Selestadium
Locus: 48°15′34″N 7°27′15″E
Numerus incolarum: 19 300
Zona horaria: UTC+1, UTC+2
Situs interretialis
Nomen officiale: Шлетштат, Sélestat, Schlettstadt
Gestio
Procuratio superior: Unterelsaß, Rhenus Inferior, Rhenus Inferior, Decapolis, arrondissement of Sélestat-Erstein
Geographia
Territoria finitima: Ebersheim, Baldenheim, Castinetum, Novientum, Heidolsheim, Kintzheim, Mussig, Muttersholtz, Ohnenheim, Orschwiller, Scherwiller, Guémar, Saint-Hippolyte
Coniunctiones urbium
Tabula aut despectus
Selestadium,[1] Francogallice Sélestat, Theodisce Schlettstadt, est oppidum praefecturae Rheni inferioris et ab anno 2021 Communitatis Europaeae Alsatiae in regione orientali olim Alsatia et a die 1 Ianuarii 2016 Alsatia Campania Arduenna et Lotharingia et nunc ex plebiscito Grand Est vocata. Anno 2019 Selestadiensium numerus erat 19 242.
Historia
Medium Aevum
Nummi Romani in loco inventi suntː fortasse iam tum portus ad flumen Ellum erat. Certe nomen urbis octavo saeculo in litteris primo memoratur. Tum ad Alsatiae ducum rem familiarem pertinebat antequam abbatiae Murbacensi donaretur. Anno 775 Carolus Magnus natalicia Domini Selestadii celebravit, quod satis magnum vicum et praeclaram ecclesiam indicare videtur. Succedit aetas obscura.
Undecimo saeculo exeunte Hildegarda et Fridericus eius filius, e domo Staufica, ecclesiam ibi aedificarunt quam monachis Sanctae Fidei de Conques mox tradiderunt quia eorum abbatiam in itinere ad Compostellam admirati erant. Ita ecclesia Selestadiensis prioratus Benedictinus erat cuius monachi e Francia veniebant. Secunda parte duodecimi saeculi ecclesia multum ampliata est quia benedictini divitias cumularant et Selestadii praecipui domini erant.
At simul mercatores et artifices potentiores fiunt et anno 1216 Selestadium Urbs Imperialis fit quae nemini nisi Imperatori submissa sit. Insigne eorum potentiae magnam ecclesiam parochialem Sancto Georgio dicatam aedificare incipiunt quae Benedictinam ecclesiam altitudine et maiestate superaret. Anno 1292 Adolphus Nassovius urbi constitutionem dat, secundum quam magistratus eligant atque commune administrent. Paulatim vetera iura Benedictinorum supprimuntur aut redimuntur.
Imperiale praesidium longinquum et parum efficax saepe visum estː itaque anno 1354 Selestadienses societatem cum novem aliis Urbibus Imperialibus Alsatiae ineunt, Decapolim dictam[2]. Acta societatis Selestadii servabantur, quo saepe coibant urbium legati. Quarto decimo saeculo tempore nigrae pestis Iudaei ex urbe expelluntur. Quinto decimo saeculo ineunte reliqui Benedictini Selestadio abeunt.
Tempora moderna
XVo saec. exeunte et XVIo ineunte maxime floruerunt artificum collegia qui filios ad universitatem mittere cupiebant (nonne Beatus Rhenanus lanii filius fuit?). Quocirca scholam Latinam fovebant quae paedagogia nova utebatur et Ovidium Vergiliumque legendos discipulis proponebant. Multi humanistae in illa schola eruditi sunt[3] (Martinus Bucerus, Beatus Rhenanus etc.). Tum velut acmê urbis fuit. Nam iam ab annis 1520 dissensionibus religiosis et Bello Rusticorum vexata vergere coepit. Multae vicinae urbes ad Reformationem transierunt (Argentoratum, Mulhusia, Basilea)ː Selestadini vero magistratus antiquam religionem retinuerunt.
Septimo decimo saeculo ineunte Iesuitae collegium condunt. Triginta annorum bello urbs a Sueciis capta Francogallis tradita est. Nihilominus etiam postea urbes imperiales Alsatiae fidem erga Habsburgicum imperatorem servaverunt nec Selestadium regno Franciae re vera incorporatur antequam anno 1673 moenia solo aequarentur. Tum oppidum militare fit quod orientalem regni Franciae limitem tueretur. Praesidium et castra accipit et novis moenibus circumdatur. Quibus freta urbs Napoleone victo et anno 1814 et anno 1815 obsidetur sed feliciter hostibus resistit.
Anno 1870 magnis damnis acceptis a Borussicis expugnatur et anno 1871 Imperio Germano cum cetera Alsatia adnexa est. Anno 1874 moenia diruuntur et urbs extra priores limites extendi coepit. Foedus Versaliis ictum (1919) Selestadium Franciae reddidit.
Visenda
- Selestadii illa clara Bibliotheca humanistica Selestadiensis invenietur quae libros Beati Rhenani et veteris bibliothecae parochialis continet. Hodie Museum est in vetere frumentorum horreo.
- Ecclesia Romanica Sanctae Fidei dedicata a monachis ex abbatia Santa Fide de Conques venientibus et a familia Staufica Selestadium accitis duodecimo saeculo aedificata[4].
- Ecclesia Gothica parochialis Sancti Georgii per tria saecula inter tertium et quintum decimum saeculum municipii atque in primis artificum collegiorum sumptibus aedificata[5] (notabiles sunt picturae vitreae quinti decimi saeculi).
- La Maison du pain d'Alsace (Alsatiae domus panis)ː museum de panis fabricatione ab origine usque ad hodiernum diem. Aula in quam olim pistorum collegium coibat (Germanice Zunft) ibi conspicua est[6].
- Media civitas mediaevalem aspectum servatː vetera aedificia et quattuor turres (aliquantulum refectae) ex antiquissimis moenibus exstant. Conspicua sunt etiam vestigia moenium septimo decimo saeculo ab illustrissimo militari architecto Ludovici XIV Vauban exstructorum.
Filii civitatis
- Henricus Institor hoc loco natus circa annum 1430.
- Beatus Rhenanus hoc loco natus anno 1485.
- Martinus Bucerus, reformator
- Iacobus Wimpfeling, paedagogus
- Ioannes Mentelin, unus e primis typographis nisi, ut voluerunt quidam, verus typographiae inventor
Notae
- ↑ "Selestadium, Scaldistatum, Scaldistadium": J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3. Vide [1]
- ↑ Bernard Vogler, La Décapole. Dix villes d'Alsace alliées pour leurs libertés 1354-1679, Strasbourg, La Nuée bleue, 2009 Recensio critica
- ↑ Isabel Suzeau-Gagnaire, "L'École latine de Sélestat et les débuts de l'humanisme rhénan aux XVe et XVIe siècles", Annuaire des Amis de la bibliothèque humaniste de Sélestat, 2018ː 59-69.
- ↑ André Will, Alsace Romane, tertia editio, Zodiaque, 1982ː 229-250 et tabulae photographicae 81-93. Haec ecclesia apud Sélestat.fr
- ↑ Apud Sélestat.fr
- ↑ Situs interretialis
Plura legere si cupis
- Paulus Adam, L'humanisme à Sélestat: l'école, les humanistes, la bibliothèque, Alsatia, 1978
- Histoire religieuse de Sélestat, Société des amis de la Bibliothèque de Sélestat, 1971-5 (tria volumina)
Nexus interni
Nexus externi
Vicimedia Communia plura habent quae ad Selestadium spectant. |
Situs geographici et historici: Locus: 48°15′34″N 7°27′15″E • OpenStreetMap • GeoNames • "67462" apud INSEE |