Toesjpang

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

'n Toesjpang

'n Toesjpang is 'n sjpang die met toe kènt make en oeëmèt me twieë sjtökker sjtóf anèè makt. Oorsjpronkelèk kieëm de toesjpang van de Mycenen, in de periode 3000-1200 vör Christus. De prehistorische toesjpange neumt me fibula (Latien vör sjpang) en die sjpange waoërte doe gebroekd öm e klèèd of 'ne mantel - die besjtónge oet 'ne groeëte lap sjtóf - anèè vas te make. Ooch de Grieke, de Romeine - die de toesjpang èges fibula neumde - en de Kelte kaante d'r fibula, mae dan es e funktioneel seerraod. Wie later de praktische funktie verveel bleef 't seerraod, de brósj van allewiel.

In 1849 woeërt de toesjpang óbbenuujs oetvoonde dör Walter Hunt.

'n Toesjpang is gemakd va sjtevig, mae buigzaam metaal. Dör de parallel zieje in te dujje, gèèt de sjpang óp. De toesjpange die me vreuger bie 't vasmake van de luiers gebroekde howwe nog e, dèk gekleurd kepke dat me över de sjlèting sjaoëf, es extra veiligheidssjlèting. Allewiel werre toesjpange nog gebruukd öm corsages óp de sjpange.

Toesjpang in d'r Punk

Keltische fibula die óp 'n toesjpang gelieke

Punk

In de jaore 70 van d'r 20ste ieëw waoërt de toesjpang 'n ikoon van de Punkkultuur en in die jeugdkultuursjtroming d'r väörloper van d'r piercing.