Ottomaans Riek

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

't Ottomaans of Osmaans Riek (Ottomaans Törks: دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّه, Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye, Modern Törks: Osmanlı İmparatorluğu of Osmanlı Devleti), ouch bekèndj es 't Törks Riek of sumpelewaeg Törkieje, waas 'n soennitisch islamitische staot opgerich dore Ogoeze ónger Osman I in naordwès-Anatolië in 1299. Mit vereuveringen inne Balkan doer Moerad I tösse 1362 en 1389, enne vereuvering van Constantinopel door Mehmed II in 1453 woort 't sultanaat verangerdj in e riek.

Gedoerendje de zèstieëndjen en zevetieëndjen ieëf, in 't biezunjer anen toep vanne mach ónger Suleiman I, waas 't Ottomaans Riek e mechtig, multicultureel en mieëspraokig riek det 't euverdeil van Zuudoeas-Europa, Wès-Azië, de Kaukasus, Naord-Afrika ennen Häöre van Afrika bestuurdje. Ane begin vanne zevetieëndjen ieëf haw 't riek twieëendertig pervinsjes en versjillige vazalstaote. Sómmige van dees woorte later bie 't riek ingelief, dewiel anger daovan versjillige vörm aan autonomie krege inne loup vanne ieëve.

Mit Constantinopel es de houfstad en kóntraol euver lenjer rónjelómme Middellandjse Zieë waas 't Ottomaans Riek zès ieëve lang in 't middelpuntj van interacties tössen 't oeaste en 't wèste. Nao 'n lang periood mit militair taengevallers taengen Europese machten en e lankzem oetereinvalle, stordje 't riek inein en woort 't nao d'n Ieëste Werreldkrieg opgeluf, wodoor de nuuj staot Törkieje is óntstangen in 't houfgebied van 't veurmaolig riek, aevenes de nuuj staoten oppe Balkan en in 't Midden-Oeaste.