16 fibberwarie: Versjèl tösje versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
K r2.7.1) (Robot: verangerd: sq:16 shkurt |
|||
| (15 tösseligkendje versies door 9 gebroekers neet getuind) | |||
Tekslien 1:
{{fibberwarie}}
'''16 fibberwarie''' is 'nen [[daag]] op de [[Gregoriaanse kalender|Gregoriaanse]] en [[Juliaanse kalender]]. 't Is de 47en daag vaan 't [[jaor]]; heinao koume in e [[gewoen jaor]] nog 318 daog, en in e [[sjrikkeljaor]] nog 319. 16 fibberwarie is de [[nationaole fiesdaag]] vaan [[Litouwe]].
== Gebeurtenisse ==
* [[116]] - Keizer [[Trajanus]] sjik [[laureaot]]-breve nao de [[Senaot (Roeme)|Senaot]] um zien succesvol campagne tege de [[Parthe]] aon te kundege.
* [[1246]] - [[Go-Saka]] weurt door [[Go-Fukakusa]] opgevolg es [[Lies vaan Japanse keizers|keizer]] vaan [[Japan]].
* [[1249]] - [[André de Longjumeau]] weurt door keuning [[Lowie IX vaan Fraankriek|Lowie d'n Heilege]] es [[ambassadeur]] nao de [[khan]] vaan 't [[Mongools Riek]] gesjik.
* [[1270]] - 't Groethertogdom [[Litouwe]] versleit de [[Liefse Orde]] in de [[slaag bij Karuse]].
* [[1630]] - [[Nederlands-Brazilië]]: Kaptein-generaal [[Hendrick Lonck]] van de [[Wes-Indische Compagnie]] nump de sjtad [[Olinda]] in en vestig zich zelf in ’t naoburig [[Recife]], dat wirt ómgeduip in ''Mauritssjtad''.
* [[1699]] - Keizer [[Leopold I vaan 't Heileg Roems Riek]] reik e diploma oet boemèt de [[Grieks-Kathelieke Kèrk]] in [[Transsylvanië]] dezelfde rechte krijg wie de [[Roems-Kathelieke Kèrk]].
* [[1741]] - [[Oasteriekse Successieaorlog]]: [[Donaumonarchie|Oasteriek]], [[Groat-Brittannië]], [[Ruslandj]], [[Sakse]] en de [[Rippubliek vaan de Zeve Vereinegde Nederlen|Nederlenj]] sjlete in [[Dresden]] ein koalitie taenge [[Pruses (land)|Pruusje]].
* [[1796]] - [[Colombo]] vèlt veur de Britte, die daomèt gans [[Sri Lanka|Ceylon]] in han höbbe.
* [[1815]] - De [[Senaot (Vereinegde Staote)|Senaat van de Vereinigde Sjtaote]] ratificeert de [[Vreej van Gent]], womit formeel de [[aorlog van 1812]] tösje 't [[Vereinig Keuninkriek]] en de [[Vereinigde Sjtaote van Amerika]] wirt aafgesjlaote.
* [[1862]] - [[Amerikaanse börgeraorlog]]: [[Ulysses S. Grant]] nump 't sjtrategisch gelaege [[Fort Donelson]] in [[Tennessee]] in.
* [[1899]] - In [[Reykjavík]] weurt [[Knattspyrnufélag Reykjavíkur]] opgeriech, de ierste voetbalclub vaan [[Iesland]].
* [[1918]] - In [[Vilniu]]s wirt de republiek [[Litouwe]] oetgerope. De nationaliste make hiebiej gebruuk van de verwarring in [[Ruslandj]] nao de [[Oktoberrevolutie|Bolsjewistische revolutie]].
* [[1923]] - [[Howard Carter]] äöpent 't graaf van farao [[Toetankhamon]], dat gevöld bleek mèt sjatte.
* [[1933]] - In [[Miami]] wirt eine aansjlaag gepleeg op [[president-elect|toekómstige president]] [[Franklin D. Roosevelt]] door [[Giuseppe Zangara]]. Roosevelt blif óngedeërd, mèr ónger meë [[Anton Cermak]], burgemeister van [[Chicago]], raak gewóndj.
* 1933 - Mèt de [[Blaine Act]] kump 'n ind aon de [[Druuglègking]] vaan de [[Vereinegde Staote]].
* [[1959]] - [[Fidel Castro]] weurt oetgerope tot premier vaan [[Cuba]].
* [[1960]] - [[Frankriek]] nump in de [[Algerije|Algerijnse]] [[Sahara]] zien eësjte [[atoomproof]].
* [[1977]] - De aartsbisjop [[Janani Luwum]] van [[Uganda]], veurvechter van de börgerrechte wirt vermoard door leje van 't regime van president [[Idi Amin]].
* [[1978]] - [[Leon Spinks]] ónttroant [[Mohammed Ali]] op punte nao ein sjlopend duel in [[Las Vegas]] es de bèste bókser op de waereld in 't zjwaorgewich.
* [[1985]] - In [[Libanon]] weurt de sjiïtische militante organisatie [[Hezbollah]] opgeriech.
* [[1991]] - [[Golfoorlog]]: Brits-Amerikaans bombardemint op [[Bagdad]].
* 1991 - [[Enrique Bermúdez]], leismaan vaan de [[Contras]] ('n rechse verzètsbeweging in [[Nicaragua]]), weurt in [[Managua]] vermaord.
* [[1999]] - De [[Koerde|Koerdische]] rebelleleismaan [[Abdullah Öcalan]] weurt door [[Turkije]] gearresteerd.
* [[2005]] - 't [[Protocol vaan Kyoto]] treujt in wèrking.
* [[2016]] - De Nederlandse lochmach bombardeert de ierste doele vaan [[Islamitische Staot]] in [[Syrië]].
== Gebore ==
* [[
* [[1222]] - [[Nichiren]], [[Japan]]se geisteleke, stiechter vaan 't [[Nichiren-boeddhisme]] (gestorve [[1282]])
* [[1304]] - [[Jayaatu Khan Tugh Temür]], [[Mongolië|Mongoolse]] khan en keizer vaan China (gestorve [[1332]])
* [[1331]] - [[Coluccio Salutati]], [[Italië|Italiaansen]] humanis (gestorve [[1406]])
* [[1419]] - [[Jan I vaan Kleef]] (gestorve [[1481]])
* [[1471]] - [[Krishnadevaraya]], keizer vaan 't [[Vijayanagarariek]] (gestorve [[1529]])
* [[1497]] - [[Philip Melanchthon]], [[Heileg Roems Riek|Duitsen]] astronoom en theoloog (gestorve [[1560]])
* [[1514]] - [[Georg Joachim Rheticus]], [[Oosteriek]]se cartograaf en instrumentemeker (gestorve [[1574]])
* [[1543]] - [[Kanō Eitoku]], Japansen teikeneer (gestorve [[1590]])
* [[1698]] - [[Pierre Bouguer]], [[Frankriek|Franse]] natuurwetenshapper (gestorve [[1758]])
* [[1727]] - [[Nikolaus Joseph von Jacquin]], [[Rippubliek vaan de Zeve Vereinegde Nederlen|Nederlands]]-Oosteriekse botanicus (gestorve [[1817]])
* [[1740]] - [[Giambattista Bodoni]], Italiaansen oetgever en drökker (gestorve [[1813]])
* [[1761]] - [[Jean-Charles Pichegru]], Franse generaol (gestorve [[1804]])
* [[1774]] - [[Pierre Rode]], Franse violis en componis (gestorve [[1830]])
* [[1791]] - [[Claude Pouillet]], Franse natuurkundige (gesjtorve [[1868]])
* [[1812]] - [[Henry Wilson]], [[Vereinegde Staote vaan Amerika|Amerikaanse]] politicus (gestorve [[1875]])
* [[1821]] - [[Heinrich Barth]], [[Duitsland|Duitse]] oontdèkkingsreizeger (gestorve [[1865]])
* [[1822]] - [[Francis Galton]], [[Vereineg Keuninkriek|Britse]] bioloog (gesjtorve [[1911]])
* [[1826]] - [[Joseph Victor von Scheffel]], Duitsen diechter en sjriever (gestorve [[1886]])
* [[1830]] - [[Lars Hertervig]], [[Noorwege|Noorse]] sjèlder (gestorve [[1902]])
* [[1831]] - [[Nikolaj Leskov]], [[Rusland|Russische]] sjriever (gesjtorve [[1895]])
* [[1834]] - [[Ernst Haeckel]], Duitse bioloog en filosoof (gestorve [[1919]])
* [[1838]] - [[Henry Adams]], Amerikaansen historicus (gestorve [[1918]])
* [[1843]] - [[Henry M. Leland]], Amerikaansen otobouwer en oondernummer (gestorve [[1932]])
* [[1848]] - [[Octave Mirbeau]], Franse sjriever en journalis (gestorve [[1917]])
* 1848 - [[Hugo de Vries]], [[Nederland]]se bioloog en geneticus (gesjtorve [[1935]])
* [[1850]] - [[Jacob Werlof]] ('t Wissemenneke), [[Nederlands Limburg|Nederlands-Limburgs]] sjtraottyp (gesjtorve [[1925]])
* [[1882]] - [[Pierre Diriken]], [[Belsj|Belzje]] politicus (gesjtórve [[1960]])
* [[1873]] - [[Herman de By]], Nederlandse zjwömmer (gesjtórve [[1961]])
* [[1886]] - [[Vjatseslav Ivanov]], [[Róslandj|Russische]] sjriever, dichter, dramaturg filosoof en criticus (gesjtórve [[1949]])
* [[1909]] - [[Hugh Beaumont]], Amerikaansen acteur en rezjisseur (gestorve [[1982]])
* [[1916]] - [[Bill Doggett]], Amerikaanse jazzmuzikant (gestorve [[1996]])
* [[1920]] - [[Ger Lataster]], Nederlandse sjilder (gesjtorve [[2012]])
* [[1932]] - [[Ahmad Tejan Kabbah]], [[Sierra Leone|Sierra Leonese]] politicus (gestorve [[2014]])
* [[1937]] - [[Joeri Manin]], Russisch-Duitse wiskundege
* [[1938]] - [[John Corigliano]], Amerikaanse componis
* [[1941]] - [[Gerard Koel]], Nederlandse fitserenner
* [[1942]] - [[Kim Jong-il]], [[Noord-Korea]]anse politicus (gesjtorve [[2011]])
* [[1947]] - [[Tom Mulder]], Nederlandse radio-dj
* [[1957]] - [[LeVar Burton]], Amerikaansen acteur
* [[1958]] - [[Ice-T]], Amerikaanse rapper
* [[1959]] - [[John McEnroe]], Amerikaansen tennisser
* [[1964]] - [[Bebeto]], [[Brazilië|Braziliaanse]] voetballer en trainer
* [[1971]] - [[Daniël Lohues]], Nederlandse muzikant
* [[1973]] - [[Cathy Freeman]], [[Australië|Australische]] atlete en Olympisch kampioene (2000)
* [[1977]] - [[Sergej Udal'cov]], Russische leier vaan linkse aktivistebeweging
* [[1978]] - [[Tia Hellebaut]], Belzje atlete
* [[1979]] - [[Valentino Rossi]], Italiaanse motorcoureur
* [[1982]] - [[Lupe Fiasco]], Amerikaanse rapper
* [[1985]] - [[Ron Vlaar]], Nederlandse voetballer
* [[1990]] - [[The Weeknd]] (Abel Makkonen Tesfaye), [[Canada|Canadese]] popmuzikant
* [[1992]] - [[Nicolai Boilesen]], [[Denemarke|Deense]] voetballer
* [[1994]] - [[Ava Max]] (Amanda Koci), Amerikaanse popzengeres
== Gestorve ==
* [[1279]] - [[Alfons III vaan Portugal]] (68)
* [[1391]] - [[Johannes V Palaiologos]], [[Lies vaan Byzantijnse keizers|keizer]] vaan 't [[Byzantijns Riek]] (58)
* [[1531]] - [[Johannes Stöffler]], [[Heileg Roems Riek|Duitse]] wiskundege en astronoom (78)
* [[1560]] - [[Jean du Bellay]], [[Frankriek|Fransen]] diplomaot en geisteleke (67)
* [[1617]] - [[Prospero Alpini]], [[Italië|Italiaanse]] dokter en botanicus (63)
* [[1754]] - [[Richard Mead]], [[Ingeland|Ingelse]] daan wel [[Groet-Brittannië|Britsen]] dokter (80)
* [[1829]] - [[François-Joseph Gossec]], [[Belsj|Zuud-Nederlands]]-[[Frankriek|Franse]] componis, meziekpedagoog en musicus (95)
* [[1899]] - [[Félix Faure]], [[Lies vaan staotshoofde vaan Fraankriek|president]] vaan Fraankriek (58)
* [[1907]] - [[Giosuè Carducci]], [[Italië|Italiaanse]] dichter, [[Nobelpries]] in de Literatuur 1906 (71)
* [[1917]] - [[Octave Mirbeau]], Franse sjriever en journalis (69)
* [[1932]] - [[Ferdinand Buisson]], Franse politicus (70)
* [[1952]] - [[Jaap Barendregt]], [[Nederland]]se voetballer (47)
* [[1957]] - [[Josef Hofmann]], [[Pole|Pools]]-[[Vereinegde Staote vaan Amerika|Amerikaanse]] componis (81)
* [[1977]] - [[Janani Luwum]], [[Oeganda|Oegandese]] geisteleke (55, vermaord)
* 1977 - [[Rózsa Péter]], [[Hongarije|Hongaarse]] wiskundege (71)
* [[1990]] - [[Keith Haring]], Amerikaanse kunsteneer (31, [[AIDS]])
* [[1992]] - [[Jânio Quadros]], [[Lies vaan staotshoofde vaan Brazilië|president]] vaan [[Brazilië]] (75)
* [[1996]] - [[Jules de Corte]], Nederlandse muzikant (71)
* [[2012]] - [[Anil Ramdas]], [[Suriname|Surinaams]]-Nederlandse sjriever en journalis (54)
* [[2016]] - [[Boetros Boetros-Ghali]], [[Egypte|Egyptischen]] diplomaat (93)
* [[2017]] - [[Dick Bruna]], Nederlandsen illustrator en kinderbokesjriever (89)
* [[2019]] - [[Bruno Ganz]], [[Zwitserland|Zwitsersen]] acteur (65, dermkaanker)
* [[2024]] - [[Aleksej Navalni]], Róssische politicus en aktivis (47)
| |||