Elektron
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Sint-Joasters. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'n Elektron of lektron is e subatomair deilke mit 'n negatieve lajing en 'n massa van 9,11×10-31 kg. 't Elektron behuèrtj tót de klas van de leptone en me vermeudj det 't 'n elementair deilke is det neet wiejer kan waere opgesplete in anger deilkes.
Atoame bestaont oet 'n atoamkaen van protone en neutrone mit daorónjelóm 'n aantaal elektrone (in e neutraal atoam aeve väöl es 't aantaal protone in de kaen; wen 't mièr of minder elektrone guèf is 't atoam gelaje en neump me det 'n ion). De massa van 'n atoam wuèrtj vriewaal gans bestump door de protone en neutrone, die 1800 kièr zoa zwaor zint es 'n elektron.
't Elektron haet spin 1/2 en is dus e fermion. 't Antideilke van 'n elektron haet 'n positron.
Lektriciteit is 't struime van elektrone, vrie van de atoame. Statische lektriciteit óntsteit wen e veurwirp mièr of minder elektrone bevatj es nuèdig is veur de positieve lajing van de protone in de kaen op te löffe.
| Fysische deilkes | |
|---|---|
| Atomair deilkes: | Molecuul ∙ Atoom ∙ Ion |
| Subatomair deilkes: | Nucleon ∙ Atoomkaer |
| Bosone: | Foton ∙ Gluon ∙ W-boson ∙ Z-boson ∙ Higgsboson ∙ Graviton ∙ Kaön ∙ Pion ∙ Meson |
| Fermione: | Quark ∙ Lepton ∙ Neutrino ∙ Elektron ∙ Positron ∙ Muon ∙ Tau ∙ Proton ∙ Neutron ∙ Baryon |