode, in 't bezunder um zien oetvinding vaan de fasecontrasmicroscoop."
Sjemie: Hermann Staudinger "um zien oontdèkkinge op 't gebeed vaan macromoleculair sjemie."
Geneeskunde:
- Hans Adolf Krebs "um zien oontdèkking vaan de citroenzoercyclus."
- Fritz Albert Lipmann "um zien oontdèkking vaan co-enzym A en zie belaank veur intermediar metabolisme."
Literatuur: Winston Churchill "um zien beheersing vaan de historische en biografische besjrieving zoewie um ziene briljante spreekstijl bij 't verdeidege vaan minseleke weerdes."
Vrei: George Marshall, "algemein veurzitter vaan 't Amerikaans Roed Kruus, geweze staotssecretair vaan Defensie, aofgeveerdegde bij de Vereinegde Naties, opstèller vaan 't Marshallplan."

Maan vaan 't Jaor

Konrad Adenauer

Gebore

2 jannewarie - Jacques Tichelaar, Nederlandse politicus
5 jannewarie - Pamela Sue Martin, Amerikaanse actrice
6 jannewarie - Malcolm Young, Brits-Australisch ritmegitaris (AC/DC)
9 jannewarie - Theodor Holman, Nederlandse sjriever, columnis en radiopresentator
10 jannewarie - Pat Benatar, Amerikaanse zangeres
12 jannewarie - Willem Endstra, Nederlandse vasgoodhanjelaer, verdach van witwèsjpraktieke (gesjtorve 2004)
26 jannewarie - Andrée van Es, Nederlandse politica
26 jannewarie - Bert Heerink, Nederlandse zenger (o.a. Vandenberg en Kayak)
21 fibberwarie - William Petersen, Amerikaanse acteur (o.a. CSI: Crime Scene Investigation)
22 fibberwarie - Nigel Planer, Britse acteur (Neil in The Young Ones)
25 fibberwarie - José María Aznar, Spaanse premier (1996-2004)
27 fibberwarie - Hans en Wim Anker, Nederlandse advocate
3 miert - Zico, Braziliaanse voetballer en -bóndjscoach
23 miert - Chaka Khan, Amerikaanse zangeres
25 miert - Hans Kazan, Nederlandse illusionist
27 miert - Herman Ponsteen, Nederlandse fitserenner
1 april - Willy Linthout, Belzje sjtripteikenaer (Urbanus (sjtrip))
3 april - Huub van der Lubbe, Nederlandse dichter en zenger (De Dijk)
5 april - Wim Kerkhof, Nederlandse zenger en musicus (The Amazing Stroopwafels)
11 april - Guy Verhofstadt, Belzje politicus en premier
30 april - Alfred van den Heuvel, Nederlandse acteur
6 mei - Tony Blair, Britse premier
6 mei - Ernst Daniël Smid, Nederlandse opera- en musicalzenger
8 mei - Alex van Halen, Amerikaanse pópmuzikant
13 mei - Harm Wiersma, Nederlandse dammer en politicus (LPF)
15 mei - Mike Oldfield, Britse musicus
16 mei - Pierce Brosnan, Ierse acteur (James Bond)
16 mei - Frans Meijer, Nederlandse crimineel, ein van de óntveurdersj van Freddy Heineken
17 mei - Jack de Heer, Nederlands-Canadese ieshockeyer
19 mei - Bert van Marwijk, Nederlandse voetballer en -trainer
15 juni - Xi Jinping, Chinese politicus
21 juni - Benazir Bhutto, Pakistaanse politica (gesjtorve 2007)
22 juni - Wim Eijk, Nederlandse aartsbisjop van Utrech
22 juni - Cyndi Lauper, Amerikaanse zangeres
27 juni - Frans Peeters, Belzje politicus
15 juli - Jean-Bertrand Aristide, president van Haïti
17 juli - Thé Lau (muzikant), Nederlandse sjriever en zenger (The Scene; gesjtorve 2015)
2 augustus - Mieke van der Weij, Nederlandse presentatrice
4 augustus - Henk Lubberding, Nederlandse fitserenner
8 augustus - Nigel Mansell, Britse autocoureur
16 augustus - Ruud Koole, Nederlandse politicus
19 september - Carry van Gool, Nederlandse baogsjötter
21 september - Arie Luyendyk, Nederlandse autocoureur
22 september - Ségolène Royal, Franse politica
30 september - Annemieke Hoogendijk, Nederlandse tekssjriefster, actrice en zangeres
30 september - Jack Goldstone, Amerikaanse socioloog en politicoloog
6 oktober - Klaas Bruinsma, Nederlandse drugsbarón (gesjtorve 1991)
7 oktober - Tico Torres, Amerikaanse drummer (Bon Jovi)
11 oktober - David Morse, Britse acteur
15 oktober - Tito Jackson, Amerikaanse zenger (o.a. Jackson Five)
18 oktober - Loes Luca, Nederlandse actrice en komiek (Het Klokhuis)
19 oktober - Hetty Heyting, Nederlandse cabaretière, actrice en sjriefster
27 oktober - Adri van Houwelingen, Nederlandse fitserenner
13 november - Andrés Manuel López Obrador, Mexicaanse politicus
29 november - Huub Stevens, Nederlandse voetballer en voetbaltrainer
30 november - June Pointer, Amerikaanse zangeres van The Pointer Sisters (gesjtorve 2006)
4 december - Luc Houtkamp, Nederlandse saxofonist, componist en orkesleijer
4 december - Jean-Marie Pfaff, Belzje voetbalkeeper
8 december - Kim Basinger, Britse actrice
18 december - François Boulangé, Nederlandse tv-presentator, producent en regisseur (Lingo; gesjtorve 2021)

Gesjtorve

9 jannewarie - Jean Brusselmans (68), Belzje sjilder
27 jannewarie - Martinus Nijhoff (58), Nederlandse dichter
8 fibberwarie - Marius Cornelis van Houten (73), Nederlandse militair en museumdirecteur
5 miert - Herman J. Mankiewicz (55), Amerikaanse scenarioschrijver
5 miert - Sergej Prokofjev (61), Russische componist
5 miert - Jozef Stalin (74), Sovjet-dictator
14 miert - Klement Gottwald (56), president van Tsjechoslowakije
28 miert - Jim Thorpe (65), Amerikaanse atleet en olympisch kampioen
22 april - Top Naeff (75), Nederlandse sjriefster
24 mei - Cor Hermus (63), Nederlandse acteur, toneëlregisseur en toneëlsjriever
19 juni - Julius en Ethel Rosenberg, Amerikaans spionage-echpaar
1 juli - Joris van den Bergh (71), Nederlandse journalist en ploogleijer biej 't fitserenne
27 september - Hans Fritzsche (53), Duutsje nazi-politicus
28 september - Edwin Hubble (63), Amerikaanse astronoom
8 oktober - Nigel Bruce (58), Mexicaans-Britse acteur
8 oktober - Kathleen Ferrier (41), Èngelsje altzangeres
8 november - Ivan Boenin (83), Russische sjriever en Nobelprieswinaer
8 november - Dylan Thomas (39), Èngelsje dichter
9 november - Abdoel Aziz al Saoed (72), keuning van Saoedi-Arabië
30 november - Félix Gogo (81), Belzje kunssjilder
19 december - Robert Millikan (85) Amerikaanse natuurkundige en Nobelprieswinnaer
23 december - Lavrenti Beria (54), Sovjet-Russische politicus
31 december - Albert Plesman (64), Nederlandse lóchvaartpioneer en oprichter van de KLM

Sergei Prokovjev,
gesjtórve op 5 mieërt 1953.
Joseph Stalin.
gesjtórve op 5 mieërt 1953.
Jim Thorpe,
gesjtórve op 28 mieërt 1953.
Lavrenti Beria, gesjtórve op 23 december 1953.

Lavrenti Beria,
gesjtórve op 23 december 1953.
Albert Plesman,
gesjtórve op 31 december 1953.