Gelderse waopes
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Ieërste waope van Gelder
bewirk
't Ieërste waope van Gelder waerde al gebroek door de ieërse voog van de plaats Gelder Wichard van Pont, dae in 878 voogd waerde. 't Waope is 'n sjild van goud, belaje mit drie mispelblome van kael, geplaats twieë ein. De mispelblome slaon oppe Drakesage van Pont. Volges deze sage haw Wichard van Pont same mit zie broor Lupond 'ne draak verslage bie 'ne mispelstroek. De mispelblome zeen in 't waope kael (roead) vanwaege 't blood waat d'r vergaote mot zeen tiedens 't gevech (mispelblome zeen normaal wit van kluuer). De mispelblome zeen, zoeawaal in kael es in zilver, truuk te vinje in väöl gemèndjewaopes in 't Gelderse gebied.
't Waope mitte leeuw
bewirk
Vanaaf 1236 ginge de grave van Gelder 'n anger waope gebroeke, namelik 'n sjildj van lazoer, mit gouje blökskes bezejd, belaje mit 'ne gouje leeuw. 't Waope is geliek aan 't waope vanne Graafsjap Nassau. Of 't hie auch ech óm 'ne Nassause leeuw geit is neet bekindj. In eder gaval kan 'ne leeuw dude op 'ne persoean mit 'n hoeage millitaire rang. Meistal geit 't dan óm ne hertog. Bie persoeane die 'ne legere titel es hertog haje, waerde de blökskes gebroek. Deze Gelderse leeuw is auch truuk te vinje in väöl gemèndjewaopes.
Kleine verangering inne veertieënde ieëw
bewirk
Inne loup vanne dertieënde of veertieënde ieëw waerde 't waope get verangerd. Bie deze verangering vervele de blökskes en kreeg de leeuw 'ne döbbele stert en 'ne kroean. Waarsjienlik waas dit ter ieëre vanne 't feit det Reinoud II in 1339 toet hertog verheve waerde. 'n Anger meugelikheid is de dees verangering plaatsvónj in 1276 wie Reinoud I mit Irmgard van Limburg trouwdje en same mit häör hertog van Limburg waerde.
De Gulikse leeuw kwoom en verdween
bewirkNaodet de Gelderse Successieoorlog in 1379 door Maria van Gelder gewonne waas kwoom `t hertogdom aan de Gulikers. Maria van Gelder gebroekte veur `t ieërs `n waope, wobie de Gelderse en de Gulikse leeuw gecombineerd waerde, namelik `n gedeild sjiljd mit in deil I de Gulikse leeuw en in deil II de Gelderse (allebei neet ómgedrejd). Dit Gelder-Gulikse waope verdween weer, wie Gelder aan `t Hoes van Egmond kwoom.
De Zutfese leeuw
bewirkWie Gelder in 1543 aan Karel V kwoom, gebroekde hae veur Gelder zoeawaal de Gelderse leeuw es de Zutfese Leeuw. 't Waope vanne Graafsjap Zutfe waas 'n sjildj van zilver, belaje mit 'ne leeuw van kael, getóngd en gekroeand van goud. De leeuwe waerde zoeawaal in aafzónjerlikke sjilje es in ein sjildj gecombineerd gebroek. Deze combinatie bleef toet 1799 bestaon.
De Gulikse leeuw kump truuk
bewirk
In 't begin vanne negetieënde ieëw waerde de Gelre-Gulik combinatie gebroek veur 't waope vanne nuje provincie Gelderlandj. Ouch dees combinatie kump in väöl gemèndjewaopes veur. Sinds 10 oktoeaber 1935 haet de provincie Gelderlandj 't volgende waope: Gedeild: I in lazoer 'ne ómgedrejde, döbbelstertige leeuw van goud, gekroond van 'tzelfde en getóngd en genageld van kael; II in goud `ne leeuw van sabel, getóngd en genageld van kael. 't Sjildj gedèk mitte hertogelikke kroean van goud, geveurd van kael mit hermelien opgeslage. Sjildjhajers: twieë leeuwe van goud, getóngd en genageld van kael.